KOMUNIKAT KOMISJI w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Dostęp do wody i kanalizacji jest prawem człowieka! Woda jest dobrem publicznym, nie towarem!” /* COM/2014/0177 final */
1. WPROWADZENIE Europejską inicjatywę
obywatelską wprowadzono na podstawie Traktatu z Lizbony, aby
zachęcać obywateli do aktywniejszego demokratycznego uczestnictwa w
sprawach dotyczących Europy[1].
Umożliwia ona milionowi obywateli Unii Europejskiej (UE) pochodzących
z przynajmniej siedmiu państw członkowskich zwrócenie się do
Komisji Europejskiej o przedłożenie wniosku legislacyjnego w
kwestiach wchodzących w zakres kompetencji UE. Jest to pierwszy w historii
instrument demokracji uczestniczącej na poziomie UE. Od czasu jego
wprowadzenia w kwietniu 2012 r. ponad 5 milionów obywateli poparło ponad
20 różnych inicjatyw. „Right2Water” („Prawo do wody”) to pierwsza
europejska inicjatywa obywatelska, która spełniła wymogi
określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
inicjatywy obywatelskiej. Inicjatywa została oficjalnie
przedłożona Komisji przez organizatorów w dniu 20 grudnia 2013 r. po
uzyskaniu poparcia ponad 1,6 miliona obywateli. Zgodnie z przepisami rozporządzenia w
sprawie inicjatywy obywatelskiej Komisja ma trzy miesiące na
przedstawienie swojej odpowiedzi na inicjatywę w komunikacie
zawierającym „prawne i polityczne wnioski Komisji dotyczące tej
inicjatywy obywatelskiej, informacje na temat ewentualnych działań,
jakie zamierza podjąć, oraz uzasadnienie podjęcia lub
niepodjęcia tych działań”[2].
Komisja przyjęła organizatorów w
dniu 17 lutego 2014 r. i tego samego dnia umożliwiono im przedstawienie
inicjatywy na wysłuchaniu publicznym zorganizowanym w Parlamencie
Europejskim. Załącznik I zawiera więcej informacji na temat
proceduralnych aspektów tej pierwszej inicjatywy obywatelskiej. Sygnatariusze „Right2Water” zwracają
się do Komisji o „zaproponowanie aktów prawnych implementujących
prawo człowieka do wody pitnej i urządzeń sanitarnych, zgodnie
z wytycznymi Organizacji Narodów Zjednoczonych, oraz przyczyniających
się do zapewnienia dostępu do wody oraz kanalizacji jako podstawowych
usług publicznych dla wszystkich”[3].
W ramach inicjatywy obywatele
stwierdzają: „Nalegamy, aby: –
instytucje UE oraz państwa członkowskie
były zobowiązane do zapewnienia mieszkańcom prawa do wody i
kanalizacji, –
dostawa wody oraz zarządzanie zasobami wodnymi
nie podlegały zasadom rynku wewnętrznego oraz aby usługi wodne
były wyłączone z urynkowienia, –
UE zwiększyła wysiłki w celu
osiągnięcia powszechnego dostępu do wody i kanalizacji”.
Inicjatywa dotyka zagadnień
przekrojowych, obejmując szereg rozwiązań politycznych na
poziomie UE i państw członkowskich. Należy ją rozpatrywać
zgodnie z zasadami zawartymi w Traktacie UE, w tym w szczególności z
zasadami przyznania, proporcjonalności i pomocniczości. 2. Aktualna sytuacja Dostęp do bezpiecznej wody pitnej oraz
infrastruktury sanitarnej jest nierozerwalnie związany z prawem do
życia i godności ludzkiej oraz potrzebą osiągnięcia
odpowiedniego standardu życia. W ciągu minionego dziesięciolecia
prawo do bezpiecznej wody pitnej i infrastruktury sanitarnej zostało
uznane w prawie międzynarodowym, a zwłaszcza na poziomie Organizacji
Narodów Zjednoczonych (ONZ)[4].
W rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 64/292 stwierdzono, że „prawo do
bezpiecznej i czystej wody pitnej i urządzeń sanitarnych jest prawem
człowieka niezbędnym do pełnego cieszenia się życiem i
korzystania ze wszystkich praw człowieka”. Ponadto w ostatecznej wersji
dokumentu końcowego Konferencji Narodów Zjednoczonych w 2012 roku w
sprawie Zrównoważonego Rozwoju (Rio+20) szefowie państw i rządów
oraz przedstawiciele wysokiego szczebla potwierdzili swoje „zobowiązania
dotyczące prawa człowieka do bezpiecznej wody pitnej i
urządzeń sanitarnych, stopniowo realizowanego w [ich]
społeczeństwach z pełnym poszanowaniem suwerenności kraju”[5]. Na poziomie europejskim Zgromadzenie
Parlamentarne Rady Europy oświadczyło, że „dostęp do wody
musi zostać uznany za fundamentalne prawo człowieka, ponieważ
woda jest niezbędna dla życia na ziemi i stanowi wspólne dobro
należące do całej ludzkości”[6].
Również UE potwierdziła, że „na wszystkich państwach
spoczywają zobowiązania z zakresu praw człowieka odnoszące
się do dostępu do bezpiecznej wody pitnej, która musi być
dostępna, również fizycznie i finansowo, oraz być dobrej
jakości”[7]. Zasady te wpływają również na
działania UE. W ramowej dyrektywie wodnej UE uznaje się, że
„woda nie jest produktem handlowym takim jak każdy inny, ale raczej
dziedzictwem, które musi być chronione, bronione i traktowane jako takie”[8]. Niektóre prawa
i zasady zawarte w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej mogą
być interpretowane również jako odnoszące się
bezpośrednio do dostępu do bezpiecznej wody pitnej i lepszej
infrastruktury sanitarnej. Skuteczna ochrona praw podstawowych, takich jak
prawo do godności (art. 1) lub prawo do życia (art. 2), jest
wyraźnie naruszana przez brak dostępu do bezpiecznej wody pitnej i
infrastruktury sanitarnej.
