[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 9.1.2007

KOM(2006) 874 wersja ostateczna

SPRAWOZDANIE KOMISJI

5. sprawozdanie Komisji w sprawie funkcjonowania systemu kontroli tradycyjnych zasobów własnych (2003-2005) (artykuł 18 ust. 5 rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1150/2000 z dnia 22 maja 2000 r.)

1. WSTĘP |

Funkcjonowanie systemu kontroli tradycyjnych zasobów własnych (zwane dalej TZW) jest co trzy lata przedmiotem sprawozdania składanego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie[1]. Kontrola systemu TZW odbywa się na podstawie następujących przepisów prawa: decyzja Rady 2000/597/WE, EURATOM z dnia 29 września 2000 r.[2], rozporządzenie Rady nr 1150/2000 z dnia 22 maja 2000 r.[3] i rozporządzenie Rady nr 1026/1999 z dnia 10 maja 1999 r.[4] Niniejsze sprawozdanie jest 5. sprawozdaniem tego rodzaju[5]. Prezentuje ono i analizuje funkcjonowanie systemu kontroli TZW w latach 2003–2005. Sprawozdanie przedstawia działania kontrolne Komisji w tym okresie, ocenia przeprowadzone działania i wyciągnięte z nich wnioski[6]. Sprawozdanie prezentuje również konsekwencje, zwłaszcza finansowe, sporne lub prawne, zastrzeżone dla tych kontroli. Sprawozdanie to podsumowuje również wyniki innych działań Komisji zwłaszcza tych, które mają na celu usprawnienie ściągania środków i przygotowanie krajów przystępujących w omawianym okresie. Załącznik do niniejszego sprawozdania określa cele kontroli i omawia funkcjonowanie systemu kontroli na poziomie wspólnotowym. | Tradycyjne zasoby własne: należności celne i opłaty rolne należne w przypadku przywozu produktów pochodzących z krajów trzecich, a także opłaty wyrównawcze od cukru. |

2. DZIAŁANIA KONTROLNE KOMISJI W LATACH 2003-2005 Kontrole Komisji na miejscu oparte są na precyzyjnej metodologii, której celem jest kontrola zgodności procedur z normą wspólnotową. Są one planowane w ramach rocznego planu kontroli, obejmującego kilka tematów kontroli, które trzeba wykonać w jednym lub w kilku państwach członkowskich. Wykonanie i przebieg kontroli odbywa się na podstawie procedur wspólnych dla wszystkich kontroli, na które składa się wysłanie przed kontrolą kwestionariusza do państwa członkowskiego, korzystanie na miejscu z list kontrolnych, by zapewnić spójność kontroli oraz przygotowanie sprawozdania w wyniku kontroli. |

2.1. Główne wyniki działań kontrolnych |

W latach 2003–2005 Komisja przeprowadziła 73 kontrole (w stosunku do 65 przeprowadzonych w latach 2000–2002) zgodnie z art. 18 ust.2 i 3 rozporządzenia nr 1150/2000, w tym 70 kontroli wspólnych i 3 kontrole niezależne. Dziewięć z tych kontroli było przeprowadzonych zgodnie z podejściem Joint Audit Arrangement[7]. Wykryto 297 nieprawidłowości (w stosunku do 304 nieprawidłowości w latach 2000–2002), w tym 130 nieprawidłowości mających konsekwencje finansowe (43,80% nieprawidłowości), 101 nieprawidłowości mających konsekwencje prawne (34%) i 66 innych nieprawidłowości (22,20%). Komisja podjęła odpowiednie kroki w związku z finansowymi konsekwencjami zaobserwowanych nieprawidłowości. | 73 kontrole wykazały 297 nieprawidłowości, a ich konsekwencje finansowe wyniosły 127 mln. EUR (bez odsetek za zwłokę). Joint Audit Arrangements: specjalny tryb kontroli z udziałem Komisji, w przypadku którego wewnętrzne służby kontrolne państwa członkowskiego wykonują kontrolę (audyt) zgodnie z metodologią zatwierdzoną przez Komisję. |

