Budżet dla Europy (2014–2020)

Komisja Europejska przedstawiła propozycję budżetu na lata 2014–2020 mającą na celu wspieranie inteligentnego i trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu. Zaproponowane środki powinny umożliwić finansowanie celów strategii Europa 2020 oraz, w dłuższej perspektywie, ustanowienie prawdziwego budżetu UE.

AKT

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 29 czerwca 2011 r. – Budżet z perspektywy „Europy 2020” [KOM(2011) 500 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Niniejszy komunikat przedstawia przyszły budżet Unii Europejskiej (UE) na lata 2014–2020 i wpisuje się w strategię Europa 2020. Proponowany budżet powinien umożliwić:

• finansowanie wspólnych polityk, takich jak wspólna polityka rolna (WPR),
• wspieranie mniej zamożnych regionów przy zastosowaniu zasady solidarności,
• dokończenie budowy rynku wewnętrznego,
• wspieranie współdziałania, współpracy i szeroko zakrojonych projektów w dziedzinie badań, innowacji i sprawiedliwości,
• reagowanie na istniejące lub nowe wyzwania wymagające wspólnego podejścia na poziomie europejskim, takie jak zmiany klimatu, zmiany demograficzne i katastrofy humanitarne.

Budżet w służbie badań, innowacji i rozwoju technologicznego

UE musi być konkurencyjna w dziedzinie innowacyjności, jeżeli chce odgrywać wiodącą rolę na arenie światowej. Ma jednak znaczne opóźnienia w dziedzinie innowacji i badań naukowych. Aby nadrobić te zaległości, Komisja zamierza zwiększyć poziom europejskich inwestycji w badania i rozwój do 3% PKB.

W tym celu Komisja przewiduje przyznanie 80 mld EUR na lata 2014–2020 na wspólne ramy strategiczne w dziedzinie badań i innowacyjności, które będą również uzupełnione przez fundusze strukturalne.

Budżet w służbie solidarności dla zrównoważonego wzrostu gospodarczego i wzrostu zatrudnienia

UE stawia swoją politykę spójności w służbie solidarności z mniej zamożnymi regionami. Polityka spójności odgrywa pierwszoplanową rolę w realizacji zamierzeń i celów strategii Europa 2020 w całej UE. Komisja planuje stworzyć nową kategorię regionów tzw. „regionów w okresie przejściowym”, obejmującą wszystkie regiony, w których PKB w przeliczeniu na mieszkańca kształtuje się na poziomie od 75% do 90% średniej dla krajów UE-27.

Ponadto bezrobocie i ubóstwo wymaga koordynacji działań krajowych i europejskich. W związku z tym szczególną rolę ma do odegrania Europejski Fundusz Społeczny (EFS). Jego działania mogą być uzupełniane przez program PROGRESS oraz sieć EURES.

Komisja zamierza przeznaczyć 376 mld EUR na instrumenty polityki spójności i rozdzielić tę kwotę pomiędzy poszczególne obszary działań:

• 162,6 mld EUR dla regionów w ramach celu konwergencji,
• 38,9 mld EUR dla regionów w fazie przejściowej,
• 53,1 mld EUR dla regionów w ramach celu konkurencyjności,
• 11,7 mld EUR na współpracę terytorialną,
• 68,7 mld EUR na Fundusz Spójności.

Budżet dla instrumentu „Łącząc Europę”

Aby jednolity rynek mógł w pełni funkcjonować, niezbędna jest nowoczesna infrastruktura. W tego względu Komisja proponuje ustanowienie mechanizmu wzajemnych połączeń w Europie w celu wspierania dostępu do rynku wewnętrznego dla wszystkich.

Komisja przeznaczy 40 mld EUR na wdrożenie mechanizmu „Łącząc Europę” oraz 10 mld EUR na inwestycje związane z transportem w ramach Funduszu Spójności. Kwota ta zostanie rozdzielona na trzy obszary:

• 9,1 mld EUR na energię,
• 31,6 mld EUR na transport,
• 9,1 mld EUR na technologie informatyczne i komunikacyjne.

Budżet dla wspólnej polityki rolnej

Wspólna polityka rolna musi być konkurencyjna, zapewniać bezpieczne i wystarczające dostawy żywności, chronić środowisko i krajobraz przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego standardu życia dla ludności wiejskiej. Aby osiągnąć te cele, Komisja zamierza wprowadzić pewne zmiany prowadzące do włączenia WPR do strategii Europa 2020. W przyszłości budżet dla rolnictwa będzie również wspierać zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi oraz walkę ze zmianami klimatu, a także przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju terytorialnego w całej Europie.

Komisja zamierza utrzymać opartą na dwóch filarach strukturę WPR, w której pierwszy filar będzie bardziej ekologiczny i będzie zapewniać bardziej równomierne wsparcie, a drugi filar będzie skupiać się w większym stopniu na konkurencyjności i innowacyjności oraz na walce ze zmianami klimatu i środowiska. Komisja zamierza wprowadzić następujące zmiany:

• bardziej ekologiczne płatności bezpośrednie,
• konwergencja płatności,
• ograniczenie wysokości płatności bezpośrednich.

Komisja proponuje przyznać:

• 281,8 mld EUR dla pierwszego filaru WPR,
• 89,9 mld EUR na rozwój obszarów wiejskich.

Ponadto kwota 15,2 mld EUR zostanie rozdzielona między następujące sektory:

• 4,5 mld EUR na badania i innowacje,
• 2,2 mld EUR na zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego,
• 2,5 mld EUR na pomoc żywnościową,
• 3,5 mld EUR na nową rezerwę w przypadku kryzysu w sektorze rolnym,
• do 2,5 mld EUR na Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji.

