Czas pracy marynarzy

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 1999/63/WE – umowa w sprawie organizacji czasu pracy marynarzy

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

• Wprowadza ona w życie porozumienie w sprawie czasu pracy marynarzy* zawarte przez Wspólnotę Europejską i Stowarzyszenie Armatorów* oraz Federację Związków Zawodowych Pracowników Transportu w dniu 30 września 1998 r.
• Uwzględnia ona konwencję o pracy na morzu w odniesieniu do godzin pracy marynarzy, która została przyjęta w 2006 r. przez Międzynarodową Organizację Pracy.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Porozumienie stosuje się do każdego statku pełnomorskiego (niezależnie od tego, czy stanowi on własność publiczną czy prywatną), który jest zarejestrowany w państwie członkowskim Unii Europejskiej (UE) i bierze udział w działalności handlowej na morzu.
• Dyrektywa określa maksymalną liczbę godzin pracy albo minimalną liczbę godzin odpoczynku w danym okresie.
• Godziny pracy:
  • norma jest oparta na ośmiogodzinnym dniu pracy, z jednym dniem wolnym od pracy oraz odpoczynkiem w święta państwowe;
  • maksymalna liczba godzin pracy nie może przekraczać 14 godzin w każdym okresie 24-godzinnym oraz 72 godzin w każdym okresie siedmiodniowym.
• Godziny odpoczynku:
  • ich liczba nie może być mniejsza niż 10 godzin w każdym okresie 24-godzinnym oraz 77 godzin w każdym okresie siedmiodniowym;
  • mogą być podzielone najwyżej na dwie części, spośród których jedna musi wynosić co najmniej sześć godzin;
  • przerwa między dwoma następującymi po sobie okresami odpoczynku nie może przekraczać 14 godzin;
  • mogą być jedynie w minimalnym zakresie zakłócane przez ćwiczenia bezpieczeństwa, np. zbiórki załogi, ćwiczenia przeciwpożarowe i ratownicze;
  • muszą obejmować wyrównawczy okres odpoczynku, jeżeli normalny okres odpoczynku jest zakłócony wezwaniem do pracy.
• Należy prowadzić zapisy codziennych godzin pracy marynarzy lub ich codziennych godzin odpoczynku.
• Marynarze, którzy nie ukończyli 18. roku życia nie mogą pracować w nocy*, przy czym od tej zasady przewiduje się odstępstwa dotyczące pełnienia obowiązków o szczególnym charakterze lub przeprowadzania szkoleń.
• Zatrudnianie i angażowanie osób poniżej 18. roku życia oraz powierzanie im pracy jest zabronione, jeżeli może to zagrażać ich zdrowiu i bezpieczeństwu.
• Kapitanowie statków mają prawo wymagać od załogi świadczenia pracy w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa statku, osób znajdujących się na pokładzie bądź ładunku lub konieczności niesienia pomocy innym statkom albo osobom.
• Szczegóły organizacji pracy na statku i przepisów ustawodawstwa muszą być wywieszone i łatwo dostępne.
• Podczas obsadzania statku załogą należy brać pod uwagę potrzebę unikania lub minimalizowania wydłużonych godzin pracy, w celu zapewnienia odpowiedniego odpoczynku i ograniczenia zmęczenia.
• Każdy marynarz:
  • musi posiadać świadectwo zdrowia poświadczające zdolność do pracy na morzu – w dyrektywie określono szczegółowe warunki dotyczące takich świadectw, w tym zasady ich wydawania, ważność oraz rodzaj badania lekarskiego. Dopuszczalne są pewne odstępstwa od tej zasady;
  • ma prawo do corocznego płatnego urlopu. Urlop oblicza się na podstawie co najmniej 2,5 dni kalendarzowych na miesiąc zatrudnienia, pomniejszając go proporcjonalnie za niepełne miesiące.
• Państwa członkowskie mogą:
  • na określonych warunkach zezwalać na odstępstwa od określonych godzin pracy i odpoczynku;
  • wprowadzić bardziej korzystne przepisy dotyczące marynarzy niż te określone dyrektywą, nie mogą jednak wprowadzać mniej korzystnych przepisów.

Zmiany dyrektywy 1999/63/WE

• Dyrektywa została zmieniona dyrektywą 2009/13/WE w następstwie podpisania w 2006 r. konwencji o pracy na morzu.
• Z kolei dyrektywa 2009/13/WE została zmieniona dyrektywą (UE) 2018/131 w związku z wprowadzonymi w 2014 r. do konwencji o pracy na morzu zmianami odnoszącymi się do praw przysługujących marynarzom w przypadku ich pozostawienia w portach zagranicznych. Ponadto zawiera ona uaktualnione przepisy dotyczące repatriacji, zabezpieczenia finansowego i odpowiedzialności armatorów.

Powiązane akty prawne

Kwestie związane z egzekwowaniem dyrektywy są uregulowane w odrębnym akcie prawnym (dyrektywie 1999/95/WE) w sprawie egzekwowania przepisów odnoszących się do godzin pracy na statkach zawijających do portów UE, a także w dyrektywie 2013/54/UE w sprawie ogólnej zgodności z konwencją o pracy na morzu oraz jej egzekwowania (zob. streszczenie).

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zastosowanie od 22 lipca 1999 r., przy czym do porządku krajowego państw członkowskich miała zostać włączona do 30 czerwca 2002 r.

KONTEKST

• Ze względu na specyfikę pracy wykonywanej przez marynarzy są oni wyłączeni z zakresu stosowania dyrektywy 2003/88/WE w sprawie organizacji czasu pracy (zob. streszczenie) i muszą być objęci odrębnymi regulacjami.
• Więcej informacji:
  • Warunki pracy – Przepisy sektorowe o czasie pracy (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Rady 1999/63/WE z dnia 21 czerwca 1999 r. dotycząca Umowy w sprawie organizacji czasu pracy marynarzy przyjętej przez Stowarzyszenie Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) i Federację Związków Zawodowych Pracowników Transportu w Unii Europejskiej (FST) — Załącznik: Umowa Europejska w sprawie organizacji czasu pracy marynarzy (Dz.U. L 167 z 2.7.1999, s. 33–37).

Kolejne zmiany dyrektywy 1999/63/WE zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/54/UE z dnia 20 listopada 2013 r. dotycząca pewnych obowiązków państwa bandery w zakresie zgodności z Konwencją o pracy na morzu z 2006 r. oraz jej egzekwowania (Dz.U. L 329 z 10.12.2013, s. 1–4).

Dyrektywa Rady 2009/13/WE z dnia 16 lutego 2009 r. w sprawie wdrożenia Umowy zawartej między Stowarzyszeniem Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) a Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) w sprawie Konwencji o pracy na morzu z 2006 r. oraz w sprawie zmiany dyrektywy 1999/63/WE (Dz.U. L 124 z 20.5.2009, s. 30–50).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa 1999/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 grudnia 1999 r. dotycząca egzekwowania przepisów odnoszących się do godzin pracy marynarzy na pokładach statków zawijających do portów Wspólnoty (Dz.U. L 14 z 20.1.2000, s. 29–35).

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2021