2.1.1. Kontrole dotyczące tematów związanych z zarządzaniem procedurami celnymi. | Następujące procedury celne były przedmiotem kontroli na miejscu: - elektroniczne zgłoszenia celne, - uszlachetnianie czynne - tranzyt wspólnotowy drogą powietrzną, - przywóz produktów rybołówstwa, - skład celny i - kilka bardziej szczegółowych tematów. Uszlachetnianie czynne: procedura celna, która pozwala na przywóz produktów pochodzących z krajów trzecich w systemie zawieszenia należności celno-przywozowych w celu ponownego wywozu po przetworzeniu. Uproszczony tranzyt wspólnotowy drogą powietrzną: procedury tranzytu oparte na wykorzystaniu przez przedsiębiorstwa lotnicze manifestów lotniczych zamiast zgłoszeń tranzytowych. Skład celny: procedura celna pozwalająca na składowanie towarów pochodzących z krajów trzecich w systemie zawieszenia należności celno-przywozowych. |

W 2003 i 2004 r. Komisja rozpoczęła działania kontrolne dotyczące zarządzania „zgłoszeniami celnymi przesyłanymi drogą elektroniczną”. Zostały one przeprowadzone we wszystkich państwach, które były członkami Unii w 2003 r., z wyjątkiem Niderlandów i Luksemburga. Pewne nieprawidłowości zostały wykryte, ale systemy wdrożone w państwach członkowskich były zasadniczo zadowalające. Komisja zaleciła opracowanie narzędzia informatycznego w celu lepszego zarządzania odprawą celną i poborem zasobów własnych. Ponadto działania kontrolne dotyczące procedury uszlachetniania czynnego zostały przeprowadzone w 2003 r. w Niderlandach, w 2004 r. we Francji, Irlandii, Włoszech i Austrii, a w 2005 r. w Danii i w Zjednoczonym Królestwie. Wykazały one kilka słabości zarządzania tą procedurą celną i jej kontroli, z których niektóre wiązały się z konsekwencjami finansowymi. Zainteresowane państwa członkowskie poinformowały Komisję, że podjęły odpowiednie kroki w celu ulepszenia tej procedury celnej. W 2004 r. kontrola dotycząca uproszczonych procedur w dziedzinie tranzytu wspólnotowego drogą powietrzną, przeprowadzona w Niemczech, Luksemburgu i Zjednoczonym Królestwie, wykazała poważne uchybienia w zakresie zarządzania i kontroli tych procedur. Od tego czasu we wspomnianych trzech państwach zostały wprowadzone rygorystyczne środki w celu poprawienia sytuacji. Z kolei przeprowadzone w 2004 r. kontrole wprowadzania i przywozu produktów rybołówstwa do Wspólnoty[8], a w 2005 r. kontrole składu celnego[9], nie wykazały poważnych nieprawidłowości. Pewne niewielkie słabości zostały wykryte w nadzorze niektórych szczegółowych procedur celnych dotyczących produktów rybołówstwa (uszlachetnianie czynne, dopuszczenie do obrotu w ramach szczególnego przeznaczenia), a także w kontroli składów celnych. Ponadto należy odnotować przeprowadzenie kontroli (niezależnej) eksportu cukru C z Wysp Kanaryjskich w Hiszpanii w 2004 r., kontroli procedur preferencyjnych w Austrii w 2005 r. i kontroli dopuszczenia do obrotu w Niderlandach w 2004 r. Zarządzanie procedurami w skontrolowanych państwach członkowskich nie budzi szczególnych zastrzeżeń ze strony Komisji. |