Budżet inwestowania w zasoby ludzkie

Strategia 2020 podkreśla konieczność zwiększenia liczby absolwentów szkolnictwa wyższego w Europie i zwalczania wczesnego porzucania nauki, przy jednoczesnym promowaniu działalności kulturalnej i działalności związanej z mediami.

Obecna struktura programów mających na celu realizację tych założeń jest wciąż zbyt rozdrobniona. Z tego względu Komisja proponuje ustanowienie jednego programu w dziedzinie edukacji, szkoleń i młodzieży.

W związku z tym Komisja planuje przydzielić 15,2 mld EUR na edukację i szkolenia oraz 1,6 mld EUR na kulturę. To finansowanie powinno być uzupełniane przez fundusze strukturalne.

Budżet mający sprostać wyzwaniom związanym z migracjami

Polityki związane z bezpieczeństwem i zagadnieniami migracji są w centrum zainteresowania Unii Europejskiej. Wraz z podpisaniem traktatu lizbońskiego zostały wprowadzone istotnie zmiany w sposobie prowadzenia tych polityk. Z tego względu Komisja obecnie ma zamiar uprościć strukturę instrumentów wydatków poprzez zmniejszenie liczby programów do dwóch funduszy:

• Funduszu Migracji i Azylu,
• Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Ponadto Komisja zamierza przeznaczyć 8,2 mld EUR na sprawy wewnętrzne UE oraz 455 mln euro na obronę cywilną i europejską zdolność reakcji na sytuacje kryzysowe.

Budżet mający uczynić z UE ważny podmiot na arenie międzynarodowej

Istotne jest, aby UE odgrywała wiodącą rolę na arenie międzynarodowej i była gwarantem stabilności, dobrobytu i demokracji w sąsiadujących z nią krajach. Komisja planuje rozwijać swoją strategię zewnętrzną, w szczególności ustanawiając instrument panafrykański w ramach instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju (DCI). UE zamierza również uczestniczyć w procesie demokratyzacji w świecie arabskim.

Komisja uważa, że nie ma potrzeby nowej reorganizacji przepisów prawnych mających zastosowanie do zarządzania stosunkami zewnętrznymi. Komisja proponuje przeznaczyć 70 mld EUR na instrumenty pomocy zewnętrznej na lata 2014–2020.

Ponadto poza wieloletnimi ramami finansowymi znajdują się:

• Europejski Fundusz Rozwoju (kraje AKP): 30 mld EUR,
• Europejski Fundusz Rozwoju (kraje i terytoria zamorskie): 321 mln EUR,
• Światowy fundusz na rzecz walki ze zmianami klimatu i ochrony różnorodności biologicznej,
• rezerwa na pomoc nadzwyczajną: 2,5 mld EUR.

Projekty wymagające finansowania spoza budżetu UE

Europejski Fundusz Rozwoju (EFR) (EN) (FR), z uwagi na jego charakter, jest finansowany spoza budżetu UE, podobnie jak projekty ITER czy europejski program monitorowania Ziemi (GMES), którego koszty są zbyt wysokie, aby mogły zostać włączone do budżetu UE.

Uproszczony budżet

W związku z tym, że nowe ramy budżetowe UE muszą być uproszczone, Komisja zdecydowała zmniejszyć liczbę odrębnych programów i instrumentów. Kompleksowe programy, które nie okazały się skuteczne, zostaną albo uproszczone, albo zakończone.

Innym sposobem umożliwiającym uproszczenie zarządzania programami polega na wpisaniu ich w jednolite ramy ze wspólnymi zasadami przy jednoczesnym ograniczeniu w możliwie największym stopniu liczby wyjątków lub przypadków szczególnych: na przykład trzy główne źródła finansowania badań i innowacji zostaną połączone w jedne wspólne ramy strategiczne dla badań naukowych i innowacyjności. W przypadku dzielonego zarządzania funduszami wspólne ramy strategiczne zastąpią dotychczasowe podejście polegające na ustanowieniu odrębnych zestawów wytycznych strategicznych dla wszystkich instrumentów.

Agencje wykonawcze powinny odgrywać ważniejszą rolę, aby zapewniać usługi o wyższej jakości.

Mając świadomość uwarunkowań budżetowych, którym podlegają państwa członkowskie i uwzględniając cięcia w krajowych wydatkach publicznych na administrację, Komisja proponuje również zmniejszenie o 5% personelu wszystkich instytucji, służb, agencji i innych organów.

Komisja proponuje również reformę pięciu instrumentów znajdujących się poza ramami finansowymi:

• rezerwa na pomoc nadzwyczajną (DE) (EN) (FR),
• instrument elastyczności (DE) (EN) (FR),
• Fundusz Solidarności (DE) (EN) (FR),
• Fundusz Dostosowania do Globalizacji (DE) (EN) (FR),
• nowy instrument reagowania na sytuacje kryzysowe w sektorze rolnictwa.

Podsumowanie

Wśród przepisów prawnych towarzyszących niniejszemu komunikatowi Komisja zaproponowała rozporządzenie ustanawiające nowe wieloletnie ramy finansowe, porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz decyzję w sprawie zasobów własnych (ze szczegółowymi zasadami ich stosowania).

Do końca 2011 r. strategia przedstawiona w niniejszym komunikacie zostanie szczegółowo ujęta w propozycjach legislacyjnych w sprawie programów i instrumentów dotyczących wydatków przewidywanych w każdej dziedzinie.

AKTY POWIĄZANE

Wniosek: Rozporządzenie Rady z dnia 29 czerwca 2011 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 [KOM(2011) 398 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

Wniosek: Decyzja Rady z dnia 29 czerwca 2011 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej [KOM(2011) 510 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

Ostatnia aktualizacja: 03.10.2011