Lepsza efektywność środowiskowa: wspólnotowy system ekozarządzania i audytu (EMAS)

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS)

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Ustanawia system ekozarządzania i audytu (EMAS), który jest dobrowolnym, premiowym narzędziem zarządzania środowiskowego dla wszelkiego rodzaju organizacji, które chcą oceniać, raportować i poprawiać swoje wyniki w zakresie ochrony środowiska

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Proces rejestracji w EMAS

Aby zarejestrować się w systemie EMAS, organizacja musi:

• przeprowadzić przegląd wszystkich aspektów środowiskowych swojej działalności, produktów i usług,
• przyjąć politykę środowiskową zawierającą zobowiązanie do przestrzegania wszystkich stosownych przepisów oraz do ciągłego doskonalenia swojej efektywności środowiskowej,
• opracować program zawierający informacje na temat określonych celów i zadań środowiskowych,
• ustanowić skuteczny system zarządzania w celu realizacji polityki środowiskowej i zapewniać ustawiczny postęp,
• przeprowadzić audyt środowiskowy oceniający stosowany system zarządzania oraz ogólną zgodność z jej polityką i programem,
• zapewnić deklarację środowiskową efektów swojej działalności, określić swoje cele i kroki, które należy podjąć w przyszłości.

Walidacja

Przegląd środowiskowy, system zarządzania, procedury audytu i deklaracja środowiskowa muszą zostać zaakceptowane przez akredytowanego weryfikatora środowiskowego.

Zweryfikowana deklaracja zostaje zarejestrowana i udostępniona publicznie.

Korzystanie z logo EMAS

Organizacja, która pomyślnie ukończy wszystkie te etapy, może używać logo EMAS na swoich dokumentach firmowych oraz w odniesieniu do swoich działań i usług, aby zademonstrować swoje zaangażowanie w poprawę wyników w zakresie ochrony środowiska.

Decyzje Komisji Europejskiej

Komisja Europejska przyjęła szereg decyzji w odniesieniu do rozporządzenia (WE) nr 1221/2009. Są to między innymi:

• Decyzja 2011/832/UE w sprawie przewodnika dotyczącego rejestracji przedsiębiorstw w Unii Europejskiej (UE), rejestracji w państwach trzecich i rejestracji globalnej na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1221/2009;
• Decyzja (UE) 2016/1621 w sprawie przyjęcia wytycznych dotyczących powiadamiania jednostek akredytujących i jednostek licencjonujących przez weryfikatorów środowiskowych działających w państwie członkowskim UE innym niż państwo, w którym wydano akredytację lub licencję na mocy rozporządzenia (WE) nr 1221/2009;
• Decyzja (UE) 2023/2463 w sprawie publikacji przewodnika użytkownika, w którym określa się działania konieczne do uczestnictwa w EMAS.

Komisja przyjęła również dalszą serię decyzji w sprawie sektorowych dokumentów referencyjnych, które dotyczą najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, sektorowych wskaźników efektywności środowiskowej i kryteriów doskonałości dla:

• sektora handlu detalicznego (decyzja (UE) 2015/801);
• sektora turystyki (decyzja (UE) 2016/611);
• sektora produkcji żywności i napojów (decyzja (UE) 2017/1508);
• sektora rolnictwa (decyzja (UE) 2018/813);
• sektora produkcji sprzętu elektrycznego i elektronicznego (decyzja (UE) 2019/63);
• sektora produkcji samochodów (decyzja (UE) 2019/62);
• sektora administracji publicznej (decyzja (UE) 2019/61);
• sektora gospodarki odpadami (decyzja (UE) 2020/519);
• sektora produkcji metalowych wyrobów gotowych (decyzja (UE) 2021/2053);
• sektora usług telekomunikacyjnych i teleinformatycznych (decyzja (UE) 2021/2054).

Zmiany w akcie

Rozporządzenie (WE) nr 1221/2009 było trzykrotnie zmieniane:

• Rozporządzenie (UE) nr 517/2013 zmieniło niniejsze rozporządzenie w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do UE w lipcu 2013 r.
• Rozporządzenie (UE) 2017/1505 zmieniło załączniki I, II oraz III w celu uwzględnienia wymagań określonych w nowej wersji normy międzynarodowej ISO 14001. Organizacje, które chcą uzyskać lub utrzymać zarówno rejestrację w EMAS, jak i certyfikat ISO 14001, często przeprowadzają pojedynczy zintegrowany proces weryfikacji/certyfikacji, dlatego konieczne jest utrzymanie spójności między oboma tymi instrumentami.
• Rozporządzenie (UE) 2018/2026 zmieniło załącznik IV w celu uwzględnienia ulepszeń ustalonych na podstawie doświadczenia zdobytego w trakcie funkcjonowania EMAS. Biorąc pod uwagę liczbę i charakter tych zmian, w celu zachowania przejrzystości uznano za właściwe zastąpienie w całości załącznika IV.

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 1221/2009 uchyla rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje 2001/681/WE i 2006/193/WE.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 11 stycznia 2010 roku.

KONTEKST

Więcej informacji:

• System ekozarządzania i audytu (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylające rozporządzenie (WE) nr 761/2001 oraz decyzje Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE (Dz.U. L 342, 22.12.2009, s. 1–45).

