KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 30.11.2016
COM(2016) 752 final
SPRAWOZDANIE KOMISJI
Sprawozdanie końcowe z badania sektorowego dotyczącego mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze
{SWD(2016) 385 final}
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 30.11.2016
COM(2016) 752 final
SPRAWOZDANIE KOMISJI
Sprawozdanie końcowe z badania sektorowego dotyczącego mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze
{SWD(2016) 385 final}
SPRAWOZDANIE KOMISJI
Sprawozdanie końcowe z badania sektorowego dotyczącego mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze
1. Wprowadzenie
Celem europejskiej strategii unii energetycznej jest zapewnienie europejskim konsumentom dostaw bezpiecznej, czystej energii po przystępnej cenie 1 . Pomimo osiągniętego istotnego postępu na drodze do realizacji tych celów bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej wzbudza stale rosnące obawy w coraz liczniejszej grupie państw członkowskich. W celu zapobieżenia ewentualnym niedoborom energii elektrycznej niektóre państwa członkowskie wprowadziły lub planują wprowadzić różne rodzaje mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze. Zadaniem tych mechanizmów jest wynagradzanie wytwórców energii elektrycznej i innych dostawców mocy, na przykład usługodawców reagujących na zapotrzebowanie, za ich dostępność w razie potrzeby.
Udzielanie wsparcia publicznego dostawcom mocy grozi zakłóceniem konkurencji na rynku energii elektrycznej i co do zasady stanowi pomoc państwa. Mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze często zapewniają dotacje wyłącznie dla krajowych dostawców mocy, pomijając wartość importu i zakłócając sygnały inwestycyjne. Oznacza to utratę wielu korzyści wynikających z otwartego i dobrze połączonego wewnętrznego rynku energii oraz wzrost kosztów ponoszonych przez konsumentów. Czasami mechanizmy te w nieuzasadniony obiektywnie sposób faworyzują również określone technologie lub podmioty rynkowe lub uniemożliwiają konkurencyjnym nowym podmiotom rozpoczęcie działalności na rynku energii elektrycznej. Zakłóca to konkurencję, zagraża realizacji celu obniżenia emisyjności i podnosi cenę zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii. Z tego względu w dniu 29 kwietnia 2015 r. Komisja zainicjowała badanie sektorowe dotyczące pomocy państwa, aby przeanalizować zapotrzebowanie na mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze, ich strukturę oraz wpływ na rynek.
W niniejszym sprawozdaniu końcowym przedstawiono najważniejsze ustalenia z badania, a bardziej szczegółowe informacje znalazły się w załączonym sprawozdaniu 2 . Umożliwia ono rozpoznanie, kiedy mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze wiążą się z pomocą państwa oraz jakie jest podejście Komisji do tych mechanizmów w związku z zasadami pomocy państwa 3 4 . Stosując te zasady, Komisja dąży do zapewnienia, by państwa członkowskie wprowadzały mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze jedynie w razie potrzeby i w taki sposób, by wewnętrzny rynek energii nie był dzielony na rynki krajowe kosztem konsumentów i potencjalnie celów polityki klimatycznej.
W trakcie badania sektorowego służby Komisji skupiły się na rynkach energii elektrycznej w jedenastu państwach członkowskich, które już wprowadziły lub planują wprowadzić mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze 5 . Służby Komisji pozyskały dużą ilość informacji od państw członkowskich, organów regulacji energetyki, stowarzyszeń i operatorów rynku energii, ze spotkań oraz z dwóch zestawów kwestionariuszy skierowanych do ponad 200 zainteresowanych podmiotów. W dniu 13 kwietnia 2016 r. Komisja przedłożyła wstępne sprawozdanie z badania sektorowego do konsultacji społecznych 6 . W niniejszym sprawozdaniu uwzględniono 114 odpowiedzi otrzymanych w związku ze sprawozdaniem wstępnym 7 .
Niniejsze sprawozdanie, wraz z załącznikami do niego, przedstawia się łącznie z pakietem wniosków ustawodawczych jako element prac na rzecz utworzenia unii energetycznej UE opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu. Pakiet obejmuje wnioski ustawodawcze służące usprawnieniu architektury i funkcjonowania rynków energii elektrycznej w UE („inicjatywa dotycząca struktury rynku”), w tym wnioski na rzecz usprawnienia krajowej polityki wystarczalności mocy wytwórczych, opierające się na ustaleniach z badania sektorowego, które z czasem powinny spowodować zmniejszenie zapotrzebowania na mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze służące zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw energii 8 .
2. Obawy dotyczące bezpieczeństwa dostaw energii
2.1. Czy obecnie w UE występuje problem bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej?
Od rozpoczęcia kryzysu gospodarczego i finansowego w 2008 r. w UE spadło zapotrzebowanie na energię elektryczną. W tym samym okresie zwiększała się całkowita zainstalowana moc wytwórcza 9 . Z tego względu marginesy mocy 10 zwiększyły się 11 , a od 2010 r. rzadziej dochodzi do gwałtownych wzrostów cen na rynkach energii elektrycznej 12 . Badanie sektorowe potwierdziło, że w okresie ostatnich 5 lat niezwykle rzadko występowały niedobory zdolności wytwórczych, w trakcie których konsumenci faktycznie byli odłączeni od sieci ze względu na niedostateczne wytwarzanie energii elektrycznej 13 . Innymi słowy, w całej UE występuje obecnie stan nadwyżki zdolności wytwórczych.
Jednakże sytuacja różni się w poszczególnych państwach członkowskich. Wydaje się, że niektóre państwa członkowskie stoją w obliczu istotnych wyzwań w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii, charakteryzujących się różną skalą i czasem trwania. Można również wyróżnić specyficzne lokalne problemy w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii mające wpływ na określone obszary państw członkowskich. Ponadto znaczna liczba istniejących elektrowni zostanie w najbliższych latach wyłączona. Niektóre elektrownie zbliżają się do końca swojego cyklu użytkowania operacyjnego, część z nich nie jest w stanie spełnić nowych norm emisyjnych i środowiskowych, podczas gdy inne zostaną wyłączone na skutek decyzji wynikających z krajowej polityki energetycznej (np. wycofanie się z energii jądrowej w Niemczech).
Ogólnie rzecz ujmując, sektor energii elektrycznej w Europie przeżywa okres bezprecedensowej transformacji. Liberalizacja rynku oraz wysiłki na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych spowodowały fundamentalne zmiany w sposobie wytwarzania i zużycia energii elektrycznej oraz handlu nią. Gwałtownie rośnie wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Spowodowało to spadek hurtowych cen energii elektrycznej, jak również zmniejszyło wykorzystanie tradycyjnych technologii wytwarzania, przykładowo z węgla i gazu, ponieważ energia ze źródeł odnawialnych zasadniczo charakteryzuje się niższymi kosztami bieżącymi. Spadek zapotrzebowania, niższe ceny i niższy poziom wykorzystania skutkują wspólnie zmniejszeniem rentowności tradycyjnego wytwarzania energii elektrycznej. Jednocześnie elastyczne technologie tradycyjne nadal mają bardzo istotne znaczenie: rosnący udział odnawialnych źródeł energii, takich jak energia wiatrowa czy słoneczna, 14 których wytwarzanie waha się w zależności od warunków pogodowych i pory dnia, wymaga elastycznych systemów energetycznych, w tym niezawodnych rezerwowych zdolności wytwórczych, które mogą przybrać formę wytwarzania tradycyjnego, reagowania na zapotrzebowanie lub magazynowania, aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii przez cały czas.
Państwa członkowskie wyrażają obawy, że istniejące zdolności wytwarzania energii elektrycznej, wraz z oczekiwanymi inwestycjami w nowe zdolności, mogą okazać się niewystarczające dla utrzymania bezpieczeństwa dostaw w przyszłości. Jeżeli występujące obecnie niskie poziomy rentowności tradycyjnych zdolności wytwarzania energii stanowią jedynie odzwierciedlenie obecnej nadwyżki zdolności, być może nie ma podstaw do obaw o wystarczalność mocy wytwórczych w przyszłości. Jednakże jeśli niska rentowność jest również efektem niedoskonałości rynku lub błędów regulacyjnych, zachęty inwestycyjne mogą okazać się niewystarczające dla utrzymania odpowiednich poziomów zdolności wytwórczych w średnim i długim okresie.
2.2. Dlaczego inwestycje mogą okazać się niewystarczające dla zapewnienia bezpiecznych dostaw energii w przyszłości
Na podstawie oczekiwanych dochodów podmioty gospodarcze podejmują decyzję, czy utrzymać obecne zdolności wytwórcze, czy też zainwestować w nowe zdolności.