Ponadto w tym kontekście należy
uwzględnić również zobowiązanie UE do zapewnienia wysokiego
poziomu ochrony środowiska[9]
(art. 37). Chociaż państwa członkowskie są
związane postanowieniami Karty wyłącznie podczas wdrażania
prawa UE, to wszelkie przepisy prawa UE same w sobie muszą być zgodne
z postanowieniami Karty. Wszystkie instytucje i organy UE są zatem
zobowiązane do respektowania praw zawartych w Karcie oraz zapewniania
poszanowania tych praw w przypadku wszelkich działań
podejmowanych na podstawie Traktatu. W takim kontekście Komisja
analizowała inicjatywę obywatelską w celu sformułowania
swoich wniosków zgodnie z art. 10 rozporządzenia w sprawie inicjatywy
obywatelskiej. Wkład UE w zapewnienie szerszego
dostępu do wody lepszej jakości W zapewnianiu i ułatwianiu dostępu
do wody i infrastruktury sanitarnej kluczowe znaczenie mają trzy elementy:
jakość, dostępność fizyczna i
przystępność cenowa. UE wspiera zapewnianie dostępu do
bezpiecznej wody pitnej i infrastruktury sanitarnej dla ludności
w swoich państwach członkowskich poprzez dwa główne rodzaje
działań. Po pierwsze, UE wprowadziła ambitne normy jakości
wody, gwarantując wysoki poziom ochrony zdrowia publicznego oraz
środowiska naturalnego. Po drugie, UE zapewnia wsparcie finansowe
w celu rozszerzenia i ulepszenia infrastruktury wodnej w państwach
członkowskich, pomagając w ten sposób poprawiać jakość
oraz fizyczny dostęp do usług związanych z wodą. UE wprowadziła minimalne wymogi
dotyczące jakości wody w latach 70. XX wieku i przez ostatnie
cztery dziesięciolecia stopniowo rozszerzała swoje prawodawstwo
wodne. Ramowa dyrektywa wodna[10],
dyrektywa w sprawie wody pitnej[11]
i dyrektywa dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych[12] są kluczowymi
aktami prawa UE w tym obszarze. Wspomniane powyżej przepisy opierają
się na holistycznym podejściu do gospodarki wodnej i gwarantują,
że woda spełnia surowe wymogi, a w efekcie jest bezpieczna, zdrowa
i czysta. Wdrożenie tych unijnych zasad dotyczących
środowiska doprowadziło do znaczącej poprawy jakości wody
pitnej w UE, w szczególności w Europie Środkowej i Wschodniej. Od wielu lat unijna polityka spójności
silnie wspiera wysiłki państw członkowskich na rzecz rozwijania
i doskonalenia infrastruktury zapewniającej dostęp do wody pitnej
i usług kanalizacyjnych. Na przykład od 2007 r. dzięki
wsparciu finansowemu UE ponad 2,6 mln osób w dziewięciu różnych
państwach członkowskich uzyskało dostęp do dostaw wody
pitnej lepszej jakości. Ponadto 5,7 mln osób żyjących w 14
różnych państwach członkowskich zostało
podłączonych do ulepszonych systemów oczyszczania ścieków. W
ciągu ostatnich siedmiu lat (2007–2013) wsparcie finansowe UE dla
inwestycji w dostawy wody pitnej oraz infrastrukturę i roboty
związane z gospodarką wodno-ściekową sięgnęło
prawie 22 mld EUR. Przystępność cenowa również stanowi kluczowy element, gdyż jest powiązana z
faktycznym i powszechnym dostępem do usług wodnych. UE nie
uczestniczy w ustalaniu cen wody, które są określane na poziomie
krajowym. Niemniej jednak unijne prawo ochrony środowiska dotyczące
wody określa pewne podstawowe zasady w zakresie polityki ustalania cen
wody w państwach członkowskich. Na podstawie ramowej dyrektywy
wodnej wymaga się od państw członkowskich zagwarantowania, aby
cena nakładana na konsumentów wody odzwierciedlała rzeczywiste koszty
użytkowania wody. Zachęca to do zrównoważonego wykorzystywania
ograniczonych zasobów wodnych. Polityka wodna UE opiera się na zasadzie,
że przystępność cenowa usług wodnych ma kluczowe
znaczenie. Do kompetencji organów krajowych należy zapewnienie konkretnych
środków wsparcia w celu zabezpieczenia osób znajdujących się
w trudnej sytuacji i rozwiązania problemów dotyczących ubóstwa
hydrologicznego (np. przez wspieranie gospodarstw domowych o niskich
dochodach lub ustanowienie obowiązków świadczenia usługi
publicznej). Świadczenie usług wodnych na
rynku wewnętrznym W Unii Europejskiej decyzje dotyczące
najlepszego sposobu realizacji usług wodnych pozostają w gestii
organów publicznych w państwach członkowskich. Za świadczenie
usług wodnych odpowiadają zasadniczo samorządy lokalne, które
są najbliżej obywateli i ich problemów. Organy publiczne posiadają
całkowitą swobodę decydowania, czy realizują odpowiednie
zadania bezpośrednio, we własnym zakresie, czy też
powierzają ich realizację odrębnym pod względem prawnym,
całkowicie publicznym podmiotom „wewnętrznym”. Mogą również
zdecydować o zleceniu usług wodnych częściowo lub w
całości na zewnątrz, do zarządzania przez podmioty prywatne
lub o strukturze mieszanej. W takim przypadku organy publiczne są w
pełni uprawnione do ustalania jasnych obowiązków operatorów
prywatnych, aby zapewnić, że usługi świadczone na
geograficznym obszarze ich kompetencji są zgodne z obowiązującymi
normami. Unia Europejska ze swojej strony dba o to, aby
kluczowe zasady zawarte w Traktacie – takie jak przejrzystość i równe
traktowanie – były przestrzegane. Jednocześnie postanowienia Traktatu
wymagają od UE zachowania neutralnej pozycji wobec podejmowanych na
poziomie krajowym decyzji dotyczących systemu własności
przedsiębiorstw wodnych[13]. Reguły rynku wewnętrznego UE w pełni respektują kompetencje organów publicznych
w obszarze zapewniania wymaganych norm jakości usług,
decydowania o obowiązujących taryfach oraz nakładania wszelkich
odpowiednich obowiązków świadczenia usługi publicznej (np.
ochrony użytkowników znajdujących się w trudnej sytuacji).