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 1221/2009 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2023/1533 z dnia 24 lipca 2023 r. w sprawie uznania wymogów systemu zarządzania środowiskowego Ecoprofit za spełniające odpowiednie wymogi systemu ekozarządzania i audytu (EMAS) zgodnie z art. 45 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 (Dz.U. L 186 z 25.7.2023, s. 28–32).

Decyzja Komisji (UE) 2023/2463 z dnia 3 listopada 2023 r. w sprawie publikacji przewodnika użytkownika, w którym określa się działania konieczne do uczestnictwa w unijnym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 (notyfikowana jako dokument nr C(2023) 720) (Dz.U. L, 2023/2463, 10.11.2023).

Decyzja Komisji (UE) 2021/2053 z dnia 8 listopada 2021 r. w sprawie sektorowego dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, wskaźników efektywności środowiskowej oraz kryteriów doskonałości dla sektora produkcji wyrobów metalowych gotowych do celów rozporządzenia (WE) nr 1221/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 420 z 25.11.2021, s. 55–86).

Decyzja Komisji (UE) 2021/2054 z dnia 8 listopada 2021 r. w sprawie sektorowego dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, wskaźników efektywności środowiskowej i wzorców doskonałości dla sektora usług telekomunikacyjnych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) do celów rozporządzenia (WE) nr 1221/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 420, 25.11.2021, s. 87–122).

Decyzja Komisji (UE) 2020/519 z dnia 3 kwietnia 2020 r. w sprawie sektorowego dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, sektorowych wskaźników efektywności środowiskowej oraz kryteriów doskonałości dla sektora gospodarki odpadami na mocy rozporządzenia (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji we wspólnotowym systemie ekozarządzania i audytu (Dz.U. L 115, 14.4.2020, s. 1–49).

Decyzja Komisji (UE) 2019/61 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie sektorowego dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, sektorowych wskaźników efektywności środowiskowej oraz kryteriów doskonałości dla sektora administracji publicznej zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji we wspólnotowym systemie ekozarządzania i audytu (Dz.U. L 17, 18.1.2019, s. 1–57).

Decyzja Komisji (UE) 2019/62 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie sektorowego dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, sektorowych wskaźników efektywności środowiskowej oraz kryteriów doskonałości dla sektora produkcji samochodów na mocy rozporządzenia (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji we wspólnotowym systemie ekozarządzania i audytu (Dz.U. L 17, 18.1.2019, s. 58–93).

Decyzja Komisji (UE) 2019/63 z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie sektorowego dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, sektorowych wskaźników efektywności środowiskowej oraz kryteriów doskonałości dla sektora produkcji sprzętu elektrycznego i elektronicznego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji we wspólnotowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (Dz.U. L 17, 18.1.2019, s. 94–123).

Decyzja Komisji (UE) 2018/813 z dnia 14 maja 2018 r. w sprawie sektorowego dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, sektorowych wskaźników efektywności środowiskowej oraz kryteriów doskonałości dla sektora rolnictwa zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji we wspólnotowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (Dz.U. L 145, 8.6.2018, s. 1–64).

Zob. tekst skonsolidowany.

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/2286 z dnia 6 grudnia 2017 r. w sprawie uznania wymogów systemu zarządzania środowiskowego Eco-Lighthouse za spełniające odpowiednie wymogi systemu ekozarządzania i audytu (EMAS) zgodnie z art. 45 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) (notyfikowana jako dokument nr C(2017) 8082) (Dz.U. L 328 z 12.12.2017, s. 87–117).

Decyzja Komisji (UE) 2017/1508 z dnia 28 sierpnia 2017 r. w sprawie dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, sektorowych wskaźników efektywności środowiskowej oraz kryteriów doskonałości dla sektora produkcji żywności i napojów na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) (Dz.U. L 223 z 30.8.2017, s. 1–35).

Decyzja Komisji (UE) 2016/1621 z dnia 7 września 2016 r. w sprawie przyjęcia wytycznych dotyczących powiadamiania jednostek akredytujących i licencjonujących przez weryfikatorów środowiskowych działających w państwie członkowskim innym niż to, w którym akredytacji lub licencji udzielono na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 (Dz.U. L 242, 9.9.2016, s. 32–35).

Decyzja Komisji (UE) 2016/611 z dnia 15 kwietnia 2016 r. w sprawie dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, sektorowych wskaźników efektywności środowiskowej i kryteriów doskonałości dla sektora turystyki na mocy rozporządzenia (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji we wspólnotowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (Dz.U. L 104, 20.4.2016, s. 27–69).

Decyzja Komisji (UE) 2015/801 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie dokumentu referencyjnego dotyczącego najlepszych praktyk zarządzania środowiskowego, sektorowych wskaźników efektywności środowiskowej oraz kryteriów doskonałości dla sektora handlu detalicznego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji we wspólnotowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (Dz.U. L 127, 22.5.2015, s. 25–60).

Decyzja Komisji 2011/832/UE z dnia 7 grudnia 2011 r. w sprawie przewodnika dotyczącego rejestracji zbiorowej w UE, rejestracji w państwach trzecich oraz rejestracji globalnej zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) (notyfikowana jako dokument nr C(2011) 8896) (Dz.U. L 330 z 14.12.2011, s. 25–38).

Ostatnia aktualizacja: 22.12.2023