Etykietowanie, prezentacja i reklama artykułów żywnościowych

Zapakowane produkty spożywcze muszą być zgodne z zasadami obwiązującymi w zakresie etykietowania, prezentacji i reklamy, które zostały w tym celu stworzone. Zasady te zostały zharmonizowane na szczeblu Unii Europejskiej (UE) po to, aby umożliwić konsumentom z Europy dokonywanie świadomych wyborów, a także ograniczyć przeszkody utrudniające swobodny przepływ produktów spożywczych i nierówne warunki konkurencji.

AKT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/13/WE z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich w zakresie etykietowania, prezentacji i reklamy środków spożywczych [Zob. akt(-y) zmieniający(-e)].

STRESZCZENIE

Dyrektywa ma zastosowanie do środków spożywczych przeznaczonych dla konsumenta końcowego lub restauracji, szpitali, stołówek czy podobnych zakładów żywienia zbiorowego. Nie dotyczy ona produktów, które mają być eksportowane poza Unię Europejską (UE).

Etykietowanie, prezentacja oraz reklama środków spożywczych nie mogą:

• wprowadzać nabywcy w błąd w zakresie właściwości, cech i działania artykułu spożywczego,
• przypisywać artykułowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom, leczenia czy uzdrawiania z chorób ludzi (z wyjątkiem naturalnych wód mineralnych oraz środków spożywczych przeznaczonych do specjalnych diet, w zakresie których istnieją specyficzne przepisy wspólnotowe).

OBOWIĄZKOWE OZNACZENIA NA ETYKIECIE

Etykiety środków spożywczych muszą zawierać pewne obowiązkowe oznaczenia. Owe oznaczenia muszą być łatwo zrozumiałe, czytelne i niezmywalne. Niektóre z nich muszą znajdować się w tym samym polu widzenia.

Kiedy środki spożywcze są opakowane, obowiązkowe oznaczenia są zamieszczone na opakowaniu lub na etykiecie zamocowanej do opakowania.

Obowiązkowe oznaczenia dotyczą:

• nazwy handlowej,
• listy składników, które są wymienione w malejącej kolejności wagowej i oznaczone przez odpowiednie nazwy, z zastrzeżeniem odstępstw przewidzianych w załącznikach I, II, III i IIIbis. Składniki należące do kilku kategorii jednocześnie są oznaczane ze względu na swoją główną funkcję.Pod pewnymi warunkami informacja dotycząca składników nie jest wymagana dla: Niektóre dodatki i enzymy nie są uznawane za składniki; chodzi o te, które są zastosowane jako środki pomocnicze w przetwórstwie, lub takie, które znajdują się w jednym ze składników, nie odgrywając jednocześnie żadnej roli w wyrobie końcowym,
• liczby składników lub kategorii składników wyrażonej w procentach. To wymaganie ma zastosowanie, kiedy składnik lub kategoria składników:
• ilości netto, w przypadku produktów ciekłych wyrażanej w jednostkach objętości, a w przypadku pozostałych produktów – w jednostkach masy. Przewidziano jednak szczegółowe postanowienia dla środków spożywczych sprzedawanych na sztuki oraz dla środków spożywczych w stanie stałym, prezentowanych w środku płynnym,
• daty ważności. Data ta składa się z dnia, miesiąca i roku, z wyjątkiem produktów spożywczych, których okres przydatności jest krótszy niż 3 miesiące (wystarczy dzień i miesiąc). W przypadku produktów spożywczych, których okres przydatności jest dłuższy niż 3 miesiące, ale krótszy niż 18 miesięcy, wystarczy miesiąc i rok. Dla tych o przydatności dłuższej niż 18 miesięcy wystarczy rok.Jest ona podawana w następującej postaci: „Najlepiej spożyć przed: …”, jeśli data zawiera informację dzienną, lub: „Najlepiej spożyć przed końcem: ...” w pozostałych przypadkach.Data trwałości nie jest wymagana dla następujących produktów: W przypadku środków spożywczych szybko się psujących datę ważności zastępuje się datą „spożyć przed”,
• szczegółowych warunków przechowywania i stosowania,
• nazwy lub nazwy spółki oraz adresu producenta bądź podmiotu pakującego, bądź sprzedawcy mającego siedzibę na terenie Wspólnoty. Jeśli zaś chodzi o masło produkowane na terenie jednego z państw członkowskich, to w tym przypadku wystarczy tylko jedna informacja o producencie, podmiocie pakującym lub sprzedawcy,
• miejsca źródła lub pochodzenia, w przypadku, gdyby pominięcie tej informacji mogło wprowadzić konsumenta w błąd,
• instrukcji użycia przedstawionego tak, aby umożliwić właściwe użycie środka spożywczego,
• adnotacji o rzeczywistej zawartości objętościowej alkoholu w przypadku napojów, w których zawartość alkoholu przekracza 1,2%.

