Unia Europejska zmienia szczegółowe postanowienia dotyczące swobodnego świadczenia usług transgranicznych w obszarze ubezpieczeń na życie, tak aby uprościć istniejące w tym zakresie prawodawstwo.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego 2002/83/WE z dnia 5 listopada 2002 r. dotycząca ubezpieczeń na życie (wersja przeredagowana) [Zob. akty zmieniające].

Niniejsza dyrektywa dotyczy podejmowania i prowadzenia na własny rachunek działalności w zakresie ubezpieczeń bezpośrednich przez zakłady ubezpieczeń posiadające lub zamierzające utworzyć siedzibę w państwie członkowskim. Dotyczy ona m.in. ubezpieczeń na życie, które wynikają z umów i niektórych operacji oszczędzania na podstawie umowy.

Dostęp do prowadzenia na własny rachunek działalności w zakresie ubezpieczeń bezpośrednich wymaga wcześniejszego otrzymania zezwolenia. Zezwolenie uzyskane za pośrednictwem właściwego organu w danym państwie członkowskim jest ważne na terenie całej Unii Europejskiej (UE) i pozwala zakładowi ubezpieczeń prowadzić działalność na podstawie prawa przedsiębiorczości lub swobody świadczenia usług.

Aby móc wystąpić o zgodę i otrzymać ją, zakład ubezpieczeń musi spełnić następujące kryteria: przyjęcie odpowiedniej formy prawnej, posiadanie minimalnego funduszu gwarancyjnego, dostarczenie informacji wymaganych przez organy nadzoru. Odrzucenie wniosku o udzielenie zezwolenia musi być uzasadnione, a informacja o nim musi zostać przekazana zainteresowanemu zakładowi. W takim przypadku właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia informuje o tym odpowiednie organy pozostałych państw członkowskich, które będą musiały podjąć odpowiednie środki.

Agencje i przedstawicielstwa na terenie UE powiązane z zakładem, którego siedziba znajduje się poza UE, otrzymają zezwolenie, m.in., po spełnieniu następujących warunków: po otrzymaniu zezwolenia w oparciu o przepisy krajowe, utworzeniu agencji lub oddziału na terenie tego państwa członkowskiego i wyznaczeniu upoważnionego przedstawiciela, który zostanie zatwierdzony przez właściwy organ.

Nadzór finansowy leży w kompetencjach organów państwa członkowskiego pochodzenia. Organy te sprawdzają całą działalność zakładu ubezpieczeń oraz stopień jego wypłacalności. Sprawdzają także, czy utworzone zostały odpowiednie rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, czy zakład posiada odpowiednie procedury administracyjne oraz czy wdrożono odpowiednie procedury kontroli wewnętrznej.

Dyrektywa przewiduje m.in., że właściwe organy oceniają potencjalnego nabywcę, a także kondycję finansową planowanego nabytku, stosując w tym celu wybrane kryteria:

Niniejsza dyrektywa tworzy szczegółowe ramy określające warunki, w jakich można użyć informacji poufnych: odpowiednie organy mogą użyć tych informacji wyłącznie ramach prowadzonych działań, a osoby działające na ich rzecz mają obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej.

Zakłady ubezpieczeń muszą utworzyć rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, których wysokość jest obliczana na podstawie odpowiednio ostrożnej perspektywicznej wyceny aktuarialnej, a poziom odsetek jest ustalany przez właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia. Zakłady ubezpieczeń podają do publicznej wiadomości informacje na temat podstaw i metod wykorzystywanych do obliczenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.

Dyrektywa nakłada na zakłady ubezpieczeń konieczność zdywersyfikowania swoich inwestycji. W związku z tym dyrektywa określa progi, które muszą być przestrzegane przez zakłady ubezpieczeń przy inwestowaniu aktywów na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.

Każdy zakład ubezpieczeń musi mieć wystarczający margines wypłacalności. Margines ten może składać się z aktywów zakładu ubezpieczeń (wpłaconego kapitału zakładowego, rezerw, zysków lub strat) bądź z innych aktywów finansowych zakładu ubezpieczeń.

1/3 wysokości marginesu wypłacalności stanowi fundusz gwarancyjny, który musi wynosić co najmniej 3 mln EUR. Wysokość funduszu gwarancyjnego jest zmieniana raz do roku.

W stosunku do umów objętych niniejszą dyrektywą zastosowanie ma prawo państwa członkowskiego zobowiązania. Jednakże niektóre postanowienia mają na celu pozwolenie na swobodny wybór prawa zobowiązań umownych. Ubezpieczony zawierający umowę indywidualnego ubezpieczenia na życie z własnej inicjatywy będzie miał od 14 do 30 dni, aby od umowy odstąpić.

Każdy zakład ubezpieczeń, który chce otworzyć oddział na terenie innego państwa członkowskiego, lub który chce prowadzić działalność w jednym lub wielu państwach członkowskich w ramach swobody świadczenia usług, uprzednio powiadamia o tym właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia i przekazuje im niezbędne informacje. W gestii danego państwa członkowskiego leży podjęcie działań niezbędnych, aby usunąć wszystkie nieprawidłowości w funkcjonowaniu zakładu ubezpieczeń na jego terytorium.

Właściwe organy w państwach członkowskich ściśle współpracują z Komisją, którą wspiera Komitet ds. ubezpieczeń, aby ułatwić kontrolę zakładów ubezpieczeń.

Odniesienia

Akt	Wejście w życie	Termin transpozycji przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy
Dyrektywa 2002/83/WE	19.12.2002	Zgodnie z artykułami:19.6.200417.11.200220.9.2003	Dz.U. L 345 z 19.12.2002

Akt(-y) zmieniający(-e)	Wejście w życie	Termin transpozycji przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy
Dyrektywa 2004/66/WE	1.5.2004	1.5.2004	Dz.U. L 168 z 1.5.2004
Dyrektywa 2005/1/WE	13.4.2005	13.5.2005	Dz.U. L 79 z 24.3.2005
Dyrektywa 2005/68/WE	10.12.2005	10.12.2007	Dz.U. L 323 z 9.12.2005
Dyrektywa 2006/101/WE	1.1.2007	1.1.2007	Dz.U. L 363 z 20.12.2006
Dyrektywa 2007/44/WE	21.9.2007	20.3.2009	Dz.U. L 247 z 21.9.2007
Dyrektywa 2008/19/WE	20.3.2008	–	Dz.U. L 76 z 19.3.2008

Kolejne zmiany i poprawki do dyrektywy 2002/83/WE zostały włączone do tekstu podstawowego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentalną.