Rezerwa obowiązkowa

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Rozporządzenie (WE) nr 2531/98 dotyczące stosowania stóp rezerw obowiązkowych przez Europejski Bank Centralny

Rozporządzenie (UE) 2021/378 w sprawie stosowania wymogów dotyczących utrzymywania rezerwy obowiązkowej (wersja przekształcona) (EBC/2021/1)

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZEŃ?

Rozporządzenia ustanawiają obowiązujące w Eurosystemie ramy prawne dotyczące rezerwy obowiązkowej* oraz określają zasady utrzymywania rezerwy obowiązkowej przez instytucje kredytowe* i ich oddziały w strefie euro.

Regulują one wszystkie istotne aspekty, od określenia rzeczywistej stopy rezerwy po utrzymywanie rezerwy obowiązkowej i jej oprocentowanie oraz powiązaną sprawozdawczość i weryfikację danych. Zawierają też zapisy dotyczące zwolnień i wyłączeń z wymogów dotyczących utrzymywania rezerwy obowiązkowej oraz uprawnień do nakładania sankcji.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2531/98 określa podstawę i współczynniki rezerw obowiązkowych oraz nadaje Europejskiemu Bankowi Centralnemu (EBC) uprawnienia do zbierania i weryfikacji informacji niezbędnych do stosowania rezerw obowiązkowych. Upoważnia ono także EBC do nakładania na instytucje sankcji za naruszenie wymogów w zakresie sprawozdawczości statystycznej lub za nieutrzymywanie odpowiednich rezerw obowiązkowych.

Rozporządzenie (UE) 2021/378 reguluje utrzymywanie rezerw obowiązkowych oraz ustanawia wzory, których instytucje kredytowe strefy euro powinny używać do obliczania rezerw obowiązkowych utrzymywanych na rachunkach rezerwy denominowanych w euro i prowadzonych przez krajowe banki centralne (KBC) w odpowiednich państwach członkowskich UE.

Na swojej stronie internetowej EBC publikuje wykaz instytucji podlegających wymogom Eurosystemu dotyczącym utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Instytucje, w przypadku których doszło do cofnięcia lub zrzeczenia się zezwolenia, oraz instytucje, które podlegają postępowaniu likwidacyjnemu, zwalnia się z wymogów dotyczących utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Dalsze wyłączenia mogą być udzielane instytucjom:

podlegającym środkom służącym reorganizacji;
objętym środkiem zabezpieczającym lub podlegającym środkom, które ograniczają zdolność instytucji do wykorzystywania jej środków;
którym odebrano lub zawieszono dostęp do operacji otwartego rynku lub operacji kredytowo-depozytowych Eurosystemu;
w przypadku których nakładanie wymogów dotyczących rezerw obowiązkowych nie jest właściwe.

Instytucje kredytowe w strefie euro, które podlegają wymogom dotyczącym utrzymywania rezerwy obowiązkowej, obliczają podstawę naliczania rezerwy* (jeśli nie zrobi tego KBC) z wykorzystaniem własnych informacji statystycznych dotyczących depozytów i wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych. Mogą one utrzymywać swoje rezerwy obowiązkowe poprzez instytucję pośredniczącą, która ma siedzibę w tym samym państwie członkowskim, podlega wymogom dotyczącym utrzymywania rezerwy obowiązkowej oraz zazwyczaj wykonuje określone zadania administracyjne.

KBC zawiadamiają instytucje kredytowe o wysokości rezerw obowiązkowych, które te instytucje powinny utrzymywać (jeśli obliczenia dokonuje KBC), lub potwierdzają wysokości rezerw obowiązkowych obliczone przez instytucje.

KBC wypłacają odsetki od utrzymywanych rezerw obowiązkowych zgodnie z oprocentowaniem określonym na podstawie wzoru ustalonego rozporządzeniem (UE) 2021/378 oraz mają prawo do weryfikacji dokładności i jakości informacji dotyczących podstawy naliczania rezerwy przekazywanych przez instytucje.

W następujących przypadkach zastosowanie mają specjalne zasady:

dane dotyczące podstawy naliczania rezerwy są przekazywane w ujęciu zagregowanym;
połączenie dwóch instytucji ma miejsce w czasie trwania okresu utrzymywania rezerwy*;
państwo członkowskie przyjmuje euro.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIA MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie (UE) 2021/378 ma zastosowanie od 26 czerwca 2021 r., z wyjątkiem artykułu 3 (obliczanie kwoty środków rezerwy obowiązkowej), który zaczął obowiązywać 28 lipca 2021 r. (pierwszego dnia piątego okresu utrzymywania rezerwy).
Rozporządzenie (WE) nr 2531/98 ma zastosowanie od 1 stycznia 1999 r.

KONTEKST

Na podstawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego EBC może żądać od instytucji kredytowych ustanowionych w państwach strefy euro utrzymywania obowiązkowych rezerw na potrzeby polityki pieniężnej.
Rezerwy obowiązkowe pomagają stabilizować stopy procentowe na rynku pieniężnym oraz pozwalają instytucjom kredytowym na dzienne wahania płynności.
Utrzymywanie rezerw w krajowych bankach centralnych zwiększa zapotrzebowanie na kredyt banku centralnego, ułatwiając EBC sterowanie stopami na rynku pieniężnym poprzez regularne operacje zapewniające płynność.
Więcej informacji:
- Rezerwy obowiązkowe (Europejski Bank Centralny).

KLUCZOWE POJĘCIA

Rezerwa obowiązkowa: kwota środków, którą instytucja musi utrzymywać na swoim rachunku rezerwy we właściwym krajowym banku centralnym.

Instytucja kredytowa: przedsiębiorstwo przyjmujące od klientów depozyty pieniężne lub inne środki podlegające zwrotowi oraz udzielające kredytów.

Podstawa naliczania rezerwy: suma zobowiązań kwalifikowanych wykorzystywana do obliczania rezerw obowiązkowych instytucji.

Okres utrzymywania rezerwy: okres, na przestrzeni którego oceniane jest przestrzeganie wymogów dotyczących utrzymywania rezerwy obowiązkowej.

GŁÓWNE DOKUMENTY

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2531/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczące stosowania stóp rezerw obowiązkowych przez Europejski Bank Centralny (Dz.U. L 318 z 27.11.1998, s. 1–3)

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 2531/98 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2021/378 z dnia 22 stycznia 2021 r. w sprawie stosowania wymogów dotyczących utrzymywania rezerwy obowiązkowej (wersja przekształcona) (EBC/2021/1) (Dz.U. L 73 z 3.3.2021, s. 1–15)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Protokół (nr 4) w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 230–250)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338–436)

Zobacz tekst skonsolidowany

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2532/98 z dnia 23 listopada 1998 r. dotyczące uprawnień Europejskiego Banku Centralnego do nakładania sankcji (Dz.U. L 318 z 27.11.1998, s. 4–7)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 02.07.2021