Zasady te mają na celu zwiększenie przejrzystości, zapewnienie
niedyskryminacji i umożliwienie obywatelom uzyskiwania możliwie
najlepszej jakości w stosunku do kosztów ponoszonych przez nich
w ramach opłat lub podatków. Na przykład unijne przepisy
dotyczące zamówień publicznych gwarantują, że w przypadku
podjęcia przez organy publiczne decyzji o korzystaniu
z zewnętrznego przedsiębiorstwa w celu świadczenia
usług gospodarki wodnej, proces wyboru jest przejrzysty i zapewnia
najkorzystniejszą ofertę dla użytkowników. Jeśli z kolei
organy publiczne zdecydują się na zapewnianie tych usług w
ramach współpracy publiczno-publicznej, prawodawstwo unijne w obszarze
zamówień publicznych również gwarantuje elastyczne ramy prawne
współpracy. Jeżeli chodzi o wyrażone w ramach
inicjatywy obywatelskiej obawy, że dostawa wody oraz zarządzanie
zasobami wodnymi nie powinny podlegać zasadom rynku wewnętrznego i
że usługi wodne powinny być wyłączone z urynkowienia,
Komisja potwierdza, że prawodawstwo dotyczące zamówień
publicznych nie ma zastosowania, jeżeli samorządy terytorialne
postanowią świadczyć te usługi we własnym zakresie,
poprzez spółkę joint venture lub przedsiębiorstwo
powiązane[14]. Szczególny charakter usług
wodno-kanalizacyjnych oraz ich znaczenie w
zaspokajaniu podstawowych potrzeb ludności były konsekwentnie
uwzględniane w unijnym prawodawstwie. Koncesje w sektorze wodnym
podlegają często szczegółowym i skomplikowanym ustaleniom,
które wymagają specjalnej uwagi ze względu na „znaczenie wody jako
dobra publicznego o podstawowej wartości dla wszystkich obywateli Unii”[15]. Koncesje na wodę
pitną oraz określone koncesje na oczyszczanie i odprowadzanie
ścieków są zatem wyłączone z zakresu nowych przepisów UE
dotyczących udzielania koncesji. Ponadto usługi dystrybucji i dostaw
wody oraz usługi gospodarki ściekowej są jednoznacznie
wyłączone ze stosowania transgranicznej swobody świadczenia
usług zgodnie z dyrektywą usługową[16]. Wieloletnie
zaangażowanie UE w działania na poziomie globalnym Zmniejszanie ubóstwa, wzrost sprzyjający
włączeniu społecznemu i zrównoważony rozwój są w
znacznym stopniu uzależnione od dostępności i jakości
dostaw wody. Ponad 2,6 mld ludzi na całym świecie nie ma dostępu
do usług sanitarnych na przyzwoitym poziomie, a prawie miliard ludzi nadal
spożywa nieuzdatnioną wodę. Widoczne są postępy na
drodze do realizacji milenijnego celu rozwoju (MCR) dotyczącego
bezpiecznej wody pitnej, jednak świat pozostaje daleko w tyle pod
względem osiągnięcia celu dotyczącego zapewnienia
infrastruktury sanitarnej, z niedoborem obejmującym ponad miliard ludzi na
podstawie aktualnych tendencji. UE od wielu lat angażuje się w
działania ukierunkowane na zapewnienie dostępu do bezpiecznej wody
pitnej i infrastruktury sanitarnej oraz promowanie zintegrowanego
gospodarowania zasobami wodnymi w krajach partnerskich. Specjalne ramy
polityczne ustanowiono w 2002 r. komunikatem w sprawie gospodarki wodnej w
krajach rozwijających się[17].
Doprowadziło to do powstania europejskiej inicjatywy na rzecz wody[18] – instrumentu
politycznego mającego na celu ulepszenie współpracy i zapewnienie
bardziej skutecznej pomocy rozwojowej poprzez partnerstwo i podejście
wielopodmiotowe. Cele polityki UE przełożyły
się na wiele konkretnych działań realizowanych w ciągu
ostatniego dziesięciolecia przy znaczącym wsparciu finansowym, w tym
poprzez ustanowienie Funduszu Wodnego AKP–UE[19]
w 2004 r. Bezpośrednio w wyniku pomocy UE w latach 2004–2013 ponad 70 mln
ludzi uzyskało dostęp do lepszych dostaw wody, a 24 mln
ludzi – dostęp do urządzeń sanitarnych UE i jej państwa członkowskie
przeznaczają obecnie blisko 1,5 mld EUR każdego roku na programy
związane z dostawą wody, warunkami sanitarnymi i higieną (WASH)
w krajach rozwijających się. Czyni to Unię największym
pojedynczym darczyńcą w sektorze wodnym. Od 2007 r. UE przeznaczyła około 2,5
mld EUR na działania dotyczące wody i infrastruktury sanitarnej
w ponad 60 krajach partnerskich[20].
Wiele działań UE w obszarze wody i infrastruktury sanitarnej dotyczy
rozwoju infrastruktury, takiej jak sieci wodne i kanalizacyjne,
oczyszczalnie wody pitnej i ścieków, zaopatrywanie w wodę obszarów
wiejskich na rozproszonych terenach oraz kanalizacja na obszarach wiejskich. UE jest również największym
darczyńcą na rzecz operacji humanitarnej w sektorze WASH (woda,
warunki sanitarne, higiena), przeznaczając obecnie około 200 mln EUR rocznie
na zapewnienie szybkiego i godnego dostępu do wystarczających i
bezpiecznych usług wodnych dla ludności zagrożonej
trwającymi, nieuchronnymi lub przyszłymi kryzysami humanitarnymi. UE wspiera projekty partnerskie (Północ–Południe i Południe–Południe) w celu
rozwijania potencjału w sektorze wodnym i sektorze infrastruktury
sanitarnej przez przekazywanie kompetencji i wiedzy między przedsiębiorstwami
wodno-kanalizacyjnymi, samorządami terytorialnymi oraz innymi podmiotami
sektora wodnego. Wiele przekazanych dotychczas zasobów pomogło
przedsiębiorstwom wodnym, którym brakuje kapitału, rozszerzyć
zasięg zaopatrzenia w wodę najuboższych grup ludności.
Ponadto w ramach unijnych regionalnych instrumentów łączących w
sobie pożyczki i dotacje od 2007 r. sfinansowano około 30 projektów
dotyczących dostaw wody i kanalizacji, w związku z którymi uruchomiono
ponad 2 mld EUR pożyczek i inwestycji. 3. DZIAŁANIA
ZWIĄZANE Z EUROPEJSKĄ INICJATYWĄ OBYWATELSKĄ Zaprezentowane
powyżej działania UE podejmowane w przeszłości i obecnie
odzwierciedlają wyraźne uznanie znaczenia wody jako dobra publicznego
niezbędnego, by móc w pełni korzystać z życia i wszystkich
praw człowieka. W ramach swoich uprawnień i przy pełnym
poszanowaniu zasady pomocniczości UE konsekwentnie odgrywa pozytywną
rolę w dążeniu do tego, aby dostęp do bezpiecznej wody
pitnej oraz lepszej infrastruktury sanitarnej stał się
rzeczywistością dla wszystkich, zarówno w Europie, jak i poza jej
granicami. W świetle europejskiej inicjatywy
obywatelskiej Komisja starała się zidentyfikować
pozostające luki i obszary, w których należy podjąć
większe wysiłki – na poziomie UE i krajowym – w celu rozwiązania
problemów, które dały podstawę do obywatelskiego wezwania do
działania. Komisja dokłada wszelkich starań,
aby w swoich przyszłych działaniach uwzględniać
problematykę praw człowieka w zakresie dostępu do bezpiecznej
wody pitnej i infrastruktury sanitarnej wysokiej jakości, dostępnej
fizycznie i finansowo. Zapewnienie szerszego dostępu do
wody lepszej jakości Pełne wdrożenie unijnego
prawodawstwa wodnego przez państwa członkowskie ma kluczowe znaczenie
dla zapewnienia dostępu do bezpiecznej wody pitnej wszystkim obywatelom
UE. Pomimo znaczących postępów dokonanych na przestrzeni lat,
dostęp do dobrej jakości wody i infrastruktury sanitarnej
wciąż można poprawić, zwłaszcza dla obywateli
mieszkających na obszarach obsługiwanych przez niewielkie systemy zaopatrzenia
w wodę. W nowym 7. programie działań w
zakresie środowiska[21]
(EAP), wyznaczającym kierunek działań UE w obszarze
środowiska naturalnego, podkreśla się, że lepsze
wdrożenie przepisów UE będzie konieczne w celu zapewnienia do 2020 r.
wszystkim obywatelom UE korzyści płynących z wysokich standardów
dotyczących bezpiecznej wody pitnej i wody w kąpieliskach.
