Dziennik Urzędowy L 145 , 12/06/2003 P. 0021 - 0039
Decyzja Rady z dnia 19 maja 2003 r. w sprawie zasad, priorytetów, celów pośrednich i warunków zawartych w Partnerstwie dla Członkostwa dotyczącym Rumunii (2003/397/WE) RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 622/98 z dnia 16 marca 1998 r. w sprawie pomocy dla państw ubiegających się o członkostwo w Unii Europejskiej w ramach strategii przed akcesyjnej, w szczególności w sprawie ustanowienia Partnerstwa dla Członkostwa [1],w szczególności jego art. 2, uwzględniając wniosek Komisji, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Rada Europejska w Luksemburgu oświadczyła, że Partnerstwo dla Członkostwa jest nowym instrumentem i zarazem podstawowym elementem wzmocnionej strategii przedakcesyjnej. (2) Rada Europejska w Kopenhadze oświadczyła, że stosując się do konkluzji Rady Europejskiej w Brukseli oraz w zależności od dalszego postępu w spełnianiu kryteriów członkostwa, celem jest przyjęcie Rumunii jako członka Unii Europejskiej w 2007 r. Zatwierdziła ona komunikat Komisji w sprawie mapy drogowej dla Rumunii, włączając wnioski o znaczne zwiększenie pomocy przedakcesyjnej oraz stwierdziła, że znaczny poziom finansowania, który ma zostać jej udostępniony, powinien być wykorzystywany w sposób elastyczny, na wyznaczone cele priorytetowe, włączając kluczowe dziedziny, takie jak wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne. Rada oświadczyła, że dalsze wytyczne dla prac przedakcesyjnych zostaną określone w skorygowanym Partnerstwie dla Członkostwa, które zostanie przedstawione Rumunii w przyszłym roku. (3) Rozporządzenie (WE) nr 622/98 stanowi, iż Rada, kwalifikowaną większością głosów na wniosek Komisji, podejmuje decyzje w sprawie zasad, priorytetów, celów pośrednich i warunków zawartych w poszczególnych programach Partnerstwa dla Członkostwa, przedstawionych każdemu spośród państw ubiegających się o członkostwo, a także w sprawie kolejnych istotnych dostosowań odnoszących się do nich. (4) Pomoc Wspólnoty jest uwarunkowana realizacją zasadniczych elementów, w szczególności poszanowaniem zobowiązań zawartych w poszczególnych Układach Europejskich i postępem osiągniętym w spełnianiu kryteriów kopenhaskich; gdy nie będzie realizowany któryś z zasadniczych elementów, Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną na wniosek Komisji, może podjąć stosowne kroki w sprawie wszelkiej pomocy przedakcesyjnej. (5) Rada Europejska w Luksemburgu postanowiła, że wdrażanie Partnerstwa dla Członkostwa i postępy w przyjmowaniu dorobku wspólnotowego będą analizowane przez organy Układu Europejskiego. (6) Raport okresowy Komisji z 2002 r. przedstawia obiektywną analizę przygotowań Rumunii do członkostwa i wskazuje kilka priorytetowych dziedzin wymagających podjęcia dalszych działań. (7) Rumunia musi zapewnić stworzenie właściwych struktur prawnych i administracyjnych koniecznych do programowania, koordynacji, zarządzania, kontroli i oceny funduszy przedakcesyjnych Wspólnoty, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 Zgodnie z art. 2 rozporządzenia (WE) nr 622/98, zasady, priorytety, cele pośrednie i warunki zawarte w Partnerstwie dla Członkostwa dla Rumunii zostały określone w Załączniku do niniejszej decyzji, który stanowi jej integralną część. Artykuł 2 Wdrażanie Partnerstwa dla Członkostwa badane jest przez organy Układu Europejskiego oraz przez właściwe organy Rady na podstawie raportów okresowych Komisji przedstawianych Radzie. Artykuł 3 Niniejsza decyzja wchodzi w życie trzeciego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Sporządzono w Brukseli, dnia 19 maja 2003 r. W imieniu Rady G. Papandreou Przewodniczący [1] Dz.U. L 85 z 20.3.1998, str. 1. -------------------------------------------------- ZAŁĄCZNIK 1. WPROWADZENIE Na posiedzeniu w Luksemburgu w grudniu 1997 r. Rada Europejska postanowiła, iż Partnerstwo dla Członkostwa jest podstawowym elementem wzmocnionej strategii