W celu sprawdzenia, czy analizowane rynki są w stanie wygenerować wystarczające inwestycje w zdolności wytwórcze, aby sprostać przyszłemu zapotrzebowaniu, w badaniu sektorowym sprawdzono, czy występują błędy regulacyjne lub niedoskonałości rynku, które utrudniają inwestycje. W badaniu zidentyfikowano kilka niedoskonałości rynku, które mogą uniemożliwiać rynkom energii elektrycznej wytworzenie inwestycji wystarczających dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii. W badaniu sektorowym stwierdzono zwłaszcza, że efektywne funkcjonowanie rynków energii elektrycznej uzależnione jest od wystarczającego wzrostu cen w okresach, kiedy podaż jest ograniczona w porównaniu z popytem. Zyski wytwarzane dzięki wysokim cenom w tych okresach „niedoborów” stanowią zachętę do inwestowania o krytycznym znaczeniu, zwłaszcza dla elastycznych technologii, z których rzadko się korzysta i z tego względu muszą one zrównoważyć koszty inwestycyjne w okresie stosunkowo nielicznych godzin funkcjonowania.
W praktyce kilka czynników ogranicza zdolność rynków energii elektrycznej do generowania wysokich cen w okresach niedoborów. Po pierwsze, nieliczni indywidualni konsumenci energii elektrycznej są w stanie zareagować na wahania cen w czasie rzeczywistym i ograniczyć swoje zużycie w godzinach szczytowych, kiedy ceny są wysokie. Wobec braku zapotrzebowania wrażliwego cenowo przepisy ustanawiane przez organy krajowe w celu zrównoważenia podaży i popytu często obejmują niskie progi cen regulowanych, które nie odzwierciedlają gotowości konsumentów do płacenia za bezpieczne dostawy i które z tego względu generują ceny, które nie odzwierciedlają faktycznej wartości wystarczalności zasobów dodatkowych 15 .
Po drugie, nawet w przypadku braku wyraźnego progu cenowego przepisy dotyczące zarządzania rynkami bilansującymi, na których operatorzy sieci muszą dopasowywać w czasie rzeczywistym wytwarzanie energii elektrycznej i zapotrzebowanie na nią i ustalana jest końcowa cena energii elektrycznej w każdej godzinie, w praktyce ograniczają cenę na rynkach terminowych 16 .
Po trzecie, właściwe wyznaczenie obszarów rynkowych 17 ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia prawidłowych sygnałów lokalizacyjnych dotyczących inwestycji w wytwarzanie i przesył energii. Jeżeli ceny są ustalane na dużym obszarze rynkowym, bez uwzględniania ograniczeń systemu przesyłowego, pozarynkowe środki redysponowania są niezbędne dla wyłączenia części wytwarzania i włączenia go w innym miejscu (po dodatkowej opłacie) na większym obszarze rynkowym w celu zrównoważenia sieci. To redysponowanie pozarynkowe osłabia sygnały inwestycyjne i zakłóca ceny energii elektrycznej, tworząc ukryte dotacje dla niektórych konsumentów i dopłaty dla innych 18 . Takie zakłócenia cen osłabiają handel transgraniczny i ograniczają zachęty do inwestycji w większą przepustowość połączeń wzajemnych między państwami członkowskimi. W badaniu sektorowym wykazano, że obecna konfiguracja obszarów rynkowych w UE powoduje znaczne problemy w funkcjonowaniu i rozwoju wydajnego wewnętrznego rynku energii.
Wreszcie, nawet jeśli ustalanie cen w sposób odzwierciedlający niedobory mocy jest dozwolone, a obszary rynkowe zostały właściwie wyznaczone, podmioty rynkowe mogą nadal powstrzymywać się przed inwestowaniem w nowe zdolności wytwórcze ze względu na wysoki poziom niepewności co do przyszłej sytuacji rynkowej, na przykład wpływu rosnącego udziału energii odnawialnej w rynku i potencjalnej skrajnej zmienności cen na ich inwestycję.
3. Reforma rynku energii elektrycznej
W badaniu sektorowym zidentyfikowano kilka reform rynku, które mogą ograniczyć obawy dotyczące bezpieczeństwa dostaw energii, a nawet w ogóle wyeliminować potrzebę stosowania mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze. Z tego względu państwa członkowskie powinny przeprowadzać te reformy przed wprowadzeniem mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze lub równolegle z nimi.
Ceny odzwierciedlające prawdziwą wartość energii elektrycznej mogą zapewnić sygnały dla nowych inwestycji w niezawodne i elastyczne zdolności wytwórcze potrzebne dla zapewnienia bezpiecznych dostaw energii elektrycznej. Z tego względu kluczową reformą rynku jest wyeliminowanie zbyt niskich progów cenowych i umożliwienie w zamian, by ceny wzrosły i odzwierciedlały gotowość konsumentów do płacenia. Należy usprawnić przepisy dotyczące rynków bilansujących, aby ponoszone przez operatorów sieci koszty utrzymania równowagi w systemie były w pełni odzwierciedlone w cenach odchyleń ponoszonych przez uczestników rynku znajdujących się w stanie „nierównowagi” 19 . Wszyscy uczestnicy rynku powinni otrzymywać zachęty i możliwości wspierania równowagi systemu poprzez zapewnienie, by ich faktyczne zmierzone wytwarzanie lub zużycie energii elektrycznej odpowiadało ilości energii elektrycznej zakontraktowanej przez nich do sprzedaży lub zakupu na rynkach terminowych 20 .
Państwa członkowskie mogą obawiać się, że usunięcie progów cenowych i wyższe szczytowe ceny hurtowe będą miały wpływ na ceny detaliczne. W badaniu sektorowym stwierdzono, że rynek sam jest w stanie zarządzać takim ryzykiem, na przykład poprzez wprowadzenie produktów zabezpieczających umożliwiających dostawcom i konsumentom końcowym zabezpieczenie się przed gwałtownymi wzrostami cen, w tym w dłuższym okresie za pomocą długoterminowych umów zabezpieczających 21 . Takie długoterminowe zabezpieczenia mogą również stanowić dodatkowe uzasadnienie biznesowe inwestycji po stronie wytwórców poprzez przekształcenie niepewnych potencjalnych cen odzwierciedlających niedobory mocy w pewny, regularny strumień dochodów. Szersze stosowanie takich umów zabezpieczających powinny zatem być postrzegane jako cenny krok, który mógłby przyczynić się do zmniejszenia zapotrzebowania na mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze.
Ponadto organy regulacyjne mogą nie być skłonne, by pozwolić na wzrost cen hurtowych ze względu na obawę przed nadużywaniem pozycji rynkowej lub obawę, że przełożą się one na wyższe ceny detaliczne dla gospodarstw domowych i konsumentów przemysłowych. Ryzyko nadużywania pozycji rynkowej związane z większą zmiennością cen można łagodzić poprzez poszerzenie uczestnictwa w rynku i wzmocnienie konkurencji, a także poprzez zwiększenie przejrzystości, dostępności danych i monitorowania rynku 22 .
Druga ważna reforma rynku dotyczy uczestnictwa usługodawców reagujących na zapotrzebowanie w rynku. Zwiększenie zdolności reagowania zapotrzebowania na ceny w czasie rzeczywistym ma kluczowe znaczenie, ponieważ może spłaszczyć szczytowy popyt i w ten sposób ograniczać zapotrzebowanie na dodatkowe zdolności wytwarzania energii. Jednakże usługodawcy reagujący na zapotrzebowanie nadal mierzą się z istotnymi barierami utrudniającymi im uczestnictwo w rynku, a ramy prawne są rozdrobnione w całej UE. Usługodawcy reagujący na zapotrzebowanie nie mogą uczestniczyć w niektórych rynkach, podczas gdy na innych system taryf sieciowych lub brak przepisów technicznych sprawia, że wykazanie aktywności przez konsumentów jest nieatrakcyjne lub nawet niemożliwe.
Wreszcie, badanie sektorowe wykazuje, że należy zweryfikować sposób wyznaczenia obszarów rynkowych i go zmienić, aby mogły się kształtować odpowiednie ceny lokalne, wspierające inwestycje w zdolności wytwórcze w tych regionach, gdzie jej brakuje, a także w infrastrukturę przesyłową potrzebną do przesyłania energii elektrycznej od producentów do konsumentów.
Inicjatywa dotycząca struktury rynku zawiera propozycje służące rozwiązaniu tych wszystkich problemów: rozwój rynków krótkoterminowych odpowiadających na potrzebę bardziej zmiennych i mniej przewidywalnych rosnących udziałów energii wiatrowej i słonecznej, ujednolicone zasady uczestnictwa usługodawców reagujących na zapotrzebowanie, normalizację produktów bilansujących i postanowienia dotyczące ich dostarczania w skali transgranicznej – dalsze zwiększanie konkurencji na rynkach bilansujących oraz usprawnienie procesu wyznaczania obszarów rynkowych.
Państwa członkowskie zgłaszające propozycje mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze powinny podjąć odpowiednie wysiłki służące rozwiązaniu swoich problemów z wystarczalnością zasobów za pomocą reform rynku. Innymi słowy, żaden mechanizm zapewniający zdolności wytwórcze nie powinien być alternatywą dla reform rynku.
4. Kiedy wprowadzić mechanizm zapewniający zdolności wytwórcze?
Opisane powyżej reformy rynku mogą wyeliminować wiele błędów regulacyjnych i niedoskonałości rynku powodujących niedobory zdolności wytwórczych. Jednakże pełne wdrożenie reform rynku może wymagać czasu lub może być niewystarczające dla pełnego rozwiązania fundamentalnego problemu wystarczalności mocy wytwórczej. Z tego względu niektóre państwa członkowskie podejmują decyzję o wdrożeniu działań uzupełniających w formie mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze.
