Niniejsze rozporządzenie ma na celu określanie w możliwie jak najkrótszym czasie państwa członkowskiego właściwego dla rozpatrywania wniosku o azyl i zapobieganie nadużyciom w procedurach azylowych.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 343/2003 z dnia 18 lutego 2003 r. ustanawiające kryteria i mechanizmy określania państwa członkowskiego właściwego dla rozpatrywania wniosku o azyl, wniesionego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego.

Rozporządzenie ustanawia zasadę, że tylko jedno państwo członkowskie jest odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosku o azyl. Celem jest zapobieganie odsyłaniu osób ubiegających się o azyl z jednego kraju do drugiego, a także zapobieganie nadużyciom systemu poprzez składanie kilku wniosków o udzielenie azylu przez jedną osobę.

W związku z tym zostały określone obiektywne i hierarchiczne kryteria w celu określenia dla każdego wniosku o azyl państwa członkowskiego odpowiedzialnego za jego rozpatrzenie.

Wymienione kryteria powinny być stosowane w kolejności ich przedstawienia w oparciu o istniejącą sytuację w czasie pierwszego złożenia wniosku o udzielenie azylu w państwie członkowskim.

W przypadku gdy osoba ubiegająca się o azyl jest nieletnim pozbawionym opieki, państwem członkowskim odpowiedzialnym za rozpatrywanie wniosku jest to państwo, w którym członek jego lub jej rodziny przebywa zgodnie z prawem, pod warunkiem że leży to w najlepszym interesie nieletniego. W przypadku braku członka rodziny państwem członkowskim odpowiedzialnym za rozpatrywanie wniosku jest to państwo, w którym nieletni złożył wniosek o udzielenie azylu.

W przypadku osób dorosłych, jeśli członek rodziny wnioskodawcy posiada już status uchodźcy w jednym państwie członkowskim lub jeśli wniosek tej osoby jest rozpatrywany, za rozpatrzenie wniosku o azyl jest odpowiedzialne to państwo członkowskie pod warunkiem, że zainteresowane osoby sobie tego życzą.

Ponadto wnioski o azyl składane jednocześnie lub w krótkich odstępach przez kilku członków rodziny mogą być rozpatrywane łącznie.

Państwo członkowskie, które wydało wnioskodawcy ważne pozwolenie na pobyt lub wizę jest odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosku o udzielenie azylu. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o azyl jest w posiadaniu więcej niż jednego ważnego dokumentu stałego pobytu lub wizy wydanej przez różne państwa członkowskie, odpowiedzialność za rozpatrywanie wniosku o udzielenie azylu spoczywa na państwie członkowskim, które wydało dokument o najpóźniejszej dacie wygaśnięcia.

Te same zasady obowiązują, gdy osoba ubiegająca się o azyl jest w posiadaniu jednego lub większej liczby dokumentów stałego pobytu, które wygasły mniej niż dwa lata wcześniej lub jednej lub więcej wiz, które wygasły mniej niż sześć miesięcy wcześniej, o ile wnioskodawca nie opuści terytorium państw członkowskich.

Jeżeli wnioskodawca nielegalnie przekroczył granicę państwa członkowskiego, państwo to jest odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o azyl. Odpowiedzialność ta wygasa dwanaście miesięcy po dacie nielegalnego przekroczenia granicy.

Jeżeli osoba ubiegająca się o azyl mieszka w państwie członkowskim nieprzerwanie przez okres co najmniej pięciu miesięcy przed złożeniem wniosku o azyl, za rozpatrzenie wniosku jest odpowiedzialne to państwo członkowskie. Jeżeli wnioskodawca mieszkał przez okres co najmniej pięciu miesięcy w kilku państwach członkowskich, państwo członkowskie, w którym mieszkał ostatnio, było odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku.

Jeżeli obywatel państwa trzeciego złożył wniosek o azyl w państwie członkowskim, w którym nie był objęty obowiązkiem wizowym, za rozpatrzenie wniosku jest odpowiedzialne państwo członkowskie, w którym wniosek został złożony.

W przypadku gdy wniosek o udzielenie azylu został złożony w międzynarodowym obszarze tranzytowym lotniska w państwie członkowskim, państwo członkowskie jest odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosku.

W przypadku gdy na podstawie wymienionych kryteriów nie można wyznaczyć państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrywanie wniosku o udzielenie azylu, odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosku o udzielenie azylu jest pierwsze państwo członkowskie, w którym wniosek został złożony.

Na wniosek innego państwa członkowskiego każde państwo członkowskie może zgodzić się na rozpatrzenie wniosku o azyl, za który nie jest odpowiedzialne ze względów humanitarnych, w szczególności ze względów rodzinnych lub kulturowych, pod warunkiem że zainteresowane osoby sobie tego życzą.

Państwo członkowskie określone jako odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o azyl musi przejąć wnioskodawcę i rozpatrzyć wniosek.

Jeżeli państwo członkowskie, w którym wniosek o azyl został złożony, uznaje, że za wniosek jest odpowiedzialne inne państwo UE, może zażądać, aby to państwo członkowskie przejęło rozpatrywanie wniosku. Wniosek o przejęcie lub przyjęcie z powrotem powinien zawierać wszystkie informacje umożliwiające wezwanemu państwu członkowskiemu określenie, czy jest ono rzeczywiście odpowiedzialne za wniosek. Gdy państwo wezwane akceptuje przejęcie lub przyjęcie z powrotem osoby zainteresowanej, wnioskodawcy jest przedstawiana uzasadniona decyzja informująca, że wniosek nie może być przyjęty w państwie, w którym został złożony, i jest wymagane przekazanie osoby ubiegającej się o azyl do państwa członkowskiego odpowiedzialnego za wniosek.

Rozporządzenie Dublin II zastępuje konwencję dublińską z 1990 r., która ustanowiła kryteria odnoszące się dla krajów właściwych do rozpatrywania wniosków o azyl. Rozporządzenie stosują wszystkie państwa członkowskie, a także Norwegia, Islandia, Szwajcaria i Liechtenstein.

Odniesienia

AKT	Wejście w życie	Termin transpozycji przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy
Rozporządzenie (WE) nr 343/2003	17.3.2003	–	Dz.U. L 50 z 25.2.2003

Wniosek rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające kryteria i mechanizmy ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela kraju trzeciego lub bezpaństwowca (wersja przekształcona) [COM(2008) 820 wersja ostateczna/2 - nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

Ta propozycja zmiany rozporządzenia Dublin II ma na celu zwiększenie skuteczności systemu i zapewnienie, by wszystkie potrzeby osób ubiegających się o ochronę międzynarodową były objęte procedurą ustalania odpowiedzialności. Ponadto, zgodnie z planem polityki azylowej, wniosek ma na celu reagowanie na sytuacje, w których możliwości przyjmowania i systemy azylowe państw członkowskich znajdują się pod szczególną presją i w których poziom ochrony osób ubiegających się o ochronę międzynarodową jest niewystarczający.

Sprawozdanie Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z oceny systemu dublińskiego [COM(2007) 299 wersja ostateczna – Dz.U. C 191 z 17.8.2007]. Komisja stwierdza, że cele systemu dublińskiego zostały, ogólnie rzecz biorąc, osiągnięte. Ze względu na brak dokładnych danych z państw członkowskich Komisja stwierdza, że nie była w stanie oszacować kosztów systemu. Komisja dodaje ponadto, że nadal istnieją problemy dotyczące zarówno stosowania, jak i skuteczności systemu.