2.1.2. Kontrole dotyczące kwestii rachunkowych. |

Zarządzanie osobnymi rachunkami jest zawsze przedmiotem działań kontrolnych Komisji we wszystkich państwach członkowskich[10]. Te osobne rachunki są bogatym źródłem informacji na temat tego, jak administracje wywiązują się z obowiązków w zakresie zarządzania TZW (ustalenie należności, zarządzanie gwarancjami, nadzór poboru, unieważnienie należności, odpisanie nieściągalnych należności). Kontrole przeprowadzone w tym zakresie w latach 2003–2005 potwierdziły istnienie błędów, które w większości przypadków miały charakter punktowy. Tymczasem systematyczne błędy w dalszym ciągu istnieją w niektórych państwach członkowskich i doprowadziły do wszczęcia postępowań w sprawie naruszenia przepisów Wspólnoty (patrz punkt 2.2.2 poniżej). W 2004 i 2005 r. przeprowadzono kontrolę dotyczącą szczególnie państw członkowskich, które przystąpiły do UE w 2004 r. W praktyce chodziło o ocenę systemów poboru TZW w tych państwach. Wyniki przeprowadzonych kontroli pozwoliły stwierdzić, że ogólnie państwa członkowskie objęte kontrolą były dobrze przygotowane i że wdrożone systemy poboru były właściwe, pomimo kilku strukturalnych i punktowych błędów, które zostały wykryte, zwłaszcza jeśli chodzi o terminy ujęcia należności, terminy ujmowania długów celnych na rachunkach A i B lub terminy udostępniania niektórych kwot Komisji. Tymczasem trzeba odnotować, że większość tych błędów pojawiła się w pierwszych miesiącach po przystąpieniu i że od tego czasu państwa, których to dotyczyło, już dokonały licznych zmian w swoich procedurach, systemach informatycznych odprawy celnej lub systemach księgowych w celu poprawienia sytuacji. | Zaksięgowanie TZW na rachunku przez państwa członkowskie odbywa się na dwa sposoby: - na rachunku A księgowane są kwoty pobrane lub zabezpieczone (kwoty te są wpłacane do budżetu UE), - na rachunku B księgowane są kwoty niepobrane i kwoty zabezpieczone, które były przedmiotem odwołania. System poboru TZW: wszystkie systemy i procedury wdrożone przez państwa członkowskie w celu zapewnienia ustalenia, zaksięgowania, poboru i przekazania TZW. Ujęcie należności: wpisanie kwoty należności do celnych ewidencji księgowych. |

Ponadto należy odnotować przeprowadzenie niezależnej kontroli w Niderlandach w 2004 r. Kontrola ta miała na celu sprawdzenie na miejscu danych przekazanych przez to państwo tytułem uzasadnienia spraw, w których wnioskowano o zwolnienie z udostępnienia nieściągalnych i odpisanych należności. Przeprowadzenie tej kontroli pozwoliło Komisji odrzucić, szczegółowo uzasadniając, dwa z trzech wniosków o zwolnienie. W 2005 r. przeprowadzono również niezależną kontrolę w Danii w celu sprawdzenia powodów ciągłych korekt kwot TZW do zapłacenia Komisji od grudnia 2001 r., dokonywanych przez to państwo, oraz poprawności tych korekt. | Wniosek o zwolnienie z udostępnienia nieściągalnych i odpisanych należności: procedura pozwalająca Komisji sprawdzić, czy nieściągalność należności wynika z przyczyn, które można przypisać państwu członkowskiemu. W przypadku odmowy kwota musi być przelana na rzecz Komisji. |

2.2. Skutki działań kontrolnych Komisji 2.2.1 Skutki ustawodawcze W przypadku stwierdzenia niedostosowań lub braków w krajowych przepisach ustawowych lub administracyjnych przy okazji kontroli przeprowadzonych w państwach członkowskich, te ostatnie są proszone o przedsięwzięcie niezbędnych kroków, włącznie z tymi o charakterze ustawodawczym lub regulacyjnym, w zależności od przypadku, by dostosować się do wymogów wspólnotowych. Takie zmiany przeprowadzone w dziedzinie celnej, jak i w dziedzinie finansów stanowią bardzo ważną natychmiastową konsekwencję działalności kontrolnej Komisji. Ponadto wykryte nieprawidłowości stanowią główne źródło informacji na temat problemów napotykanych przez państwa członkowskie w stosowaniu przepisów celnych i ich wpływu na zasoby własne. |

2.2.2 Skutki sporne |

Niektóre elementy przepisów prawa stanowią źródło rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi a Komisją. Wtedy Komisja w celu rozpatrzenia zawieszonych spraw musi wszcząć postępowanie w sprawie naruszenia przepisów Wspólnoty, o którym jest mowa w art. 226 Traktatu. W dniu 31.12.2005 r. 25 spraw było otwartych na różnych etapach postępowania (zawiadomienie, uzasadniona opinia, wniesienie sprawy do Trybunału) dotyczących 10 państw członkowskich. Wnioski, które wynikną z postępowań w sprawie naruszenia przepisów Wspólnoty, rozpatrzonych przez Trybunał Sprawiedliwości, muszą pozwolić na wyjaśnienie spornych kwestii i położyć kres rozbieżnościom w interpretacji. | 25 postępowań spornych było otwartych na dzień 31.12.2005. |

