Obywatele państw trzecich – przepisy dotyczące pobytu długoterminowego

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2003/109/WE – status obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi

JAKI JEST CEL NINIEJSZEJ DYREKTYWY?

• Określa ona warunki przyznawania i cofania statusu rezydenta długoterminowego obywatelom państw spoza Unii Europejskiej (obywateli państw trzecich*) legalnie zamieszkujących kraj Unii Europejskiej (UE) przez okres co najmniej pięciu lat.
• Określa ona ich prawa oraz obszary, w których korzystają oni z traktowania na równi z obywatelami Unii.
• Ustanawia warunki, na jakich osoby te mogą przenieść się do innego kraju UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Aby uzyskać status rezydenta długoterminowego, obywatele państw trzecich muszą zamieszkiwać legalnie i nieprzerwanie na terytorium kraju UE przez okres pięciu lat.
• W ramach okresu pięciu lat dopuszczalna jest nieobecność krótsza niż sześć kolejnych miesięcy i nieprzekraczająca w sumie dziesięciu miesięcy.
• Obywatele państw trzecich muszą dowieść, że posiadają stabilne i regularne środki utrzymania siebie i swojej rodziny oraz że posiadają ubezpieczenie zdrowotne.
• Organy krajowe muszą wydać decyzję dotyczącą wniosku, wraz ze stosowną dokumentacją, w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania wniosku.
• Organy mogą odmówić przyznania statusu rezydenta ze względów związanych z porządkiem publicznym lub bezpieczeństwem publicznym. Odmowa nie może być jednak oparta na względach ekonomicznych.
• Wnioskodawcy, względem których wydano pozytywną decyzję, otrzymują dokument pobytowy ważny przez co najmniej pięć lat i podlegający automatycznemu odnowieniu.
• Rezydenci długoterminowi mogą utracić swój status, jeżeli:
  • został on uzyskany w wyniku oszustwa,
  • wydano nakaz wydalenia, ponieważ osoba ta stanowi poważne zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego lub
  • nastąpiła nieobecność na terytorium UE przez okres 12 kolejnych miesięcy.
• Rezydenci długoterminowi korzystają z traktowania na równi z obywatelami danego kraju w takich obszarach jak zatrudnienie, edukacja, ubezpieczenie społeczne, opodatkowanie i wolność zrzeszania się. W niektórych przypadkach kraje UE mogą ograniczyć równe traktowanie.
• Rezydenci długoterminowi mogą przenieść się do innego kraju UE w celu zamieszkania, pracy lub nauki na okres dłuższy niż trzy miesiące, pod warunkiem że spełniają określone warunki. Mogą im towarzyszyć członkowie rodziny.
• Utworzono krajowe punkty kontaktowe służące do przekazywania i odbierania powiązanych informacji przez kraje UE.
• Przepisy nie mają zastosowania do niektórych kategorii obywateli państw trzecich, np. studentów, osób tymczasowo zatrudnionych jako au pair lub pracowników sezonowych.

Przepisy nie mają zastosowania w Wielkiej Brytanii (1), Irlandii i Danii, które to kraje posiadają szczególne ustalenia w zakresie polityki imigracyjnej i azylowej.

W 2011 r. dyrektywa została zmieniona w celu objęcia obywateli państw trzecich, takich jak uchodźcy lub bezpaństwowcy, objętych ochroną w ramach prawa międzynarodowego.

OD KIEDY NINIEJSZA DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Ma ona zastosowanie od 23 stycznia 2004 r. Kraje UE miały obowiązek wdrożenia jej przepisów do prawa krajowego do 23 stycznia 2006 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• strona Komisji Europejskiej poświęcona rezydentom długoterminowym.
• Komunikat Komisji COVID-19 Wskazówki dotyczące wprowadzenia w życie tymczasowego ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE, uproszczenia zasad tranzytu do celów repatriacji obywateli Unii oraz skutków dla wspólnej polityki wizowej

* KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Rady 2003/109/WE z dnia 25 listopada 2003 r. dotycząca statusu obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi (Dz.U. L 16 z 23.1.2004, s. 44–53)

Kolejne zmiany i poprawki do dyrektywy 2003/109/WE zostały włączone do tekstu podstawowego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentalną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Rady 2004/114/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w ramach studiów, wymiany młodzieży szkolnej, szkoleń bez wynagrodzenia lub wolontariatu (Dz.U. L 375 z 23.12.2004, s. 12–18)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/801 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu prowadzenia badań naukowych, odbycia studiów, szkoleń, udziału w wolontariacie, programach wymiany młodzieży szkolnej lub projektach edukacyjnych oraz podjęcia pracy w charakterze au pair (Dz.U. L 132 z 21.5.2016, s. 21–57)

Ostatnia aktualizacja: 04.05.2020

(1) Wielka Brytania występuje z Unii Europejskiej i z dniem 1 lutego 2020 r. staje się państwem trzecim (państwem spoza UE).