Przekazywanie dokumentów sądowych i pozasądowych między państwami UE (do 2022 r.)

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 1393/2007 dotyczące doręczania w państwach UE dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Celem rozporządzenia jest wprowadzenie szybkich, bezpiecznych i ujednoliconych procedur przekazywania dokumentów sądowych* i pozasądowych* w sprawach cywilnych i handlowych pomiędzy stronami znajdującymi się w różnych państwach Unii Europejskiej (UE).

Rozporządzenie (WE) nr 1393/2007 zostaje uchylone i zastąpione rozporządzeniem (UE) 2020/1784 (zob. streszczenie) z dniem 1 lipca 2022 r.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zakres

• Rozporządzenie stosuje się w sprawach cywilnych i handlowych w sytuacji, gdy dokumenty sądowe i pozasądowe muszą być przekazane z jednego państwa UE do innego.
• Rozporządzenie nie ma zastosowania do:
  • spraw skarbowych,
  • spraw celnych,
  • spraw administracyjnych ani do
  • odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania podczas sprawowania władzy publicznej.
• Rozporządzenie nie ma zastosowania w przypadku, gdy nie jest znany adres osoby, której należy doręczyć dokument.

Usprawnienie doręczania (przekazywania) dokumentów sądowych i pozasądowych

Rozporządzenie wprowadza:

• zasadę określającą, że jednostka przyjmująca podejmuje wszelkie konieczne działania, by dokument został przekazany jak najszybciej, a w każdym razie nie później niż miesiąc od jego wpłynięcia;
• standardowy formularz w celu poinformowania adresata o prawie do odmowy przyjęcia doręczanego dokumentu – w momencie doręczenia lub poprzez zwrócenie go w ciągu tygodnia do jednostki przyjmującej;
• przepis przewidujący, że koszty poniesione w związku z czynnościami urzędnika sądowego lub innej właściwej osoby na mocy prawa państwa UE, do którego adresowane są dokumenty, mają mieć jednolitą postać ryczałtową, której wysokość jest ustalona z góry przez takie państwo z poszanowaniem zasady proporcjonalności i niedyskryminacji;
• jednolite warunki doręczania dokumentów drogą pocztową (list polecony za potwierdzeniem odbioru lub przesyłka równoważna).

Zapewnienie przekazywania przez jednostki w państwach UE

• Państwa UE wyznaczają jednostki odpowiedzialne za przekazywanie i odbiór dokumentów. Informują one Komisję Europejską o nazwach i adresach jednostek, obszarze geograficznym objętym ich właściwością miejscową, dopuszczalnych językach oraz środkach odbioru dokumentów.
• Każde państwo UE ma również organ centralny odpowiedzialny za przekazywanie informacji do jednostek, rozwiązywanie wszelkich mogących zaistnieć trudności oraz przekazywanie – w wyjątkowych wypadkach i na wniosek jednostki przekazującej – wniosku o doręczenie dokumentu właściwej jednostce przyjmującej.
• Państwa federalne, państwa, w których obowiązuje więcej niż jeden system prawny, oraz państwa posiadające autonomiczne jednostki terytorialne mogą wyznaczyć więcej niż jeden organ centralny. Decyzja o takim wyznaczeniu obowiązuje przez pięć lat, a jej obowiązywanie może być przedłużane co pięć lat.

Przyspieszenie doręczania dokumentów sądowych i pozasądowych

• Wnioskodawca przekazuje dokumenty jednostce przekazującej i ponosi wszelkie koszty związane z tłumaczeniem dokumentu poniesione przed jego przekazaniem. Jednostka przekazująca powiadamia wnioskodawcę, że jeżeli dokument nie jest sporządzony w języku zrozumiałym dla adresata lub w języku urzędowym państwa UE, w którym ma on zostać doręczony, adresat ma prawo odmówić przyjęcia dokumentu.
• Dokumenty są przekazywane między jednostkami bezpośrednio i jak najszybciej z zastosowaniem wszelkich właściwych środków, pod warunkiem że są one czytelne i zgodne z oryginałem. Wniosek złożony na standardowym formularzu zamieszczonym w załączniku do rozporządzenia musi być sporządzony w językach dopuszczonych przez państwa UE. Dokumenty są zwolnione z obowiązku uwierzytelnienia lub innych równoważnych formalności. Jednostka przyjmująca musi wysłać potwierdzenie odbioru w terminie siedmiu dni. Jednostka przyjmująca kontaktuje się jak najszybciej z jednostką przekazującą w celu uzyskania brakujących informacji.