W 2005 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyniku postępowań w sprawie naruszenia przepisów Wspólnoty wszczętych przez Komisję wydał kilka ważnych wyroków. Z jednej strony w dwóch wyrokach z 14 kwietnia 2005 r.[11] przeciwko Niemcom i Niderlandom Trybunał potwierdził stanowisko Komisji i uznał, że te dwa kraje za późno ujęły na rachunku i udostępniły kwoty należności należnych z tytułu niezakończonych operacji tranzytu w terminach podanych w przepisach. Kwota należnych odsetek za zwłokę, których domagała się Komisja w wyniku tych wyroków wynosiła około 2,4 mln EUR w przypadku Niderlandów i 11,4 mln EUR w przypadku Niemiec. Z drugiej strony w wyroku z 15 listopada 2005 r.[12] Trybunał potwierdził stanowisko Komisji, zgodnie z którym państwa członkowskie muszą być pociągnięte do odpowiedzialności wobec budżetu wspólnotowego za błędy, które popełniają w zakresie ustalania należności. Wobec tego kwoty, które nie mogły być ustalone (i w konsekwencji pobrane), w wyniku błędu właściwych władz krajowych, muszą być wpłacone do Komisji przez państwo członkowskie. | W 2005 r. trzy wyroki ETS w dziedzinie tranzytu wspólnotowego oraz konsekwencji finansowych błędów państw członkowskich potwierdziły stanowisko Komisji. Niezakończenie tranzytu: operacje tranzytu, w ramach których towary będące w obrocie z zawieszeniem należności i podatków nie dotarły do miejsca przeznaczenia. W tym przypadku należności i opłaty muszą być ujęte na rachunku i pobrane. W 2006 r. wyrok w sprawie terminów ujmowania należności na rachunku potwierdził stanowisko Komisji. Kontrola po zwolnieniu towarów: kontrole celne państw członkowskich, które nie są przeprowadzane z chwilą odprawy celnej towarów tylko później. Karnety TIR: pozwalają towarom przemieszczać się w trybie zawieszenia należności i podatków pomiędzy różnymi krajami będącymi stronami Konwencji TIR (Międzynarodowy Przewóz Drogowy) Dnia 5.10.2006 r. Trybunał potwierdził stanowisko Komisji w kilku sprawach dotyczących zabezpieczonych lub pobranych kwot, ale niewpłaconych do budżetu Unii. |

W wyroku z 23 lutego 2006 r.[13] Trybunał potwierdził również stanowisko Komisji dotyczące terminów, w jakich należności trzeba ujmować na rachunku, gdy państwa członkowskie dokonują kontroli po zwolnieniu towarów. I tak, powyższe ujmowanie należności na rachunku musi mieć miejsce w maksymalnym terminie 14 dni licząc od chwili, w której organy celne są w stanie obliczyć wysokość należności i nie później (zwłaszcza w wyniku przeprowadzenia postępowania mającego na celu zapewnić prawo dłużnika do obrony), a ujęcie na rachunku w żaden sposób nie przeszkadza w wykonaniu tego prawa do obrony. Należy również zauważyć, że 5 października 2006 r. Trybunał potwierdził stanowisko Komisji i uznał, że niektóre państwa członkowskie niesłusznie odmawiały przelania do budżetu wspólnotowego niektórych kategorii kwot, to znaczy kwot TZW częściowo pobranych w ramach planu ratalnych płatności (Belgia[14]) oraz kwot zabezpieczonych i niekwestionowanych należności w ramach niezakończonych operacji tranzytu wykonanych jako operacje tranzytu wspólnotowego (Belgia[15]) lub z zastosowaniem karnetów TIR (Niemcy[16] i Belgia[17]). Trybunał tego samego dnia oddalił skargę przeciwko Niderlandom z powodu związanego z ciężarem dowodu, uznając jednocześnie, że państwa członkowskie muszą powiadamiać o naruszeniu lub nieprawidłowości z chwilą, gdy się o tym dowiedzą, a więc, w danym wypadku, przed upływem terminu (artykuł 11§1 Konwencji TIR), to samo dotyczy mutatis mutandis żądania uiszczenia kwot (artykuł 11§2 Konwencji TIR). Trybunał uważa, że to ostatnie należy traktować jak „powiadomienie” w rozumieniu art. 2 rozporządzenia nr 1150/2000[18]. Ponadto Trybunał uznaje obowiązek państw członkowskich przechowywania dokumentów uzupełniających dotyczących ustaleń za okres pozwalający na korekty i kontrole tych ostatnich[19]. |