Chociaż struktura mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze jest różna, to zawsze zapewniają one dostawcom mocy dodatkowe dochody za pomocą płatności z tytułu udostępnienia zdolności wytwarzania energii elektrycznej. Istnieje prawdopodobieństwo, że takie wynagrodzenie może wiązać się z pomocą państwa, którą należy zgłosić Komisji do zatwierdzenia zgodnie z unijnymi zasadami pomocy państwa. Komisja prawdopodobnie uzna, że dany środek jest mechanizmem zapewniającym zdolności wytwórcze podlegającym zasadom pomocy państwa, jeżeli i) środek został wprowadzony przez rząd lub wiąże się z jego udziałem 23 , ii) jego głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej 24 oraz iii) zapewnia on dostawcom mocy wynagrodzenie stanowiące dodatek do dochodów osiąganych ewentualnie ze sprzedaży energii elektrycznej.
Po zgłoszeniu środka Komisja, na podstawie wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią, dokonuje najpierw oceny, czy konieczne jest rozwiązanie dobrze zdefiniowanego problemu bezpieczeństwa dostaw energii, którego rynek nie jest w stanie sam rozwiązać. Państwa członkowskie mogą tego dowieść, przedstawiając udokumentowane informacje, zgodnie z którymi mało prawdopodobne jest zapewnienie przez rynek takiego poziomu bezpieczeństwa dostaw energii, który uznają za odpowiedni – zdefiniowany w odniesieniu do standardu opłacalności opartego na gotowości konsumentów do płacenia. Obejmuje to identyfikację niedoskonałości rynku będących źródłem problemu, obliczenie ich prawdopodobnego wpływu na inwestycje i niezawodność systemu oraz oszacowanie wielkości luki między oczekiwanym i pożądanym poziomem bezpieczeństwa dostaw energii.
Oceny wystarczalności, które Komisja dotychczas weryfikowała, zasadniczo zawierają analizy liczbowe, ale badanie sektorowe pokazuje, że nadal do wykonania pozostaje wiele pracy w celu zagwarantowania, by wdrożenie mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze było oparte na obiektywnej i wnikliwej ocenie wystarczalności systemu energii elektrycznej. W razie przedstawienia niedostatecznie wiarygodnych ocen wystarczalności właściwe organy mogą być zmuszone do rozwiązywania problemów wystarczalności w krótkim terminie, co niesie ryzyko kosztownych, zakłócających rynek interwencji, zwiększających poziom niepewności na rynku.
Po pierwsze, podejście do obliczania wystarczalności zasobów i praktyka w tym zakresie znacząco się różnią w poszczególnych państwach członkowskich. Ponieważ państwa członkowskie stosują zróżnicowane metodyki, miary i założenia, i skoro nie są one jasno komunikowane, zapewnienie wiarygodnych i porównywalnych wyników jest trudnym zadaniem. W badaniu sektorowym respondenci zdecydowanie opowiadali się za zwiększeniem poziomu porównywalności, weryfikowalności i obiektywności ocen wystarczalności. Dla rozwiązania tych problemów w opracowanej przez Komisję inicjatywie dotyczącej struktury rynku proponuje się wdrożenie skoordynowanej europejskiej oceny wystarczalności zasobów opartej na ujednoliconej metodyce.
Po drugie, istnieje znaczny margines usprawnień w zakresie podejścia państw członkowskich do standardów niezawodności, tzn. deklarowanego poziomu bezpieczeństwa dostaw energii oczekiwanego przez rząd. Racjonalny pod względem kosztów standard niezawodności opiera się na wartości, jaką bezpieczeństwo dostaw energii ma dla konsumentów energii elektrycznej. Innymi słowy, państwa członkowskie powinny przeprowadzić analizę kosztów i korzyści w celu określenia, na ile przydatne jest zapewnianie podmiotom rynkowym zachęt do osiągnięcia określonych standardów niezawodności. Jednakże wiele państw członkowskich nie prowadzi takich analiz kosztów i korzyści i nie mierzy wartości, jaką dla konsumentów mają nieprzerwane dostawy energii elektrycznej. Kilka państw członkowskich, które wdrożyły mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze, nie określiło nawet standardów niezawodności. Tam, gdzie istnieją standardy niezawodności, często nie bierze się ich pod uwagę przy tworzeniu mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze lub określaniu ich wielkości.
Na szczeblu UE europejska sieć operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej („ENTSO-E”) opracowuje opartą na prawdopodobieństwie metodykę oceny stanu wystarczalności zdolności wytwórczych w całej Europie. W opracowanej przez Komisję inicjatywie dotyczącej struktury rynku proponuje się dalsze usprawnienia w zakresie oceny i tworzenia ogólnoeuropejskich metodyk obliczania spójnych ekonomicznie standardów niezawodności, które powinny stanowić podstawę wszelkich decyzji dotyczących wdrożenia mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze 25 . Przewiduje się również, że państwa członkowskie stosujące mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze wdrażają standard niezawodności oparty na wartości, jaką dla konsumentów ma bezpieczeństwo dostaw energii.
|
Wnikliwa ocena wystarczalności, uwzględniająca regionalny stan wystarczalności i oparta na dobrze zdefiniowanym ekonomicznym standardzie niezawodności, ma kluczowe znaczenie dla identyfikacji zagrożeń dla bezpieczeństwa dostaw energii oraz określenia niezbędnej wielkości ewentualnych mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze. |
5. Dopasowanie rozwiązania do problemu
Tam, gdzie wdrożono lub zaplanowano już odpowiednie reformy rynku, a właściwa ocena wystarczalności wykazała szczątkowe błędy regulacyjne lub niedoskonałości rynku, mechanizm zapewniający zdolności wytwórcze może być odpowiednim instrumentem stosowanym w celu zapewnienia konsumentom bezpiecznych dostaw energii elektrycznej. Istnieją różne rodzaje mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze, a część z nich lepiej nadaje się do rozwiązywania poszczególnych rodzajów problemów w zakresie wystarczalności.
5.1 Jakie rodzaje mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze istnieją w Europie?
W jedenastu państwach członkowskich objętych badaniem sektorowym zidentyfikowano 35 mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze. Można je podzielić na mechanizmy „ukierunkowane” i „ogólnorynkowe”, przy czym celem wszystkich jest zapewnienie odpowiednich zdolności wytwórczych spełniających standard niezawodności. Mechanizmy ukierunkowane udzielają wsparcia jedynie dodatkowym zdolnościom wytwórczym wykraczającym poza to, co rynek zapewnia bez stosowania dotacji, podczas gdy mechanizmy ogólnorynkowe udzielają wsparcia wszystkim uczestnikom rynku niezbędnym do osiągnięcia standardu niezawodności. Takie systemy można dodatkowo podzielić na oparte na wolumenie oraz oparte na cenie. W systemach opartych na wolumenie z góry określa się całkowitą wartość niezbędnych zdolności wytwórczych, a następnie należną cenę ustala się z wykorzystaniem procesu rynkowego. W systemach opartych na cenie cena ustalana jest administracyjnie na poziomie obliczonym w celu osiągnięcia inwestycji w wymaganą wartość zdolności wytwórczych.
W badaniu sektorowym wyróżniono trzy rodzaje mechanizmów ukierunkowanych: rezerwy strategiczne, w przypadku których pewien wolumen zdolności wytwórczych jest utrzymywany poza rynkiem w celu jego wykorzystania w sytuacjach nadzwyczajnych; zamówienia na nowe zdolności wytwórcze, w przypadku których wsparcie udzielane jest nowym projektom inwestycyjnym, często umiejscowionym na konkretnym obszarze; oraz oparte na cenie opłaty za zdolności wytwórcze, w przypadku których dokonuje się płatności administracyjnych dla części zdolności wytwórczych na rynku.
W badaniu sektorowym zidentyfikowano również trzy rodzaje mechanizmów ogólnorynkowych: model nabywcy centralnego, w którym centralny nabywca kupuje wymagane zdolności wytwórcze w imieniu dostawców/konsumentów; systemy zdecentralizowanych zobowiązań, w których na dostawców nakłada się obowiązek samodzielnego podjęcia działań na rzecz zakontraktowania wymaganych przez nich zdolności wytwórczych; oraz oparte na cenie opłaty za zdolności wytwórcze, w przypadku których płatności administracyjne są dostępne dla wszystkich uczestników rynku.
Wreszcie, w badaniu sektorowym w sześciu spośród jedenastu państw członkowskich zidentyfikowano systemy reagowania na zapotrzebowanie, zwane również systemami przerywalności. Są to ukierunkowane systemy, wynagradzające wyłącznie usługodawców reagujących na zapotrzebowanie.
