Dozwolone maksymalne wymiary i masy ciężarówek, autobusów i autokarów
STRESZCZENIE DOKUMENTU:
Dyrektywa 96/53/WE – dopuszczalne wymiary i maksymalne obciążenia samochodów ciężarowych, autobusów i autokarów w ruchu międzynarodowym
JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?
- Celem dyrektywy w sprawie dopuszczalnych wymiarów i maksymalnych obciążeń jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego Unii Europejskiej (UE) oraz zagwarantowanie swobodnego przepływu towarów w UE poprzez ustanowienie maksymalnych limitów względem pojazdów ciężarowych, autobusów i autokarów wykonujących przewozy międzynarodowe w ramach UE.
- Wymaga ona od krajowych przedsiębiorstw transportowych, aby spełniały normy obowiązujące w transporcie międzynarodowym.
- Dyrektywę zmieniono dyrektywą (UE) 2015/719, której celem jest zwiększenie ekologiczności i bezpieczeństwa pojazdów ciężarowych i autobusów poprzez dopuszczenie – w niektórych przypadkach i pod określonymi warunkami – mas i wymiarów, które przekraczają limity ustanowione w dyrektywie 96/53/WE.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Zakres
- Dyrektywa, w zmienionym brzmieniu, dotyczy wymiarów:
- pojazdów ciężarowych i ich przyczep przekraczających masę 3,5 tony;
- pojazdów pasażerskich przewożących więcej niż dziewięć osób.
- Nie dotyczy autobusów przegubowych wyposażonych w więcej niż jedną część przegubową.
- Dyrektywa (UE) 2015/719 zezwala na zwiększenie masy o jedną tonę w przypadku napędzanych paliwami alternatywnymi* samochodów ciężarowych i trójosiowych autobusów, by uwzględnić dodatkową masę wymaganą z racji zastosowania technologii paliw alternatywnych.
- Rozporządzenie (UE) 2019/1242 zmienia dyrektywę, by dopuścić dodatkową tonę w przypadku bezemisyjnych* samochodów ciężarowych i trójosiowych autobusów przegubowych (zob. streszczenie).
- Zwiększa też o 1,5 tony maksymalną dopuszczalną masę autobusów dwuosiowych, by uwzględnić zmiany w zbiorowym transporcie osób, takie jak wzrost przeciętnej masy pasażerów i ich bagażu, oraz konieczność stosowania nowego wyposażenia wymaganego przez przepisy bezpieczeństwa.
Ruch międzynarodowy
- Akt ustanawia maksymalne dopuszczalne masy i wymiary oraz pewne inne parametry pojazdów wskazane w załącznikach do dyrektywy.
- Państwa członkowskie UE nie dopuszczają do ruchu na swoim terytorium pojazdów, które przekraczają określone ograniczenia, z wyjątkiem pojazdów posiadających specjalne zezwolenie.
- Pojazdy z jednego państwa członkowskiego, które spełniają ograniczenia, muszą być dopuszczone do ruchu w innych państwach członkowskich, z możliwością wyłączenia ograniczonych odcinków dróg lub struktur, np. małych miejscowości, miejsc o szczególnym znaczeniu lub historycznych mostów, dla których władze mogą ustalić niższe ograniczenia.
Ruch krajowy
Państwa członkowskie nie dopuszczają do ruchu na swoim terytorium pojazdów, które przekraczają określone ograniczenia wymiarów. Stosuje się jednak pewne odstępstwa od tych ograniczeń, dotyczące np.:
- długości pojazdów o cechach aerodynamicznych zaprojektowanych, aby zwiększyć efektywność energetyczną;
- długości pojazdów zaprojektowanych do przewozu określonych towarów, np. drewna;
- długości zespołów pojazdów standardowych (sprzężonych pojazdów silnikowych, przyczep i naczep);
- długości i masy pojazdów przewożących kontenery w operacjach transportu intermodalnego*.
Państwa członkowskie mogą zezwalać na wyższe wartości dopuszczalne mas w transporcie krajowym.
Państwa członkowskie mogą przez ograniczony czas testować na swoim terytorium wyposażone w nowe technologie pojazdy, które przekraczają ustanowione limity.
Zgodność
Państwa członkowskie muszą zagwarantować, że pojazdy są zgodne z dyrektywą, co można potwierdzić przy pomocy:
- tablicy producenta z dodatkową tablicą odnoszącą się do danych o wymiarach;
- pojedynczej tablicy zawierającej dane określone na obu powyższych tablicach;
- dokumentu wydanego przez państwo członkowskie, w którym pojazd ten został zarejestrowany, zawierającego takie same informacje.
Szczegółowe informacje zawiera załącznik III do dyrektywy.