2.2.3 Skutki finansowe |

W trakcie okresu objętego sprawozdaniem (2003–2005), kwoty dodatkowe (kwoty bez odsetek za zwłokę) wpłacane do Komisji w wyniku uwag zamieszczonych w sprawozdaniach z kontroli niezależnych i wspólnych, w wyniku kontroli Trybunału Obrachunkowego lub w wyniku innych czynności kontrolnych Komisji wynoszą ponad 127 mln EUR. Ponadto zażądano odsetek za zwłokę, zgodnie z art. 11 rozporządzenia nr 1150/2000, za spóźnione udostępnienie zasobów własnych stwierdzone w trakcie kontroli Komisji lub Trybunału Obrachunkowego. Za okres od 2003 do 2005 r. ogólna kwota odsetek za zwłokę wpłacona przez państwa członkowskie wynosi ponad 77 mln EUR[20]. |

2.3. Działanie Komisji w celu wzmocnienia poboru TZW |

Obok kontroli przeprowadzanych na miejscu w państwach członkowskich, Komisja ma do dyspozycji również inne środki, które pozwalają jej nadzorować pobór TZW. Właściwe wykorzystanie tych środków pozwala wzmocnić skuteczność poboru. Przed 2005 r. działania wspólnotowe w zakresie nadzorowania czynności poboru polegały w szczególności na różnorodnych analizach punktowych przeprowadzanych na podstawie informacji dostarczanych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 6 ust. 5 rozporządzenia nr 1150/2000, to znaczy na podstawie informacji o przypadkach nadużyć i nieprawidłowości dotyczących kwot powyżej 10.000 EUR. Na podstawie tych informacji Komisja sprawuje nadzór nad poborem obserwując, w ramach sprawozdania, operacje poboru dotyczące pewnej liczby reprezentatywnych przypadków ("Próba B")[21] do całkowitego ich rozliczenia. Ostatnie sprawozdanie Komisji sporządzone w tym zakresie zostało przedstawione organowi budżetowemu 7 stycznia 2005 r.[22]. Jednakże, jak to już zostało powiedziane, tego rodzaju sprawozdania już nie będą sporządzane. Od czasu zmiany rozporządzenia nr 1150/2000 w 2004 r. państwa członkowskie mają obowiązek informować Komisję o wszelkich nieściągniętych kwotach przekraczających 50.000 EUR najpóźniej pięć lat po dniu, w którym (w wyniku oceny, ponownej analizy lub odwołania) zostało potwierdzone, że dług jest nieodwołalny. Wszystkie państwa członkowskie muszą więc składać sprawozdanie z tych przypadków dając w ten sposób Komisji lepszą wizję wszystkich czynności poboru realizowanych przez państwa członkowskie. W latach 2003-2005 Komisja wzmocniła nadzór nad czynnościami poboru realizowanymi przez państwa członkowskie dzięki: wprowadzeniu nowej bazy danych OWNRES, zmianie zasad dotyczących odpisywania nieściągalnych należności, orzecznictwu Trybunału dotyczącego konsekwencji finansowych błędów państw członkowskich oraz dzięki działaniom monitoringu skierowanym na kraje przystępujące. |