5.2 Jaki mechanizm zapewniający zdolności wytwórcze jest odpowiedni dla danego problemu?
W zależności od rodzaju stwierdzonego problemu z wystarczalnością zdolności wytwórczych prawdopodobnie odpowiednie będą różne rodzaje mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze. Najważniejsze problemy z wystarczalnością zdolności wytwórczych zidentyfikowane w badaniu sektorowym można podzielić na cztery grupy:
1.problemy w zakresie długoterminowej zdolności rynku do inicjowania wystarczających inwestycji
2.tymczasowe problemy, w przypadku których obecna struktura rynku nie jest w stanie zapewnić wystarczających sygnałów inwestycyjnych, ale gdzie oczekuje się, że rynek będzie działał skutecznie w dłuższym terminie
3.problemy o charakterze lokalnym (tzn. w określonym regionie w państwie członkowskim), których nie można dostatecznie szybko rozwiązać poprzez inwestycje w sieć przesyłową lub lepsze wyznaczenie obszarów rynkowych energii elektrycznej, oraz
4.obawy, iż bez dodatkowego wsparcia konsumenci energii nie będą odgrywali wystarczającej roli w procesie zarządzania popytem na energię elektryczną i bezpieczeństwem dostaw energii.
Długoterminowe problemy w zakresie wystarczalności
W przypadku stwierdzenia długoterminowych problemów w zakresie wystarczalności ogólnorynkowy system oparty na wolumenie będzie prawdopodobnie najwłaściwszym mechanizmem zapewniającym zdolności wytwórcze dla rozwiązania tej kwestii, ograniczającym zakłócenia konkurencji i handlu. Taki mechanizm umożliwia wymianę potencjalnych dochodów z niepewnych okresów wysokich cen w okresach niedoboru na regularny, gwarantowany strumień dochodów. Dzięki temu może on zwiększyć poziom pewności inwestycji.
Dla zapewnienia spójności między reformami rynku niezbędnymi dla zapewnienia importu w odpowiednim momencie oraz wprowadzeniem mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze, najlepszym wyborem może być system oparty na „opcjach w zakresie niezawodności”. W takim systemie uczestnicy otrzymują pewny, regularny dochód z tytułu zdolności wytwórczych, ale rezygnują z możliwości osiągnięcia zysków z tytułu wysokich cen energii elektrycznej w okresach niedoboru.
Tymczasowe problemy w zakresie wystarczalności
Tam, gdzie oceny wystarczalności pokazują, że w długim terminie możliwe jest takie zreformowanie rynku, by zapewniał on wystarczające zachęty inwestycyjne, a decydenci są co do takiego stanu rzeczy przekonani, a także pod warunkiem, że dostępne są wystarczające zdolności wytwórcze dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii do czasu wygenerowania przez rynek inwestycji, długoterminowe interwencje są zbędne 26 . Być może istnieje jednak potrzeba zapewnienia, by istniejące zdolności wytwórcze nie były przedwcześnie likwidowane.
W takich okolicznościach rezerwa strategiczna będzie prawdopodobnie najlepszym narzędziem reagowania, ponieważ może pomóc w zarządzaniu wolumenem istniejących zdolności wytwórczych usuwanych z rynku. Co więcej, możliwe jest utrzymanie minimalnego poziomu zakłóceń ryku, o ile wielkość rezerwy zostanie utrzymana na możliwie najniższym poziomie, zostanie ona zaprojektowana w taki sposób, by nie wspierać nowych zdolności wytwórczych 27 , a sama w sobie będzie utrzymywana poza rynkiem, aby zachować płynące z cen rynkowych sygnały i zachęty do pozostawienia zdolności wytwórczych na rynku. W celu zapewnienia tymczasowego charakteru rezerw strategicznych nie powinny one wiązać się z długoterminowymi zobowiązaniami (jak na przykład odnawialne umowy jednoroczne) lub czasem realizacji. Powinny one również od samego początku mieć określoną wyraźną datę końcową, powiązaną z planowanymi reformami rynku, co ułatwia zachowanie przyszłych sygnałów inwestycyjnych.
Problemy dotyczące wystarczalności lokalnej
Kwestie dotyczące wystarczalności o charakterze lokalnym są w większości przypadków rozwiązywane poprzez lepsze łączenie obszarów lokalnych z innymi regionami posiadającymi wystarczające zdolności wytwórcze. Jeżeli lepsze połączenie nie jest możliwe (np. na oddalonych wyspach) lub jest zbyt drogie, lokalne niedobory powinny być odzwierciedlone w lokalnych cenach energii elektrycznej, ponieważ stanowi to zachętę zarówno do inwestycji w nowe zdolności wytwórcze, jak i do oszczędzania energii przez konsumentów. Wymaga to utworzenia odrębnego obszaru rynkowego dla obszaru lokalnego.
Jeżeli utworzenie odrębnego obszaru rynkowego również nie jest możliwe, na przykład z uwagi na tak mały rozmiar obszaru deficytowego, że nie występowałaby na nim konkurencja, a wszystkie zdolności wytwórcze w regionie musiałyby być w pełni uregulowane, właściwym rozwiązaniem może być wprowadzenie mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze. Jeżeli stwierdzono problemy w zakresie wystarczalności o bardziej długoterminowym charakterze i wprowadzany jest mechanizm ogólnorynkowy, można go czasami dopasować w taki sposób, by rozwiązać lokalny problem w zakresie wystarczalności. Na przykład Włochy planują, a Irlandia rozważa utworzenie stref cen zdolności wytwórczych w ramach ogólnorynkowego mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze, aby wygenerować sygnały zachęcające do inwestycji lokalnych.
Bardziej ukierunkowane środki mogą również być właściwe dla rozwiązania problemu wystarczalności lokalnej. Niektóre formy rezerwy strategicznej mogą być ograniczone wyłącznie do określonego regionu, podobnie jak zamówienia na nowe zdolności wytwórcze. Wielkość tych ukierunkowanych mechanizmów może być dopasowana do stwierdzonej luki w zdolności wytwórczej. Istnieje jednak szczególne ryzyko związane z zamówieniami, polegające na tym, że nowe zdolności wytwórcze wypychają istniejące zdolności wytwórcze z rynku i tworzą sytuację, w której przy inwestycjach w nowe zdolności wytwórcze podmioty rynkowe będą w przyszłości opierać się na zamówieniach, a nie reagować na sygnały rynkowe.
Podsumowując, z wyjątkiem bardzo oddalonych systemów, w których koszty przesyłu są zdecydowanie zbyt wysokie, najwłaściwszym długoterminowym rozwiązaniem problemów z lokalnymi zdolnościami wytwórczymi będą prawdopodobnie nowa infrastruktura przesyłowa lub reformy strukturalne na rynkach energii elektrycznej, odzwierciedlające ograniczenia lokalizacyjne. Lokalne mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze mogą jednak być narzędziami potrzebnymi w okresie przeprowadzania niezbędnych reform.
Problemy dotyczące roli konsumentów energii
Czwarty problem dotyczy utrzymywania się nieelastycznego popytu po stronie konsumentów energii, chociaż elastyczny popyt ma kluczowe znaczenie dla opłacalnego bilansowania rynku energii elektrycznej przy coraz bardziej zmiennych cenach hurtowych wynikających ze zmiennego wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych oraz potencjału wysokich cen w okresach niedoboru. Ten problem może skłaniać państwa członkowskie do wdrożenia systemu przerywalności lub ustanowienia szczególnych przepisów służących stymulowaniu reagowania na zapotrzebowanie w ramach opartego na wolumenie systemu ogólnorynkowego.
Wyniki przeprowadzonej przez Komisję wstępnej oceny ośmiu systemów przerywalności funkcjonujących w 11 państwach członkowskich wskazują, że mogą być one uzasadnione, biorąc pod uwagę ich wpływ na krótko- i długoterminowe bezpieczeństwo dostaw energii 28 . Reagowanie na zapotrzebowanie może zapewnić użyteczne instrumenty bilansowania systemu w krótkim okresie, natomiast w długim okresie w pełni reagująca strona popytowa ma możliwość wyeliminowania potrzeby wprowadzania mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze, ponieważ umożliwiłaby konsumentom płacenie za różne poziomy niezawodności. Jednakże stosowność systemów przerywalności – a zatem ich zgodność z unijnymi zasadami pomocy państwa – jest zasadniczo uzależniona od sposobu ich opracowania oraz faktycznego funkcjonowania.
Zasady pomocy państwa zwykle wymagają, by mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze były dostępne dla wszystkich technologii 29 . Jednakże w przypadku mechanizmów reagowania na zapotrzebowanie brak konkurencji między poszczególnymi zasobami może być uzasadniony. Systemy reagowania na zapotrzebowanie mogą być odpowiednią formą interwencji, jeżeli dopuszczają powszechne uczestnictwo małych i średnich użytkowników przemysłowych oraz agregatorów reagowania na zapotrzebowanie, nie stymulują powstawania nadmiernych zdolności wytwórczych, opierają się na zamówieniach udzielanych w trybie konkurencyjnym i są zaprojektowane w taki sposób, by nie wpływać na ustalanie odpowiednich cen energii elektrycznej w okresach niedoboru. Z drugiej strony niezbyt prawdopodobne jest dopuszczenie na mocy zasad pomocy państwa takich systemów reagowania na zapotrzebowanie, w których zbyt duży odsetek zdolności wytwórczych jest zapewniany jedynie przez ograniczoną grupę dużych beneficjentów przemysłowych. Niesie to ryzyko subsydiowania branż energochłonnych bez zapewnienia odpowiedniej wartości w postaci zwiększonego bezpieczeństwa dostaw energii dla innych konsumentów energii elektrycznej.
