Wezwanie zainteresowanych stron do przedstawienia uwag zgodnie z art. 1 ust. 2 część I protokołu 3 do Porozumienia o Nadzorze i Trybunale w odniesieniu do pomocy państwa w postaci zwolnień z opłat związanych z dokumentami i opłat rejestracyjnych przewidzianych w momencie utworzenia norweskiej spółki Entra Eiendom AS (zwanej dalej Entra)

Na mocy decyzji 132/04/COL z dnia 16 czerwca 2004 r., zamieszczonej w języku oryginału, na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Urząd Nadzoru EFTA rozpoczął postępowanie zgodnie z art. 1 ust. 2 część I protokołu 3 do Porozumienia pomiędzy Państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości (Porozumienie o Nadzorze i Trybunale). Rząd Norwegii został poinformowany w drodze kopii wymienionej decyzji.

Urząd Nadzoru EFTA niniejszym wzywa Państwa EFTA, Państwa Członkowskie UE i zainteresowane strony do przedstawiania uwag w sprawie środka, o którym mowa, w ciągu jednego miesiąca od publikacji niniejszego zawiadomienia na adres:

Wymienione uwagi zostaną przekazane rządowi Norwegii. Wniosek o poufne traktowanie danych dotyczących zainteresowanej, przedstawiającej uwagi strony, może być złożony pisemnie wraz z wyjaśnieniem przyczyn wniosku.

W dniu 22 maja 2002 r. Urząd Nadzoru EFTA (ESA) zażądał od rządu Norwegii przedłożenia informacji dotyczących domniemanej pomocy państwa na rzecz spółki prowadzącej działalność na rynku nieruchomości Entra Eiendom A/S. Nastąpiła dalsza wymiana korespondencji między rządem Norwegii a Urzędem.

W dniu 4 czerwca 1999 r. rząd Norwegii przedstawił Parlamentowi reorganizację podmiotu publicznego, Dyrekcja Publicznych Robót Budowlanych i Własności („Statsbygg”) oraz utworzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Entra.

Mienie, kapitał oraz personel (aktywa i pasywa) zostały przekazane przez państwo na rzecz Entra w zamian za emisję udziałów, z mocą od dnia 1 lipca 2000 r. Własność oraz tytuł własności, o których mowa, zostały przekazane przez Państwo Norweskie na rzecz Entra i zarejestrowane pod nazwą Entra. Spółka jest w 100 procentach własnością Państwa Norweskiego. Całkowity portfel własności obejmuje 120 posiadłości o powierzchni 880.000 m2.

Wszystkie nieruchomości w Norwegii są zidentyfikowane w rejestrze nieruchomości, ustanowionym zgodnie z Aktem o Rejestracji z dnia 7 czerwca 1935 r. nr 2. Zgodnie z sekcją 7 ust. 1 Aktu o Podatku Akcyzowym z 1975 r. nr 59, rejestracja przekazania tytułu własności do nieruchomości pociąga za sobą obowiązek uiszczenia opłat związanych z dokumentami. Rejestracja przekazania tytułu własności do rejestru nieruchomości podlega opłacie rejestracyjnej zgodnie z Aktem o Opłatach Sądowych z 1982 r. nr 86.

Akt przedstawiony Parlamentowi w dniu 4 czerwca 1999 r. stanowi, iż ponowna rejestracja w rejestrze nieruchomości oraz innych rejestrach publicznych powinna zostać dokonana jako zmiana nazwy. W konsekwencji, Entra nie była zobowiązana do wniesienia opłat związanych z dokumentami i opłat rejestracyjnych. Rząd uważa, iż wymieniona procedura jest zgodna z uprzednimi reorganizacjami jednostek państwowych.

Zgodnie z przedłożonymi informacjami, należne opłaty związane z przekazaniem tytułu prawnego do nieruchomości otrzymanego przez Enra wynoszą około 80,6 milionów NOK (około 10,4 milionów EUR).

