4.2.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 33/22

(1)

Dyrektywa 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej (3) była bardzo ważnym wkładem w utworzenie rynku wewnętrznego energii elektrycznej. Zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej jest podstawowym warunkiem pomyślnego funkcjonowania rynku wewnętrznego, a zgodnie z postanowieniami wymienionej dyrektywy Państwa Członkowskie mogą nakładać na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązki w zakresie usług publicznych, między innymi dotyczące bezpieczeństwa dostaw. Te obowiązki w zakresie usług publicznych powinny być określone możliwie jak najdokładniej i w sposób jak najbardziej precyzyjny i nie powinny prowadzić do sytuacji, w której moce wytwórcze tworzone są w wielkości przekraczającej wielkość niezbędną do zapobiegania nieuzasadnionym przerwom w dostawach energii elektrycznej dla odbiorców końcowych.

(2)

Zapotrzebowanie na energię elektryczną jest zwykle przewidywane w ramach okresów średnioterminowych, na podstawie scenariuszy opracowywanych przez operatorów systemów przesyłowych lub przez inne organizacje zdolne do ich sporządzenia na żądanie Państwa Członkowskiego.

(3)

Konkurencyjny, jednolity rynek energii elektrycznej UE stwarza konieczność przygotowania przejrzystych i niedyskryminacyjnych polityk bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, zgodnych z wymogami takiego rynku. Brak takich polityk w poszczególnych Państwach Członkowskich lub istotne różnice pomiędzy politykami Państw Członkowskich mogłyby prowadzić do zakłóceń konkurencji. Precyzyjne określenie zadań i obowiązków właściwych organów i samych Państw Członkowskich oraz wszystkich właściwych uczestników rynku jest w związku z tym kluczowe dla zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i należytego funkcjonowania rynku wewnętrznego, przy jednoczesnym unikaniu stwarzania przeszkód dla nowych przedsiębiorstw wchodzących na rynek, takich jak przedsiębiorstwa wytwarzające lub dostarczające energię elektryczną w Państwie Członkowskim, które niedawno rozpoczęły swoją działalność w tym Państwie Członkowskim, oraz unikaniu wywoływania zakłóceń wewnętrznego rynku energii elektrycznej lub istotnych trudności dla uczestników rynku, w tym przedsiębiorstw, które mają mały udział w rynku, takich jak wytwórcy i dostawcy o bardzo małym udziale we właściwym rynku wspólnotowym.

(4)

Decyzja nr 1229/2003/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (4) określa zbiór wytycznych dotyczących polityki wspólnotowej w dziedzinie transeuropejskich sieci energetycznych. Rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej (5) określa, między innymi, ogólne zasady i szczegółowe przepisy dotyczące zarządzania ograniczeniami przesyłowymi.

(5)

Wspierając wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, konieczne jest, w przypadkach gdy jest to niezbędne ze względów technicznych, zapewnienie powiązanych rezerwowych zdolności wytwórczych w celu utrzymania niezawodności i bezpieczeństwa sieci.

(6)

W celu spełnienia przyjętych przez Wspólnotę zobowiązań w zakresie ochrony środowiska, jak również zmniejszenia uzależnienia od importowanej energii, należy wziąć pod uwagę długoterminowe skutki wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną.

(7)

Współpraca pomiędzy krajowymi operatorami systemów przesyłowych w kwestiach dotyczących bezpieczeństwa sieci, w tym określenia zdolności przesyłowej, dostarczania informacji oraz modelowanie sieci, jest niezbędnym warunkiem rozwoju i dobrego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz powinna ulegać dalszej poprawie. Brak koordynacji w zakresie bezpieczeństwa sieci ma szkodliwy wpływ na tworzenie równych warunków konkurencji.

(8)

Głównym celem stosownych uregulowań i zaleceń technicznych, takich jak zawarte w instrukcji pracy Unii ds. Koordynacji Przesyłu Energii Elektrycznej (UCTE) oraz podobnych uregulowań i zaleceń określonych przez NORDEL, Bałtycki Kodeks Sieciowy, a także uregulowań i zaleceń odnoszących się do systemów w Zjednoczonym Królestwie i Irlandii jest zapewnienie technicznego wsparcia dla pracy połączonej sieci, a tym samym przyczynienie się do zaspokojenia potrzeby ciągłości pracy sieci w przypadku awarii systemu w jednym lub kilku punktach sieci oraz zminimalizowanie kosztów związanych ze złagodzeniem skutków zakłóceń w dostawach, które nastąpiły na skutek awarii.

(9)

Operatorzy systemów przesyłowych i dystrybucyjnych powinni być zobowiązani do świadczenia wysokiej jakości usług odbiorcom końcowym w zakresie częstości występowania i czasu trwania przerw w dostawach.

