Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA)

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) nr 1095/2010 ustanawiające Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Ustanawia ono Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) – jeden z trzech Europejskich Urzędów Nadzoru – który wzmacnia koordynację działań krajowych regulatorów rynków finansowych i dba o spójne stosowanie prawa finansowego Unii Europejskiej (UE) w państwach członkowskich UE.
Zostało ono zmienione rozporządzeniem (UE) 2019/2175, w którym wszystkim trzem Europejskim Urzędom Nadzoru przyznano większą odpowiedzialność za ujednolicanie nadzoru nad rynkiem finansowym w podlegających tym urzędom obszarach.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Spójne stosowanie prawa

ESMA opracowuje standardy regulacyjne i techniczne na podstawie prawodawstwa finansowego UE. Urząd posiada też uprawnienia do wydawania wytycznych i zaleceń w sprawie stosowania prawa UE.

Ochrona konsumentów i działalność finansowa

ESMA propaguje przejrzystość, prostotę i uczciwość na rynku produktów finansowych w celu ochrony konsumentów. Urząd między innymi monitoruje działalność finansową i analizuje trendy w zachowaniach konsumentów. W ściśle określonych warunkach może czasowo zakazać prowadzenia lub ograniczyć prowadzenie pewnych rodzajów działalności finansowej, które zagrażają stabilności rynków.

Naruszenie prawa

ESMA może przeprowadzać postępowanie wyjaśniające w sprawie naruszenia prawa przez organ krajowy. Ma to miejsce, gdy organ krajowy nie zapewnia przestrzegania prawa UE przez uczestnika rynku finansowego.
W terminie dwóch miesięcy ESMA może skierować do organu krajowego zalecenie podjęcia działań koniecznych do zapewnienia przestrzegania prawa UE. Następnie Komisja Europejska może wydać formalną opinię. W przypadku nieusunięcia niezgodności przez organ krajowy ESMA może skierować decyzję bezpośrednio do uczestnika rynku finansowego w pewnych ściśle określonych warunkach. Taka decyzja ma pierwszeństwo wobec decyzji przyjętych wcześniej przez organ krajowy.

Rozporządzenie zmieniające (UE) 2019/2175

To rozporządzenie zmieniające przyznaje ESMA bezpośrednie uprawnienia nadzorcze wobec administratorów kluczowych wskaźników referencyjnych* oraz wobec dostawców usług transmisji danych.
Przenosi także uprawnienia do udzielania zezwoleń i uprawnienia nadzorcze w stosunku do dostawców usług w zakresie udostępniania informacji* z właściwych organów na ESMA, z wyjątkiem tych podmiotów, które korzystają z odstępstwa ze względu na ich ograniczone znaczenie dla UE. Pozwoli to ograniczyć rozdrobnienie i koszty oraz zagwarantuje spójną jakość i rzetelność danych w całej UE.
ESMA otrzymuje szersze uprawnienia do koordynacji w przypadkach nadużyć na rynku. Jeśli pewne zlecenia, transakcje lub zachowania wzbudzają podejrzenia wystąpienia nadużyć na rynku i mają transgraniczne skutki dla integralności rynków finansowych i stabilności finansowej w UE, ESMA może wydać opinię w sprawie odpowiednich działań następczych.
Rozporządzenie przyznaje ESMA, obok właściwych organów, kompetencje do gromadzenia danych bezpośrednio od uczestników rynku w związku z wymogami dotyczącymi przejrzystości przed- i posttransakcyjnej, a także kompetencje do udzielania zezwoleń dla dostawców usług w zakresie udostępniania informacji i nadzoru nad nimi.
ESMA ma możliwość prowadzenia dochodzeń i kontroli na miejscu oraz nakładania kar lub okresowych sankcji, by skłonić dostawców usług w zakresie udostępniania informacji do zaprzestania naruszenia lub do dostarczenia pełnych i prawidłowych informacji, o które wystąpił.
Jako właściwy organ odpowiedzialny za uznawanie administratorów wskaźników referencyjnych z państw trzecich ESMA jest unijnym partnerem dla organów nadzoru w państwach trzecich, co zwiększa efektywność i skuteczność współpracy transgranicznej.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie (UE) nr 1095/2010 ma zastosowanie od 1 stycznia 2011 r.
Rozporządzenie zmieniające (UE) 2019/2175 (w zakresie, w jakim zmienia ono rozporządzenie (UE) nr 1095/2010) ma zastosowanie od 1 stycznia 2020 r.

KONTEKST

ESMA, którego siedziba mieści się w Paryżu, został utworzony w 2010 r. w celu zapewnienia stabilności rynków finansowych UE i usunięcia braków w nadzorze finansowym.
ESMA stanowi element powołanego w 2010 r. Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego (ESNF), obejmującego dwie inne organizacje nadzorcze:
- Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych z siedzibą we Frankfurcie,
- Europejski Urząd Nadzoru Bankowego z siedzibą w Paryżu.
Częścią ESNF są również Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego w zakresie Nadzoru Finansowego, Wspólny Komitet Europejskich Urzędów Nadzoru oraz krajowe organy nadzoru.
Więcej informacji:
- Europejski System Nadzoru Finansowego (Komisja Europejska)
- ESMA w skrócie (ESMA).

KLUCZOWE POJĘCIA

Kluczowe wskaźniki referencyjne. Indeksy lub wskaźniki stosowane do wyceny instrumentów finansowych i umów finansowych lub do pomiaru wyników funduszu inwestycyjnego.

Dostawcy usług w zakresie udostępniania informacji. Przedsiębiorstwa umożliwiające udostępnianie informacji o transakcjach na instrumentach finansowych organom regulacyjnym i opinii publicznej.

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 84–119).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349–496).

Zob. tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/51/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. zmieniająca dyrektywy 2003/71/WE i 2009/138/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009, (UE) nr 1094/2010 i (UE) nr 1095/2010 w zakresie uprawnień Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (Dz.U. L 153 z 22.5.2014, s. 1–61).

Zob. tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz.U. L 174 z 1.7.2011, s. 1–73).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Rady (UE) nr 1096/2010 z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie powierzenia Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególnych zadań w zakresie funkcjonowania Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 162–164).

Ostatnia aktualizacja: 17.11.2021