Na mocy przyjęcia szczególnych przepisów ustawowych, Entra jest zwolniona z opłat związanych z dokumentami i opłat rejestracyjnych. Urząd uważa, iż stanowi to finansową korzyść. Żadne inne przepisy prawa norweskiego nie stanowią, iż wymieniona transakcja jest wyłączona ze stosowania ogólnej zasady, zgodnie z którą rejestracja zmiany własności pociąga za sobą opłatę związaną z dokumentami i opłaty rejestracyjne.

Rząd Norwegii uważa, iż wymieniony środek nie przyznaje korzyści spółce Entra w porównaniu z prywatnymi przedsiębiorstwami w podobnej sytuacji. Zgodnie ze szczególnym systemem ustawowym, środek państwowy jest określany jako sprzyjający niektórym przedsiębiorstwom w porównaniu z innymi, które, w świetle wykonywanej działalności, znajdują się w porównywalnej sytuacji z punktu widzenia prawnego i faktycznego. Urząd wciąż nie jest przekonany, iż art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG nie ma związku ze zwolnieniem z opłaty związanej z dokumentami i opłat rejestracyjnych po dokonaniu porównania z prywatnymi przedsiębiorstwami.

Ponadto, rząd Norwegii uważa, iż zwolnienia z uiszczenia lub nieuiszczenie opłaty związanej z dokumentami i opłat rejestracyjnych nie przyznaje korzyści, ponieważ struktura kapitałowa, trwałość i całkowita wartość spółki, zgodnie z bilansem otwarcia, pozostaną niezmienione. Jednakże zgodnie ze wstępnym poglądem Urzędu, przedsiębiorstwo odpowiedzialne jest za uiszczenie opłaty związanej z dokumentami i opłat rejestracyjnych, a zwolnienie z wymienionego obowiązku stanowi korzyść przyznaną przedsiębiorstwu w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG. Wymieniona korzyść nie może być uważana za nieistniejącą ze względu na sposób sporządzania bilansu otwarcia.

Urząd uważa ponadto, iż strata dochodu podatkowego jest równoważna z wykorzystaniem zasobów państwowych w postaci wydatków fiskalnych.

Zdaniem władz norweskich, przedmiotowy środek jest ogólnym środkiem, który nie jest objęty zakresem art. 61 ust. 1. W tym kontekście Urząd chciałby podkreślić, iż środki podatkowe dostępne dla wszystkich przedsiębiorstw prowadzących działalność w Państwie EFTA są, z zasady, ogólnymi środkami. Zróżnicowany rodzaj niektórych środków nie musi oznaczać, iż należy je uważać za pomoc państwa. Dotyczy to środków, które z powodów gospodarczych są niezbędne dla sprawnego funkcjonowania i skuteczności systemu podatkowego. Według Urzędu nie można wywnioskować z ogólnej logiki obowiązującego ustawodawstwa i praktyki dotyczącej podatków akcyzowych, iż Entra powinna być uważana za kontynuację (część) Statsbygg w odniesieniu do opłaty związanej z dokumentami i opłaty rejestracyjnej. Dlatego też, środek należy uznać za selektywny w rozumieniu art. 61 ust. 1.

Ponadto, Urząd zwraca uwagę, iż spółka prowadzi działalność na terytorium całej Norwegii na rynku otwartym dla podmiotów gospodarczych z innych Państw EOG. W konsekwencji, środek narusza lub zagraża naruszeniem konkurencji i handlu pomiędzy Umawiającymi się Stronami.

W świetle powyższych uwag, Urząd wątpi w zgodność zwolnienia z opłaty związanej z dokumentami i opłat rejestracyjnych, przyjętego w związku z utworzeniem Entra Eiendom AS, z funkcjonowaniem Porozumienia EOG. W konsekwencji, Urząd jest zobowiązany do wszczęcia oficjalnej procedury dochodzeniowej przewidzianej w art. 1 ust. 2 część I protokołu 3 do Porozumienia o Nadzorze i Trybunale.

