Euro a gospodarka światowa

W niniejszym dokumencie roboczym Komisja Europejska przedstawia pierwszą analizę przewidywanego oddziaływania euro na zmianę gospodarki światowej, a w szczególności na międzynarodowy system walutowy.

AKT

Dokument roboczy Komisji z dnia 23 kwietnia 1997 r. w sprawie zewnętrznych aspektów unii gospodarczej i walutowej [SEC(97) 699 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Mając na uwadze znaczenie gospodarcze strefy euro, wprowadzenie jednej waluty będzie miało poważne skutki nie tylko dla państw członkowskich, które przyjęły euro, ale także dla państw trzecich. Ten zewnętrzny wymiar euro poddany był dyskusji w takich instytucjach międzynarodowych, jak Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW).

Jeśli wyobrazimy sobie, że wszystkie państwa członkowskie przystąpią do strefy euro, unia gospodarcza i walutowa będzie miała następujący wymiar:

• rozmiar gospodarczy i handlowy będzie porównywalny do amerykańskiego i większy od japońskiego,
• jeśli wyłączy się wymianę wewnątrzwspólnotową, stopień otwarcia strefy euro wynosi 10,2%, czyli równy USA i Japonii,
• większa synchronizacja cykli koniunkturalnych poszczególnych państw członkowskich, wynikająca z lepszej koordynacji polityki gospodarczej, wzmocni znaczenie rozwoju gospodarczego w strefie euro dla reszty świata,
• w związku ze zniknięciem napięcia między walutami europejskimi, (które mogły wynikać z zakłóceń zewnętrznych w stosunku do Unii) wynik ekonomiczny strefy euro będzie mniej wrażliwy na zmienność kursu wymiany.

Wraz z realizacją UGW europejski rynek finansowy stanie się w rzeczywistości zintegrowany:

• rozwój skutecznego systemu płatności transgranicznych (TARGET) poprzez łączenie między sobą centrów finansowych,
• harmonizacja instrumentów finansowych i konwergencja w kierunku najskuteczniejszych środków finansowania,
• jednolity rynek pieniężny prowadzący do zwiększenia konkurencji między bankami i pośrednikami finansowymi,
• usunięcie ryzyka walutowego między państwami uczestniczącymi.

Mimo otwarcia można się spodziewać, że pewne charakterystyczne cechy krajowych rynków finansowych będą wciąż istniały.

Rozmiar UGW, stabilność waluty i szeroki rynek finansowy, na którym się opiera powinny sprzyjać międzynarodowemu wykorzystaniu euro.

Euro - jako waluta fakturowania handlu - powinno być rozpowszechnione nie tylko w stosunkach handlowych, w których Unia Europejska uczestniczy bezpośrednio, ale także, w pewnym stopniu, w operacjach handlowych, w których nie biorą udziału państwa członkowskie UE.

Jako że Europejski Bank Centralny jest organem niezależnym (EBC), a jego polityka skoncentrowana jest na zachowaniu stabilności, euro powinno stanowić ważną walutę rezerwową i odgrywać istotną rolę w portfelach aktywów finansowych na poziomie światowym. O ile czynniki te powinny przyczynić się do wzrostu atrakcyjności euro wśród inwestorów prywatnych, o tyle trudniej przewidzieć znaczenie euro w portfelach prywatnych.

Proces transformacji euro w ważną walutę międzynarodową dokona się stopniowo. Najpierw musi zaistnieć wobec państw, które nawiązały ścisłą współpracę gospodarczą z Unią Europejską.

Umiędzynarodowienie euro nada działaniom EBC znaczenie międzynarodowe. Jednak na początku utrudni prowadzenie polityki monetarnej z powodu wpływu decyzji czynników zewnętrznych na agregaty pieniężne.

Zastępowanie walut krajowych przez euro niesie także potencjalne ryzyko okresu niestabilności kursu wymiany euro na inne duże waluty z różnych powodów:

• postrzeganie przyszłej orientacji polityki walutowej EBC: jego miejsce w sercu Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC), jego niezależność ustawowa i cel statutowy stabilizacji cen powinny szybko potwierdzić jego wiarygodność,
• ewentualny nadmiar rezerw dolara w bankach centralnych: ponieważ banki te są w pełni świadome możliwych skutków swoich transakcji na rynkach wymiany, można się spodziewać, że ewentualne operacje mające na celu ograniczenie nadwyżek dolara, dokonane będą stopniowo i w ścisłym porozumieniu,
• realokacja portfeli prywatnych po ustanowieniu euro jest złożoną kwestią, niemniej jednak różnego rodzaju papiery wartościowe powinny funkcjonować tak, że walory netto się zrównoważą.

W perspektywie długoterminowej kursy wymiany zależą w głównej mierze od podstawowych wskaźników gospodarczych (wzrost, inflacja, produktywność, poziom zadłużenia, obroty bieżące itp.), które podlegają polityce gospodarczej Unii oraz jej partnerów.

Ramy polityki gospodarczej określone w traktacie powinny dopuszczać mało ograniczające warunki walutowe, utrzymując kurs wymiany na odpowiednim poziomie. W ten sposób polityka gospodarcza na szczeblu europejskim będzie stanowiła punkt odniesienia w międzynarodowych sprawach gospodarczych.

Realizacja UGW powinna spowodować ważną zmianę w międzynarodowym systemie walutowym poprzez wprowadzenie jego większej symetrii: potencjalne korzyści płynące z koordynacji makroekonomicznej zostaną równiej podzielone między partnerów.

Wreszcie UGW wpłynie na funkcjonowanie międzynarodowych instytucji takich jak MFW. Należy rozważyć kwestie reprezentacji Unii w tych instytucjach. Konieczna będzie też weryfikacja zgodności istniejących praktyk z postanowieniami traktatu.

AKTY POWIĄZANE

Communication from the Commission - The euro area in the world economy - developments in the first three years [COM(2002) 332 final – Not published in the Official Journal] (Komunikat Komisji „Strefa euro w gospodarce światowej – Bilans trzech pierwszych lat” [COM(2002) 332 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym]).

Komunikat ten przedstawia bilans trzech pierwszych lat unii gospodarczej i walutowej (UGW) i strefy euro w światowym otoczeniu gospodarczym.

Ostatnia aktualizacja: 23.06.2006