Rozważne stosowanie leków przeciwdrobnoustrojowych w leczeniu ludzi

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Zalecenie 2002/77/WE w sprawie stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych w leczeniu ludzi

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEGO ZALECENIA?

Niniejsze zalecenie zawiera apel do krajów Unii Europejskiej (UE) dotyczący opracowania i wdrożenia szczegółowych strategii na rzecz rozważnego stosowania leków przeciwdrobnoustrojowych*, takich jak antybiotyki, w leczeniu ludzi, tak aby zachować ich skuteczność.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

W zaleceniu tym określono specjalne środki do zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe mające na celu:

• wzmocnienie systemów nadzorowania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe i stosowania antybiotyków (np. gromadzenia danych dotyczących konsumpcji i przepisywania antybiotyków w szpitalach);
• opracowanie środków kontrolnych i zapobiegawczych dotyczących rozważnego stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych, ustanawiając zasady stosowania antybiotyków i wdrażania środków higieny i kontroli zakażeń w poszczególnych instytucjach (szpitalach, domach opieki itp.);
• promowanie kształcenia i szkolenia stomatologów, farmaceutów, pielęgniarzy i innych pracowników służby zdrowia w dziedzinie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe przy jednoczesnym zmniejszeniu zapotrzebowania na antybiotyki;
• informowanie społeczeństwa o znaczeniu rozważnego stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych poprzez podnoszenie świadomości na temat oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe i wspieranie faktycznych oczekiwań społecznych w zakresie przepisywania antybiotyków;
• promowanie programów badawczych dotyczących kontroli oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, kładąc nacisk na mechanizmy powstawania i rozprzestrzeniania się oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe wśród ludzi.

Zasady dotyczące produktów leczniczych

Zalecenie zawiera wytyczne dotyczące stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych. Aby zapewnić, że wyroby te są zgodne z zasadami dobrego postępowania z chorobami zakaźnymi, wprowadzone mają być systemy kontroli wprowadzania na rynek środków przeciwdrobnoustrojowych.

Środki następcze

Sprawozdania

Kraje UE składają regularne sprawozdania z wykonania strategii dotyczące podjętych przez nie środków. Na podstawie dostarczonych informacji Komisja co pięć lat publikuje sprawozdania:

• Pierwsze sprawozdanie z 2005 r. wzywało kraje UE do:
  • zwalczania problemu samoleczenia antybiotykami, w głównej mierze poprzez edukowanie społeczeństwa na temat towarzyszących temu zagrożeń;
  • opracowania wytycznych dotyczących właściwego leczenia antybiotykami.
• W drugim sprawozdaniu z 2010 r. wezwano między innymi do ustanowienia w każdym kraju UE właściwego mechanizmu międzysektorowego w celu koordynacji wdrażania strategii przewidzianych w zaleceniu.
• Trzecie sprawozdanie z 2015 r. wzywało kraje UE do:
  • egzekwowania środków kontrolnych i zapobiegawczych;
  • podjęcia działań w celu zwiększenia zaangażowania decydentów w walkę z problemem oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe; oraz
  • wspierania badań w najważniejszych obszarach, tak aby wypełnić istniejące luki w systemie kontroli oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe.

Plany działań

Po tym jak w 2005 r. i 2010 r. przedstawiono omawiane sprawozdania, a w 2009 r. Rada przyjęła zalecenie dotyczące bezpieczeństwa pacjentów, w 2011 r. Komisja przyjęła pięcioletni plan działań dotyczący zwalczania zagrożeń związanych z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe.

Drugi plan działań zostanie wprowadzony w 2017 r. Głównymi jego założeniami będą:

• wsparcie krajów UE, przede wszystkim w procesie ustanawiania, wdrażania i monitorowania przez nie krajowych planów działań;
• łączenie środków finansowych i instrumentów UE, aby promować innowacje i badania w dziedzinie walki z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe; oraz
• wzmocnienie wiodącej roli na forum światowym, głównie w ramach organizacji międzynarodowych i w relacjach ze znaczącymi partnerami handlowymi.

KONTEKST

Więcej informacji:

• „Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe” na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

* KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Zalecenie Rady 2002/77/WE z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie rozważnego stosowania leków przeciwdrobnoustrojowych w medycynie (Dz.U. L 34 z 5.2.2002, s. 13–16)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji dla Rady na podstawie sprawozdań państw członkowskich dotyczących wdrażania zalecenia Rady (2002/77/WE) w sprawie rozważnego stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych w leczeniu ludzi (COM(2005) 684 wersja ostateczna z 22.12.2005)

Drugie sprawozdanie Komisji dla Rady na podstawie sprawozdań państw członkowskich dotyczących wdrażania zalecenia Rady (2002/77/WE) w sprawie rozważnego stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych w leczeniu ludzi (COM(2010) 141 końcowy z 9.4.2010)

Rozważne stosowanie środków przeciwdrobnoustrojowych w leczeniu ludzi: trzeci raport dotyczący wdrażania zalecenia Rady (2016)

Ostatnia aktualizacja: 01.03.2017