przedakcesyjnej mobilizującym wszelkie formy pomocy dla krajów kandydujących w jednolitych ramach. W ten sposób Wspólnota kieruje swą pomoc na szczególne potrzeby każdego kandydata, aby zapewnić wsparcie w celu przezwyciężenia poszczególnych problemów związanych z przystąpieniem. Pierwsze Partnerstwo dla Członkostwa dla Rumunii zostało zatwierdzone w marcu 1998 r. Jak przewidziano w rozporządzeniu (WE) nr 622/98 (art. 2), Partnerstwo dla Członkostwa zostało uaktualnione po raz pierwszy w grudniu 1999 r., a po raz drugi w styczniu 2002 r. [1], uwzględniając dalszy rozwój w Rumunii. W komunikacie Komisji w sprawie apy drogowej dla Rumunii określono, iż Komisja zaproponuje skorygowane Partnerstwa dla Członkostwa dla Rumunii w świetle ustaleń raportów okresowych z 2002 r. i mapy drogowej. W komunikacie stwierdzono również, że zagadnienia krótko- i średnioterminowe określone w mapie drogowej zostaną dalej rozwinięte w skorygowanym Partnerstwie dla Członkostwa, które zostanie przedstawione w roku następnym, oraz że Partnerstwo dla Członkostwa nadal będzie podstawą dla programowania pomocy przedakcesyjnej, ale że priorytety pomocy będą ustalane również na podstawie raportów okresowych, mapy drogowej oraz skorygowanych narodowych planów rozwoju przygotowywanych przez każdy kraj zgodnie z wymaganiami funduszy strukturalnych. Postanowiono, iż Partnerstwo dla Członkostwa będzie uzupełniać mapę drogową, oraz że oba te dokumenty stanowić będą główne narzędzia wyznaczające prace przygotowawcze Rumunii do przystąpienia do UE. 2. CELE Zadaniem Partnerstwa dla Członkostwa jest określenie w jednolitych ramach priorytetowych dziedzin dla dalszej pracy określonej w raporcie okresowym Komisji z 2002 r. w sprawie postępu poczynionego przez Rumunię na drodze do członkostwa w Unii oraz mapy drogowej, środków finansowych udostępnionych, aby pomóc Rumunii we wdrażaniu tych priorytetów i warunków, które mają zastosowanie do tej pomocy. Partnerstwo dla Członkostwa stanowi podstawę dla kilku instrumentów polityki, które zostaną wykorzystane na pomoc krajom kandydującym w ich przygotowaniach do członkostwa. Obejmują one, między innymi, procedurę przedakcesyjnego nadzoru fiskalnego, przedakcesyjny program gospodarczy, przedakcesyjny pakt w sprawie przestępczości zorganizowanej, a także narodowe plany rozwoju, plany rozwoju obszarów wiejskich, narodową strategię na rzecz zatrudnienia zgodną z europejską strategią na rzecz zatrudnienia oraz plany sektorowe konieczne dla uczestnictwa w funduszach strukturalnych po uzyskaniu członkostwa oraz dla wdrożenia ISPA (Instrument Przedakcesyjnej Polityki Strukturalnej), a także SAPARD (Program Dostosowań Strukturalnych dla Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich) przed przystąpieniem. Każdy z tych instrumentów ma inny charakter i jest przygotowywany i wdrażany zgodnie ze szczególnymi procedurami oraz może być wspierany dzięki pomocy przedakcesyjnej. Nie są one integralną częścią niniejszego Partnerstwa, lecz priorytety, które one obejmują będą z nim zgodne. 3. ZASADY Podstawowe obszary priorytetowe dla każdego kraju kandydującego dotyczą jego zdolności do przyjęcia na siebie obowiązku spełnienia kryteriów kopenhaskich, które stwierdzają, iż członkostwo wymaga: - osiągnięcia przez kraj kandydujący stabilności instytucji gwarantujących demokrację, rządy prawa, przestrzeganie praw człowieka oraz poszanowanie i ochronę mniejszości; - istnienia efektywnej gospodarki rynkowej, jak również zdolności do sprostania presji konkurencji i siłom rynkowym na obszarze Unii; - zdolności do przyjęcia na siebie wymogów członkostwa, włączając w to przestrzeganie celów unii politycznej, gospodarczej i walutowej. Na posiedzeniu w Madrycie w 1995 r., Rada Europejska podkreśliła potrzebę dostosowania przez kraje kandydujące ich struktur administracyjnych, aby zapewnić harmonijne działanie polityk Wspólnoty po wstąpieniu do Unii. Na posiedzeniu w Luksemburgu, w 1997 