Należy zrobić więcej, aby: ·
zapewnić wyższej jakości wodę
pitną w niewielkich źródłach zaopatrzenia (tj. obsługujących
poniżej 5 000 osób), które zaopatrują w wodę ok. 65 mln osób w
UE, ·
utrzymać i modernizować
istniejącą infrastrukturę, ze szczególnym uwzględnieniem
innowacji w zakresie zwiększenia wydajności, oraz ·
zbudować brakującą
infrastrukturę ściekową (systemy odprowadzania i oczyszczania ścieków),
w szczególności w państwach członkowskich z Europy Wschodniej. Zrealizowanie powyższych celów wymaga
wystarczającej dostępności środków finansowych,
odpowiedniego ustalania priorytetów i dobrego sprawowania władzy, w tym
krajowego i lokalnego potencjału administracyjnego w zakresie
planowania, koordynowania i wdrażania inwestycji. Decyzje państw
członkowskich dotyczące priorytetów wydatkowania dla przyszłych
funduszy UE[22]
będą miały szczególne znaczenie dla zlikwidowania
zidentyfikowanych braków. Komisja będzie dążyła do
zapewnienia, aby państwa członkowskie w pełni wykorzystały
znaczące możliwości w zakresie wsparcia finansowego UE w
sektorze wodnym zapewnianego w nowym okresie programowania finansowego
(2014–2020), w szczególności poprzez priorytet inwestycyjny skoncentrowany
konkretnie na gospodarce wodnej. Komisja zintensyfikuje wysiłki na rzecz pełnego
wdrożenia unijnego prawodawstwa wodnego przez państwa
członkowskie, ściśle współpracując z nimi oraz
z zainteresowanymi stronami, aby wdrożyć propozycje
zaprezentowane w opublikowanym w 2012 r. planie ochrony zasobów wodnych
Europy[23],
w którym zidentyfikowano już najważniejsze wyzwania dla polityki
wodnej UE. Komisja będzie również kontynuować monitorowanie
unijnego prawodawstwa wodnego. Przepisy dotyczące substancji
priorytetowych w wodzie[24]
zostały zaostrzone w 2013 r., a dyrektywa w sprawie ochrony wód
gruntowych[25]
jest na etapie aktualizacji. We współpracy z państwami
członkowskimi i zainteresowanymi stronami Komisja podjęła
również działania mające na celu dostosowanie przepisów
dyrektywy w sprawie wody pitnej dotyczących monitorowania i analiz do
postępu naukowego i technicznego. Ponadto, uwzględniając w szczególności
obawy wyrażone w odniesieniu do niewielkich źródeł zaopatrzenia
w wodę pitną, Komisja rozpocznie ogólnounijne konsultacje społeczne,
aby ocenić konieczność i możliwe sposoby wprowadzenia
zmian. Komisja przygotuje również przegląd ramowej dyrektywy
wodnej i zaproponuje wprowadzenie wszelkich koniecznych zmian[26]. W odniesieniu do kluczowego wymiaru przystępności
cenowej, działania na poziomie krajowym nadal mają zasadnicze
znaczenie. Takie działania stanowią integralny element polityki
państw członkowskich na rzecz ograniczenia ubóstwa i wykluczenia
społecznego, wspieranej i uzupełnianej również na szczeblu UE[27]. Działania
zabezpieczające osoby znajdujące się w trudnej sytuacji
nabierają szczególnego znaczenia, biorąc pod uwagę nasilenie
problemów dotyczących ubóstwa hydrologicznego podczas kryzysu
gospodarczego oraz braku możliwości opłacenia rachunków za
wodę przez niektóre osoby. Komisja wzywa zatem państwa
członkowskie, aby działając w ramach swoich kompetencji,
zapewniły dostęp do minimalnych dostaw wody wszystkim obywatelom
zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia[28] oraz prawidłowo
wdrożyły ramową dyrektywą wodną. Zapewnienie neutralności w
odniesieniu do świadczenia usług wodnych Komisja będzie nadal zapewniać
pełne przestrzeganie przepisów Traktatu wymagających od UE utrzymania
neutralności wobec krajowych decyzji dotyczących systemu
własności przedsiębiorstw wodnych[29],
dopilnowując jednocześnie przestrzegania kluczowych zasad Traktatu
− takich jak przejrzystość i równe traktowanie. Jeżeli
chodzi o wyrażone w ramach inicjatywy obywatelskiej obawy, że dostawa
wody oraz zarządzanie zasobami wodnymi nie powinny podlegać zasadom
rynku wewnętrznego i że usługi wodne powinny być
wyłączone z urynkowienia, Komisja potwierdza, że nowe
prawodawstwo dotyczące zamówień publicznych nie będzie
miało zastosowania, jeżeli samorządy terytorialne
postanowią świadczyć te usługi we własnym zakresie,
poprzez spółkę joint venture lub przedsiębiorstwo
powiązane[30]. W międzynarodowych negocjacjach
handlowych Komisja będzie również kontynuować swoje aktywne
działania podejmowane wraz z partnerami handlowymi w celu zapewnienia, aby
wybory dotyczące świadczenia usług wodnych dokonywane na
poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym były uznawane i odpowiednio
zabezpieczane. Jak wspomniano powyżej, szczególny
charakter usług wodno-kanalizacyjnych oraz ich znaczenie w zaspokajaniu
podstawowych potrzeb ludności są konsekwentnie uznawane
w prawodawstwie UE dotyczącym rynku wewnętrznego. Nowe przepisy
UE dotyczące udzielania koncesji przyjęte przez Parlament Europejski
i Radę w dniu 26 lutego 2014 r. stanowią jedynie najnowszy
przykład takich działań. W związku z obawami
społeczeństwa wyrażanymi w trakcie procesu legislacyjnego
Komisja zaproponowała jednoznaczne wyłączenie z zakresu
tych przepisów koncesji na wodę pitną, a także niektórych
koncesji na oczyszczanie ścieków. Jest to również odpowiedź na
obawy wyrażone w ramach inicjatywy „Right2Water”. Zwiększenie przejrzystości Przejrzystość może odegrać
kluczową rolę w zwiększeniu dostępu obywateli do usług
wodno-kanalizacyjnych, wywierając wpływ na trzy główne wymiary
(tj. dostępność fizyczną, przystępność
cenową i jakość). Potrzeba przejrzystości
wpłynęła na przepisy zawarte w ramowej dyrektywie wodnej.