Najlepsze praktyki wskazane w badaniu sektorowym pokazują również, że jeżeli na reagowanie na zapotrzebowanie przeznaczone jest specjalne wsparcie, nie powinno ono być dostępne bezterminowo. Należy dążyć do wspierania rozwoju reagowania na zapotrzebowanie, by w dłuższym okresie mogło ono konkurować na rynku (lub w ramach mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze obejmującego cały rynek).
Opłaty za zdolności wytwórcze są zasadniczo niepożądane
Wreszcie, w odniesieniu do „opłat za zdolności wytwórcze”, badanie sektorowe wykazało niskie prawdopodobieństwo ustalenia odpowiedniej ceny zdolności wytwórczych za pomocą tych mechanizmów, ponieważ nie pozwalają one rynkowi na konkurencyjne ustalenie ceny zdolności wytwórczych, lecz raczej są uzależnione od ceny „administracyjnej”. Z tego względu istnieje małe prawdopodobieństwo, że będą prawidłowo odzwierciedlać rzeczywistą sytuację niedoboru. Niosą one wysokie ryzyko zamówienia zbyt małych lub zbyt dużych zdolności wytwórczych – tym bardziej, że te systemy wykazują tendencję do powolnego reagowania na zmieniające się okoliczności rynkowe. Z tego względu należy przyjąć ogólne założenie, że mechanizmy oparte na cenie nie będą raczej odpowiednim środkiem, bez względu na rodzaj rozpoznanego konkretnego problemu.
|
Wybór rodzaju mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze odpowiedniego dla rozpoznanego problemu: W przypadku ryzyka długoterminowego najodpowiedniejszymi instrumentami są ogólnorynkowe mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze – wraz z reformami rynku służącymi ograniczeniu znaczenia mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze. W przypadku ryzyka tymczasowego właściwszym rozwiązaniem będzie prawdopodobnie rezerwa strategiczna w okresie reform rynku służących zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw energii w długim okresie. Rezerwa musi być utrzymywana poza rynkiem. W przypadku lokalnych problemów z wystarczalnością problem należy rozwiązać za pomocą lepszych połączeń sieciowych lub lepszego wyznaczenia obszarów rynkowych, ale wiele różnych mechanizmów może być odpowiednimi instrumentami przejściowymi. System przerywalności może być odpowiednim rozwiązaniem dla rozwinięcia elastycznej strony popytowej. Administracyjne opłaty za zdolności wytwórcze nie są raczej odpowiednie, ponieważ brak procesu konkurencyjnego oznacza wysokie ryzyko, że cel nie zostanie osiągnięty lub wystąpi nadmierne wynagradzanie beneficjentów. |
6. Właściwa koncepcja
Bez względu na rodzaj wybranego systemu wszystkie państwa członkowskie muszą podjąć szczegółowe decyzje dotyczące projektu w odniesieniu do trzech podstawowych właściwości mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze:
kwalifikowalność: kto może uczestniczyć w mechanizmie zapewniającym zdolności wytwórcze?
alokacja zdolności przesyłowych: w jaki sposób ustalić cenę zdolności wytwórczych i wybrać dostawców mocy?
projekt produktu: jakie są obowiązki dostawców mocy i nakładane na nich kary?
Decyzje w tych trzech obszarach mają wpływ na skuteczność mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze w zakresie osiągnięcia bezpieczeństwa dostaw energii po możliwie jak najniższym koszcie, jak również na stopień wpływu na konkurencję i handel między dostawcami mocy konkurującymi o dotacje w ramach mechanizmu poprzez zakłócenia na rynku energii elektrycznej i pomiędzy państwami członkowskimi.
6.1 Kwalifikowalność – kto może uczestniczyć?
W odniesieniu do kwalifikowalności wiele spośród istniejących mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze jest otwartych wyłącznie dla ograniczonej liczby dostawców mocy. W niektórych przypadkach część dostawców mocy jest z góry wykluczona z uczestnictwa. W innych przypadkach takie wymogi, jak wielkość, wymogi środowiskowe czy krótki czas realizacji 30 pośrednio ograniczają liczbę potencjalnych dostawców mocy.
Nowe i istniejące zdolności wytwórcze są często zamawiane odrębnie, nie zachęca się do konkurowania w ramach tego samego mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze, co powoduje utratę szansy na zwiększenie presji konkurencyjnej oddziałującej na wszystkich uczestników. Zdolności wytwórcze pochodzące z innych państw są zwykle wykluczone, a niektóre państwa członkowskie nie uwzględniają nawet wkładu importu przy ocenie, ile krajowych zdolności wytwórczych potrzebują, co powoduje powstawanie krajowych nadwyżek zdolności wytwórczych.
W badaniu pokazano również, że zbyt wybiórcze mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze wiążą się z ryzykiem nadmiernego wynagradzania beneficjentów z uwagi na słabszą presję konkurencyjną w przypadku ograniczonego uczestnictwa w procesie alokacji zdolności przesyłowych. Wynikające z tej ograniczonej konkurencji płatności na rzecz dostawców mocy są zwykle wyższe niż środki finansowe, jakich faktycznie potrzebują, by świadczyć usługę dostępności.
W przypadkach, w których kwalifikowalność jest ograniczona, państwa członkowskie starały się wprowadzać z czasem dodatkowe mechanizmy, tak by ostatecznie prawie wszystkie zdolności wytwórcze miały możliwość ubiegania się o wsparcie. Pomaga to wyjaśnić, dlaczego w zaledwie jedenastu państwach członkowskich stwierdzono występowanie 35 mechanizmów 31 . Takie fragmentaryczne podejście do wystarczalności zdolności wytwórczych niesie ryzyko powstania niewydolności, a wiele mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze zazwyczaj nie będzie właściwym rozwiązaniem, z wyjątkiem sytuacji, w której dodatkowy mechanizm jest wykorzystywany do wspierania reagowania na zapotrzebowanie. Na przykład, jeżeli stosuje się ogólnorynkowy mechanizm zapewniający zdolności wytwórcze, wprowadzenie dodatkowego mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze musiałoby być uzasadnione przez wykazanie dodatkowej niedoskonałości rynku, której nie można usunąć za pomocą mechanizmu ogólnorynkowego.
Ta sytuacja ulega jednak zmianie. Istnieje coraz szersza i pożądana tendencja stosowania mechanizmów otwartych na szerszą grupę potencjalnych dostawców mocy, a nowe mechanizmy opracowywane we Francji, Irlandii, Włoszech i Polsce są projektowane w sposób umożliwiający konkurencję między różnymi technologiami zdolności wytwórczych oraz nowymi i istniejącymi zasobami. Francja i Irlandia opracowują również plany, aby umożliwić bezpośredni udział transgraniczny w ich mechanizmach zapewniających zdolności wytwórcze. Ma to kluczowe znaczenie dla usunięcia zakłóceń sygnałów inwestycyjnych, które faworyzują inwestycje krajowe i dostawców zasiedziałych. Tworzy to również zachęty do dalszych inwestycji w połączenia międzysystemowe, jeżeli jest to najbardziej opłacalnym sposobem zwiększenia bezpieczeństwa dostaw energii. We wstępnym sprawozdaniu z badania sektorowego Komisja przedstawiła pomysły, w jaki sposób w praktyce wdrożyć uczestnictwo transgraniczne. W inicjatywie dotyczącej struktury rynku Komisja proponuje wiążące wspólne zasady uczestnictwa transgranicznego, aby zmniejszyć złożoność i niewydolność, a, w ostatecznym rozrachunku, koszty ponoszone przez konsumentów, a także uwzględnić cele państw członkowskich w zakresie obniżenia emisyjności.
Chociaż zasadniczo występują znaczne korzyści z otwartej kwalifikowalności, w badaniu sektorowym stwierdzono dwa wyjątki od tej zasady. Po pierwsze, długofalowe znaczenie reagowania na zapotrzebowanie jako środka zaradczego na niedoskonałości rynku może być uzasadnieniem stosowania systemów przerywalności ograniczonych wyłącznie do reagowania na zapotrzebowanie. Po drugie, ponieważ rezerwy strategiczne nadają się wyłącznie do rozwiązywania problemów tymczasowych, a muszą być zaprojektowane w taki sposób, aby wywoływane przez nie zakłócenia na rynku były jak najmniejsze, nie powinny wspierać nowych zdolności wytwórczych wymagających długoterminowych zobowiązań.
