Wynalazki biotechnologiczne: ochrona prawna

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 98/44/WE – ochrona prawna wynalazków biotechnologicznych

STRESZCZENIE

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEJ DYREKTYWY?

Niniejsza dyrektywa harmonizuje prawa patentowe dotyczące wynalazków biotechnologicznych.

Określa ona, jakie wynalazki podlegają ochronie patentowej ze względów etycznych, a jakie nie.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Wynalazki dotyczące produktów składających się z materiału biologicznego* lub go zawierających lub sposoby wytwarzania takich materiałów biologicznych mogą być patentowane, jeśli są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.
• Następujące wyjątki nie posiadają zdolności patentowej:
  • odmiany roślin i rasy zwierząt;
  • czysto biologiczne sposoby* wytwarzania roślin i zwierząt;
  • ciało ludzkie, w różnych jego stadiach formowania się i rozwoju.
• Jednakże element wyizolowany z ciała ludzkiego lub w inny sposób wytworzony przy pomocy sposobu technicznego może stanowić wynalazek posiadający zdolność patentową.
• Wynalazki, których wykorzystanie handlowe narusza porządek publiczny lub dobre obyczaje, wyłączone są ze zdolności patentowej. Zwłaszcza następujące wynalazki nie posiadają zdolności patentowej:
  • sposoby klonowania ludzi;
  • sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej linii zarodkowej człowieka;
  • wykorzystywanie embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych;
  • sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej zwierząt, które mogą powodować ich cierpienia.
• Ochrona przyznana przez patent rozciąga się na każdy materiał biologiczny otrzymany z pierwotnego materiału biologicznego.
• W przypadku gdy hodowca nie może wykorzystywać prawa do odmian roślin bez naruszania wcześniejszego patentu, może on ubiegać się o licencję przymusową, podlegającą odpowiedniej opłacie licencyjnej, na niewyłączne wykorzystanie wynalazku.
• Europejska Grupa do spraw Etyki w Nauce i Nowych Technologiach ocenia wszystkie aspekty etyczne biotechnologii.

W 2012 r. Komisja Europejska powołała grupę ekspertów w celu zbadania rozwoju i wpływów prawa patentowego w dziedzinie biotechnologii i inżynierii genetycznej. Grupa wspiera Komisję w obowiązkach sprawozdawczych zgodnie z dyrektywą 98/44/WE.

OD KIEDY NINIEJSZA DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie od 30 lipca 1998 r. Kraje UE miały obowiązek wdrożenia jej przepisów do prawa krajowego do 30 lipca 2000 r. Przedmiotowe przepisy zostały już wdrożone do prawodawstw wszystkich krajów UE.

KONTEKST

Ochrona wynalazków biotechnologicznych

KLUCZOWE POJĘCIA

* Materiał biologiczny: każdy materiał zawierający informację genetyczną i zdolny do samoreprodukcji albo nadający się do reprodukcji w systemie biologicznym.

* Sposób biologiczny: każdy sposób wytwarzania roślin i zwierząt jest czysto biologiczny, jeśli w całości składa się ze zjawisk naturalnych, takich jak krzyżowanie lub selekcjonowanie.

AKT

Dyrektywa 98/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 1998 r. w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych (Dz.U. L 213 z 30.7.1998, s. 13–21)

Ostatnia aktualizacja: 21.03.2016