Na podstawie art. 14 wymaga się, aby obywatele UE byli informowani i
konsultowani w procesie prowadzącym do przyjęcia planu gospodarowania
wodami w dorzeczu oraz aby władze wyjaśniały, w jaki sposób
opinie te zostały uwzględnione. Prawodawstwo UE zapewnia ponadto
prawo dostępu do informacji dotyczących środowiska
znajdujących się w posiadaniu organów publicznych lub przeznaczonych
dla tych organów oraz określa podstawowe warunki i praktyczne ustalenia
dotyczące wykonywania tego prawa, przyczyniając się tym samym do
zwiększenia przejrzystości polityki[31].
Komisja zgadza się, że należy
zrobić więcej, aby poprawić jakość i ilość
dostępnych dla obywateli informacji dotyczących jakości wody i
usług wodnych. Lepsza jakość i większa
dostępność informacji może zmobilizować obywateli,
umożliwiając im bardziej aktywne śledzenie sytuacji
i uczestniczenie w decyzjach dotyczących gospodarki wodnej, które
są w przeważającej mierze podejmowane na poziomie krajowym,
regionalnym lub lokalnym. Komisja będzie nadal opracowywać nowe
inicjatywy mające zwiększać przejrzystość dla
obywateli. Na mocy dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków
komunalnych Komisja blisko współpracuje z państwami
członkowskimi, a w szczególności z grupą państw
pilotażowych w celu utworzenia nowego systemu informacyjnego, dzięki
któremu obywatele uzyskają w internecie łatwy dostęp do
najważniejszych informacji dotyczących zgodności z przepisami
(ramy wdrażania i informowania). Komisja opracuje podobne podejście w celu
zwiększenia przejrzystości dla konsumentów w odniesieniu do
jakości wody pitnej. Podobnie jak w przypadku roli odgrywanej przez
Komisję w obszarze ścieków komunalnych, Komisja mogłaby pomóc
państwom członkowskim identyfikować rodzaje informacji
potrzebnych do stworzenia porównywalnych informacji w całej Unii
Europejskiej. Istniejący Europejski System Informacji Wodnej[32]
mógłby zapewnić jeden punkt wprowadzania takich informacji. Ponadto Komisja jest gotowa rozważyć
koncepcję porównywania jakości wody z poziomami
referencyjnymi jako sposobu angażowania obywateli. Komisja jest
również gotowa na promowanie bardziej zorganizowanego dialogu między
zainteresowanymi stronami – przez zbliżanie usługodawców publicznych
i prywatnych – oraz na współpracę w ramach istniejących
inicjatyw[33],
aby zapewnić szerszy zestaw wskaźników i poziomów referencyjnych
dla usług wodnych. Działania te będą stanowiły
pierwszy krok w kierunku znaczącego zwiększenia przejrzystości i
rozliczalności dostawców usług wodnych przez udostępnienie
obywatelom porównywalnych danych na temat kluczowych gospodarczych,
technicznych i jakościowych wskaźników efektywności
operatorów wodnych. Bardziej zintegrowane podejście do
pomocy rozwojowej Komisja dokłada wszelkich starań,
aby problematyka praw człowieka w zakresie dostępu do bezpiecznej
wody pitnej i infrastruktury sanitarnej pozostawała centralnym
elementem jej polityki rozwoju. UE zamierza kontynuować swoje wysiłki
w celu zapewnienia powszechnego dostępu do wody i infrastruktury
sanitarnej, traktując ten aspekt jako kluczowy element swojej polityki rozwoju.
Pomimo poczynionych postępów, każdego dnia na całym świecie
z powodu chorób związanych z brakiem dostępu do bezpiecznej wody
pitnej umiera ponad 4 000 dzieci w wieku poniżej pięciu lat. W okresie programowania 2014–2020 pomoc
finansowa UE skoncentruje się na określonej liczbie sektorów w
każdym kraju partnerskim, nadając pozycję priorytetową
obszarom o największych potrzebach, aby zagwarantować efektywne
wydatkowanie pomocy i uzyskiwanie możliwie jak najlepszych rezultatów[34].
Wsparcie dla sektora WASH (woda, warunki sanitarne, higiena) zostanie
lepiej ukierunkowane na te kraje partnerskie, które uznały wodę i
infrastrukturę sanitarną za sektor priorytetowy podczas opracowywania
swoich krajowych programów orientacyjnych. Komisja skoordynuje działania z
krajami partnerskimi, państwami członkowskimi oraz innymi partnerami
w działaniach rozwojowych, aby zapewnić wystarczające
uwzględnienie sektorów WASH we wszystkich krajach partnerskich. Jednocześnie działania UE
będą przesuwać się w kierunku bardziej zintegrowanego
podejścia, a tworzenie synergii między bezpieczeństwem w
zakresie wody, energii i żywności będzie naczelną
zasadą prowadzenia przyszłych działań, w szczególności
na poziomie regionalnym. Bezpieczeństwo żywnościowe jest
priorytetowym sektorem dla ponad 50 krajów, zatem interwencje WASH
zostaną włączone w główny nurt programów
bezpieczeństwa żywnościowego, aby wywierać wpływ na
problem niedożywienia w krajach rozwijających się. Zgodnie z
nowymi ramami finansowymi (2014–2020) ponad 3 mld EUR zostanie zarezerwowane na
prowadzenie interwencji związanych z żywieniem, z których WASH jest
jedną z najbardziej znaczących. Problemy dotyczące wody będą
ponadto rozwiązywane w ramach instrumentów tematycznych poprzez ich
powiązania z rolnictwem, energią i bezpieczeństwem.