6.2 Alokacja – ustalenie ceny zdolności wytwórczych i wybór dostawców mocy
W badaniu sektorowym stwierdzono występowanie zarówno administracyjnych, jak i konkurencyjnych procesów alokacji zdolności przesyłowych. W ramach administracyjnego procesu alokacji zdolności przesyłowych selekcja dotyczy wszystkich kwalifikowalnych dostawców mocy bez żadnej konkurencji, a wynagrodzenie za zdolność wytwórczą ustalają z wyprzedzeniem organy publiczne lub podlega ono dwustronnym negocjacjom między tymi organami a dostawcami mocy. W konkurencyjnym procesie alokacji zdolności przesyłowych kwalifikowalni dostawcy mocy mogą konkurować o zapewnienie wymaganego poziomu zdolności wytwórczych, a wysokość wynagrodzenia za zdolność wytwórczą jest ustalana za pomocą mechanizmu rynkowego.
W ramach administracyjnych procesów alokacji zdolności przesyłowych ujawnienie rzeczywistej wartości zdolności wytwórczej jest mało prawdopodobne, a zatem również jest mało prawdopodobne, że są one opłacalne, ponieważ niosą ryzyko zapewnienia zbyt dużych lub zbyt małych zdolności wytwórczych. Brak procesu konkurencyjnego oznacza również utratę szansy uzyskania większej korzyści dla konsumentów. Na przykład w Hiszpanii cena usługi związanej z przerywalnością spadła niemal o połowę po wprowadzeniu konkurencyjnych aukcji. Konkurencyjne procesy alokacji zdolności przesyłowych są co do zasady lepszym narzędziem w połączeniu z zasadami kwalifikowalności zapewniającymi konkurencję między wszystkimi możliwymi dostawcami zdolnymi do zapewnienia wymaganych zdolności wytwórczych.
Do chwili obecnej administracyjne i konkurencyjne procesy były równie popularne w 11 państwach członkowskich objętych badaniem, ale nowe lub zmienione mechanizmy planowane przez państwa członkowskie w coraz większym stopniu wiążą się z procesami przetargów konkurencyjnych. Na przykład w Irlandii i we Włoszech planuje się zastąpienie administracyjnych procesów alokacji zdolności przesyłowych przez aukcje konkurencyjne.
6.3 Produkt zdolności wytwórczych – jakie są zadania dostawców mocy?
Wszystkie mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze obejmują pewne zobowiązania, które dostawcy mocy muszą wypełnić, a ich zakres rozciąga się od zobowiązania polegającego na budowie i eksploatacji elektrowni, przez zobowiązania związane z wypełnianiem instrukcji operatora sieci (np. dotyczących wytwarzania energii elektrycznej), aż po bardziej złożone zobowiązania (np. opcje w zakresie niezawodności wymagające zwrotów finansowych w momencie, gdy cena referencyjna przewyższa kurs wykonania).
Istnieje również wiele różnych zasad dotyczących tego, co się stanie, jeżeli dostawcy mocy nie wypełnią swoich zobowiązań (kary). W ramach niektórych mechanizmów zwyczajnie wyklucza się takich dostawców mocy z otrzymywania przyszłych wynagrodzeń, w większości jednak wymaga się od nich zwrotu płatności lub zapłacenia dodatkowej kary.
W badaniu sektorowym stwierdzono, że w przypadku ograniczonych zobowiązań i niskich kar za ich nieprzestrzeganie zachęta nie jest wystarczająca, aby elektrownie były niezawodne. Zarówno kary w ramach mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze, jak i ceny w przypadku niedoboru energii elektrycznej generują sygnały, aby w sytuacjach niedoboru wytwarzać więcej energii lub zmniejszać zapotrzebowanie. Jednak sygnał dotyczący importu w ramach rynku wewnętrznego generują wyłącznie ceny energii elektrycznej. Zatem, aby uniknąć zakłócenia handlu transgranicznego, państwa członkowskie powinny zadbać o to, by kary w ramach mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze nie zastąpiły sygnałów dotyczących ceny energii elektrycznej.
Zgodnie z kolejnym ustaleniem badania mechanizmy obejmujące reagowanie na zapotrzebowanie zazwyczaj nakładają różne zobowiązania na usługodawców reagujących na zapotrzebowanie, a nie na wytwórców energii elektrycznej. Pewne rozróżnienie w zobowiązaniach i karach dotyczących wytwarzania energii i reagowania na zapotrzebowanie może być uzasadnione, przynajmniej w perspektywie krótkoterminowej, aby umożliwić rozwój reagowania na zapotrzebowanie, które w dłuższym horyzoncie czasowym będzie lepszą odpowiedzią na fundamentalne niedoskonałości rynku niż mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze.
6.4 Ograniczenie do minimum zakłóceń konkurencji i handlu za pomocą odpowiedniego projektu
Mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze mogą potencjalnie zakłócać konkurencję na rynku energii elektrycznej zarówno w państwie członkowskim ustanawiającym mechanizm, jak i w skali transgranicznej. W badaniu sektorowym stwierdzono jednak, że problem tych zakłóceń można w dużej mierze rozwiązać dzięki zapewnieniu wysokiego poziomu konkurencji w samym mechanizmie zapewniającym zdolności wytwórcze.
Po pierwsze, na skoncentrowanych rynkach energii elektrycznej mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze mogą zakłócać konkurencję na rynku energii elektrycznej państwa członkowskiego ustanawiającego mechanizm. Dzieje się tak, jeżeli dochody z mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze zasadniczo przypadają istniejącym zdolnościom wytwórczym będącym własnością zasiedziałych dostawców. Powoduje to zwiększenie barier wejścia dla konkurentów i utrwala koncentrację na rynku energii elektrycznej. Otwarty i konkurencyjny proces wyboru dostawców mocy, w którym nowe podmioty stosujące dowolne technologie mogą konkurować z aktualnymi dostawcami mocy, przyczyni się na dłuższą metę do zmniejszenia tych zakłóceń konkurencji. Aby stworzyć równe warunki działania dla nowych podmiotów, zwłaszcza w systemach zdecentralizowanych, potrzebne mogą być dodatkowe zabezpieczenia (np. przejrzysty i zorganizowany system handlu certyfikatami). Z drugiej strony, być może w pewnych okolicznościach możliwe jest zastosowanie mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze, aby wesprzeć wchodzenie nowych podmiotów na rynek, np. poprzez proponowanie umów długoterminowych operatorom nowych zdolności wytwórczych lub stosowanie premii za konkurowanie w przetargach.
Po drugie, mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze powodują zakłócenia w skali transgranicznej, zarówno zmieniając sygnały w zakresie handlu energią elektryczną, jak również wpływając na zachęty dla inwestycji w krajowe i zagraniczne zdolności wytwórcze oraz w połączenia międzysystemowe.
Biorąc pod uwagę znaczenie cen energii elektrycznej jako sygnału dla wydajnego importu i eksportu energii na wewnętrznym rynku energii, mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze należy projektować w sposób umożliwiający ich współistnienie z wysokimi cenami energii elektrycznej w okresach niedoboru. Państwo członkowskie, które decyduje się bazować na cenach energii elektrycznej, może przyciągnąć import w odpowiednim okresie, a jednocześnie zapewnić silne zachęty na rzecz niezawodności. Z tego względu kluczowe znaczenie dla uniknięcia zakłóceń handlu mają reformy umożliwiające występowanie cen w okresach niedoboru energii elektrycznej oraz projekt produktu zdolności wytwórczych współistniejący z cenami w okresach niedoboru energii elektrycznej 32 .
Ogólnorynkowe mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze będą zasadniczo miały osłabiający wpływ na ceny energii elektrycznej, podobnie jak potencjalny wpływ na handel w okresach niedoboru, ponieważ dostawcy mocy będą otrzymywać część swoich dochodów z mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze, a nie z rynku energii elektrycznej. Jeżeli dochody za zdolności wytwórcze są dostępne wyłącznie dla krajowych dostawców mocy, ten osłabiający wpływ powoduje zakłócenie działające na korzyść krajowych inwestycji w zdolności wytwórcze, a nie inwestycji w zdolności wytwórcze w innych krajach lub w połączenia międzysystemowe, które również zapewniają bezpieczeństwo dostaw energii. Z tego względu dla zapewnienia wydajnych sygnałów i uniknięcia barier na wewnętrznym rynku energii kluczowe znaczenie ma pełny udział transgraniczny w mechanizmach ogólnorynkowych.
|
Badanie sektorowe dowodzi, że mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze powinny być otwarte dla wszystkich rodzajów potencjalnych dostawców mocy i opierać się na konkurencyjnym procesie ustalania cen, aby zapewnić minimalizację cen zdolności wytwórczych dzięki konkurencji. Konkurencja między dostawcami mocy powinna być jak największa, a szczególną uwagę należy zwrócić na nowe podmioty wchodzące na rynek. Mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze powinny zapewniać zachęty z tytułu niezawodności i być zaprojektowane w sposób umożliwiający współistnienie z cenami energii elektrycznej w okresach niedoboru, aby uniknąć niedopuszczalnych zakłóceń handlu i powstawania nadwyżek krajowych zdolności wytwórczych. Ogólnorynkowe mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze powinny być otwarte dla jawnego udziału transgranicznego, aby zapewnić zachęty dla dalszych inwestycji w połączenia międzysystemowe oraz zmniejszyć długofalowe koszty bezpieczeństwa dostaw energii w UE. |
7. Wnioski i dalsze działania
Biorąc pod uwagę ostatnie wydarzenia i reformy rynków energii elektrycznej w UE, Komisja będzie nadal dokładnie monitorować rozwój mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze i ulepszać wytyczne zawarte w niniejszym sprawozdaniu końcowym i załącznikach do niego w świetle swojej zmieniającej się praktyki. Na podstawie badania sektorowego można wyciągnąć osiem ogólnych wniosków 33 .
