Przepisy regulujące partie polityczne na poziomie europejskim oraz zasady dotyczące ich finansowania

Partie lub fundacje polityczne na poziomie europejskim mogą korzystać z finansowania z ogólnego budżetu Unii Europejskiej. Finansowanie takie podlega różnym warunkom kwalifikowalności. Partie lub fundacje polityczne korzystające z funduszy pochodzących z budżetu europejskiego powinny ponadto respektować zobowiązania co do ich użytkowania i co do innych źródeł finansowania.

AKT

Rozporządzenie (WE) nr 2004/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. w sprawie przepisów regulujących partie polityczne na poziomie europejskim oraz zasad dotyczących ich finansowania [Zob. akt(-y) zmieniający(-e)].

STRESZCZENIE

Rozporządzenie ustanawia reguły w sprawie przepisów regulujących partie polityczne na poziomie europejskim oraz zasad dotyczących ich finansowania. Określa mianowicie warunki, jakie powinny spełniać partie lub fundacje polityczne, aby móc korzystać z finansowania europejskiego, a także odpowiadającą temu procedurę.

Warunki

Wyłącznie europejskie partie polityczne mogą korzystać z finansowania pochodzącego z ogólnego budżetu Unii Europejskiej (UE). Aby zostać sklasyfikowaną jako „partia polityczna na poziomie europejskim”, dana partia musi:

• posiadać osobowość prawną w państwie członkowskim, w którym ma swoją siedzibę,
• być reprezentowana w co najmniej jednej czwartej państw członkowskich przez członków Parlamentu Europejskiego (lub w parlamentach narodowych albo regionalnych czy w zgromadzeniach regionalnych) lub musi zebrać co najmniej 3% oddanych głosów w każdym z tych państw członkowskich podczas ostatnich wyborów do Parlamentu Europejskiego,
• przestrzegać, w szczególności w swoim programie i w swoich działaniach, podstawowych zasad Unii Europejskiej, mianowicie zasady wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz państwa prawa,
• musi uczestniczyć w wyborach do Parlamentu Europejskiego lub wyrazić taki zamiar.

Parlament Europejski czuwa nad ciągłym przestrzeganiem tych kryteriów przez partie na poziomie europejskim. Jeśli jedno z nich przestaje być spełniane, partia traci status „partii politycznej na poziomie europejskim” i w następstwie tego zostaje wyłączona z finansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia.

Wniosek o finansowanie

Partia polityczna na poziomie europejskim może składać każdego roku wniosek o finansowanie do Parlamentu Europejskiego. Wnioskowi o finansowanie powinny towarzyszyć dokumenty potwierdzające posiadanie statusu partii politycznej na poziomie europejskim, program polityczny partii oraz statut określający organy odpowiedzialne za zarządzanie polityczne i finansowe oraz osoby fizyczne posiadające zdolność do reprezentacji prawnej w każdym państwie członkowskim, którego to dotyczy.

Jakakolwiek późniejsza zmiana w wyżej wymienionych dokumentach musi zostać notyfikowana Parlamentowi Europejskiemu w terminie dwóch miesięcy. Finansowanie zostaje zawieszone w przypadku braku takiej notyfikacji. Parlament Europejski podejmuje decyzję w ciągu trzech miesięcy po otrzymaniu wniosku o finansowanie.

Zobowiązania związane z finansowaniem z ogólnego budżetu UE

Budżet partii politycznej na poziomie europejskim powinien być finansowany przynajmniej w 15% ze źródeł finansowych innych niż ogólny budżet UE.