Działania prowadzone w ramach programu tematycznego dotyczącego
światowych dóbr publicznych i wyzwań będą
ukierunkowane na wzmocnienie spójności działań zewnętrznych
oraz ich związku z innymi inicjatywami politycznymi UE, takimi jak unijna
polityka przeciwdziałania zmianie klimatu i polityka energetyczna,
inicjatywy dotyczące bioróżnorodności, środowiska,
gospodarowania zasobami wodnymi i dyplomacji wodnej itp. Komisja nadal będzie prowadzić
aktywne działania na rzecz operacji humanitarnych w sektorze WASH w
przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnych i w zakresie zapobiegania
takim sytuacjom. Jest to konsekwencja rosnącego ryzyka konfliktów
wywoływanych przez ograniczoną dostępność zasobów
wodnych i rosnące potrzeby humanitarne związane z wodą na
obszarach miejskich. Komisja będzie kontynuować prace w celu
dalszej poprawy terminowości, wydajności i skuteczności pomocy
humanitarnej poprzez wzmocnienie mechanizmów koordynacji pomiędzy
partnerami humanitarnymi. Promowanie partnerstw
publiczno-publicznych W coraz większym stopniu uznawany jest
potencjał partnerstw niekomercyjnych w sektorze wodnym. W ostatnim
dziesięcioleciu Fundusz Wodny AKP–UE odgrywał pionierską
rolę w tym zakresie poprzez działania ukierunkowane na rozwijanie
potencjału dla organów publicznych w państwach AKP. Ocena Funduszu
Wodnego oraz jego wpływu została zlecona w 2013 r. i jest obecnie w
fazie opracowywania. Wyniki tej oceny zostaną odpowiednio
uwzględnione i włączone w przyszłości do
podejścia do programowania i decyzji w tym zakresie. Wsparcie dla partnerstw publiczno-publicznych
zostanie zapewnione również w kontekście programów wspierających
sektor WASH w krajach partnerskich, które wybrały wodę jako sektor
główny. W oparciu o doświadczenia zdobyte podczas realizacji
zakończonych i trwających projektów Komisja będzie
dążyć do zidentyfikowania nowych możliwości
partnerstwa (Północ–Południe i Południe–Południe) w celu
rozwijania potencjału w sektorze wodnym i sektorze infrastruktury sanitarnej
przez przekazywanie kompetencji i wiedzy między przedsiębiorstwami
wodno-kanalizacyjnymi, samorządami terytorialnymi oraz innymi podmiotami
sektora wodnego. Dalsze działania po konferencji
Rio+20 UE będzie w dalszym ciągu
podejmować wysiłki w celu zapewnienia powszechnego dostępu do
bezpiecznej wody pitnej i infrastruktury sanitarnej również w
kontekście działań następczych po Konferencji Narodów
Zjednoczonych w sprawie Zrównoważonego Rozwoju Rio+20, na której uznano
wodę za podstawę zrównoważonego rozwoju. W deklaracji ministerialnej
„Przyszłość, jakiej chcemy”[35]
światowi przywódcy potwierdzili swoje zaangażowanie na rzecz prawa
człowieka do bezpiecznej wody pitnej i infrastruktury sanitarnej,
stopniowego realizowania działań w celu zapewnienia dostępu do
bezpiecznej i przystępnej cenowo wody pitnej i infrastruktury
sanitarnej dla wszystkich (tzn. poza planem johannesburskim i milenijnymi
celami rozwoju) oraz znaczącego usprawnienia wprowadzania zintegrowanego
gospodarowania zasobami wodnymi. W niedawnym komunikacie komunikacie „Godne
życie dla wszystkich: Eliminacja ubóstwa i zapewnienie światu
zrównoważonej przyszłości”[36]
Komisja podkreśliła, że woda jest jednym z sektorów, którymi
należy się zająć w sposób zintegrowany, aby
osiągnąć podstawowy rozwój społeczny oraz trwały
wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu w
programie działań na rzecz rozwoju na okres po 2015 r., który to
program ma zostać opracowany na szczeblu ONZ. W konkluzjach Rady z dnia 25
czerwca 2013 r.[37]
stwierdzono, że w ramach na okres po 2015 r. należy w wyważony
sposób zawrzeć gospodarcze, społeczne i środowiskowe filary
zrównoważonego rozwoju, aby promować podstawowe standardy życia
(w tym wodę i infrastrukturę sanitarną), czynniki napędowe
zielonej gospodarki oraz zrównoważone wykorzystanie i ochronę zasobów
naturalnych oraz gospodarowanie nimi. W sprawozdaniu[38] panelu wysokiego
szczebla ONZ dotyczącym programu działań na rzecz rozwoju na
okres po 2015 r. zaproponowano cel dotyczący wody i infrastruktury
sanitarnej, który tym samym wyłania się jako obszar priorytetowy dla
ram na okres po 2015 r. Komisja przygotowuje obecnie komunikat
dotyczący ram na rzecz rozwoju na okres po 2015 r.[39], określając
cele priorytetowe, w ramach których uwzględnione zostaną kwestie
związane z wodą i infrastrukturą sanitarną. Na szczeblu międzynarodowym
opracowaniem celów zajmuje się również otwarta grupa robocza ds.
celów zrównoważonego rozwoju[40].
Otwarta grupa robocza zaprezentuje swoją propozycję na Zgromadzeniu
Ogólnym ONZ we wrześniu 2014 r., a wyniki zostaną uwzględnione
w negocjacjach międzyrządowych zmierzających do
podsumowującego szczytu wyznaczonego na wrzesień 2015 r., na którym
UE i jej państwa członkowskie będą nadal odgrywać
kluczową rolę. 4. Wnioski Komisja z zadowoleniem przyjmuje
mobilizację obywateli UE w celu wsparcia dostępu do bezpiecznej wody
pitnej i infrastruktury sanitarnej w Europie i na świecie. Komisja
podkreśla znaczenie problematyki praw człowieka w zakresie
dostępu do bezpiecznej wody pitnej i infrastruktury sanitarnej i
będzie nadal działać na rzecz zagwarantowania, aby zasady te
pozostały w centrum jej strategii politycznych. Na szczeblu UE Komisja
będzie wykorzystywać zrealizowane już działania oraz nadal
rozszerzać i ułatwiać dostęp do bezpiecznej wody pitnej i
infrastruktury sanitarnej dla całej ludności za pośrednictwem
polityki ochrony środowiska i finansowania infrastruktury. Komisja będzie też nadal
zapewniać utrzymanie neutralności UE wobec krajowych, regionalnych i
lokalnych wyborów dotyczących świadczenia usług wodnych,
dopilnowując jednocześnie przestrzegania kluczowych zasad Traktatu,
takich jak przejrzystość i równe traktowanie. Komisja będzie
również stale uwzględniać obawy społeczeństwa
dotyczące szczególnego charakteru usług wodnych, tak jak zrobiła
w kontekście procesu legislacyjnego dotyczącego unijnych przepisów w
sprawie udzielania koncesji. Zwiększanie przejrzystości dla
obywateli UE będzie nadal sednem wysiłków UE podejmowanych w
przyszłości w tym obszarze. Celem będzie angażowanie
obywateli przez eliminowanie braków informacyjnych uniemożliwiających
im bardziej aktywne uczestnictwo w procesie podejmowania decyzji
dotyczących gospodarki wodnej na poziomie lokalnym, regionalnym i
krajowym. W perspektywie globalnej UE pozostaje
zaangażowana w realizację międzynarodowego procesu opracowywania
