Mechanizm kursów walutowych między euro a innymi uczestniczącymi walutami krajowymi

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rezolucja Rady Europejskiej w sprawie utworzenia mechanizmu kursów walutowych

Porozumienie pomiędzy Europejskim Bankiem Centralnym oraz krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro określające procedury operacyjne mechanizmu kursów walutowych w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej (2006 r.)

Porozumienie pomiędzy EBC a krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro zmieniające porozumienie z 2006 r. (2020 r.)

Porozumienie pomiędzy EBC a krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro zmieniające porozumienie z 2006 r. (2022 r.)

JAKIE SĄ CELE REZOLUCJI I POROZUMIEŃ?

• Rezolucja miała na celu utworzenie systemu pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (UE) należącymi do strefy euro a państwami członkowskimi UE spoza strefy euro, gwarantującego stabilność kursów walutowych pomiędzy ich różnymi walutami w momencie rozpoczęcia trzeciego etapu unii gospodarczej i walutowej 1 stycznia 1999 roku.
• Porozumienie z 2006 roku (porozumienie banków centralnych ERM II) opierało się na rezolucji oraz uchyliło i zastąpiło podobne porozumienie zawarte w 1998 roku. Ustanowiło stabilny mechanizm kursów walutowych (ERM II), zastępujący pierwotny Europejski System Walutowy, pomiędzy euro a walutami krajowymi państw członkowskich spoza strefy euro (państw członkowskich, które nie przyjęły euro, będących stronami porozumienia). Obecnie ERM II obejmuje waluty Bułgarii i Danii, jako że Chorwacja przystąpiła do strefy euro 1 stycznia 2023 roku po spełnieniu kryterium kursu walutowego w okresie 2 lat, którego zakończenie przypadało na dzień 18 maja 2022 roku.
• Celem rezolucji i porozumienia z 2006 roku jest uniknięcie nadmiernych wahań kursów wymiany walut zakłócających funkcjonowanie jednolitego rynku Unii Europejskiej.
• Porozumienie zmieniające z 2020 roku uwzględnia wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej. Bank Anglii nie jest stroną porozumienia banków centralnych ERM II od 1 lutego 2020 r. Załącznik II do porozumienia, „Pułapy dostępu do środków finansowania bardzo krótkookresowego, wskazywane w artykułach 8, 10 oraz 11 porozumienia banków centralnych”, został zmieniony w celu uwzględnienia tego wydarzenia.
• Porozumienie zmieniające z 2022 roku uwzględnia przyjęcie przez Chorwację waluty euro z dniem 1 stycznia 2023 roku. Od tego samego dnia Chorwacki Bank Narodowy (Hrvatska narodna banka) nie jest już stroną porozumienia banków centralnych ERM II. Załącznik II do porozumienia został zmieniony w celu uwzględnienia faktu przyjęcia przez Chorwację waluty euro.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Porozumienie z 2006 r.:
  • potwierdza, że uczestnictwo w ERM II jest dobrowolne dla państw członkowskich spoza strefy euro, które odstąpiły od przyjęcia wspólnej waluty, ale jednocześnie dodaje, że oczekuje się, iż przystąpią do tego mechanizmu;
  • określa kurs centralny – uzgodniony pomiędzy Europejskim Bankiem Centralnym (EBC) a odpowiednim krajowym bankiem centralnym – pomiędzy euro a każdą uczestniczącą walutą krajową, który może wahać w przedziale 15 % w każdym kierunku;
  • przewiduje automatyczną i nieograniczoną interwencję EBC i krajowego banku centralnego w przypadku przekroczenia przedziału 15%;
  • ustanawia szczegółowe procedury:
    • angażowania krajowego banku centralnego z kraju należącego do strefy euro w każdą interwencję,
    • udzielania kredytu bardzo krótkookresowego pomiędzy EBC a krajowym bankiem centralnym spoza strefy euro,
    • spłaty nieuregulowanych sald należności w ramach finansowania bardzo krótkookresowego,
    • przedłużania terminu zapadalności udzielonego finansowania,
    • bliższej współpracy kursowej pomiędzy EBC a krajowymi bankami centralnymi spoza strefy euro,
    • monitorowania całego systemu ERM II,
    • możliwych zmian kursów centralnych oraz 15% przedziału wahań.
• Porozumienie z 2006 r. musi zostać zmienione, gdy przystąpi do niego nowy krajowy bank centralny lub gdy taki bank odstąpi od tego porozumienia.

OD KIEDY REZOLUCJA I POROZUMIENIA MAJĄ ZASTOSOWANIE?

• Rezolucja ma zastosowanie od 16 czerwca 1997 r.
• Porozumienie z 2006 r. ma zastosowanie od 1 kwietnia 2006 r.
• Porozumienie z 2020 r. zmienia porozumienie banków centralnych ERM II ze skutkiem od 1 lutego 2020 r.
• Porozumienie z 2022 r. zmienia porozumienie banków centralnych ERM II ze skutkiem od 1 stycznia 2023 r.

KONTEKST

• Konwergencja podstawowych wyników gospodarczych jest bardzo ważna dla utrzymania stabilnego kursu walutowego. Stabilność środowiska gospodarczego jest konieczna dla dobrego funkcjonowania wspólnego rynku oraz dla zapewnienia rosnącego poziomu inwestycji, wzrostu i zatrudnienia.
• Mechanizm kursów walutowych zapewnia państwom członkowskim spoza strefy euro punkt odniesienia na potrzeby tworzenia solidnych polityk gospodarczych, umożliwiając im przygotowanie się do przyjęcia euro.

GŁÓWNE DOKUMENTY

Rezolucja Rady Europejskiej z Amsterdamu z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie utworzenia mechanizmu kursów walutowych w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej (Dz.U. C 236 z 2.8.1997, s. 5–6).

Porozumienie z dnia 16 marca 2006 r. pomiędzy Europejskim Bankiem Centralnym oraz krajowymi bankami centralnymi Państw Członkowskich spoza strefy euro określające procedury operacyjne mechanizmu kursów walutowych w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej (Dz.U. C 73 z 25.3.2006, s. 21–27).

Poprawka z 2020 roku do porozumienia z 2006 roku została włączona do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Porozumienie z dnia 12 grudnia 2022 r. pomiędzy Europejskim Bankiem Centralnym a krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro zmieniające porozumienie z dnia 16 marca 2006 r. pomiędzy Europejskim Bankiem Centralnym a krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro określające procedury operacyjne mechanizmu kursów walutowych w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej (Dz.U. C 12 z 13.1.2023, s. 3–6).

Ostatnia aktualizacja: 21.03.2023