r., Rada Europejska podkreśliła, że włączenie dorobku do ustawodawstwa jest konieczne, ale niewystarczające, ponieważ konieczne jest również zapewnienie jego rzeczywistego stosowania. Rada Europejska w Feira i w Goeteborgu w latach 2000 i 2001 potwierdziła odpowiednio ogromną wagę zdolności krajów kandydujących do wdrożenia i wykonania dorobku oraz dodała, iż wymaga to znacznych wysiłków ze strony kandydatów w zakresie wzmocnienia i reformowania ich struktur administracyjnych i sądowniczych. Rada Europejska w Kopenhadze w 2002 r. ponownie podkreśliła znaczenie reformy sądowniczej i administracyjnej, co pomogłoby zaawansować całościowe przygotowania Rumunii do członkostwa. 4. PRIORYTETY W raportach okresowych Komisji podkreślono, oprócz dokonanego dotąd postępu, zakres wysiłków, jakie kraje kandydujące powinny jeszcze podjąć w niektórych dziedzinach w celu przygotowania się do przystąpienia. W raportach okresowych z 2002 r. stwierdzono, iż Rumunia nadal wypełnia kryteria polityczne, oraz że posiada funkcjonującą gospodarkę rynkową. Jednakże Rumunia nie jest jeszcze w stanie sprostać presji konkurencji oraz siłom rynkowym na obszarze Unii. Rumunia nie spełnia jeszcze w pełni kryteriów dotyczących dorobku. Do zakończenia przygotowań, konieczne są dalsze wysiłki Rumunii w transponowaniu, wdrażaniu i wykonywaniu dorobku. Konieczne są również dalsze reformy administracji publicznej i sądownictwa, aby posiadać odpowiednie zdolności administracyjne i sądownicze. Mapa drogowa dla Rumunii, która obejmuje okres do momentu przystąpienia, wskazuje główne kroki, które należy podjąć w celu uzyskania gotowości do członkostwa. Oparty jest on na zobowiązaniach podjętych w trakcie negocjacji oraz na tym, co należy zrobić, aby spełnić kryteria członkostwa z Kopenhagi i Madrytu. Mapa drogowa ma na celu wspieranie wysiłków Rumunii w dążeniu do spełnienia pozostałych kryteriów członkostwa poprzez identyfikowanie przyszłych zadań i zapewnianie zwiększonej pomocy finansowej. Szczególny nacisk kładziony jest na zdolności administracyjne i sądownicze konieczne do wdrażania dorobku oraz na reformę gospodarczą. W przypadku rozdziałów dorobku, mapa drogowa określa punkty odniesienia, dzięki którym postęp Rumunii może być monitorowany. Obejmują one zarówno dostosowanie ustawodawstwa, jak i rozwój zdolności administracyjnych. Niniejsze skorygowane Partnerstwo dla Członkostwa uzupełnia mapę drogową, a oba te dokumenty stanowią główne narzędzia wytyczające prace Rumunii nad przygotowaniem do przystąpienia do UE. Partnerstwo dla Członkostwa rozwija szerzej zagadnienia krótko– i średnioterminowe określone w mapie drogowej, identyfikując priorytety, których spełnienie przez Rumunię lub ich znaczne zaawansowanie jest realistyczne w okresie 2003/2004. Priorytety zawarte w Partnerstwie dla Członkostwa zostały ustalone we współpracy z zainteresowanymi krajami. Osiągnięcie powyższych priorytetów stanowić będzie warunek dla określenia stopnia przyznanej pomocy. Ważne jest również, aby Rumunia spełniła zobowiązania dotyczące zbliżenia ustawodawstw oraz wdrożenia dorobku zgodnie ze zobowiązaniami przyjętymi na mocy Układu Europejskiego, a także w kontekście procesu negocjacyjnego. Należy przypomnieć, iż włączenie dorobku do ustawodawstwa nie jest wystarczające, konieczne będzie również zapewnienie jego rzeczywistego stosowania zgodnie ze standardami obowiązującymi w Unii. We wszystkich niżej wymienionych dziedzinach konieczne jest wiarygodne i skuteczne wdrożenie i wykonanie dorobku. Na podstawie analizy raportu okresowego Komisji z 2002 r. oraz mapy drogowej sprecyzowano dla Rumunii wnastępujące priorytety i cele pośrednie. Priorytety przedstawione są zgodnie ze strukturą raportu okresowego [2]. Kryteria polityczne Demokracja i państwo prawa Przegląd ram prawnych z 1999 r. w sprawie służby cywilnej, wprowadzenie niezbędnego ustawodawstwa wtórnego oraz ustanowienie mechanizmów i struktur wykonawczych. - Przyjęcie