planu działania na rzecz rozwoju na okres po 2015 r. i celów
zrównoważonego rozwoju o uniwersalnym zastosowaniu i będzie nadal
aktywnie promować dostęp do bezpiecznej wody pitnej i infrastruktury
sanitarnej oraz zintegrowane gospodarowanie zasobami wodnymi poprzez swoją
politykę rozwoju, w szczególności przez wsparcie finansowe w wymiarze
ponad 3 mld EUR na przeprowadzenie interwencji związanych z żywieniem
z uwzględnieniem wody i infrastruktury sanitarnej (2014–2020). W odpowiedzi na obywatelskie wezwanie do
działania Komisja jest zdecydowana podjąć konkretne kroki i
opracować nowe działania w obszarach mających bezpośredni
związek z inicjatywą i jej celami. W szczególności Komisja: ·
wzmocni wdrożenie swojego prawodawstwa
dotyczącego jakości wody, opierając się na zobowiązaniach
zawartych w 7. programie działań w zakresie środowiska i planie
ochrony zasobów wodnych, ·
rozpocznie ogólnounijne konsultacje społeczne na
temat dyrektywy w sprawie wody pitnej, w szczególności z myślą o
zwiększeniu dostępu do wody dobrej jakości w UE, ·
zwiększy przejrzystość w zakresie
zarządzania danymi dotyczącymi ścieków komunalnych i wody pitnej
oraz rozważy koncepcję porównywania jakości wody z poziomami
referencyjnymi, ·
zapewni bardziej zorganizowany dialog między
zainteresowanymi stronami na temat przejrzystości w sektorze wodnym, ·
będzie współpracować w ramach
istniejących inicjatyw, aby zapewnić szerszy zestaw poziomów
referencyjnych w zakresie usług wodnych, ·
będzie pobudzać innowacyjne
podejście do pomocy rozwojowej (np. wsparcie partnerstw między
operatorami wodnymi i partnerstw publiczno-publicznych); będzie
promować wymianę najlepszych praktyk pomiędzy państwami
członkowskimi (np. dotyczących instrumentów solidarności) oraz
identyfikować nowe możliwości współpracy, ·
będzie promować powszechny dostęp do
bezpiecznej wody pitnej i infrastruktury sanitarnej jako priorytetowy obszar
przyszłych celów zrównoważonego rozwoju. Komisja zachęca wreszcie państwa
członkowskie, aby działając w ramach swoich kompetencji,
uwzględniły obawy wyrażone przez obywateli w ramach tej
inicjatywy oraz aby zintensyfikowały swoje wysiłki w celu zapewnienia
bezpiecznej, czystej i dostępnej finansowo wody pitnej oraz infrastruktury
sanitarnej wszystkim obywatelom. Zgodnie z art. 10 ust. 2 rozporządzenia w
sprawie EIO o niniejszym komunikacie powiadomieni zostaną organizatorzy
inicjatywy, Parlament Europejski i Rada; zostanie on również podany do
wiadomości publicznej. [1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 211/2011 w sprawie inicjatywy obywatelskiej, Dz.U. L 65 z 11.3.2011, s. 1. [2] Zgodnie z przepisami art. 10 ust. 1 rozporządzenia
w sprawie inicjatywy obywatelskiej. [3] http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/initiatives/finalised/details/2012/000003 [4] M.in. rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 64/292 z
dnia 3 sierpnia 2010 r. i rezolucje Rady Praw Człowieka ONZ nr 7/22 z dnia 28 marca 2008 r. i nr 15/9 z dnia 6
października 2010 r. [5] http://www.un.org/en/sustainablefuture/ [6] Rezolucja nr 1693/2009 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady
Europy. [7] Oświadczenie wysokiej przedstawiciel Catherine
Ashton wydane w imieniu UE z okazji Światowego Dnia Wody 22 marca 2010 r.:
http://register.consilium.europa.eu/ – dokument nr 7810/10. [8] Motyw 1 ramowej dyrektywy wodnej (dyrektywa 2000/60/WE). [9] Artykuł 191 ust. 2 TFUE zapewnia też, że
polityka Unii w dziedzinie środowiska stawia za cel wysoki poziom ochrony,
z uwzględnieniem różnorodności sytuacji w różnych regionach
Unii. [10] Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego
działania w dziedzinie polityki wodnej, Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 1–73. [11] Dyrektywa Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w
sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, Dz.U. L
330 z 5.12.1998, s. 32–54. [12] Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca
oczyszczania ścieków komunalnych (91/271/EWG), Dz.U. L 135 z 30.5.1991, s.
40–52. [13] W art. 345 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
wyraźnie ustanowiono „zasadę neutralności” w odniesieniu do
zasad regulujących prawo własności w państwach
członkowskich. UE nie może zatem przyjmować aktów prawnych
wpływających na zasady regulujące system prawa
własności, w tym własności przedsiębiorstw
świadczących usługi publiczne, takie jak zaopatrzenie w
wodę. [14] Z zastrzeżeniem pewnych warunków określonych w
art. 23 dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady koordynującej
procedury udzielania zamówień przez podmioty działające
w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług
pocztowych (Dz.U. L 134 z 30.4.2004). [15] Motyw 40 przyjętej niedawno dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady w sprawie udzielania
koncesji (PE-CONS 73/13, publikacja w Dz.U. wkrótce). [16] Dyrektywa 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 12 grudnia 2006 r. dotycząca usług na rynku wewnętrznym. [17] COM(2002)132 final. [18] www.euwi.net [19] AKP: grupa państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku. [20] Nie ujęto tu pomocy udzielanej przez poszczególne
państwa członkowskie. [21] Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE z
dnia 20 listopada 2013 r. w sprawie ogólnego unijnego programu
działań w zakresie środowiska do 2020 r. „Dobra jakość
życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety”. [22] W odniesieniu do europejskich funduszy strukturalnych i
inwestycyjnych priorytety wydatkowania dla każdego państwa
członkowskiego są obecnie finalizowane w ramach umów partnerstwa i
programów operacyjnych przygotowywanych przez państwa członkowskie i
uzgadnianych z Komisją. [23] COM(2012) 673 final. [24] Substancje stanowiące znaczne ryzyko dla środowiska
wodnego lub za jego pośrednictwem; dyrektywa Parlamentu Europejskiego i
Rady 2013/39/UE z dnia 12 sierpnia 2013 r. zmieniająca dyrektywy
2000/60/WE i 2008/105/WE w zakresie substancji priorytetowych w dziedzinie
polityki wodnej. [25] Dyrektywa Rady 80/68/EWG z dnia 17 grudnia 1979 r. w
sprawie ochrony wód gruntowych przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez
niektóre substancje niebezpieczne; Dz.U. L 20 z 26.1.1980, s. 43–48. [26] Zgodnie z wymogami art. 19 ust. 2 przedmiotowej dyrektywy.
[27] Zob. w szczególności pakiet dotyczący inwestycji
społecznych opublikowany przez Komisję w lutym 2013 r.