(10)

Środki, które mogą być wykorzystane w celu zapewnienia utrzymania odpowiednich poziomów rezerwowych mocy wytwórczych, powinny opierać się na mechanizmach rynkowych i powinny być niedyskryminacyjne; mogą one obejmować takie środki jak: gwarancje i porozumienia umowne oraz opcje mocowe i zobowiązania mocowe. Środki te mogą zostać także uzupełnione o inne niedyskryminacyjne instrumenty takie jak opłaty za moc.

(11)

W celu zapewnienia wcześniejszego dostępu do odpowiednich informacji Państwa Członkowskie powinny publikować informacje o podjętych środkach służących utrzymaniu równowagi pomiędzy dostawami a zapotrzebowaniem wśród obecnych i potencjalnych inwestorów w dziedzinie wytwarzania oraz wśród odbiorców energii elektrycznej.

(12)

Bez uszczerbku dla art. 86, 87 i 88 Traktatu, istotne jest, aby Państwa Członkowskie ustanowiły jednoznaczne, odpowiednie i stabilne ramy, które pomogą zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej i sprzyjają inwestycjom w tworzenie nowych mocy wytwórczych oraz narzędzi zarządzania popytem. Ważne jest również podjęcie odpowiednich działań w celu zapewnienia ram regulacyjnych mających na celu zachęcenie do inwestowania w nowe przesyłowe połączenia międzysystemowe, szczególnie pomiędzy Państwami Członkowskimi.

(13)

Rada Europejska w Barcelonie w dniach 15 i 16 marca 2002 r. uzgodniła poziom przesyłowych połączeń międzysystemowych pomiędzy Państwami Członkowskimi. Niskie poziomy połączeń międzysystemowych skutkują fragmentacją rynku i utrudniają rozwój konkurencji. Istnienie odpowiedniej fizycznej zdolności przesyłowej połączeń międzysystemowych, niezależnie od tego, czy są to połączenia transgraniczne, czy nie, jest sprawą kluczową, ale nie jest warunkiem wystarczającym dla pełnego rozwoju konkurencji. W interesie odbiorców końcowych należy racjonalnie wyważyć potencjalne korzyści, które przyniosą projektowane nowe połączenia międzysystemowe oraz koszty takich projektów.

(14)

Ponieważ istotne jest ustalenie maksymalnych dostępnych zdolności przesyłowych bez naruszania wymogów bezpiecznej pracy sieci, istotne jest również zapewnienie pełnej przejrzystości w zakresie obliczania zdolności przesyłowych i procedury alokacji tych zdolności w systemie. W ten sposób możliwe byłoby lepsze wykorzystanie istniejących zdolności, a na rynek nie byłyby wysyłane fałszywe sygnały o niedoborach, co przyczyni się do osiągnięcia w pełni konkurencyjnego rynku wewnętrznego, określonego w dyrektywie 2003/54/WE.

(15)

Operatorzy systemów przesyłowych i dystrybucyjnych potrzebują odpowiednich i stabilnych ram regulacyjnych dla inwestycji oraz dla utrzymania i modernizacji sieci.

(16)

Artykuł 4 dyrektywy 2003/54/WE zobowiązuje Państwa Członkowskie do monitorowania i przedłożenia sprawozdania dotyczącego bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Sprawozdanie to powinno zawierać analizę krótko-, średnio- i długoterminowych czynników istotnych dla bezpieczeństwa dostaw, w tym zamiarów operatorów systemów przesyłowych dotyczących inwestycji sieciowych. Od Państw Członkowskich oczekuje się, że przy opracowywaniu tego sprawozdania odniosą się do informacji i ocen już przeprowadzanych, zarówno indywidualnie, jak i zbiorowo, w tym na szczeblu europejskim przez operatorów systemów przesyłowych.

(17)

Państwa Członkowskie powinny zapewnić skuteczne wdrożenie niniejszej dyrektywy.

(18)

Ponieważ cele proponowanych działań, a mianowicie bezpieczne dostawy energii elektrycznej oparte na uczciwej konkurencji i utworzenie w pełni działającego rynku wewnętrznego energii elektrycznej, nie mogą być w wystarczającym stopniu osiągnięte przez Państwa Członkowskie, a zatem, ze względu na zakres i skutki działań, cele te mogą być w większym stopniu osiągnięte na poziomie wspólnotowym, Wspólnota może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,

a)

odpowiedniego poziomu mocy wytwórczych;

b)

odpowiedniej równowagi między dostawami a zapotrzebowaniem;

oraz

c)

właściwego poziomu połączeń międzysystemowych pomiędzy Państwami Członkowskimi w celu rozwoju rynku wewnętrznego.

a)

„organ regulacyjny” oznacza organy regulacyjne w Państwach Członkowskich wyznaczone zgodnie z art. 23 dyrektywy 2003/54/WE;

b)

„bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej” oznacza zdolność systemu elektroenergetycznego do dostarczania energii elektrycznej odbiorcom końcowym, jak przewidziano w niniejszej dyrektywie;

c)