Doręczanie dokumentów zgodnie z prawem przyjmującego państwa UE w terminie miesiąca

• Jednostka przyjmująca powinna podejmować lub zlecać doręczenie dokumentu w ciągu miesiąca. Jeżeli nie jest to możliwe, jednostka przyjmująca powiadamia jednostkę przekazującą i w dalszym ciągu podejmuje próby doręczenia dokumentu. Doręczenie musi zostać dokonane zgodnie z prawem przyjmującego państwa UE lub w szczególny sposób, jeśli jednostka przekazująca o to wnioskuje, o ile ten sposób jest zgodny z prawem krajowym. Po doręczeniu dokumentu poświadczenie potwierdzające dokonanie formalności jest sporządzane w języku dopuszczonym przez państwo UE pochodzenia i przesyłane do jednostki przekazującej.
• Za datę doręczenia uznaje się datę doręczenia dokumentu zgodnie z prawem państwa UE, z wyjątkiem sytuacji, gdy dokument ma być doręczony w określonym terminie zgodnie z przepisami tego państwa. Doręczenie nie wiąże się z koniecznością uiszczenia opłat bądź kosztów w państwie UE, do którego dokumenty są adresowane. Wyjątek stanowią koszty związane z wykorzystaniem szczególnej formy doręczenia lub z czynnościami urzędnika sądowego. W tym przypadku koszty są ponoszone przez wnioskodawcę. Państwa UE powinny ustalić uprzednio jednorazową opłatę w stałej wysokości i poinformować o niej Komisję.
• Dokumenty mogą być również doręczane bezpośrednio listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub przez urzędników sądowych, innych urzędników lub inne właściwe osoby w państwie UE, do którego dokumenty są adresowane, jeżeli prawo tego państwa zezwala na tego typu bezpośredni sposób doręczania. W wyjątkowych okolicznościach dokumenty mogą być przekazywane jednostkom innego państwa UE drogą konsularną lub dyplomatyczną.

Poinformowanie adresata o prawie do odmowy przyjęcia dokumentu

• Jednostka przyjmująca informuje adresata o przysługującym mu prawie do odmowy przyjęcia dokumentu, jeżeli nie jest on sporządzony w języku, który adresat rozumie, lub w języku urzędowym państwa UE, w którym jest dokonywane doręczenie. Jeżeli adresat chce skorzystać z tego prawa, musi odmówić przyjęcia dokumentu w momencie jego doręczenia lub zwrócić dokument jednostce przyjmującej w terminie tygodnia.
• W przypadku dokumentu wszczynającego postępowanie (oficjalnego pisma nakazującego danej osobie stawienie się w sądzie) lub równoważnego dokumentu, jeżeli pozwany nie wdał się w spór, orzeczenia nie wydaje się do czasu ustalenia, że dokument został doręczony w sposób przewidziany przez prawo państwa UE, że został on doręczony osobiście i że został on doręczony w czasie pozwalającym pozwanemu na obronę. Orzeczenie może jednak zostać wydane, jeżeli dokument został doręczony z wykorzystaniem jednego ze sposobów przewidzianych w rozporządzeniu, gdy upłynęło ponad sześć miesięcy oraz gdy – pomimo należytych starań – nie uzyskano żadnego poświadczenia od właściwych organów państwa UE, do którego dokumenty były adresowane. Jeżeli pozwany nie zapoznał się z dokumentem w stosownym terminie umożliwiającym mu wdanie się w spór, możliwe jest złożenie wniosku o zwolnienie pozwanego od skutku upływu terminu odwołania w rozsądnym terminie od chwili zapoznania się przez pozwanego z treścią orzeczenia.
• Komisja sporządza, a następnie regularnie aktualizuje, podręcznik zawierający informacje przekazane przez państwa UE. Najpóźniej w 2011 r., a następnie raz na pięć lat, Komisja przedstawia sprawozdanie na temat stosowania rozporządzenia, zwracając uwagę w szczególności na skuteczność działania wyznaczonych jednostek.

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 1393/2007 zostaje uchylone i zastąpione rozporządzeniem (UE) 2020/1784 z dniem 1 lipca 2022 r.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od 13 listopada 2008 r., z wyjątkiem art. 23 (dotyczącego przekazywania i publikowania określonych informacji przez państwa UE), który ma zastosowanie od 13 sierpnia 2008 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Doręczanie dokumentów (Komisja Europejska).
• Doręczanie dokumentów – formularze (Europejski portal e-sprawiedliwość)

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie (WE) nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. dotyczące doręczania w państwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych (doręczanie dokumentów) oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1348/2000 (Dz.U. L 324 z 10.12.2007, s. 79–120)

Kolejne zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1393/2007 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Ostatnia aktualizacja: 11.12.2020