(http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1044&langId=en). [28] Według WHO dziennie potrzeba od 50 do 100 litrów wody
na osobę, aby móc zaspokoić podstawowe potrzeby i ograniczyć
występowanie problemów zdrowotnych. Dostęp do 20–25 litrów wody
dziennie na osobę to minimum, jednak przy tej ilości pojawiają
się problemy zdrowotne – 20–25 litrów wody dziennie nie wystarczy, by
spełnić podstawowe wymogi w zakresie higieny i konsumpcji. Zob.
http://www.ohchr.org/Documents/Publications/FactSheet35en.pdf [29] W art. 345 TFUE wyraźnie ustanowiono „zasadę
neutralności” w odniesieniu do zasad regulujących prawo
własności w państwach członkowskich. UE nie może zatem
przyjmować aktów prawnych wpływających na zasady regulujące
system prawa własności, w tym własności
przedsiębiorstw świadczących usługi publiczne, takie jak
zaopatrzenie w wodę. W Traktatach nie ma również podstawy prawnej,
która umożliwiłaby przyjęcie unijnego aktu prawnego
nakładającego na przedsiębiorstwa zobowiązania w zakresie
reinwestycji zysków lub regulującego ich strukturę udziałowców. [30] Z zastrzeżeniem pewnych warunków określonych w
art. 28, 29 i 30 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/XX/UE w
sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w
sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych
(przyjętej przez Parlament Europejski i Radę w dniu 26 lutego 2014
r., publikacja w przygotowaniu). [31] Dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji
dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady
90/313/EWG. [32] http://water.europa.eu/ [33] Na przykład: http://www.waterbenchmark.org [34] Zgodnie z komunikatem „Program działań na rzecz
zmian” – COM(2011) 637. [35] http://www.un.org/en/sustainablefuture/ [36] COM(2013) 92. [37] http://www.eu-un.europa.eu/articles/en/article_13692_en.htm [38] http://www.un.org/sg/management/pdf/HLP_P2015_Report.pdf [39] Program prac Komisji na 2014 r., COM(2013) 739. [40] Dokument końcowy konferencji Rio+20
upoważnił 30-osobową otwartą grupę roboczą
działającą przy Zgromadzeniu Ogólnym ONZ do przygotowania
wniosku dotyczącego celów zrównoważonego rozwoju, który miał
zostać przedłożony na 68. sesję Zgromadzenia. ZAŁĄCZNIK Proceduralne
aspekty inicjatywy obywatelskiej „Right2Water” Zgodnie z art. 4 ust. 2 rozporządzenia
(UE) nr 211/2011 inicjatywa ta została zarejestrowana w dniu 10 maja 2012
r. i opublikowana w internetowym rejestrze Komisji pod adresem: http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/initiatives/ongoing/details/2012/000003 Członkowie komitetu obywatelskiego
zarejestrowanego przez Komisję są rezydentami następujących
państw członkowskich: Francji, Belgii, Niemiec, Szwecji,
Bułgarii, Włoch i Zjednoczonego Królestwa. Inicjatywa została zarejestrowana w
języku angielskim. Organizatorzy zapewnili tłumaczenia tytułu,
przedmiotu i celów inicjatywy na wszystkie języki urzędowe UE. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie
inicjatywy obywatelskiej formularze wykorzystywane przez obywateli w celu
wyrażenia swojego poparcia dla inicjatywy zawierały tytuł,
przedmiot i cele inicjatywy. Łącze odsyłające do
internetowego rejestru Komisji (zob. powyżej) było dostępne
również na formularzach, umożliwiając zainteresowanym obywatelom
dotarcie do bardziej szczegółowych informacji dotyczących inicjatywy,
które organizatorzy zapewnili w załączniku dołączonym
do wniosku o rejestrację. Załącznik ten byt dostępny wyłącznie
w języku angielskim (organizatorzy nie zapewnili jego tłumaczeń).
Nie wszyscy obywatele, którzy poparli inicjatywę, musieli zapoznać
się z treścią tego załącznika. Formalny 12-miesięczny termin zbierania
deklaracji poparcia dla inicjatywy upłynął dnia 10 maja
2013 r. Jednak Komisja przyjmowała deklaracje poparcia dla inicjatywy do
dnia 1 listopada 2013 r. ze względu na trudności, które
napotkała większość organizatorów w zakresie
zakładania internetowych systemów gromadzenia danych na etapie
uruchamiania europejskiej inicjatywy obywatelskiej[1]. Po weryfikacji zebranych
deklaracji poparcia przez właściwe ograny państw
członkowskich, w dniu 20 grudnia 2013 r. organizatorzy
przedłożyli inicjatywę Komisji wraz z certyfikatami wydanymi
przez organy 25 państw członkowskich oraz informacjami
dotyczącymi swoich źródeł finansowania i wsparcia zgodnie z art.
9 rozporządzenia. W poniższej tabeli podano liczbę
ważnych deklaracji poparcia określoną w certyfikatach
i informacjach przekazanych przez właściwe organy państw
członkowskich. Liczby te uwzględniają dodatkowy okres zbierania
deklaracji poparcia do dnia 1 listopada 2013 r. Państwo członkowskie || Liczba sygnatariuszy || Próg liczony z minimalnej liczby siedmiu państw członkowskich Austria || 57 643 || 14 250 Belgia || 40 549 || 16 500 Bułgaria || 1 406 || 13 500 Cypr || 2 924 || 4 500 Republika Czeska || 7 575 || 16 500 Estonia || 516 || 4 500 Finlandia || 14 589 || 9 750 Niemcy || 1 236 455 || 74 250 Grecja || 33 220 || 16 500 Węgry || 18 245 || 16 500 Irlandia || 2 513 || 9 000 Włochy || 65 223 || 54 750 Łotwa || 393 || 6 750 Litwa || 13 252 || 9 000 Luksemburg || 5 566 || 4 500 Malta || 1 635 || 4 500 Niderlandy || 21 469 || 19 500 Polska || 3 962 || 38 250 Portugalia || 13 964 || 16 500 Rumunia || 3 176 || 24 750 Słowacja || 20 988 || 9 750 Słowenia || 17 546 || 6 000 Hiszpania || 58 051 || 40 500 Szwecja || 11 579 || 15 000 Zjednoczone Królestwo || 7 104 || 54 750 Ogółem || 1 659 543 || Próg osiągnięty w 13 państwach członkowskich W ciągu tygodni po przedłożeniu
inicjatywy organizatorzy przesłali do Komisji certyfikaty z organów
dwóch dodatkowych państw członkowskich: • Francji: 17 247 ważnych
deklaracji poparcia, • Danii: 3 495 ważnych
deklaracji poparcia. Zgodnie z art. 10 rozporządzenia Komisja: - opublikowała w dniu 20 grudnia 2013 r. odpowiednie
informacje w rejestrze pod adresem: http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public/initiatives/finalised/details/2012/000003 - przyjęła organizatorów w dniu 17 lutego 2014 r.
(rano). W tym samym dniu po południu, zgodnie z art. 11
rozporządzenia, organizatorom umożliwiono przedstawienie swojej
inicjatywy obywatelskiej na wysłuchaniu publicznym zorganizowanym w Parlamencie
Europejskim. Podczas spotkania w Komisji oraz na wysłuchaniu publicznym
Komisję reprezentował wiceprzewodniczący Šefčovič oraz
urzędnicy z różnych właściwych służb. [1] Zob. komunikat prasowy z dnia 18 lipca 2012 r.:
http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/sefcovic/headlines/press-releases/2012/07/2012_07_18_eci_en.htm