2.3.1 Analiza odpisanych nieściągalnych należności |

Państwa członkowskie muszą przedsięwziąć kroki niezbędne w celu udostępnienia Unii TZW, z wyjątkiem przypadków, gdy ich pobór okazuje się niemożliwy (kwoty ostatecznie nieściągalne) z powodu siły wyższej lub z powodów, których nie można im przypisać. W latach 2003-2005 13 państw członkowskich zgłosiło Komisji 176 spraw, na łączną kwotę prawie 39 mln EUR. Jeśli chodzi o rozpatrywanie wniosków, Komisja rozpatrzyła w tym samym okresie 309 spraw (starych, które nie były zamknięte i nowych), opiewających ogółem na ponad 166 mln EUR. Liczba odrzuconych spraw (z których kwoty muszą być udostępnione budżetowi Unii) wynosi 62, co odpowiada ponad 41 mln EUR. Przyjęcie rozporządzenia nr 2028/2004 z 16 listopada 2004 r. miało przede wszystkim na celu pozwolić państwom członkowskim w pełni zrozumieć pojęcie kwot ostatecznie nieściągalnych. | Rozpatrzenie przez Komisję zgłoszonych spraw ma na celu ocenę staranności wykazanej przez państwa w wykonywaniu poboru. Ma to na celu zachęcić je do poprawnego wykonywania tej czynności. W przypadku odrzucenia sprawy przez Komisję, przedmiotowa kwota musi być wpłacona do budżetu Unii. Na początku rozpatrywane były tylko sprawy, w których kwota przekraczała 10000 EUR. Próg ten został podwyższony do 50000 EUR z chwilą przyjęcia rozporządzenia nr 2028/2004 w dniu 16 listopada 2004 r. |

2.3.2 Postępowanie w przypadku błędów w ustalaniu należności prowadzących do utraty TZW. |

Ponieważ państwa członkowskie mają za zadanie zapewnić pobór TZW na jak najlepszych warunkach, to Komisja uważała, że państwa członkowskie powinny ponosić konsekwencje strat z tytułu TZW wynikających z ich własnych błędów, rekompensując je budżetowi Unii. Podejście to zostało potwierdzone przez Trybunał Sprawiedliwości w wyżej cytowanym wyroku z 15 listopada 2005 r. „Komisja przeciwko Danii”. Trybunał wyraźnie przyznaje, że obowiązek państw członkowskich ustalenia należności wspólnotowej z tytułu TZW (a następnie udostępnienie jej budżetowi Unii) powstaje z chwilą, gdy warunki przewidziane przez przepisy celne są spełnione. Nie jest więc konieczne, by ustalenie miało rzeczywiście miejsce. Dopiero z chwilą, gdy warunki przewidziane w art. 17 ust. 2 rozporządzenia nr 1150/2000 są spełnione (to znaczy w przypadku siły wyższej lub jeśli państwo członkowskie może udowodnić, że nie jest możliwe ściągnięcie należności z powodów, których nie można mu przypisać), państwo członkowskie jest zwolnione z obowiązku udostępnienia tych zasobów własnych. Wynika więc jasno z tego orzecznictwa, że państwa członkowskie muszą ponosić konsekwencje finansowe swoich błędów. Dzięki temu orzecznictwu, państwa członkowskie nie będą mogły odmówić, jak to często miało miejsce poprzednio, udostępnienia kwot należności, które nie zostały ustalone z powodu ich błędu, do budżetu Unii. | Trybunał potwierdził, że państwa członkowskie muszą ponosić konsekwencje finansowe swoich błędów w zakresie ustalania należności. |

