Ustanowienie bankowych funduszy naprawczych

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Komunikat (COM(2010) 254 wersja ostateczna) – Bankowe fundusze naprawcze

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEGO KOMUNIKATU?

Jego celem jest przedstawienie planów Komisji Europejskiej dotyczących ustanowienia bankowych funduszy naprawczych.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Jaki jest cel bankowych funduszy naprawczych?

• Celem funduszy naprawczych jest wkład w finansowanie procedur uporządkowanej naprawy banków, które znalazły się w trudnej sytuacji. Aby osiągnąć ten cel, mogą one zastosować takie środki, jak:
  • finansowanie banków pomostowych (tj. instytucji ustanowionych przez krajowe organy regulacyjne lub bank centralny, aby umożliwić kontynuację działalności banku będącego w upadłości do momentu znalezienia dla niego nabywcy);
  • finansowanie pełnego lub częściowego transferu aktywów i/lub zobowiązań instytucji znajdującej się w trudnej sytuacji;
  • finansowanie podziału banku na „dobry bank” i bank likwidujący złe aktywa.
• Fundusze naprawcze mogą być także wykorzystane w celu pokrycia kosztów administracyjnych, honorariów prawników i doradców.
• Nie mogą być jednak wykorzystywane jako ubezpieczenie przed upadłością lub w celu ratowania upadających banków.

Jak wygląda finansowanie bankowych funduszy naprawczych?

Komisja uważa, że warunki finansowania funduszu powinny mieć na uwadze pozyskanie niezbędnych zasobów, a jednocześnie zachęcać do właściwego zachowania.

Trzy parametry mogą stanowić podstawę do obliczania wkładu w finansowanie funduszu:

• aktywa banków mogłyby stanowić wskaźnik kwoty, jaka musiałaby ewentualnie zostać wydatkowana w ramach postępowania naprawczego. Aktywa banków są już jednak objęte ostrożnościowymi, ważonymi ryzykiem wymogami kapitałowymi w postaci narzutów kapitałowych. Nałożenie opłaty może być uzależnione od aktywów. Mogłoby to jednak oznaczać dodatkowy wymóg kapitałowy i musiałoby zostać starannie rozważone w kontekście prowadzonych aktualnie prac nad szerszymi reformami wymogów kapitałowych;
• zobowiązania banków mogłyby również stanowić wskaźnik kwoty, jaka musiałaby ewentualnie zostać wydatkowana w ramach postępowania naprawczego. Koszty postępowania naprawczego będą najprawdopodobniej wynikać z konieczności wsparcia określonych zobowiązań (z wyjątkiem kapitału własnego i zabezpieczonych zobowiązań, np. depozytów). Zobowiązania jednak mogą stanowić gorszy wskaźnik zastępczy ilustrujący stopień podejmowanego przez nie ryzyka;
• zyski i wypłacane pracownikom premie mogłyby być wykorzystane jako punkt odniesienia w celu ustalenia kwoty opłat.
• Warunki finansowania muszą spełniać następujące kryteria:
  • uniknięcie wszelkich form arbitrażu;
  • odzwierciedlenie odpowiedniego ryzyka;
  • uwzględnienie systemowego charakteru niektórych instytucji finansowych;
  • przyjęcie za punkt wyjścia kwot, jakie ewentualnie będą musiały zostać wydatkowane, jeżeli postępowanie naprawcze okaże się konieczne;
  • uniknięcie zakłóceń konkurencji.

W jaki sposób powinny być zarządzane bankowe fundusze naprawcze?

• Bankowe fundusze naprawcze powinny pozostać oddzielone od budżetu krajowego, a ich celem powinno być wyłącznie pokrycie kosztów procedur naprawczych.
• Zarządzanie tymi funduszami powinno zostać powierzone organom, które byłyby odpowiedzialne za przeprowadzanie postępowań naprawczych wobec instytucji finansowych i posiadałyby status niezależnych organów wykonawczych.
• Wykorzystanie funduszy naprawczych powinno również następować przy poszanowaniu przepisów UE dotyczących pomocy państwa.
• Komisja planowała przyjąć wnioski ustawodawcze w zakresie zarządzania w sytuacji kryzysowej i funduszy naprawczych na początku 2011 r.