ODSTĘPSTWA I POSTANOWIENIA SZCZEGÓŁOWE

Przepisy europejskie mające zastosowanie do specyficznych środków spożywczych mogą dopuszczać nieobowiązkowy charakter adnotacji dotyczących listy składników i daty minimalnej trwałości. Te postanowienia mogą wprowadzać inne obowiązkowe adnotacje, pod warunkiem, że nie będą one utrudniać kupującemu zrozumienia informacji.

Szczegółowe postanowienia są przewidziane dla:

• butelek ze szkła nadających się do powtórnego użycia oraz opakowań o niedużych rozmiarach,
• paczkowanych środków spożywczych. Kiedy paczkowane środki spożywcze są wprowadzane do obrotu na etapie poprzedzającym sprzedaż klientowi końcowemu lub są dostarczane do zakładów zbiorowego żywienia w celu przetworzenia, adnotacje mogą być zamieszczone tylko na dokumentach handlowych, jeśli nazwa handlowa, data minimalnej trwałości oraz dane kontaktowe producenta czy podmiotu pakującego zostały zamieszczone na zewnętrznym opakowaniu produktu spożywczego,
• produktów spożywczych oferowanych w sprzedaży bez opakowania lub produktów pakowanych w czasie sprzedaży na prośbę kupującego.

KLAUZULA OCHRONNA

Wprowadzanie do obrotu środków spożywczych zgodnych z dyrektywą może zostać zakazane jedynie przez rozporządzenia krajowe, które nie zostały zharmonizowane, ze względu na szczególne okoliczności, jak np. ochrona zdrowia publicznego, walka z oszustwami czy ochrona własności przemysłowej i handlowej.

KOMITOLOGIA I KONTEKST

Nad wdrażaniem dyrektywy czuwa Komisja Europejska wspierana przez Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt.

Dyrektywa 2000/13/WE zastępuje dyrektywę Rady 79/112/EWG w zakresie etykietowania, prezentacji i reklamy środków spożywczych.

AKTY POWIĄZANE

Wniosek rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności [KOM(2008) 40 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym]

Niniejszy wniosek ma na celu połączenie dyrektyw 2000/13/WE i 90/496/EWG dotyczących określania wartości odżywczej w celu poprawienia poziomu informacji i ochrony europejskich konsumentów. Wniosek ten wprowadza nowe wymogi w zakresie etykietowania żywności. Obowiązkowe informacje dotyczą m.in. identyfikacji artykułów żywnościowych, ich składu, właściwości odżywczych, pochodzenia oraz warunków ich bezpiecznego używania (trwałości, skutków oraz możliwych efektów ubocznych dla zdrowia). Informacje te, podane w sposób uczciwy, muszą być czytelne i zrozumiałe dla konsumenta. Powinny zostać napisane co najmniej czcionką 3 mm.

Informacje o wartości odżywczej powinny zawierać obowiązkowe informacje, takie jak: wartość energetyczna i ilość składników pokarmowych wchodzących w skład produktu (tłuszcze, nasycone kwasy tłuszczowe, węglowodany, a także odpowiednią adnotację na temat cukru i soli).

Skądinąd konsumenci powinni mieć dostęp do odpowiednich informacji, m.in. także w czasie nabywania artykułów żywnościowych przez Internet lub za pomocą innego typu środków umożliwiających dokonywanie zakupów na odległość.

Państwa członkowskie mają możliwość przyjęcia dodatkowych informacji obowiązkowych dla specyficznych kategorii artykułów żywnościowych dla celów ochrony zdrowia i bezpieczeństwa publicznego oraz prawa własności przemysłowej i intelektualnej. Proponowane adnotacje są zgłaszane Komisji jako projekty, a ta może je odrzucić.

Procedura współdecyzji (2008/0028/COD)

UŻYCIE JĘZYKÓW W CELU OZNACZENIA

Interpretative Commission communication concerning the use of languages in the marketing of foodstuffs in the light of the judgment in the Peeters case [COM(93) 532 final – Official Journal C 345 of 23.12.1993] (Interpretacyjny komunikat Komisji w sprawie stosowania języków w rynkowym obrocie środkami spożywczymi w świetle orzeczenia w sprawie „Peeters”). W tym komunikacie Komisja podkreśla, że artykuły spożywcze przeznaczone do sprzedaży jako takie klientowi końcowemu muszą zostać opatrzone etykietą w języku łatwo przez niego rozumianym; zasadniczo chodzi o język(-i) oficjalny(-e) kraju, w którym artykuł jest oferowany. Jednakże dopuszczane jest stosowanie terminów i wyrażeń w języku obcym, ale łatwo rozumianym przez kupującego.

See also

• Etykietowanie i pakowanie produktów

Ostatnia aktualizacja: 16.11.2010