2.3.3. Nowa baza danych OWNRES |

Zgodnie z rozporządzeniem nr 1150/2000 państwa członkowskie muszą kierować do Komisji informacje dotyczące przypadków nadużyć finansowych i nieprawidłowości, gdy kwoty należności przekraczają 10000 EUR. Informacje te przekazywane są za pośrednictwem bazy danych OWNRES. Biorąc pod uwagę nieprawidłowości zaobserwowane w powiadamianiu o przypadkach nadużyć finansowych i niepoprawności, Komisja stworzyła nową bazę danych (OWNRES) funkcjonującą w Internecie. W ten sposób państwa członkowskie mają teraz do dyspozycji bardziej funkcjonalne narzędzie, które pozwala im przekazywać Komisji – i uaktualniać – w czasie rzeczywistym – dane dotyczące nadużyć finansowych i nieprawidłowości. Nowa aplikacja funkcjonuje od lipca 2003 r. Państwa członkowskie jako główni administratorzy tego narzędzia są całkowicie odpowiedzialni za dobre zarządzanie danymi. Ta baza danych pozwala Komisji dysponować informacjami, które są konieczne do nadzoru poboru i do przygotowywania kontroli na miejscu. Przekazywane dane są również przedmiotem analizy przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF). Ponieważ Komisja miała w ostatnich latach wątpliwości co do wiarygodności danych przekazywanych przez państwa członkowskie, postanowiła więc porównać kwoty wyższe od 10000 EUR wpisane na rachunek B państw członkowskich (dla 15 państw) i odpowiadające im kwoty w bazie OWNRES. Okazało się, że wyniki nie były zadowalające. Biorąc za daty kluczowe dni 31.12.2001 r. i 31.12.2003 r., poziom odpowiadających sobie kwot wynosił odpowiednio tylko 32% i 50%. Po tym jak zwrócono się do państw członkowskich o polepszenie jakości informacji dostarczanych poprzez OWNRES, Komisja dokonała kolejnego porównania w 2005 r. (dla 25 państw). Tym razem wyniki były zdecydowanie bardziej zadowalające, poziom odpowiadających sobie kwot wyniósł średnio 90%, a w ponad połowie państw członkowskich wyniósł on 100%. | Baza danych OWNRES: baza danych zasilana przez państwa członkowskie, w której podane są wszystkie przypadki nadużyć finansowych i nieprawidłowości stwierdzonych przez państwa członkowskie, a których kwoty przekraczały 10000 EUR. |

2.4. Działania monitoringu prowadzone wobec państw przystępujących do UE. |

W ramach przygotowywania przystąpienia dziesięciu nowych państw członkowskich, w 2003 r. Komisja przeprowadziła w każdym z tych dziesięciu krajów wizyty monitorujące, dotyczące TZW. Wizyty te oraz symulacje księgowe przeprowadzone przez te państwa pozwoliły Komisji upewnić się w wystarczającym stopniu co do ich administracyjnej zdolności do stosowania prawnego dorobku wspólnotowego w dziedzinie TZW. Wyniki kontroli na miejscu, przeprowadzonych w 2004 i 2005 r., pozwoliły uznać, że ogólnie rzecz biorąc te państwa członkowskie były dobrze przygotowane i że wdrożone systemy poboru funkcjonowały poprawnie. Pomoc techniczna wszelkiego rodzaju oraz wizyty mające na celu monitoring przeprowadzone przez służby Komisji bezsprzecznie przyczyniły się do tych zadowalających wyników. W przypadku Rumunii i Bułgarii program pomocy technicznej i monitoringu, podobny do programu zastosowanego w państwach, które przystąpiły do UE w 2004 r., był prowadzony w 2004 i w 2005 r. tak, by przygotować ich przystąpienie w jak najlepszych warunkach. Kontynuowany jest on również w 2006 r. |

3. OCENA SYSTEMU KONTROLI |

Nieprawidłowości zaobserwowane w funkcjonowaniu systemu kontroli tradycyjnych zasobów własnych w latach 2003-2005 potwierdzają, jak w poprzednich latach, przydatność przeprowadzonych przez Komisję kontroli. Skorygowanie przez państwa członkowskie krajowych procedur uznanych za niezgodne, rozliczenie spraw (w granicach przedawnienia), punktowe korekty zaobserwowanych nieprawidłowości, wyjaśnianie tekstów wspólnotowych, wspólne poprawianie regulacji wspólnotowych w przypadku ciągłych zakłóceń w ich funkcjonowaniu itd., stanowią tradycyjne narzędzia poprzez które Komisja nadaje dalszy bieg czynnościom kontrolnym. Konsekwencje finansowe stanowią widoczne konsekwencje kontroli przeprowadzonych w terenie; tymczasem same w sobie nie uzasadniają przydatności tych kontroli. Szczegółowa kontrola intendenta, poprzez wszystkie informacje zebrane od państw członkowskich i po analizie, może pozwolić wpłynąć na proces poprawiania przepisów w taki sposób, by lepiej uwzględnić finansowe interesy UE. |