EFTA SURVEILLANCE AUTHORITY DECISION

No 132/04/COL

of 16 June 2004

to initiate the procedure provided for in Article 1 (2) in Part I of Protocol 3 to the Surveillance and Court Agreement with regard to the exemptions from document duties and registration fees provided for in the establishment of Entra Eiendom as

(NORWAY)

THE EFTA SURVEILLANCE AUTHORITY,

Having regard to the Agreement on the European Economic Area (1), in particular to Articles 61 to 63 and Protocol 26 thereof,

Having regard to the Agreement between the EFTA States on the establishment of a Surveillance Authority and a Court of Justice (2), in particular to Article 24 and Article 1 in Part I of Protocol 3 thereof,

Having regard to the Authority's Guidelines (3) on the application and interpretation of Articles 61 and 62 of the EEA Agreement,

Whereas:

I. FACTS

1. PROCEDURES AND CORRESPONDENCE

2. THE ESTABLISHMENT OF ENTRA

3. THE NORWEGIAN LEGISLATION AND PRACTICE CONCERNING DOCUMENT DUTIES AND REGISTRATION FEES ON THE REGISTRATION OF TRANSFER OF REAL ESTATE PROPERTY IN CONNECTION WITH REORGANISATION OF UNDERTAKINGS

3.1. Introduction

3.2. Exemptions based on the Registration Act construed in the light of the company legislation

3.3. Exemptions based on special legislation

3.4. Methods used to avoid excise duties

4. THE NORWEGIAN GOVERNMENT'S ASSESSMENT OF WHETHER THE EXEMPTION OF DOCUMENT DUTIES AND REGISTRATION FEES IS IN COMPLIANCE WITH THE STATE AID PROVISIONS OF THE EEA AGREEMENT

4.1. Assessment in connection with the establishment of Entra

4.2. Arguments in the correspondence with the Authority

By letter dated 4 June 2003, the Ministry of Trade and Industry submitted additional information and arguments concerning i.a. the so called continuity principle, clarification concerning the measures used by private undertakings, why the non-payment does not constitute an advantage, information on the current law with regard to mergers and de-mergers and on exemption from the duty to pay registration fees. The Ministry reiterates the arguments in the letter dated 7 November 2002 as to why the non-payment does not constitute an advantage for Entra. In addition, the Ministry argues that the exemption is a general measure, which does not constitute state aid within the meaning of Article 61(1) of the EEA Agreement. Point 9, Conclusion, of the letter dated 4 June 2003, reads:

„The common system regarding registration fee and document duty is that the continuity principle determines if conversion processes, both public and private, may be done as a name change in relation to inter alia the rules on registration fee and document duty. The purpose of the continuity principle is to facilitate the implementation of mergers, de-mergers and restructurings, which is regarded as socio-economically desirable. The special legislation and the reimbursement of accrued document duty resulting from the reorganisation of hydropower/ electricity companies are a result of the same considerations. Thus, the practice is a general measure, which according to well-established case law does not constitute State aid within the meaning of Article 61 of the EEA Agreement.”

II. APPRECIATION

1. The existence of State aid

Article 61(1) of the EEA Agreement reads as follows:

„Save as otherwise provided in this Agreement, any aid granted by EC Member States, EFTA States or through State resources in any form whatsoever which distorts or threatens to distort competition by favouring certain undertakings or the production of certain goods shall, in so far as it affects trade between Contracting Parties, be incompatible with the functioning of this Agreement.”

To be considered as state aid under Article 61(1) of the EEA Agreement, a tax measure must fulfil the following four criteria:

1.	The measure must confer the beneficiaries an advantage that reduces the costs they normally bear in the course of the business.

2.	The advantage must be granted by the State or through State resources.

3.	The measure must be specific or selective in that it favours „certain undertakings or the production of certain goods”.

4.	The measure must affect competition and trade between the Contracting Parties.

Condition 1: The measure must confer on the beneficiaries an advantage that reduces the costs they normally bear in the course of the business.

Condition 2: The advantage must be granted by the State or through State resources.

Condition 3: The measure must be specific or selective in that it favours „certain undertakings or the production of certain goods”.

Firstly, the Authority makes reference to Chapter 17B.3.1 of the Authority's State Aid Guidelines on direct business taxation concerning the specificity or selectivity of tax measures, which reads:

„Tax measures, which are open to all economic agents operating within the EFTA State, are in principle general measures. They must be effectively open to all firms on an equal access basis, and they may not de facto be reduced in scope through, for example, the discretional power of the State to grant them or through other factors that restrict their practical effect.”