Bankowe fundusze naprawcze jako element ram stabilności finansowej

• Komisja zaproponowała środki służące zaostrzeniu wymogów kapitałowych i zreformowaniu systemu nadzoru w UE. Jej celem było wzmocnienie istniejących systemów gwarantowania depozytów oraz ładu korporacyjnego w instytucjach finansowych.
• Komisja planowała także zastosowanie środków zapobiegawczych w celu zmniejszenia ryzyka związanego z upadłością banków, a także ograniczenia domyślnych gwarancji dla instytucji uważanych za „zbyt duże, by mogły zbankrutować”.
• Jednym z jej założeń było także przyjęcie w październiku 2010 r. planu działań w sprawie europejskich ram zarządzania w sytuacji kryzysowej. Celem proponowanego planu jest udostępnienie organom krajów UE wspólnych narzędzi, które umożliwią szybkie i skuteczne działania w przypadku upadłości banków. Środki te nie powinny prowadzić do obciążania kosztami podatników.
• Aby uzupełnić działanie funduszy naprawczych, zaproponowano poniższe narzędzia:
  • plany uzdrowienia i plany naprawcze;
  • zamiana długu na kapitał własny.

Określenie wspólnego podejścia w kwestii bankowych funduszy naprawczych

• W odniesieniu do kwestii ustanowienia bankowych funduszy naprawczych należy przyjąć podejście zarówno na szczeblu europejskim, jak i globalnym.
• Zgodnie z tymi nowymi rozwiązaniami bieżący nadzór pozostanie w gestii organów krajowych, przy czym powinny one mieć solidne oparcie w wewnętrznych przepisach UE umożliwiających podjęcie działać w ewentualnej sytuacji kryzysowej.
• Pierwszym krokiem w ramach wspólnego podejścia było stworzenie systemu opartego na ustanowieniu zharmonizowanej sieci funduszy krajowych, z których każdy byłby powiązany ze zbiorem skoordynowanych rozwiązań w zakresie zarządzania w sytuacji kryzysowej. System ten miał być poddany przeglądowi do roku 2014 z myślą o stworzeniu zintegrowanego unijnego mechanizmu zarządzania w sytuacji kryzysowej i mechanizmu nadzoru, a w dłuższej perspektywie również unijnego funduszu naprawczego.

Postęp prac od 2010 r.

Po opublikowaniu niniejszego komunikatu Komisja Europejska wydała szereg wniosków ustawodawczych dotyczących postępowań naprawczych wobec banków. W 2014 r. UE przyjęła:

• Dyrektywę 2014/49/UE w sprawie systemów gwarancji depozytów w celu ochrony deponentów instytucji kredytowych.
• Dyrektywę 2014/59/UE, która ustanawia przepisy dotyczące działań naprawczych oraz restrukturyzacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych.
• Rozporządzenie (UE) nr 806/2014 ustanawiające jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolity fundusz restrukturyzacji. Określa ono zasady i procedury w odniesieniu do restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych.

KONTEKST

Aby ograniczyć skutki upadłości banków w następstwie kryzysu finansowego w październiku 2008 r., władze w krajach UE ustanowiły programy pomocy państwa mające na celu wsparcie sektora finansowego. Pomoc ta w znaczny sposób dotknęła podatników i przyczyniła się do wzrostu zadłużenia publicznego krajów UE. Utworzenie funduszy naprawczych powinno w przyszłości zapobiec wykorzystywaniu pomocy państwa do prowadzenia postępowań naprawczych wobec instytucji finansowych w upadłości.

GŁÓWNY DOKUMENT

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Europejskiego Banku Centralnego – Bankowe fundusze naprawcze (COM(2010) 254 końcowy z 26.5.2010)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (wersja przekształcona) (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 149–178)

Kolejne zmiany do dyrektywy 2014/49/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/EU oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 190–348)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. ustanawiające jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz.U. L 225 z 30.7.2014, s. 1–90)

Ostatnia aktualizacja: 20.02.2017