23.12.2004   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 375/12

(1)

W celu stopniowego ustanowienia przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, Traktat przewiduje środki, które należy przyjąć w dziedzinach azylu, imigracji i ochrony praw obywateli państw trzecich.

(2)

Traktat przewiduje, że Rada przyjmuje środki dotyczące polityki imigracyjnej odnoszące się do warunków wjazdu i pobytu oraz norm dotyczących procedur wydawania przez Państwa Członkowskie długoterminowych wiz i dokumentów pobytowych.

(3)

Rada Europejska na specjalnym posiedzeniu w Tampere w dniach 15-16 października 1999 r. uznała potrzebę zbliżenia ustawodawstw krajowych w zakresie warunków przyjmowania i pobytu obywateli państw trzecich i zwróciła się do Rady o szybkie przyjęcie decyzji w oparciu o wnioski Komisji.

(4)

Niniejsza dyrektywa respektuje prawa podstawowe i przestrzega zasad uznanych przez Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

(5)

Państwa Członkowskie powinny wprowadzić w życie przepisy niniejszej dyrektywy bez dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub światopogląd, opinie polityczne lub wszelkie inne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.

(6)

Jednym z celów działania Wspólnoty w dziedzinie edukacji jest promowanie Europy jako całości jako uznanego światowego centrum w zakresie studiów wyższych i szkolenia zawodowego. Wspieranie gotowości obywateli państw trzecich do przyjazdu na terytorium Wspólnoty w celu odbywania studiów jest kluczowym elementem tej strategii. Zbliżenie ustawodawstw krajowych Państw Członkowskich w zakresie warunków wjazdu i pobytu jest jej częścią.

(7)

Migracja w celach określonych w niniejszej dyrektywie, mająca z definicji charakter tymczasowy i niezależny od sytuacji rynkowej w kraju przyjmującym, jest korzystne zarówno dla zainteresowanych migrantów i ich kraju pochodzenia, jak i przyjmującego Państwa Członkowskiego oraz pomaga wspierać lepsze wzajemne zrozumienie między kulturami.

(8)

Termin „przyjmowanie” obejmuje wjazd i pobyt obywateli państw trzecich w celach określonych w niniejszej dyrektywie.

(9)

Nowe przepisy wspólnotowe opierają się na definicjach pojęć: student, stażysta, instytucja edukacyjna i wolontariusz, które są już stosowane w prawie wspólnotowym, w szczególności w różnych programach wspólnotowych mających na celu wspieranie mobilności określonych osób (Sokrates, Wolontariat Europejski itp.).

(10)

Państwa Członkowskie powinny, zgodnie z ich przepisami krajowymi, określić czas trwania i inne warunki dotyczące kursów przygotowawczych dla studentów objętych niniejszą dyrektywą.

(11)

Obywatele państw trzecich należący do kategorii stażystów nie pobierających wynagrodzenia i wolontariuszy, którzy, z racji wykonywanych działań lub rodzaju otrzymywanego zwrotu kosztów lub wynagrodzenia, są uznawani zgodnie z przepisami krajowymi za pracowników, nie są objęci niniejszą dyrektywą. Państwa Członkowskie decydują o przyjmowaniu obywateli państw trzecich, którzy zamierzają odbywać specjalistyczne studia medyczne.

(12)

Dowód przyjęcia studenta do instytucji szkolnictwa wyższego może stanowić, między innymi list lub zaświadczenie potwierdzające wpisanie takiej osoby na listę studentów.

(13)

Przy ocenie dysponowania wystarczającymi środkami mogą być uwzględniane stypendia.

(14)

Odmowa przyjęcia danej osoby w celach określonych w niniejszej dyrektywie może nastąpić z uzasadnionych powodów. W szczególności można odmówić przyjęcia danego obywatela państwa trzeciego, jeżeli, na podstawie oceny okoliczności Państwo Członkowskie uzna, że taki obywatel stanowi potencjalne zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego. Zagrożenie porządku publicznego może obejmować skazanie za popełnienie poważnego przestępstwa. W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że zagrożenie porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego obejmuje także przypadki, gdy obywatel państwa trzeciego należy lub należał do organizacji wspierającej terroryzm, wspiera lub wspierał taką organizację, bądź ma lub miał poglądy ekstremistyczne.

