Energia

WPROWADZENIE

Traktat lizboński docenia znaczenie polityki energetycznej, poświęcając jej rozdział w traktatach założycielskich Unii Europejskiej (UE). W ten sposób UE otrzymuje kompetencje określone w jasny sposób, aby zrealizować wspólne cele państw członkowskich w zakresie energii.

Sytuacja międzynarodowa i zmiany problematyki związanej z energią pokazały, jak ważna jest europejska polityka energetyczna. Wspólna odpowiedź na powyższą sytuację jest najlepszym sposobem stawienia czoła takim kwestiom, jak ochrona środowiska, bezpieczeństwo zaopatrzenia w energię oraz dialog z państwami wytwarzającymi energię.

NOWA PODSTAWA PRAWNA POLITYKI ENERGETYCZNEJ NA POZIOMIE EUROPEJSKIM

Przed wejściem w życie traktatu lizbońskiego traktaty założycielskie UE nie zawierały specjalnych przepisów dotyczących działania Unii w dziedzinie energetyki.

Traktat lizboński wprowadza specjalną podstawę prawną regulującą dziedzinę energii, wprowadzając art. 194 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Takie rozwiązanie pozwala w szczególności na doprecyzowanie działań UE w dziedzinie energetyki.

Unia jest upoważniona do podejmowania kroków na poziomie europejskim w celu:

• zapewnienia dobrego funkcjonowania rynku energii,
• zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii,
• wspierania skuteczność energetycznej,
• wspierania wzajemnych połączeń między sieciami energetycznymi.

Ponadto Rada i Parlament Europejski stanowią akty ustawodawcze zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą po konsultacji z Komitetem Regionów i Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym. Niemniej Rada ustanawia jednomyślnie i po konsultacji z Parlamentem środki o charakterze fiskalnym.

OGRANICZENIA KOMPETENCJI UE W DZIEDZINIE ENERGETYKI

Energetyka zalicza się do kompetencji dzielonych między UE i państwa członkowskie, w związku z czym podlega zasadzie pomocniczości. Dlatego UE może interweniować tylko wówczas, jeśli jest w stanie działać skuteczniej niż państwa członkowskie.

Ponadto traktat lizboński stwierdza, że UE nie może wpływać na wybory podejmowane przez państwa członkowskie w związku z ich źródłami zaopatrzenia w energię inaczej niż jednogłośnie i tylko ze względu na ochronę środowiska (art. 192 Traktatu o funkcjonowaniu UE). Takie ograniczenie obejmuje w szczególności kwestie dotyczące energii jądrowej. Kontekst i stanowiska poszczególnych państw bardzo się w tych sprawach różnią.

Traktat lizboński odwołuje się do „poczucia solidarności”, które musi być wzbudzone przy wdrażaniu europejskiej polityki energetycznej. Taka solidarność okaże się istotna zwłaszcza w momentach kryzysowych; jeśli jedno lub kilka państw członkowskich muszą poradzić sobie z przerwą w dostawie energii, będą mogły wtedy liczyć na dostawy z innych państw członkowskich.

Ostatnia aktualizacja: 19.04.2010