According to the case law of the Court of Justice, it is possible to draw a distinction between:

—	differentiated treatment that results from the application, to specific situations, of the same principles as those underlying the ordinary rules (no aid)

—	differentiated treatment, which, favouring certain undertakings, departs from the internal logic of the ordinary rules (aid) (19).

Condition 4: The measure must affect or threaten to affect competition and trade between the Contracting Parties.

2. Compatibility of the aid

3. The character of the aid

4. Conclusion

HAS ADOPTED THIS DECISION:

1.	The Authority has decided to open the formal investigation procedure provided for in Article 1(2) in Part I of Protocol 3 to the Surveillance and Court Agreement with regard to the exemptions from document duties and registration fees provided for in the establishment of Entra Eiendom AS.

2.	The Norwegian Government is invited, pursuant to Article 6 in Part II of Protocol 3 to the Surveillance and Court Agreement, to submit its comments on the opening of the formal investigation procedure within two months from notification of this decision.

3.	The Norwegian Government shall be informed by means of a letter containing a copy of this decision.

4.	The EC Commission shall be informed, in accordance with Protocol 27(d) of the EEA Agreement, by means of a copy of this decision.

Other EFTA States, EC Member States, and interested parties shall be informed by the publishing of this decision in its authentic language version, accompanied by a meaningful summary in languages other than the authentic language version, in the EEA Section of the Official Journal of the European Communities and the EEA Supplement thereto, inviting them to submit comments within one month from the date of the publication.

6.	This decision is authentic in the English language.

Done at Brussels, 16 June 2004

For the EFTA Surveillance Authority

Hannes HAFSTEIN

President

Einar M. BULL

College Member

(3) Procedural and Substantive Rules in the Field of State Aid (State Aid Guidelines), adopted and issued by the EFTA Surveillance Authority on 19 January 1994, published in Official Journal L 231, 03.09.1994, as amended by Decision No: 90/04/COL, 23 April 2004 (not yet published). The State aid guidelines are available on the Authority's website: www.eftasurv.int.

(5) „St prp nr 84 (1998-99) Om ny strategi for Statsbygg og etablering av Statens utleiebygg AS”.

(6) The original name of the company was „Statens utleiebygg AS”. Hereinafter Entra is used for Entra and Statens utleiebygg AS.

(7) „Ot prp nr 83 (1998-99) Om lov om omdanning av deler av Statsbyggs eiendomsvirksomhet til aksjeselskap”. Law of 18 February 2000, No.11.

(8) „St.prp. nr. 1 Tillegg nr. 10 (1999-2000) Om etablering av Statens utleiebygg AS”.

(9) The group consists, in addition to Entra Eiendom AS, of Entra Eiendom Drift AS, Universitetsgaten 2 AS, Biskop Gunnerus gate 14 AS, Instituttveien 24 AS and Tollpakkhuset AS. Source: Annual report 2002. See

(11) The registration fee („tinglysingsgebyret”) is 2 times the basic court fee („rettsgebyret”), see § 21 of the Court fee Act 1982 No 86 („Rettsgebyrloven”).

(13) Chapter 19: Public authorities' holdings. Chapter 20: Application of State aid provisions to public enterprises in the manufacturing sector.

(16) Cf. Case T-157/01 Danske Busvognmænd v Commission, judgment of 16 March 2004, para. 57.

(18) Indeed, in some aspects, the methods described may in fact be less favourable for private undertakings compared to public ones since the registration of declaration on the restriction of the right to ownership does not exclude the risk of execution proceedings/creditor's or bankruptcy estate's extinction of the rights of a legal successor to the debtor's property.

(19) Cf., inter alia, Case C-157/01 Kingdom of the Netherlands v. Commission, judgment of 29 April 2004.

(20) Cf., inter alia, Case 173/73 Italy v. Commission, cited above, Case C-75/97 Kingdom of Belgium v. Commission [1999] ECR I-3671, Case C-157/01 Kingdom of the Netherlands v. Commission, cited above, and Case C-308/01 GIL Insurance Ltd, cited above.