Ryby głębinowe

Nadmierne połowy mogą doprowadzić zasoby ryb głębinowych na skraj wyczerpania. Aby zapewnić zrównoważoną eksploatację tych zasobów, podjęto działania takie jak zmniejszenie całkowitych dopuszczalnych połowów TAC lub nakładu połowowego. W niniejszym komunikacie Komisja dokonuje przeglądu istniejących środków i zwraca uwagę na brak informacji na temat rybołówstwa w celu poprawy zarządzania zapasami ryb głębinowych.

AKT

Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 29 stycznia 2007 r. Przegląd systemu zarządzania głębinowymi zasobami rybnymi [COM(2007) 30 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Zasoby ryb głębinowych obejmują gatunki żyjące na głębokościach większych niż 400 metrów. Zasoby te szczególnie odczuwają skutki przełowienia. Ich wzrost jest powolny i cechuje je stosunkowo niska płodność.

Połowy gatunków głębinowych rozwijają się od niedawna. Połowy te cechuje różnorodność gatunków, a związany jest z nimi problem braku wiarygodnych danych naukowych umożliwiających zrównoważone wykorzystanie zasobów głębinowych.

Podjęte zostały środki takie jak ograniczenie nakładów połowowych lub całkowitych dopuszczalnych połowów. Są one jednak niewystarczające, ponieważ większość gatunków głębinowych jest nadal poławiana w stopniu przekraczającym granice bezpieczeństwa biologicznego.

Całkowite dopuszczalne połowy (TAC)

Regulacje dotyczące połowów głębinowych są stosunkowo nowe. Pierwsze TAC zostały ustalone w 2002 r. na lata 2003–2004 i dla większości gatunków są aktualizowane co dwa lata. Ze względu na brak wiedzy na temat odnośnych gatunków oraz brak informacji w zakresie składu połowów, odrzutów, geograficznego rozmieszczenia łowisk itp., TAC początkowo ustalono arbitralnie i tylko względem dziewięciu spośród 48 gatunków głębinowych, które wymieniono w załączniku I i II do rozporządzenia (WE) nr 2347/2002.

Obecnie są one oparte na opiniach naukowych Międzynarodowej Rady Badań Morza (ICES) oraz Komitetu Naukowo-Technicznego i Ekonomicznego ds. Rybołówstwa (STECF), z których wynika, że większość zasobów głębokomorskich podlega niezrównoważonej eksploatacji. W rezultacie istnieje tendencja, by ograniczać możliwości połowowe i obecnie obowiązuje zakaz prowadzenia ukierunkowanych połowów kilku gatunków, w tym wszystkich rekinów głębinowych.

Nakład połowowy

Jeden z dodatkowych środków polegał na ograniczaniu nakładu połowowego statków posiadających zezwolenia połowowe o 10% w 2005 r. i o następne 10% w 2006 r. (w porównaniu do poziomu z 2003 r.). Jednakże limit ten nie umożliwił ograniczenia rozwoju głębinowego rybołówstwa dalekomorskiego, ponieważ niektóre zasoby głębinowe takie jak molwy, brosmy czy srebrzyki są pozyskiwane jako przyłowy.

Ograniczenie zdolności połowowej statków rybackich nie umożliwia ograniczenia liczby statków poławiających gatunki głębinowe, ponieważ ustalone limity są zbyt wysokie. Wynika to z metody obliczania, która jest określona w art. 4 rozporządzenia (WE) nr 2347/2002 . Te obliczenia uwzględniają łączną zdolność połowową wszystkich statków, które w ciągu co najmniej jednego z lat 1998, 1999 lub 2000 wyładowały ponad 10 ton dowolnej mieszanki gatunków głębinowych, a nie średniej z tego okresu.

Ta wada sprawiła również, że ograniczenia nakładu połowowego były nieskuteczne. Jest to związane z tym, że ograniczenia nakładu niekoniecznie obniżają poziom eksploatacji zasobów głębinowych, a mogą nawet ustanawiać przesadne limity nakładów połowowych dla niektórych innych gatunków, takich jak błękitek.

Informacje dotyczące łowisk gatunków głębinowych należy poprawić, tak aby można było dostosować nakłady połowowe dla każdego z nich w zależności od charakteru gatunków docelowych i przyłowów. Przy wydawaniu pozwoleń połowowych należy w większym stopniu uwzględniać historię połowów poszczególnych statków.

Komisja ma niepełny obraz oddziaływania narzędzi połowowych, ponieważ niektóre państwa członkowskie nie przedstawiły sprawozdań z nakładów połowowych.

Pobieranie próbek do celów naukowych

Aby zaradzić brakom informacji naukowych dotyczących zasobów głębinowych, wdrożono programy pobierania próbek. Mimo to obowiązujące ustawodawstwo nie przewiduje wystarczających wskazówek dotyczących sposobu postępowania. Plany pobierania próbek opracowane przez państwa członkowskie różnią się pod względem jakości i treści, co sprawia, że ich wykorzystanie jest trudne. W celu ułatwienia gromadzenia otrzymanych danych i poprawy ich jakości należy ustalić format raportu.

Monitoring i kontrola

Można ustanowić obszary ochronne dla niektórych chronionych gatunków, takich jak gardłosz atlantycki. Statki rybackie posiadające dalekomorskie zezwolenia połowowe, które wpływają na takie obszary, muszą przestrzegać pewnych zasad. Podczas przepływania przez taką strefę są zobowiązane zachowywać minimalną średnią prędkość ośmiu węzłów oraz przymocować i schować wszystkich narzędzia połowowe znajdujące się na pokładzie.

Organy nadzoru państwa członkowskiego powinny w większym stopniu wykorzystywać elektroniczny system satelitarnego monitorowania statków (VMS). System ten umożliwi ostrzeganie inspektorów o podejrzanej działalności na danych obszarach i przechwytywanie statków w chwili ich wejścia do portu. W każdym państwie członkowskim powinny zostać ustanowione ośrodki monitorowania rybołówstwa w celu kontroli statków przepływających przez obszary chronione lub prowadzące w nich połowy.

Zbyt wiele statków posiada dalekomorskie zezwolenia połowowe, mimo że prowadzą tylko marginalne połowy gatunków głębinowych. Ta sytuacja sprawia, że ograniczenia nakładów połowowych dla zasobów głębinowych są nieskuteczne i mogą spowodować trudności w zakresie kontroli zapasów innych niż zasoby głębinowe. Statek posiadający takie zezwolenie może zgodnie z prawem prowadzić połowy w miejscach, dla których dane państwo członkowskie dysponuje kwotami dla gatunków głębinowych bez koncentrowania się na tym typie zasobów.

Państwa członkowskie są zobowiązane przekazywać Komisji procedury stosowane do celów inspekcji i nadzoru w portach wyznaczonych do wyładunku gatunków głębinowych.

AKTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1225/2010/WE z dnia 13 grudnia 2010 r. ustalające na lata 2011 i 2012 uprawnienia do połowów dla statków UE dotyczące stad niektórych gatunków ryb głębinowych [Dz.U. L 336 z 21.12.2010].

Rozporządzenie Rady (UE) nr 1262/2012 z dnia 20 grudnia 2012 r. ustalające na lata 2013 i 2014 uprawnienia do połowów dla unijnych statków rybackich dotyczące niektórych stad ryb głębinowych [Dz.U. L 356 z 22.12.2012].

Ostatnia aktualizacja: 17.01.2014