(15)

W przypadku wątpliwości co do powodów złożenia wniosku o przyjęcie, Państwa Członkowskie powinny być uprawnione do żądania przedstawienia wszelkich dowodów niezbędnych do dokonania oceny jego spójności, w szczególności na podstawie kierunku studiów wybranego przez wnioskodawcę, w celu przeciwdziałania nadużywaniu i niewłaściwemu stosowaniu procedury określonej w niniejszej dyrektywie.

(16)

Należy ułatwić mobilność studentów będących obywatelami państw trzecich studiujących w kilku Państwach Członkowskich, jak również przyjmowanie obywateli państw trzecich uczestniczących w programach wspólnotowych, aby wspierać mobilność w celach określonych w niniejszej dyrektywie do Wspólnoty jako obszaru docelowego oraz w jej obrębie.

(17)

Aby zezwolić na pierwszy wjazd na ich terytorium, Państwa Członkowskie powinny mieć możliwość wydania czasowego dokumentu pobytowego lub wizy, jeżeli dane państwo wydaje dokumenty pobytowe wyłącznie na swoim terytorium.

(18)

W celu umożliwienia studentom będącym obywatelami państw trzecich pokrycia części kosztów studiów, powinni oni mieć dostęp do rynku pracy na warunkach określonych w niniejszej dyrektywie. Zasada dostępu studentów do rynku pracy na warunkach określonych w niniejszej dyrektywie powinna mieć charakter zasady ogólnej; jednakże, w wyjątkowych okolicznościach, Państwa Członkowskie powinny mieć możliwość uwzględnienia sytuacji na ich krajowych rynkach pracy.

(19)

Pojęcie uprzedniego zezwolenia obejmuje przyznawanie pozwoleń na pracę studentom, którzy pragną prowadzić działalność zarobkową.

(20)

Niniejsza dyrektywa nie ma wpływu na przepisy krajowe w zakresie pracy w niepełnym wymiarze.

(21)

Należy opracować przepis dotyczący przyspieszonych procedur przyjmowania obywateli państw trzecich w celu odbywania studiów lub procedur związanych z programami wymiany młodzieży szkolnej prowadzonymi przez uznane organizacje w Państwach Członkowskich.

(22)

Każde Państwo Członkowskie powinno zapewnić publiczne udostępnianie, zwłaszcza przez Internet, możliwie najpełniejszego zestawu regularnie aktualizowanych informacji dotyczących instytucji określonych w niniejszej dyrektywie, kierunków studiów, na które przyjmowani są obywatele państw trzecich oraz warunków i procedur wjazdu i pobytu na terytorium tego państwa w tych celach.

(23)

Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć żadnego wpływu na stosowanie rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich (4).

(24)

Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, jakim jest określenie warunków przyjmowania obywateli państw trzecich w celu odbywania studiów, udziału w wymianie młodzieży szkolnej, szkoleniu bez wynagrodzenia lub wolontariacie, nie może być osiągnięty w sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie, natomiast z uwagi na rozmiary lub skutki możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(25)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, oraz bez uszczerbku dla art. 4 tego Protokołu, te Państwa Członkowskie nie uczestniczą w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie są nią związane ani jej nie stosują.

(26)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie jest nią związana ani jej nie stosuje.

a)

warunków przyjmowania obywateli państw trzecich na terytorium Państw Członkowskich na okres przekraczający trzy miesiące w celu odbywania studiów, udziału w wymianie młodzieży szkolnej, szkoleniu bez wynagrodzenia lub wolontariacie.

b)

zasad dotyczących procedur przyjmowania obywateli państw trzecich w tych celach na terytorium Państw Członkowskich.

a)

„obywatel państwa trzeciego” oznacza każdą osobę, która nie jest obywatelem Unii Europejskiej w rozumieniu art. 17 ust. 1 Traktatu;

b)

„student” oznacza obywatela państwa trzeciego przyjętego do instytucji szkolnictwa wyższego i przyjętego na terytorium Państwa Członkowskiego w celu odbywania studiów w pełnym wymiarze, traktowanych jako jego główne zajęcie, prowadzących do zdobycia wyższego wykształcenia uznawanego przez Państwo Członkowskie, w tym uzyskania dyplomów, świadectw lub stopnia doktora w instytucjach szkolnictwa wyższego, co może obejmować kursy przygotowawcze przed podjęciem takich studiów zgodnie z jego ustawodawstwem krajowym;

c)

