Ochrona inwestorów w przypadku upadłości przedsiębiorstwa inwestycyjnego

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 97/9/WE w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów

JAKI JEST CEL NINIEJSZEJ DYREKTYWY?

Celem dyrektywy jest ochrona inwestorów w przypadku upadłości przedsiębiorstwa inwestycyjnego.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Dyrektywa nakłada na kraje Unii Europejskiej (UE) wymóg utworzenia przynajmniej jednego systemu rekompensat dla inwestorów*. Wszystkie przedsiębiorstwa inwestycyjne świadczące usługi inwestycyjne muszą należeć do takiego systemu (instytucje kredytowe mogą zostać wyłączone z tego obowiązku pod warunkiem, że należą już do systemu gwarantującego ochronę przynajmniej na tym samym poziomie co ochrona systemu rekompensat i spełniają określone warunki).
• System rekompensat stosuje się w przypadku, gdy:
  • właściwe władze stwierdziły że, ich zdaniem, przedsiębiorstwo inwestycyjne w danym momencie nie jest w stanie wypełnić swoich zobowiązań wynikających z roszczeń inwestorów i nie ma możliwości ich wypełnienia w najbliższym czasie, lub gdy
  • organ sądowy wydał orzeczenie, którego skutkiem jest zawieszenie możliwości dochodzenia przez inwestora swoich roszczeń od przedsiębiorstwa inwestycyjnego.
• Zapewnione musi być pokrycie roszczeń wynikających z niemożności przedsiębiorstwa inwestycyjnego do:
  • wypłacenia inwestorom środków finansowych należnych im, bądź do nich należących i posiadanych w ich imieniu w związku z operacjami inwestycyjnymi
  • zwrotu inwestorom należących do nich instrumentów posiadanych lub zarządzanych w ich imieniu w związku z operacjami inwestycyjnymi.
• Jeśli przedsiębiorstwo inwestycyjne jest również instytucją kredytową, kraj UE w którym to przedsiębiorstwo jest zarejestrowane, decyduje, która dyrektywa będzie stosowana w odniesieniu do roszczeń: wyżej wymieniona dyrektywa czy dyrektywa odnosząca się do systemu gwarantowania depozytów. Żadna z dyrektyw nie upoważnia do składania wniosków o rekompensatę odnoszących się do pojedynczej kwoty.
• Dyrektywa ustanawia minimalny unijny poziom rekompensaty wynoszący 20 000 EUR dla każdego inwestora, jednocześnie zezwalając krajom UE na ustalanie rekompensat w wyższej kwocie według ich uznania. Określone kategorie inwestorów mogą zostać wykluczone przez kraje UE z możliwości korzystania z zabezpieczenia lub może zostać im przyznany niższy poziom zabezpieczenia. Kwestie związane z organizacją i finansowaniem systemów pozostawia się w gestii krajów UE.
• Ustala się procedury postępowania w przypadku niemożliwości wypełnienia obowiązków przez przedsiębiorstwo inwestycyjne spoczywających na nim jako na członku systemu (różne kary, w tym nawet wykluczenie).
• Oddziały przedsiębiorstw inwestycyjnych mogą dołączyć do systemu rekompensat kraju, na terenie którego są założone.
• Zabezpieczenie odnosi się do wszystkich roszczeń inwestora, bez względu na liczbę kont, walutę i lokalizację w UE. W przypadku wspólnej operacji inwestycyjnej roszczenia dzieli się po równo między inwestorów.
• System rekompensat może wyznaczyć termin, w ciągu którego inwestorzy są zobowiązani do przedstawienia swoich roszczeń. Jednakże wygaśnięcie terminu, o którym mowa, nie może stanowić podstawy do odmowy przez system przyznania zabezpieczenia inwestorowi. Należności inwestorów muszą zostać wypłacone najpóźniej trzy miesiące po tym, jak wybór i kwota należności zostaną ustanowione.
• Ustanawia się zobowiązania odnośnie informacji, które należy dostarczyć inwestorom.
• Komisja Europejska wydała wniosek zmiany dyrektywy w lipcu 2010 r. Nastąpiło to w związku ze zmianą sytuacji od momentu wejścia w życie dyrektywy oraz z kryzysem finansowym, który rozpoczął się w 2008 r. Proponowana zmiana została również przedstawiona w ocenie przeprowadzonej w 2009 r. Wniosek zakładał:
  • podniesienie limitu wysokości rekompensaty do 50 000 EUR,
  • skrócenie opóźnień w wypłacie rekompensaty,
  • wymóg prefinansowania systemów wspólną minimalną kwotą i objęcie ich ochroną określonych podmiotów trzecich.
• Wniosek został wycofany w marcu 2015 r. z powodu braku postępu w negocjacjach pomiędzy współprawodawcami (Parlamentem Europejskim oraz Radą Unii Europejskiej).

OD KIEDY NINIEJSZA DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Ma ona zastosowanie od 26 marca 1997 r. Kraje UE miały obowiązek wdrożenia jej przepisów do prawa krajowego do 26 września 1998 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Sekcja Usługi inwestycyjne i rynki regulowane (MiFID I oraz MiFID II) na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

* KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa97/9/WE Parlamentu Europejskiego i Radyz 3 marca 1997 r. w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów (Dz.U. L 84, 26.3.1997, s. 22–31)

Ostatnia aktualizacja: 06.10.2016