Strategia na rzecz bardziej konkurencyjnego europejskiego przemysłu obronnego

Państwa członkowskie samodzielnie odpowiadają za ochronę najważniejszych interesów związanych z ich bezpieczeństwem i ochroną. Jednakże niezbędne jest stworzenie strategii na poziomie europejskim, co zapewni temu sektorowi przetrwanie. Komisja przedstawia zalecenia, które mają zwiększyć konkurencyjność europejskiego przemysłu obronnego.

AKT

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 5 grudnia 2007 r. Strategia na rzecz silniejszego i bardziej konkurencyjnego europejskiego przemysłu obronnego [COM(2007) 764 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Europejska polityka bezpieczeństwa i obrony (EPBiO) potrzebuje silnego europejskiego przemysłu obronnego. Jednakże wydajność i konkurencyjność tego sektora jest obniżana przez nieodpowiednie ramy polityczne i prawne, które powodują rozrost formalności administracyjnych, dublowanie, utrudniają innowacje i podnoszą ceny. Wymienić można współistnienie różnych ustawodawstw krajowych dla zamówień publicznych, ospałe procedury w zakresie przyznawania licencji pozwalających na przepływ dóbr i elementów obrony wewnątrz Unii, brak wymiany informacji itp., Czynniki te są szkodliwe dla konkurencyjności sektora. Aby poprawić sytuację europejskiego przemysłu obronnego, Komisja przedstawia kilka zaleceń.

Poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego w zakresie produktów obronnych

Aby poprawić funkcjonowanie wewnętrznego rynku obrony, Komisja proponuje państwom członkowskim przyjęcie dwóch dyrektyw. Pierwsza ma na celu ułatwienie wspólnotowych transferów produktów związanych z obronnością (DE) (EN) (FR), usuwając niepotrzebne formalności administracyjne. Pozwoli w ten sposób ograniczyć przeszkody stojące na drodze wymiany handlowej tych produktów w Unii, poprzez znaczące uproszczenie procedur krajowych w zakresie przyznawania licencji, uproszczenie kosztownych i długich formalności administracyjnych, które mogą zniechęcać część przedsiębiorców. Druga dyrektywa ma na celu otwarcie oraz poprawę warunków konkurencyjności przy zamówieniach obronnych (DE) (EN) (FR). Rzeczywiście państwa członkowskie zbyt często powołują się na artykuł 296 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Artykuł ten pozwala państwom na odstąpienie od zasad wspólnotowych, jeśli ich interesy bezpieczeństwa są zagrożone. Ta dyrektywa pozwoli na skuteczne wprowadzanie konkurencji wewnątrzeuropejskiej w sektorze obronnym państw członkowskich.

Oprócz tych inicjatyw ustawodawczych Komisja rozważa podjęcie innych środków, m.in.:

Poprawa ogólnej koordynacji

Komisja chce wspierać, w porozumieniu z Europejską Agencją Obrony (EAO), ogólną koordynację z państwami członkowskimi oraz samych państw członkowskich między sobą tak, aby systemy zbrojeniowe, których potrzebują armie europejskie były produkowane na możliwie najwyższym poziomie wydajności i rentowności. Koordynacja między państwami członkowskimi może zostać poprawiona w trzech obszarach: harmonizacja zapytań o wyposażenie wojskowe, badania i rozwój technologiczny i wreszcie wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).

Państwa członkowskie mają korzyść w koordynowaniu swoich inwestycji oraz w łączeniu popytu w celu realizowania synergii. Ta harmonizacja może dojść do skutku poprzez zintegrowanie harmonogramów programów rozwojowych i zakupowych oraz poprzez zbieranie informacji dotyczących inwestycji państw członkowskich.

Sektor obronny jest gałęzią intensywnie wykorzystującą technologie. Wydatki na badania są w Europie rozdrobnione, co prowadzi do dublowania prac i marnowania zasobów, które są przecież rzadkie. Zaleca się więc połączenie wysiłków badawczych i stworzenie zasobów sieciowych na wszystkich poziomach. Badania prowadzone w zakresie obronności oddziaływają także na inne obszary i wpływają na rozwój w sektorach cywilnych. Sektor cywilny także wiele wnosi do sektora obronnego. Komisja zaleca w związku z powyższym synergie między wojskowymi i cywilnymi programami badawczymi zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. Komisja prowadzi szczegółowy program badawczy dotyczący bezpieczeństwa.

Wreszcie, należy wzmocnić pozycję MŚP działających w tym sektorze. Będą one mogły skorzystać z dwóch powyższych dyrektyw, ale także z pozostałych inicjatyw, wśród których znajduje się 7. PR w zakresie badań, kodeks dobrych praktyk, a także portal internetowy (DE) (EN) (FR) przygotowanych przez EAO.

Wspieranie procesów adaptacji i modernizacji w Europie poprzez działania towarzyszące

Także inne polityki niż polityka przemysłowa mogą stymulować sektor obronny. I tak otwarcie rynków zagranicznych jest bardzo ważne z punktu widzenia konkurencyjności przemysłu europejskiego. Aby poprawić prawie nieistniejący dostęp przemysłu europejskiego do rynku amerykańskiego, europejski przemysł musi sprostać swoim amerykańskim konkurentom pod względem innowacji i jakości. Nie należy także minimalizować znaczenia podmiotów pochodzących z rynków wschodzących, w przypadku których należy także dokonać analizy konkurencji oraz warunków, które należy spełnić, aby wejść na te rynki.

Wzmocnienie integracji rynków w sektorze obronnym może spowodować zmiany strukturalne oraz restrukturyzacje. Konieczne są antycypacja i towarzyszenie restrukturyzacjom, np. za pomocą aktywnego dialogu społecznego. Fundusze Strukturalne i Europejski Fundusz Społeczny pozwalają na zarządzanie zmianami w aspekcie finansowym.

Wreszcie, należy poprawić europejskie sprawowanie władzy na rynku w zakresie obronności. Aby do maksimum wykorzystać działania wzmacniające konkurencyjność opisane w tym komunikacie, konieczne jest rozpoczęcie zorganizowanego dialogu ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, m.in. właściwymi organami państw członkowskich i EAO. Na poziomie europejskim Unia powinna stworzyć centrum refleksji (think tank) w zakresie najważniejszych wyzwań i pytań dotyczących sektora obronności.

Ostatnia aktualizacja: 14.03.2008