„uczeń” oznacza obywatela państwa trzeciego przyjętego na terytorium Państwa Członkowskiego w celu uczestnictwa w uznanym programie szkolnictwa średniego w ramach programu wymiany prowadzonego przez organizację uznaną w tym celu przez Państwo Członkowskie zgodnie z jego przepisami krajowymi lub praktyką administracyjną;

d)

„stażysta nie pobierający wynagrodzenia” oznacza obywatela państwa trzeciego przyjętego na terytorium Państwa Członkowskiego na czas trwania szkolenia bez wynagrodzenia, zgodnie z jego przepisami krajowymi;

e)

„instytucja” oznacza publiczną lub prywatną instytucję uznaną przez przyjmujące Państwo Członkowskie i/lub której kierunki studiów są uznawane zgodnie z jego przepisami krajowymi lub praktyką administracyjną w celach określonych w niniejszej dyrektywie;

f)

„program wolontariatu” oznacza program działań w ramach praktycznej solidarności, oparty na programie państwa lub Wspólnoty, służący interesowi ogólnemu.

g)

„dokument pobytowy” oznacza zezwolenie wydane przez organy Państwa Członkowskiego pozwalające obywatelowi państwa trzeciego na legalny pobyt na terytorium tego państwa, zgodnie z przepisami art. 1 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1030/2002.

a)

obywateli państw trzecich przebywających w Państwie Członkowskim w związku z ubieganiem się o status uchodźcy lub w ramach uzupełniających form ochrony, jak również w ramach programów ochrony czasowej;

b)

obywateli państw trzecich, których wydalenie zostało zawieszone z przyczyn faktycznych lub prawnych;

c)

obywateli państw trzecich, którzy są członkami rodzin obywateli Unii, którzy skorzystali ze swobody przepływu osób we Wspólnocie;

d)

obywateli państw trzecich korzystających w Państwie Członkowskim ze statusu rezydenta długoterminowego zgodnie z dyrektywą Rady 2003/109/WE z dnia 25 listopada 2003 r. dotyczącą statusu obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi (5) oraz korzystających ze swojego prawa do zamieszkiwania w innym Państwie Członkowskim w celu podjęcia studiów lub odbycia kształcenia zawodowego;

e)

obywatele państw trzecich uznawani zgodnie z przepisami krajowymi zainteresowanego Państwa Członkowskiego za pracowników lub za osoby prowadzące działalność na własny rachunek.

a)

dwustronnych lub wielostronnych umów między Wspólnotą lub Wspólnotą i jej Państwami Członkowskimi a jednym lub kilkoma państwami trzecimi; lub

b)

dwustronnych lub wielostronnych umów między jednym lub kilkoma Państwami Członkowskimi a jednym lub kilkoma państwami trzecimi.

a)

przedstawić ważny dokument podróży określony w przepisach krajowych. Państwa Członkowskie mogą wymagać, aby okres ważności dokumentu podróży obejmował co najmniej okres planowanego pobytu;

b)

jeśli zgodnie z prawem krajowym przyjmującego Państwa Członkowskiego osoba ta jest małoletnia, powinna przedstawić zgodę rodziców na planowany pobyt;

c)

posiadać ubezpieczenie na wypadek choroby w zakresie wszystkich ryzyk zwyczajowo objętych ubezpieczeniem obywateli danego Państwa Członkowskiego;

d)

nie być uznany za osobę stanowiącą zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego;

e)

przedstawić na żądanie Państwa Członkowskiego dowód wniesienia opłaty za rozpatrzenie wniosku zgodnie z art. 20.

a)

być przyjęty przez instytucje szkolnictwa wyższego w celu odbycia studiów;

b)

przedstawić żądane przez Państwo Członkowskie dowody wskazujące, że w czasie swojego pobytu będzie posiadać wystarczające środki na pokrycie kosztów utrzymania, studiów i podróży powrotnej. Państwa Członkowskie ogłaszają wysokość minimalnej kwoty miesięcznej wymaganej do celu niniejszego przepisu, bez uszczerbku dla indywidualnego badania każdego przypadku;

c)

przedstawić na żądanie Państwa Członkowskiego dowód wystarczającej znajomości języka, w którym będzie odbywał studia;

d)

przedstawić na żądanie Państwa Członkowskiego dowód wniesienia opłat pobieranych przez instytucję edukacyjną.