Partia korzystająca z funduszy pochodzących z ogólnego budżetu UE powinna ponadto:

• publikować corocznie swoje dochody i wydatki oraz oświadczenie o swoich aktywach i pasywach,
• deklarować swoje źródła finansowania, dostarczając listę określającą darczyńców i darowizny przekraczające 500 EUR,
• nie przyjmować darowizn anonimowych, darowizn przekraczających 12 000 EUR rocznie i na darczyńcę, darowizn pochodzących z budżetów grup politycznych w Parlamencie Europejskim, darowizn od przedsiębiorstw, na które władze publiczne mogą wywierać bezpośrednio lub pośrednio dominujący wpływ na podstawie własności lub udziału finansowego oraz darowizn pochodzących od władz publicznych krajów trzecich.

Składki pochodzące od krajowych partii politycznych będących członkami partii politycznej na poziomie europejskim są natomiast dopuszczalne. Nie mogą one przekraczać 40% budżetu rocznego partii na poziomie europejskim.

Użytkowanie finansowania europejskiego

Fundusze przyznawane partii politycznej i pochodzące z budżetu europejskiego nie mogą być użyte do finansowania innych partii politycznych, w szczególności krajowych partii politycznych. Te ostatnie podlegają nadal przepisom krajowym.

Środki pochodzące z budżetu europejskiego mogą zatem być użyte jedynie do pokrycia wydatków związanych bezpośrednio z celami określonymi w programie politycznym partii. Mogą służyć do finansowania kampanii w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Środki przeznaczone na finansowanie partii politycznych są określone w ramach rocznej procedury budżetowej.

Fundacje polityczne

Od czasu rewizji niniejszego rozporządzenia w 2007 r. fundacje polityczne na poziomie europejskim mogą również zabiegać o finansowanie na podstawie tego rozporządzenia. Fundacja polityczna to podmiot powiązany z partią polityczną na poziomie europejskim i wykonujący dla niej pewne zadania (dokonywanie analiz i wnoszenie wkładu w debaty, organizacja konferencji lub badań itd.).

Fundacja polityczna musi spełniać następujące warunki, aby korzystać z finansowania europejskiego:

• być powiązana z jedną z partii politycznych na poziomie europejskim,
• posiadać osobowość prawną w państwie członkowskim, w którym ma swoją siedzibę, osobowość prawna musi być inna od osobowości prawnej partii, z którą fundacja jest powiązana,
• przestrzegać zasad, na których opiera się UE,
• nie może prowadzić działań nastawionych na zysk,
• posiadać zarząd o składzie zrównoważonym pod względem geograficznym.

Fundacja polityczna może przedłożyć swój wniosek o finansowanie jedynie za pośrednictwem europejskiej partii politycznej, z którą jest powiązana. Zasady dotyczące procedury składania wniosku i zobowiązań związanych z finansowaniem pochodzącym z budżetu europejskiego są zresztą analogiczne do zasad stosowanych w przypadku partii politycznych.

AKTY POWIĄZANE

Decyzja biura Parlamentu Europejskiego z dnia 29 marca 2004 r. ustalająca sposoby zastosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2004/2003 w sprawie przepisów regulujących partie polityczne na poziomie europejskim oraz zasad dotyczących ich finansowania [Dz.U. C 252 z 3.10.2008]. Decyzję stosuje się wobec partii politycznych na poziomie europejskim oraz fundacji politycznych na poziomie europejskim.

Na początku każdej kadencji biuro przyjmuje docelowe, wieloletnie ramy finansowe. Każda organizacja chcąca korzystać z subwencji pochodzących z ogólnego budżetu Unii Europejskiej składa pisemne podanie do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego przed 1 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy, którego miałoby dotyczyć finansowanie. Należy wypełnić formularz (załącznik 1 niniejszego rozporządzenia) wniosku o subwencję. Subwencja zostanie przekazana beneficjentom jako finansowanie wstępne w jednej transzy równej 80% całkowitej kwoty subwencji. Całkowita kwota przekazana beneficjentowi przez Parlament nie może w żadnym przypadku przekraczać 85% rzeczywistych wydatków spełniających kryteria.

W razie konieczności biuro może również zdecydować o zawieszeniu płatności oraz zmniejszeniu subwencji.

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2011