Egzekwowanie przepisów
O sposobie egzekwowania przepisów i wymiarze sankcji za przekraczanie maksymalnych dopuszczalnych obciążeń decydują rządy krajowe. Powinny one jednak wdrożyć szczegółowe środki umożliwiające wykrywanie użytkowanych pojazdów ciężkich, które mogą przekraczać te limity, za pomocą systemów automatycznych (czujników w jezdni lub pokładowych urządzeń ważących). Co dwa lata Komisja Europejska musi otrzymać sprawozdanie określające:
- liczbę kontroli przeprowadzonych w każdym z dwóch poprzednich lat kalendarzowych;
- liczbę wykrytych przeciążonych pojazdów lub zespołów pojazdów.
Akty wykonawcze
- Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2019/1213 ustanawia jednolite warunki interoperacyjności i zgodności pokładowych urządzeń ważących instalowanych w pojazdach lub zespołach pojazdów w celu zapewnienia zgodności z dyrektywą 96/53/WE lub wymogami dotyczącymi maksymalnej masy dopuszczalnej w ruchu krajowym państwa członkowskiego, w którym pojazd jest użytkowany.
- Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2019/1916 ustanawia szczegółowe zasady dotyczące stosowania urządzeń aerodynamicznych montowanych z tyłu pojazdu (np. chowanych lub składanych klap montowanych z tyłu samochodów ciężarowych i ich przyczep).
Uwaga: ściśle powiązany akt, rozporządzenie (UE) 2019/1892, ustanawia wymagania w zakresie homologacji typu dla wydłużonych kabin oraz wyposażenia i urządzeń aerodynamicznych.
OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?
Dyrektywa 96/53/WE ma zastosowanie od 17 września 1996 r., przy czym do porządku prawnego państw członkowskich miała zostać włączona do 16 września 1997 r.
KONTEKST
Więcej informacji:
KLUCZOWE POJĘCIA
Paliwa alternatywne. Paliwa lub źródła energii, które służą, przynajmniej częściowo, jako substytut dla pochodzących z surowej ropy naftowej źródeł energii w transporcie i które mogą potencjalnie przyczynić się do dekarbonizacji transportu i poprawy ekologiczności sektora transportu, obejmujące:
- energię elektryczną zużytą we wszystkich rodzajach pojazdów elektrycznych;
- wodór;
- gaz ziemny, w tym biometan, w postaci gazowej (sprężony gaz ziemny) i w postaci ciekłej (skroplony gaz ziemny);
- gaz płynny (LPG);
- energię mechaniczną z przechowywania paliwa na pokładzie / ze źródeł pokładowych, w tym ciepło odpadowe.
Bezemisyjne samochody ciężarowe i autobusy. Pojazdy ciężkie (samochody ciężarowe i autobusy) nieposiadające silnika spalinowego wewnętrznego spalania lub posiadające silnik spalinowy wewnętrznego spalania, z którego emisje nie przekraczają 1 g CO2/kWh lub z którego emisje nie przekraczają 1 g CO2/km.
Transport intermodalny. Transport towarów wykorzystujący kombinację transportu drogowego z alternatywnym transportem torowym lub wodnym, w którym towary przewożone są wewnątrz intermodalnych jednostek ładunkowych (kontenerów lub nadwozi wymiennych o długości maksymalnie 45 stóp) i nie są bezpośrednio przenoszone w czasie przeładunku. Wykorzystanie różnego rodzaju transportu powinno obejmować większą część podróży, zaś transport drogowy powinien być ograniczony do krótkich dystansów na początku lub końcu podróży.
GŁÓWNY DOKUMENT
Dyrektywa Rady 96/53/WE z dnia 25 lipca 1996 r. ustanawiająca dla niektórych pojazdów drogowych poruszających się na terytorium Wspólnoty maksymalne dopuszczalne wymiary w ruchu krajowym i międzynarodowym oraz maksymalne dopuszczalne obciążenia w ruchu międzynarodowym (Dz.U. L 235 z 17.9.1996, s. 59–75).
Kolejne zmiany dyrektywy 96/53/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
DOKUMENTY POWIĄZANE
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/1916 z dnia 15 listopada 2019 r. ustanawiające szczegółowe przepisy w odniesieniu do stosowania urządzeń aerodynamicznych montowanych z tyłu pojazdu zgodnie z dyrektywą Rady 96/53/WE (Dz.U. L 297 z 18.11.2019, s. 3–4).
Zob. tekst skonsolidowany.
Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/1892 z dnia 31 października 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1230/2012 w odniesieniu do wymagań w zakresie homologacji typu dla niektórych pojazdów silnikowych wyposażonych w wydłużone kabiny oraz wyposażenia i urządzeń aerodynamicznych stosowanych w pojazdach silnikowych i ich przyczepach (Dz.U. L 291 z 12.11.2019, s. 17–41).
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/1213 z dnia 12 lipca 2019 r. ustanawiające szczegółowe przepisy zapewniające jednolite warunki wdrażania interoperacyjności i zgodności pokładowych urządzeń ważących zgodnie z dyrektywą Rady 96/53/WE (Dz.U. L 192 z 18.7.2019, s. 1–22).
Ostatnia aktualizacja: 17.12.2021