a)

spełnia on warunki określone w art. 6 i 7 w odniesieniu do tego Państwa Członkowskiego; oraz

b)

przesłał, wraz ze swoim wnioskiem o przyjęcie, pełną dokumentację przebiegu swoich studiów oraz dowód, że studia, które chce odbyć, rzeczywiście uzupełniają te, które już ukończył; oraz

c)

uczestniczy we wspólnotowym lub dwustronnym programie wymiany lub został przyjęty przez Państwo Członkowskie jako student na czas nie krótszy niż dwa lata.

a)

osiągnąć wiek minimalny, ale nie przekraczać wieku maksymalnego określonego przez zainteresowane Państwo Członkowskie;

b)

przedstawić dowód przyjęcia do instytucji szkolnictwa średniego;

c)

przedstawić dowód uczestnictwa w uznanym programie wymiany młodzieży szkolnej prowadzonym przez organizację uznaną w tym celu przez dane Państwo Członkowskie zgodnie z jego przepisami krajowymi lub praktyką administracyjną;

d)

przedstawić dowód, że organizacja wymiany młodzieży szkolnej przyjmuje za niego odpowiedzialność przez cały okres jego obecności na terytorium danego Państwa Członkowskiego, w szczególności w zakresie utrzymania, nauki, opieki zdrowotnej i kosztów podróży powrotnej;

e)

podczas swojego pobytu zamieszkiwać u rodziny spełniającej warunki określone przez dane Państwo Członkowskie i wybranej zgodnie z zasadami programu wymiany młodzieży szkolnej, w której uczeń uczestniczy.

a)

podpisać umowę w sprawie stażu, zatwierdzoną o ile to konieczne przez właściwy organ danego Państwa Członkowskiego zgodnie z jego przepisami krajowymi lub praktyką administracyjną, dotyczącą odbycia stażu bez wynagrodzenia w przedsiębiorstwie sektora publicznego lub prywatnego lub w instytucji szkolenia zawodowego uznanej przez Państwo Członkowskie zgodnie z jego przepisami krajowymi lub praktyką administracyjną;

b)

przedstawić dowody wymagane przez Państwo Członkowskie wskazujące, że w czasie swojego pobytu będzie posiadać wystarczające środki na pokrycie kosztów utrzymania, szkolenia i podróży powrotnej. Państwa Członkowskie ogłaszają wysokość minimalnej kwoty miesięcznej wymaganej do celów niniejszego przepisu, bez uszczerbku dla indywidualnego badania każdego przypadku;

c)

ukończyć, jeśli wymaga tego Państwo Członkowskie, kurs językowy w podstawowym zakresie umożliwiającym nabycie wiedzy koniecznej do odbycia stażu.

a)

osiągnąć wiek minimalny, ale nie przekraczać wieku maksymalnego określonego przez dane Państwo Członkowskie;

b)

przedstawić umowę z organizacją odpowiedzialną w danym Państwie Członkowskim za program wolontariatu, w którym uczestniczy, wraz z opisem zadań, warunków nadzorowania wykonywania tych zadań, swoich godzin pracy, dostępnych środków na pokrycie kosztów podróży, utrzymania i zakwaterowania oraz kieszonkowego w czasie swojego pobytu oraz, w odpowiednim przypadku, szkoleń, jakie przejdzie w ramach pomocy w wykonaniu swoich zadań;

c)

przedstawić dowód, że organizacja odpowiedzialna za program wolontariatu, w którym uczestniczy, opłaciła ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej i przyjmuje pełną odpowiedzialność za niego przez cały okres jego pobytu, w szczególności w zakresie utrzymania, opieki zdrowotnej i kosztów podróży powrotnej;

d)

oraz, jeśli przyjmujące Państwo Członkowskie wyraźnie tego wymaga, ukończy podstawowy kurs wprowadzający do języka, historii oraz instytucji politycznych i społecznych tego Państwa Członkowskiego.

a)

nie przestrzega ograniczeń dostępu do działalności zarobkowej zgodnie z art. 17;

b)

nie czyni zadowalających postępów w studiach zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub praktyką administracyjną.