Po pierwsze, wyraźnie widać, że pomimo występującej obecnie nadwyżki zdolności wytwórczych w całej UE istnieją powszechne obawy, że w przyszłości na rynku nie pozostaną lub nie powstaną na czas dostateczne zdolności wytwórcze dla zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa dostaw energii.
Po drugie, konieczne jest przeprowadzenie reform rynku energii elektrycznej, ponieważ pomagają one rozwiązać problemy związane z niedostatecznym bezpieczeństwem dostaw. Niemniej jednak większość państw członkowskich nadal musi wdrożyć odpowiednie reformy. Z tego względu w opracowanej przez Komisję inicjatywie dotyczącej struktury rynku proponuje się szereg reform służących usprawnieniu funkcjonowania rynków energii elektrycznej w UE, a Komisja zobowiąże państwa członkowskie do wdrożenia reform równolegle do planowanego ustanowienia mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze.
Po trzecie, nawet jeżeli zreformowany rynek ma co do zasady potencjał zapewnienia bezpiecznych dostaw, może utrzymywać się niepewność odnośnie do możliwości opierania decyzji dotyczących inwestycji długoterminowych na coraz bardziej zmiennych cenach rynkowych i rzadkich sytuacjach niedoboru. Z tego względu niektóre państwa członkowskie zdecydowały się na wprowadzenie mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze, aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej. Mechanizmy te wiążą się z pomocą państwa, którą należy zgłosić Komisji Europejskiej zgodnie z zasadami pomocy państwa. Zostaną one zatwierdzone, jeżeli państwa członkowskie dowiodą konieczności ich stosowania, a powodowane przez nie zakłócenia konkurencji będą ograniczone do minimum zgodnie z przepisami rynku wewnętrznego i zasadami pomocy państwa, uwzględniając wyniki badania sektorowego podsumowane w niniejszym komunikacie.
Po czwarte, wnikliwa ocena wystarczalności oparta na dobrze zdefiniowanym ekonomicznym standardzie niezawodności ma kluczowe znaczenie dla identyfikacji zagrożeń dla bezpieczeństwa dostaw energii i dla określenia niezbędnego wolumenu ewentualnych mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze. Taka wnikliwa ocena znacznie zmniejszy ryzyko zamówienia nadmiernych ilości i pomoże ograniczyć zakłócenia konkurencji powodowane przez mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze. Dalsze ujednolicenie ocen wystarczalności na szczeblu UE pomoże zwiększyć przejrzystość i wzmocnić zaufanie do wyników tych ocen. Z tego względu w sporządzonej przez Komisję inicjatywie dotyczącej struktury rynku proponuje się opracowanie obowiązującej w całej UE poszerzonej metodyki oceny wystarczalności oraz przeprowadzanie corocznych ocen wystarczalności przez europejską sieć operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej.
Po piąte, rodzaj wybranego mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze powinien odpowiadać stwierdzonemu problemowi:
jeżeli państwo członkowskie zidentyfikuje długoterminowe ryzyko niewystarczających inwestycji, najwłaściwszą formą interwencji będą prawdopodobnie ogólnorynkowe mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze (analogiczne do tych wprowadzonych w Zjednoczonym Królestwie i Francji oraz planowanych w Irlandii i we Włoszech). Należy przeprowadzić również reformy rynku, aby ograniczyć pomoc państwa potrzebną w ramach mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze.
Jeżeli państwo członkowskie zidentyfikuje ryzyko tymczasowe, najwłaściwszą formą interwencji będzie prawdopodobnie rezerwa strategiczna, ponieważ jej struktura odpowiada sytuacji, w której w dłuższym okresie rynek zapewni bezpieczeństwo dostaw energii, ale istnieją obawy dotyczące zdolności wytwórczych w krótkim i średnim okresie. Rezerwy strategiczne powinny być uruchamiane wyłącznie w sytuacjach nadzwyczajnych. Powinny być utrzymywane poza rynkiem, aby do minimum ograniczyć zakłócenia jego codziennego funkcjonowania. Rezerwy strategiczne muszą być środkami przejściowymi, towarzyszącymi reformom rynku, wycofywanymi natychmiast po osiągnięciu zamierzonego skutku dzięki reformom.
Jeżeli państwo członkowskie zidentyfikuje problem lokalnej wystarczalności zdolności wytwórczych, wybór mechanizmu będzie uzależniony od szczególnych warunków rynkowych. Jednakże długookresowo problem lokalny powinien być rozwiązany za pomocą lepszych połączeń sieciowych lub trafniej wyznaczonych obszarów rynkowych, które spowodują pojawienie się lokalnych cen energii elektrycznej odzwierciedlających równowagę między lokalną podażą i popytem.
Jeżeli państwo członkowskie obawia się niedostatecznego rozwoju elastycznej strony popytowej, odpowiednim rozwiązaniem może być system przerywalności, choć należy zwrócić uwagę, by system nie przekształcił się w dotacje dla energochłonnych gałęzi przemysłu.
Bez względu na rodzaj wybranego mechanizmu należy poddawać go regularnym przeglądom w celu sprawdzenia, czy nadal istnieje potrzeba stosowania mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze.
Administracyjne opłaty za zdolności wytwórcze raczej nie będą odpowiednie, bez względu na problem, z jakim mierzy się państwo członkowskie, ponieważ brak procesu konkurencyjnego oznacza wysokie ryzyko, że cel w zakresie zdolności wytwórczej nie zostanie osiągnięty lub wystąpi nadmierne wynagradzanie beneficjentów.
Po szóste, mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze powinny być otwarte dla wszystkich rodzajów potencjalnych dostawców mocy. W połączeniu z konkurencyjnym procesem ustalania cen zapewni to obniżenie do minimum cen zdolności wytwórczych dzięki konkurencji. Jedynymi wyjątkami są mechanizmy służące reagowaniu na zapotrzebowanie, biorąc pod uwagę ich szczególną zdolność do usuwania podstawowych niedoskonałości rynku, oraz rezerwy strategiczne, które nie powinny wspierać nowych zdolności wytwórczych, aby do minimum ograniczyć zakłócenia rynku.
Po siódme, ogólnorynkowe mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze muszą być otwarte dla jawnego udziału transgranicznego, aby do minimum ograniczyć zakłócenia konkurencji transgranicznej i handlu, zapewnić zachęty dla dalszych inwestycji w połączenia międzysystemowe oraz zmniejszyć długofalowe koszty bezpieczeństwa dostaw energii w Europie.
Wreszcie, badanie sektorowe wykazało, że wiele istniejących mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze zaprojektowano w taki sposób, który nie rozwiązuje wszystkich problemów związanych z konkurencją. Komisja będzie współpracować z państwami członkowskimi, aby stopniowo dostosowywać wszystkie mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze do zasad pomocy państwa, mając na uwadze wnioski z badania sektorowego. Dzięki temu łatwiej będzie zagwarantować pewność dla dostawców mocy i innych podmiotów gospodarczych, a także zapewnić, by inwestorzy otrzymywali właściwe sygnały.
1 Komunikat Komisji „Strategia ramowa na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu”, 25 lutego 2015 r., COM(2015)80.
Dokument roboczy służb Komisji uzupełniający sprawozdanie końcowe z badania sektorowego dotyczącego mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze, 30 listopada 2016 r., SWD(2016) 385.
Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020 (2014/C 200/01) zawierają szczegółowe zasady dokonywania oceny mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze z punktu widzenia prawa konkurencji.
Należy zwrócić uwagę, że wnioski z badania sektorowego są ogólnymi ustaleniami, które nie zastępują konieczności indywidualnej oceny poszczególnych środków pomocy państwa.
Belgia, Chorwacja, Dania, Francja, Hiszpania, Irlandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwecja i Włochy.
C(2016) 2017 i SWD(2016)119.
Przegląd uwag zgłoszonych w toku konsultacji społecznych załączono do sprawozdania (dokument roboczy służb Komisji) towarzyszącego niniejszemu komunikatowi.
Pakiet ten obejmuje zmiany rozporządzeń (WE) nr 713/2009 i 714/2009 oraz dyrektywy 2009/72/WE. Pakiet ten obejmuje też wniosek w sprawie nowego rozporządzenia dotyczącego przygotowania na zagrożenia w sektorze energii elektrycznej i uchylającego dyrektywę 2005/89/WE.
Ta rozbieżność wynika przede wszystkim z wdrożenia decyzji inwestycyjnych podjętych przed rozpoczęciem kryzysu. Chociaż łączna moc zainstalowana zwiększyła się w każdym spośród 11 państw członkowskich objętych badaniem sektorowym w różnym stopniu, w całej UE wzrosła ona o ponad 30 % w porównaniu z 2000 r.