„bezpieczeństwo operacyjne sieci” oznacza nieprzerwaną pracę sieci przesyłowej i, w odpowiednich przypadkach, sieci dystrybucyjnej, w dających się przewidzieć okolicznościach;

d)

„równoważenie dostaw z zapotrzebowaniem” oznacza zaspokajanie dającego się przewidzieć zapotrzebowania odbiorców na energię elektryczną bez konieczności wdrażania działań w celu zmniejszenia zużycia energii elektrycznej.

a)

znaczenie zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej;

b)

znaczenie przejrzystych i stabilnych ram regulacyjnych;

c)

rynek wewnętrzny i możliwości współpracy transgranicznej w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej;

d)

potrzebę bieżącego utrzymania, a w razie konieczności, modernizacji sieci przesyłowych i dystrybucyjnych w celu zapewnienia właściwej pracy sieci;

e)

znaczenie zapewnienia prawidłowego wdrożenia dyrektywy 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych (6) i dyrektywy 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na rynku wewnętrznym energii (7), w zakresie, w jakim ich przepisy odnoszą się do bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej;

f)

potrzebę zapewnienia wystarczających rezerwowych zdolności przesyłowych i wytwórczych w celu zapewnienia stabilnej pracy;

oraz

g)

znaczenie wsparcia w tworzeniu rynków hurtowych o dużej płynności.

a)

stopień dywersyfikacji źródeł wytwarzania energii elektrycznej na poziomie krajowym lub na właściwym poziomie regionalnym;

b)

znaczenie ograniczenia długoterminowych skutków wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną;

c)

znaczenie wspierania efektywności energetycznej i wdrażania nowych technologii, w szczególności technologii zarządzania popytem, technologii w zakresie wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i wytwarzania rozproszonego;

oraz

d)

znaczenie usuwania barier administracyjnych dla inwestycji w infrastrukturę i zdolności wytwórcze.

a)

specyficzne położenie geograficzne każdego z Państw Członkowskich;

b)

zachowanie właściwej równowagi między kosztami budowy nowych połączeń międzysystemowych a korzyściami z nich płynącymi dla odbiorców końcowych;

oraz

c)

zapewnienie, że istniejące połączenia międzysystemowe są wykorzystywane możliwie najefektywniej.

1.

a)

bez uszczerbku dla szczególnych wymogów małych systemów wydzielonych, wspierają ustanawianie ram rynku hurtowego, zapewniających odpowiednie sygnały cenowe w odniesieniu do wytwarzania i zużycia energii elektrycznej,

b)

wymagają od operatorów systemów przesyłowych zapewnienia dostępności odpowiedniego poziomu rezerw mocy wytwórczych dla celów zbilansowania lub przyjęcia równoważnych mechanizmów rynkowych.

a)

przepisy ułatwiające tworzenie nowych mocy wytwórczych oraz wejście na rynek nowych wytwórców energii;

b)

znoszenie barier, które uniemożliwiają stosowanie umów umożliwiających przerywanie dostaw (umów przerywalnych);

c)

znoszenie barier uniemożliwiających zawieranie umów o zmiennej długości, zarówno dla wytwórców, jak i odbiorców;

d)

zachęcanie do przyjęcia technologii zarządzania popytem w czasie rzeczywistym, takich jak zaawansowane systemy pomiarowe;

e)

zachęcanie do stosowania środków oszczędzania energii;

f)

procedury przetargowe lub każdą inną procedurę równoważną z punktu widzenia przejrzystości i braku dyskryminacji zgodnie z art. 7 ust. 1 dyrektywy 2003/54/WE.

a)

dostarczają sygnałów inwestycyjnych dla operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych do rozwoju ich sieci w celu zaspokojenia przewidywalnego zapotrzebowania na rynku;

oraz

b)

ułatwiają utrzymanie, a w razie konieczności modernizację tych sieci.

a)

bezpieczeństwo operacyjne sieci;

b)

prognozę zrównoważenia dostaw z zapotrzebowaniem na okres kolejnych pięciu lat;

c)

perspektywy zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w okresie od 5 do 15 lat od daty sprawozdania;

d)

zamiary inwestycyjne na najbliższe pięć lub więcej lat kalendarzowych, operatorów systemów przesyłowych i znane zamiary innych podmiotów, w odniesieniu do zapewnienia zdolności transgranicznych połączeń międzysystemowych.

a)

zasady zarządzania ograniczeniami przesyłowymi określone w rozporządzeniu (WE) nr 1228/2003;

b)

istniejące i planowane linie przesyłowe;

c)

spodziewane modele wytwarzania, dostaw, wymiany transgranicznej i zużycia, umożliwiające stosowanie mechanizmów zarządzania popytem;

oraz

d)

regionalne, krajowe i europejskie cele w zakresie zrównoważonego rozwoju, w tym projekty stanowiące element osi projektów priorytetowych określonych w załączniku I do decyzji nr 1229/2003/WE.