Wzajemna pomoc w sprawach karnych pomiędzy państwami UE

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Konwencja o wzajemnej pomocy w sprawach karnych pomiędzy państwami UE

Akt Rady ustanawiający Konwencję o wzajemnej pomocy w sprawach karnych pomiędzy państwami UE

JAKIE SĄ CELE KONWENCJI I AKTU?

Konwencja ma na celu wspieranie i ułatwianie wzajemnej pomocy pomiędzy organami sądowymi, policyjnymi i celnymi w sprawach karnych, a także przyspieszenie i zwiększenie skuteczności współpracy sądowej. Uzupełnienia ona konwencję Rady Europy z 1959 r. w sprawie pomocy prawnej w sprawach karnych i jej protokół z 1978 r.

W akcie zatwierdza się konwencję w imieniu UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Wnioski o pomoc prawną

• Wnioski są składane na piśmie, przekazywane i wykonywane bezpośrednio przez krajowe organy sądowe.
• Wnioski o tymczasowe przekazanie lub tranzyt osób pozbawionych wolności i zawiadomienia o skazaniach są przesyłane za pośrednictwem organów centralnych państw UE.
• W pilnych przypadkach wnioski mogą zostać złożone za pośrednictwem Interpolu lub innej organizacji właściwej na mocy przepisów przyjętych na podstawie Traktatu o Unii Europejskiej.
• Państwo UE, do którego skierowano wniosek o pomoc prawną (państwo wezwane), ma przestrzegać formalności i procedur określonych przez państwo UE składające wniosek (państwo wzywające) i wykonać go jak najszybciej, uwzględniając w jak najszerszym zakresie wskazane terminy.
• Państwa UE przesyłają dokumenty procesowe przeznaczone dla osób znajdujących się w innym państwie UE bezpośrednio drogą pocztową. W niektórych przypadkach dokumenty te mogą być wysyłane za pośrednictwem właściwych organów państwa wezwanego.
• Organ sądowy lub organ centralny państwa UE może nawiązać bezpośredni kontakt z organem policyjnym lub celnym innego państwa UE albo – w przypadku wniosków o pomoc prawną dotyczącą postępowań – z organem administracyjnym innego państwa UE. Państwa mogą zdecydować o niestosowaniu tego postanowienia lub o stosowaniu go jedynie pod pewnymi warunkami.
• Państwa UE mogą z własnej inicjatywy wymieniać informacje dotyczące przestępstw oraz naruszeń administracyjnych, których karanie lub ściganie należy do właściwości organu otrzymującego informacje.

Szczególne formy pomocy prawnej

• Skradzione przedmioty znalezione w innym państwie UE udostępnia się państwu wzywającemu, tak aby mogły być zwrócone ich prawowitym właścicielom.
• Osoba zatrzymana na terytorium państwa wzywającego może, za zgodą władz, być tymczasowo przekazana państwu, w którym ma się odbyć postępowanie. Gdy jedno z państw tego wymaga, przed przekazaniem należy uzyskać zgodę osoby zainteresowanej.
• Organy sądowe innego państwa mogą przesłuchać świadka lub biegłego w formie wideokonferencji, o ile nie jest to sprzeczne z podstawowymi zasadami obowiązującymi w państwie wezwanym oraz o ile wszystkie zainteresowane strony wyrażą na to zgodę.
• Dostawy niejawnie nadzorowane* mogą być dopuszczone na terytorium innego państwa UE w kontekście postępowania karnego dotyczącego przestępstw stanowiących podstawę ekstradycji. Organy państwa wezwanego są zobowiązane do kierowania takimi dostawami i ich monitorowania.
• Co najmniej dwa państwa mogą na podstawie zawartego porozumienia utworzyć wspólny zespół śledczy dla realizacji ściśle określonego celu i na czas określony. Osobą koordynującą działania zespołu i kierującą tymi działaniami jest urzędnik z państwa, w którym działa zespół.
• Postępowanie mogą być także prowadzone przez funkcjonariuszy działających pod przykryciem lub przy wykorzystaniu fałszywej tożsamości, o ile przestrzegają oni właściwych przepisów i procedur określonych w prawie krajowym.

Przechwytywanie przekazów telekomunikacyjnych

• Przekazy telekomunikacyjne mogą być przechwytywane na wniosek właściwego organu innego państwa UE, który jest do tego wyznaczony w tym państwie UE.
• Przekazy telekomunikacyjne mogą być przechwytywane i przekazywane bezpośrednio do państwa wzywającego albo rejestrowane i przekazywane w późniejszym terminie.
• Przechwytywanie może być również wykonywane w państwie UE, w którym znajduje się naziemna stacja łączności satelitarnej. Jeśli wsparcie techniczne tego państwa nie jest wymagane, przechwytywanie odbywa się za pośrednictwem dostawców usług w państwie wzywającym. Gdy przechwytywanie jest wykonywane w danym państwie ze względu na lokalizację podejrzanego, ale pomoc techniczna nie jest wymagana, państwo dokonujące przechwytywania informuje to inne państwo o swoich działaniach.

Postanowienia szczególne dotyczące niektórych państw UE

Postanowienia szczególne dotyczą:

• Irlandii i Wielkiej Brytanii (1) (przekazywanie wniosków o pomoc prawną);
• Luksemburga (ochrona danych osobowych); oraz
• Norwegi i Islandii (postanowienia odnoszące się do dorobku Schengen i wejścia konwencji w życie).

OD KIEDY AKT I KONWENCJA MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Konwencja weszła w życie w dniu 23 sierpnia 2005 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Współpraca sądowa (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Konwencja ustanowiona przez Radę zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej – Deklaracja Rady w sprawie art. 10 ust. 9 – Deklaracja Zjednoczonego Królestwa (1) w sprawie art. 20 (Dz.U. C 197 z 12.7.2000, s. 3–23)

Akt Rady z dnia 29 maja 2000 r. ustanawiający, zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej, Konwencję o wzajemnej pomocy w sprawach karnych pomiędzy Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej (Dz.U. C 197 z 12.7.2000, s. 1–2)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Protokół ustanowiony przez Radę zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej do Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych między państwami członkowskimi Unii Europejskiej (Dz.U. C 326 z 21.11.2001, s. 2–8)

Komunikat Sekretarza Generalnego Rady Unii Europejskiej wydany na podstawie art. 30 ust. 2 Konwencji ustanowionej przez Radę zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (Dz.U. C 197 z 12.7.2000, s. 24)

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2018

(1) Wielka Brytania występuje z Unii Europejskiej i z dniem 1 lutego 2020 r. staje się państwem trzecim (państwem spoza UE).