Kolejne etapy rozwoju zarządzania granicami w Unii Europejskiej

W ramach europejskiej strategii zintegrowanego zarządzania granicami Komisja proponuje nowe narzędzia: środki na rzecz obywateli państw trzecich podróżujących w dobrej wierze, system ewidencji wjazdów/wyjazdów z terytorium Unii Europejskiej, wprowadzenie automatycznych bramek umożliwiających zautomatyzowaną kontrolę podróżnych na granicach za pomocą ich identyfikatorów biometrycznych, elektroniczny system zezwoleń na podróż dla obywateli zwolnionych z wiz przed wyjazdem do państwa członkowskiego.

AKT

Komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 13 lutego 2008 r. – Przygotowanie kolejnych etapów rozwoju zarządzania granicami w Unii Europejskiej [COM(2008) 69 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Komisja planuje nową generację instrumentów zarządzania granicami stosowanych w państwach członkowskich uczestniczących we współpracy Schengen oraz państwach stowarzyszonych z tą współpracą.

Trudności stwierdzone w obecnych ramach zintegrowanego zarządzania granicami *

Komisja podnosi całą gamę problemów:

• Dane zamieszczone w dokumentach podróży są oczywiście przekazywane zgodnie z dyrektywą z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie zobowiązania przewoźników do przekazywania danych pasażerów, na żądanie służb kontroli granic państwa członkowskiego będącego celem podróży, jednak nie zapobiegają przyjazdom określonych osób na przejście graniczne tego państwa członkowskiego,
• polityka konsularna Unii Europejskiej (UE) w zakresie wiz jest dwutorowa: obejmuje obywateli danego kraju trzeciego obowiązkiem wizowym lub nie stosuje wobec nich tego obowiązku. Zwolnione z niego osoby nie są kontrolowane przed przyjazdem do państwa członkowskiego będącego celem podróży,
• z wyjątkiem obywateli państw trzecich wchodzących w zakres stosowania rozporządzenia dotyczącego małego ruchu granicznego, prawo europejskie nie pozwala na uproszczenia operacji kontroli podróżnych udających się często do strefy Schengen, szczególnie korzystających z wizy wielokrotnego wjazdu,
• ponieważ daty dotyczące przekraczania granic zewnętrznych przez obywateli państw trzecich nie są rejestrowane, nie jest możliwe systematyczne wykrywanie osób, które przekraczają okres dozwolonego pobytu,
• służby kontroli granicznej nie mogą także określić okresu pobytu w każdym przypadku, szczególnie z powodu trudności politycznych, na przykład w przypadku nieczytelnych pieczęci wbijanych do dokumentów podróży. Ponadto służby poszczególnych państw członkowskich nie mają możliwości wymiany ewentualnie zbieranych danych.

W ramach opracowania nowej strategii zintegrowanego zarządzania granicami Komisja proponuje rozpoczęcie refleksji wokół 4 tematów.

Specjalny system na rzecz podróżujących w dobrej wierze

Obywatele państw trzecich stanowiący niewielkie zagrożenie („podróżujący w dobrej wierze”) mogą otrzymać status zarejestrowanego podróżnego. Status ten, pozwalający im na uproszczoną kontrolę na granicy państwa członkowskiego będącego celem podróży, byłby otrzymywany dobrowolnie i po procedurze kontroli przeprowadzonej w konsulatach lub w przyszłych wspólnych ośrodkach składania wniosków wizowych. Będzie przyznawany zgodnie ze wspólnymi dla wszystkich państw członkowskich kryteriami kontroli (przestrzeganie okresu dozwolonego pobytu w UE, dowód posiadania dostatecznych środków utrzymania i posiadanie paszportu biometrycznego).

Bramki automatyczne

Podróżujący w dobrej wierze i obywatele UE posiadający paszport elektroniczny mogliby być poddawani zautomatyzowanej kontroli na granicach dzięki urządzeniu porównującemu z jednej strony identyfikatory biometryczne podróżującego, z drugiej dane biometryczne w dokumentach podróży lub w bazie danych.

W przypadku obywateli krajów trzecich, używane identyfikatory biometryczne byłyby identyczne z identyfikatorami używanymi przez posiadaczy wiz (obraz twarzy i odciski palców).

W oczekiwaniu na upowszechnienie paszportów biometrycznych obywatele UE mogliby skorzystać z systemów krajowych, przyspieszających kontrole na granicy. Komisja podkreśla, że do tego czasu za wprowadzenie systemów krajowych odpowiedzialne będą państwa członkowskie. Środkiem zachęcającym państwa członkowskie do wdrażania interoperacyjnych systemów może być pomoc finansowa z Funduszu Granic Zewnętrznych.

System rejestrowania wjazdu/wyjazdu

System rejestrowałby automatycznie miejsce i datę wjazdu i wyjazdu obywateli państw trzecich przyjętych na krótki pobyt, bez względu na to czy obowiązują ich wizy. System ten mógłby wykorzystywać tę samą platformę techniczną, co system informacyjny Schengen i wizowy system informacyjny (VIS). Poza informacjami o przedłużaniu pobytu dostarczałby danych na temat przepływów migracyjnych. Zostałby wprowadzony w momencie wdrożenia systemu VIS, dzięki czemu mógłby działać na podstawie zbieranych przez niego danych. Obywatele państw trzecich, których nie obowiązują wizy, muszą zarejestrować swe dane biometryczne podczas pierwszego wjazdu do państwa członkowskiego.

Elektroniczny system zezwoleń na podróż (ESTA)

System, jeszcze przed rozpoczęciem podróży obywatela państwa trzeciego niepotrzebującego wizy do państwa członkowskiego, umożliwiałby sprawdzenie czy obywatel ten spełnia warunki wjazdu. Byłby zasilany danymi znajdującymi się w elektronicznych wnioskach. Dane te pozwolą na identyfikację podróżującego oraz elementów dotyczących paszportu i podróży. Komisja zamierzała przeprowadzić badanie wykonalności podobnego systemu w 2008 r. i przedstawiła relację Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w 2009 r.

Kontekst

Komunikat wpisuje się w przyjęcie planu zarządzania granicami zewnętrznymi państw członkowskich UE zatwierdzonego przez Radę w dniu 13 czerwca 2002 r., opartego na komunikacie Komisji z dnia 7 maja 2002 r. Dąży do wykorzystania nowych narzędzi dla opracowania strategii zintegrowanego zarządzania granicami.

Ostatnia aktualizacja: 18.03.2008