Margines mocy oblicza się zazwyczaj jako różnicę między mocą zainstalowaną a zapotrzebowaniem szczytowym (lub średnim). Wartość mocy zainstalowanej może zostać obniżona zgodnie z jej oczekiwaną dostępnością w celu dokładniejszego wskazania oczekiwanego marginesu mocy.
ENTSO-E oszacowała, że margines pomiędzy ilością energii elektrycznej wymaganej w zapotrzebowaniu szczytowym a energią elektryczną, która może zostać wytworzona za pomocą dostępnej mocy wytwórczej, wynosi 13 % dla całej UE („ENTSO-E: Przegląd scenariuszy i prognoza wystarczalności na 2015 r.”, dostępne pod adresem https://www.entsoe.eu/Documents/SDC%20documents/SOAF/150630_SOAF_2015_publication_wcover.pdf ).
Wykresy opublikowane przez ACER pokazują spadek częstotliwości występowania gwałtownych wzrostów cen na unijnych rynkach energii elektrycznej od 2010 r. (Roczne sprawozdanie ACER w sprawie wyników monitorowania wewnętrznego rynku energii elektrycznej w 2015 r., dostępne pod adresem: http://www.acer.europa.eu/Official_documents/Acts_of_the_Agency/Publication/ACER%20Market%20Monitoring%20Report%202015%20-%20ELECTRICITY.pdf ).
Jedynym istotnym wyjątkiem była Polska, gdzie fala upałów w sierpniu 2015 r. wymusiła przerwy w pracy elektrowni.
Energia wiatrowa i słoneczna stanowiły 11 % produkcji energii elektrycznej w UE-28 w 2014 r. (Eurostat), ale w niektórych państwach członkowskich w określonej porze dnia odpowiadają one za prawie całą produkcję energii elektrycznej, podczas gdy w pozostałych porach nie wytwarzają nic.
Skuteczne progi cenowe powinny co do zasady odzwierciedlać średnią skłonność konsumentów do płacenia za nieodłączenie ich od sieci w przypadku wystąpienia niedoborów, tak zwaną wartość straconego obciążenia (VOLL).
Na przykład zbyt niskie kary za brak równowagi w chwili dostawy mogą spełniać rolę dorozumianego progu cenowego na rynkach dnia następnego i innych rynkach terminowych, ponieważ operatorzy mogą być bardziej skłonni ponieść karę, niż płacić wysokie ceny.
Obszary rynkowe są zdefiniowane jako obszary jednolitych cen, tzn. obszary, gdzie wszystkie oferty popytu i podaży są rozliczane jednocześnie i po jednolitej cenie.
Na przykład, jeżeli w jednym regionie dużego obszaru rynkowego występuje nadmierne zapotrzebowanie i niedostateczne wytwarzanie, przy jednoczesnym niedostatecznym przesyle łączącym ten region z resztą obszaru, wówczas ceny w tym regionie będą zbyt niskie w porównaniu z faktycznymi kosztami wytwarzania energii elektrycznej na potrzeby zużycia w tym regionie. W odniesieniu do innych odizolowanych regionów w ramach obszaru rynkowego, gdzie wytwarzanie znacznie przewyższa zapotrzebowanie, ceny będą zbyt wysokie. Z tego względu konsumenci w jednym regionie obszaru rynkowego subsydiują konsumentów w innym, a ceny rynkowe pozostają zniekształcone, zatem rynki nie wysyłają sygnałów o potrzebie inwestowania w odpowiednich lokalizacjach.
Producenci, którzy wytwarzają mniej energii, niż założyli, lub odbiorcy indywidualni, którzy zużywają więcej energii niż założyli, przyczyniają się do łącznej nierównowagi systemu i z tego względu muszą ponosić ceny odchyleń. Wnioski w ramach inicjatywy dotyczącej struktury rynku obejmują pewne odstępstwa od tej ogólnej zasady (zob. art. 4 proponowanego rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej).
Tam, gdzie usunięcie progów cenowych nie prowadziłoby do pożądanego pojawienia się cen niedoborów, niektórzy operatorzy rynku energii elektrycznej wprowadzili administracyjne ustalanie cen w sposób odzwierciedlający niedobory mocy. Jest to interwencja regulacyjna, za pomocą której do ceny rynkowej automatycznie dodaje się ustalony wcześniej dodatek cenowy odpowiadający prawdopodobieństwu wystąpienia niezaspokojonych wzrostów popytu. W ten sposób w przypadku zawężenia marginesu mocy ceny energii elektrycznej zostaną automatycznie ustalone na poziomie odzwierciedlającym ryzyko wystąpienia niedoborów, zapewniając silną zachętę dla uczestników rynku do wytwarzania (lub zmniejszenia popytu) w sytuacji, gdy system najbardziej potrzebuje energii elektrycznej. Administracyjne ustalanie cen w sposób odzwierciedlający niedobory mocy stosuje się przykładowo w Teksasie i w Zjednoczonym Królestwie jako „rezerwowa funkcja ustalania cen w przypadku niedoborów”. Irlandia wprowadza analogiczny system.
Przykłady produktów zabezpieczających występują w Australii oraz zostały wprowadzone w Niemczech przez Europejską Giełdę Energii (EEX).
Egzekwowanie przepisów antymonopolowych może również zapobiegać działaniom sprzecznym z zasadami konkurencji, ale nie powinno samo w sobie być uznawane za barierę dla pojawiania się wysokich cen energii elektrycznej, jeżeli takie ceny odzwierciedlają wartość energii elektrycznej w okresach niedoborów.
Zwykła usługa pomocnicza, stworzona i świadczona samodzielnie przez operatora systemu przesyłowego, nie kwalifikuje się jako mechanizm zapewniający zdolności wytwórcze mający znaczenie z punktu widzenia pomocy państwa.
Jeżeli rząd tworzy system wspierania energii odnawialnej i przyznaje dotacje operatorom farm wiatrowych, prawdopodobnie głównym celem tego środka jest obniżenie emisyjności sektora energii elektrycznej. W takim przypadku, chociaż środek zwiększa dostępną na rynku zdolność wytwórczą, nie uznaje się go za mechanizm zapewniający zdolności wytwórcze i z tego względu będzie on oceniany na podstawie przepisów dotyczących wsparcia udzielanego odnawialnym źródłom energii.
Inicjatywa ta obejmuje przykładowo obowiązek uwzględniania oceny ekonomicznej przyszłej rentowności infrastruktury wytwarzania energii (która może uwzględniać ocenę wpływu oczekiwanych zmian cen różnych paliw i uprawnień do emisji), wpływu planowanych reform rynku oraz potencjalnych skutków zwiększonego reagowania na zapotrzebowanie i inwestycji w sieć.
Chociaż podczas wprowadzania opartego na wolumenie ogólnorynkowego mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze możliwe jest również wykorzystanie rezerwy strategicznej jako narzędzia stosowanego w razie potrzeby wypełnienia luki, które może mieć znaczenie dla wyeliminowania okresu przejściowego w systemie obejmującym cały rynek, gdzie termin przygotowania aukcji jest zbyt krótki, aby zapewnić konkurencję ze strony nowych pomiotów wchodzących na rynek.
Zwykle nowe zdolności wytwórcze wymagają zobowiązań długoterminowych, aby móc konkurować z istniejącymi zdolnościami wytwórczymi. Mało prawdopodobne, by te zobowiązania długoterminowe były zgodne z wymaganym tymczasowym charakterem rezerw strategicznych.
Należy zwrócić uwagę, że taka ocena w ramach badania sektorowego nie może zastąpić potrzeby indywidualnej oceny każdego środka pomocy państwa, a stwierdzenia tego nie należy interpretować jako potwierdzenia zgodności systemów, które nie zostały dotychczas ocenione i poddane decyzji Komisji.
W granicach celów w zakresie zmiany klimatu wskazanych w wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią, pkt 220 i 233 lit. e).
„Czas realizacji” to okres między złożeniem oferty na zdolności wytwórcze a momentem dostawy.
Część z nich to jednak byłe lub planowane mechanizmy, ponadto nie wszystkie z nich funkcjonują jednocześnie.
Produkt zdolności wytwórczych oparty na opcji w zakresie niezawodności może być szczególnie przydatny do osiągnięcia tego celu, ponieważ nie zakłóca on sygnałów rynkowych, a po wprowadzeniu ustalania cen w sposób odzwierciedlający niedobory nie wymaga ustanawiania dodatkowej kary za niedostarczenie w ramach mechanizmu zapewniającego zdolności wytwórcze.
Wnioski te koncentrują się przede wszystkim na potencjale, jaki poszczególne rodzaje mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze mają dla rozwiązania problemów bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w najbardziej opłacalny sposób, który w najmniejszym stopniu zakłóca rynek. Jednakże mechanizmy zapewniające zdolności wytwórcze mogą wpływać na koszyk energetyczny i z tego względu współoddziaływać z instrumentami polityki służącymi obniżeniu emisyjności. Jak wskazano w ust. 220 i 233 lit. e) wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią, w projekcie mechanizmów zapewniających zdolności wytwórcze należy uwzględnić te skutki, aby wzmocnić ogólną spójność polityki energetycznej UE na rynkach energii elektrycznej.