4. WNIOSKI |

Wyniki otrzymane w latach 2003–2005 potwierdzają konieczność kontroli TZW przeprowadzanych przez Komisję. Ta działalność kontrolna pozwala skutecznie zagwarantować równe traktowanie państw członkowskich zarówno z punktu widzenia stosowania przepisów celnych i księgowych, jak i z punktu widzenia ochrony finansowych interesów UE. W przyszłości Komisja zamierza: utrzymać swoją tradycyjną rolę w zakresie kontroli na miejscu, stale poprawiając techniki kontroli (narzędzia audytu itd.), kontynuować wzmacnianie nadzoru nad czynnościami poboru w państwach członkowskich, tworząc przede wszystkim narzędzie informatyczne pozwalające na łatwiejsze rozpatrywanie spraw przekazywanych Komisji, dotyczące odpisanych nieściągalnych wierzytelności, kontynuować monitorowanie w krajach przystępujących w celu upewnienia się w wystarczającym stopniu, że systemy poboru tradycyjnych zasobów własnych tych krajów spełniają wymogi wspólnotowe, najpóźniej z chwilą ich przystąpienia. | Należy kontynuować klasyczne kontrole oraz dalej wzmacniać nadzór poboru w państwach członkowskich. |

[1] Artykuł 18 ust. 5 rozporządzenia nr 1150/2000.

[2] Dz.U. L 253 z 7.10.2000, str. 0042-0046.

[3] Dz.U. L 130 z 31.5.2000, str. 1-9, zmienione rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 2028/2004 z dnia 16 listopada 2004 r. (Dz.U. L352 z 27.11.2004, str. 1).

[4] Dz.U. L 126 z 20.5.1999, str. 1.

[5] COM (93) 691 z 4.1.1994 r. (1. sprawozdanie obejmujące lata 1989-1992), COM (97) 673 z 1.12.1997 r. (2. sprawozdanie obejmujące lata 1993-1996), COM (01) 32 z 5.2.2001 (3. sprawozdanie obejmujące lata 1997-1999), COM(03) 345 z 11.6.2003 r. (4. sprawozdanie obejmujące lata 2000-2002).

[6] Sprawozdanie dotyczy kontroli przeprowadzonych przez instytucje wspólnotowe (Komisję i Trybunał Obrachunkowy). Nie obejmuje natomiast kontroli przeprowadzonych przez państwa członkowskie, których wyniki są zamieszczane w rocznym sprawozdaniu sporządzanym zgodnie z art. 280 Traktatu.

[7] Chodzi o kontrole przeprowadzone w Danii, Niderlandach i Austrii.

[8] Belgia, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Portugalia, Zjednoczone Królestwo, Finlandia, Szwecja.

[9] Belgia, Dania, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Francja, Irlandia, Włochy, Portugalia, Niderlandy, Zjednoczone Królestwo, Finlandia, Szwecja.

[10] Każda misja kontrolna uwzględnia tę kwestię jako uzupełnienie głównego tematu.

[11] Sprawa C-460/01 „Komisja przeciwko Niderlandom” i Sprawa C-104/02 „Komisja przeciwko Niemcom”

[12] Sprawa C-392/02 „Komisja przeciwko Danii”.

[13] Sprawa C-546/03 „Komisja przeciwko Hiszpanii”.

[14] Sprawa C-378/03 „Komisja przeciwko Belgii”.

[15] Sprawa C-275/04 „Komisja przeciwko Belgii”.

[16] Sprawa C-105/02 „Komisja przeciwko Niemcom”.

[17] Sprawa C-377/03 „Komisja przeciwko Belgii”.

[18] Sprawa C-312/04 „Komisja przeciwko Niderlandom”.

[19] Sprawa C-275/04 „Komisja przeciwko Belgii”.

[20] Kwoty te są częściowe szczególnie za 2005 r., jako że pobór należności, który miał miejsce w wyniku kontroli Komisji zależy od krajowych procedur zbierania informacji księgowych koniecznych do wystawienia poleceń ściągnięcia.

[21] Kilka szczegółowych spraw dotyczących poboru (zwanych „sprawami spoza próby”) jest przedmiotem szczególnej obserwacji poza reprezentatywną próbą B.

[22] COM (2004) 850 z 7.1.2005.