Europejska Stolica Kultury

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Decyzja nr 1622/2006/WE ustanawiająca działanie na rzecz obchodów „Europejskiej Stolicy Kultury” w latach 2007–2019

JAKI JEST CEL DECYZJI?

Ustanawia ona działanie na rzecz obchodów „Europejskiej Stolicy Kultury” (ESK) oraz określa proces selekcji miast do tego tytułu w latach 2013–2019, jak również system monitorowania przygotowań aż do roku obchodów.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Program kulturalny i jego europejski wymiar

Każde z miast ubiegających się o tytuł uwzględni program kulturalny, który musi spełniać szereg kryteriów podzielonych na dwie kategorie:

• „wymiar europejski”, która obejmuje zacieśnienie współpracy między instytucjami kultury na wszystkich szczeblach. Program musi też odzwierciedlać bogactwo różnorodności kulturowej Europy i wspólne aspekty europejskich kultur;
• „miasto i mieszkańcy”, która jest ukierunkowana na wzbudzenie publicznego zainteresowania obchodami na szczeblu lokalnym, krajowym i europejskim oraz pobudzenie długofalowego rozwoju kulturalnego miasta.

Program trwa na ogół 1 rok. Miasta, których przygotowania do obchodów są uznawane za doskonałe, mogą otrzymać nagrodę im. Meliny Mercouri (nazwaną na cześć greckiej minister kultury, która zainicjowała ideę stolicy kultury). Nagrodę przyznaje Komisja Europejska i jest ona finansowana ze środków programu Kreatywna Europa.

Proces selekcji

• Obchody mogą organizować 2 państwa UE rocznie.
• Proces selekcji składa się z 4 etapów:

• 1.

  składanie wniosków: zainteresowane państwa UE publikują zaproszenie do składania wniosków nie później niż 6 lat przed planowym rozpoczęciem danych obchodów. Zainteresowane miasta mają od tego czasu co najmniej 10 miesięcy na złożenie wniosków.

• 2.

  selekcja wstępna: nie później niż 5 lat przed rozpoczęciem obchodów komisja selekcyjna spotyka się w celu rozpatrzenia wniosków i ustala krótką listę miast, które zostaną zaproszone do dalszego etapu procesu. Komisja składa się z 13 ekspertów, z których 7 powołanych jest na 3 lata przez Parlament Europejski, Radę, Komisję i Europejski Komitet Regionów. Pozostałych 6 jest wybieranych przez dane państwa UE.

• 3.

  selekcja końcowa: 9 miesięcy po pierwszym spotkaniu selekcyjnym komisja spotyka się ponownie w celu rozpatrzenia programów miast znajdujących się na krótkiej liście, które to programy są już dostępne w postaci bardziej szczegółowej, oraz zarekomendowania jednego z miast do tytułu ESK. Na tym etapie komisja przedstawia zainteresowanemu państwu UE oraz Komisji Europejskiej sprawozdanie, w którym uwzględnia również zalecenia skierowane do wybranego miasta.

• 4.

  wyznaczenie: 4 lata przed rozpoczęciem obchodów 2 zainteresowane państwa UE, których dotyczy dany rok, nominują po jednym mieście i wskazują je instytucjom europejskim, uwzględniając przy tym zalecenia komisji selekcyjnej. Rada formalnie wyznacza na ESK po jednym mieście w dwóch zainteresowanych państwach.

Etap monitorowania

• Eksperci powołani przez instytucje pomagają wybranym stolicom w realizacji ich programów, w szczególności poprzez zapewnienie ich europejskiej wartości dodanej (tj. istnienia wartości dodanej wynikającej z wyznaczenia ESK, która to wartość nie zostałaby wytworzona przez dane miasto (lub odpowiednie państwo), gdyby działało ono w pojedynkę).
• Monitorowanie okresowe odbywa się 2 lata przed rozpoczęciem obchodów i dotyczy postępów w przygotowaniach oraz wymiaru europejskiego.
• Monitorowanie końcowe ma miejsce nie później niż 8 miesięcy przed obchodami, kiedy to eksperci obserwują i oceniają przygotowania. Wysyłają Komisji oraz zainteresowanym miastom sprawozdanie dotyczące wniosków i zaleceń w sprawie przyznania bądź nieprzyznania nagrody im. Meliny Mercouri.

Uchylenie

Decyzja została uchylona decyzją nr 445/2014/UE, która dotyczy wyznaczania miast po 2020 r. Decyzja nr 1622/2006/WE obowiązuje nadal w odniesieniu do miast wyznaczonych na ESK w latach 2013–2019.

OD KIEDY DECYZJA MA ZASTOSOWANIE?

Decyzja ma zastosowanie od 1 stycznia 2007 r., wyłączając art. 5 (dotyczący składania wniosków), który obowiązuje od 23 listopada 2006 r.

KONTEKST

• Obchody ESK zainicjowane przez Radę w 1985 r. stały się jednym z najpopularniejszych przedsięwzięć UE. Ze względu na wysoki poziom uczestnictwa obywateli oraz oddziaływanie kulturalne i społeczno-ekonomiczne o tytuł ten ubiega się z każdym rokiem coraz więcej miast.
• Więcej informacji:
  • Europejskie Stolice Kultury (Komisja Europejska)
  • Europejskie Stolice Kultury – nota informacyjna (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Decyzja nr 1622/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 2006 r. ustanawiająca działanie Wspólnoty na rzecz obchodów „Europejskiej Stolicy Kultury” w latach 2007–2019 (Dz.U. L 304 z 3.11.2006, s. 1–6)

AKTY POWIĄZANE

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 445/2014/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiająca działanie Unii na rzecz Europejskich Stolic Kultury na lata 2020–2033 i uchylająca decyzję nr 1622/2006/WE (Dz.U. L 132 z 3.5.2014, s. 1–12)

Ostatnia aktualizacja: 17.07.2017