Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Artykuł 18 Traktatu o Unii Europejskiej

Artykuł 36 Traktatu o Unii Europejskiej

CZYM ZAJMUJE SIĘ WYSOKI PRZEDSTAWICIEL UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA?

Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (Wysoki Przedstawiciel) jest odpowiedzialny za koordynację i realizację europejskiej wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB), a także wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO). Jednocześnie Wysoki Przedstawiciel jest jednym z wiceprzewodniczących Komisji Europejskiej. W ramach tej funkcji zajmuje się utrzymaniem spójności ogólnych działań zewnętrznych UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Nominacja

• Wysoki Przedstawiciel wybierany jest na okres pięciu lat przez Radę Europejską kwalifikowaną większością głosów (za zgodą przewodniczącego Komisji Europejskiej). Nominacja Wysokiego Przedstawiciela podlega także kolegialnie zatwierdzeniu przez Parlament Europejski zgodnie z artykułem 17 Traktatu o Unii Europejskiej. Jest to spowodowane tym, że Wysoki Przedstawiciel jest także jednym z wiceprzewodniczących Komisji Europejskiej, a nominacja całego składu Komisji Europejskiej wymaga zgody Parlamentu Europejskiego.

Obowiązki

• Wysoki Przedstawiciel przyczynia się do rozwoju WPZiB poprzez przedstawianie propozycji Radzie UE i Radzie Europejskiej.
• Następnie Wysoki Przedstawiciel zapewnia wdrożenie podjętych decyzji.
• Jako wiceprzewodniczący Komisji, Wysoki Przedstawiciel zapewnia spójność i skuteczność ogólnych działań zewnętrznych UE w obszarach takich jak pomoc rozwojowa, handel, pomoc humanitarna i reagowanie na kryzys.
• Wysoki Przedstawiciel przewodniczy spotkaniom ministrów spraw zagranicznych Rady UE.
• Wysoki Przedstawiciel jest także przedstawicielem UE w sprawach związanych z WPZiB.
• Do jego obowiązków należy także przewodnictwo Europejskiej Agencji Obrony i Instytutowi UE Studiów nad Bezpieczeństwem.
• Wysoki Przedstawiciel regularnie konsultuje się z Parlamentem Europejskim w zakresie głównych aspektów i podstawowych opcji WPZiB oraz WPBiO.

Europejska Służba Działań Zewnętrznych

• Pracę Wysokiego Przedstawiciela wspiera Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ). ESDZ została powołana traktatem lizbońskim na podstawie artykułu 27 Traktatu o Unii Europejskiej. ESDZ składa się z urzędników Sekretariatu Generalnego Rady i Komisji, a także z personelu oddelegowanego ze służb dyplomatycznych krajów UE.

KONTEKST

Stanowisko Wysokiego Przedstawiciela jest oparte na artykule 18 i artykule 27 Traktatu o Unii Europejskiej. Stanowisko to utworzono na mocy traktatu z Amsterdamu z 1999 r., chociaż zakres odpowiedzialności w sprawach związanych z polityką zewnętrzną pokrywał się z obowiązkami europejskiego komisarza ds. stosunków zewnętrznych. W 2009 r. traktat lizboński poszerzył zakres odpowiedzialności Wysokiego Przedstawiciela i uczynił osobę sprawującą ten urząd wiceprzewodniczącym Komisji, by umożliwić Wysokiemu Przedstawicielowi lepsze reprezentowanie UE w sprawach związanych z celami polityki zagranicznej UE.

• Wysoki Przedstawiciel / Wiceprzewodniczący (Europejska Służba Działań Zewnętrznych)

GŁÓWNE DOKUMENTY

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – Tytuł III – Postanowienia o instytucjach – Artykuł 18 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 26–27)

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej – Tytuł V – Postanowienia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – Rozdział 2 – Postanowienia szczególne dotyczące wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – Sekcja 1 – Postanowienia wspólne – Artykuł 36 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016 r., s. 35–36)

Ostatnia aktualizacja: 09.01.2020