całościowej strategii w zakresie reformy służby cywilnej, która wyjaśni instytucjonalne funkcje reformy administracyjnej i która obejmie: i) pełną reformę płac, która zostanie uzgodniona po przeprowadzeniu pełnej konsultacji z międzynarodowymi instytucjami finansowymi, ii) poprawione przepisy odnoszące się zarówno do szkolenia wstępnego, jak i stażu, iii) utworzenie struktury rozwoju kadrowego opartej na przejrzystych zasadach awansu i oceny, iv) wprowadzenie elementów nowoczesnego zarządzania zasobami ludzkimi oraz v) wzmocnienie struktur administracyjnych w celu zapewnienia, że Rumunia zdolna będzie w pełni wykorzystywać fundusze wspólnotowe. Strategia ta powinna określać program sukcesywnych reform oraz zapewniać ramy dla wieloletniej pomocy udzielanej przez dawców. - Przyjęcie całościowej strategii w zakresie reformy procesu definiowania zadań politycznych, która będzie obejmować: i) koordynację polityki i procedury konsultacji między ministerstwami, ii) konsultacje uczestników, iii) przegląd wszelkich projektów ustawodawczych pod względem ich następstw budżetowych iv) przegląd wszelkich projektów ustawodawczych pod względem ich zgodności z Układem Europejskim oraz dorobkiem wspólnotowym. Strategia ta powinna określać program sukcesywnych reform oraz zapewniać ramy dla wieloletniej pomocy udzielanej przez dawców. W celu wdrożenia powyższej strategii należy utworzyć specjalną jednostkę ds. reform. - Ograniczenie wydawania rozporządzeń i nadzwyczajnych rozporządzeń, jako instrumentów ustawodawczych oraz określenie okoliczności, w których te przepisy mogą zostać zastosowane. - Przyjęcie całościowej strategii dla zarządzania trwającym procesem decentralizacji/dekoncentracji. Strategia ta powinna określać zarówno program sukcesywnych reform, a także zapewniać ramy dla wieloletniej pomocy udzielanej przez dawców. Szczególną uwagę należy poświęcić kwestii zapewnienia samorządom na szczeblu lokalnym odpowiednich środków w pełni przejrzysty i przewidywalny sposób w celu dostosowania środków do zwiększonych obowiązków. - Wzmocnienie walki z korupcją poprzez: i) stałe wdrażanie strategii i programu przeciwdziałania korupcji, ii) wzmocnienie niezależności Biura Krajowego Prokuratora ds. Przeciwdziałania Korupcji, iii) wprowadzenie w Rumunii pojęcia administracyjnych sankcji karnych w stosunku do osób prawnych, iv) opracowanie kodeksów etycznych dla kluczowych zawodów łącznie z organami ścigania i sądownictwa oraz v) zapewnienie skutecznego ścigania przestępstw. - Poprawa wykonywania orzeczeń w sprawach cywilnych oraz udostępnienie odpowiednich środków celem wykonania tych orzeczeń. - Dalsze starania w celu opracowania skutecznego sytemu probacyjnego. - Opracowanie i wdrożenie strategii reformy sądownictwa, która: i) zapewni pełną niezawisłość sądownictwa w szczególności poprzez ustanowienie przejrzystego systemu rekrutacji i selekcji sędziów, uchylenie przepisu zezwalającego na mianowanie wyższych urzędników na stanowiska sędziowskie bez konieczności zdania egzaminu oraz przez wprowadzenie przejrzystych procedur prawnych w zakresie usuwania z urzędu sędziów oraz w zakresie podjęcia wobec nich sankcji z powodu ich uchybień; ii) zwiększy poziom profesjonalizmu sądownictwie, w szczególności poprzez poprawę programów szkoleniowych w ramach Krajowego Instytutu Sędziowskiego (NIM), wzmocnienie możliwości Centrum Szkolenia Urzędników w celu zapewnienia zarówno szkolenia wstępnego, jak i stażu oraz rozwijanie szkolenia dla innych zawodów prawniczych takich jak adwokaci, notariusze, komornicy, urzędnicy sądowi oraz pracownicy Ministerstwa Sprawiedliwości; iii) poprawi system administracyjny sądów, w szczególności poprzez modernizację zarządzania sprawami i system przechowywania informacji, poprzez opracowanie jasnych kryteriów w zakresie przydzielania spraw, stałe wprowadzenie alternatywnych form rozstrzygania sporów, rozszerzanie dostępu do bezpłatnej pomocy prawnej oraz ulepszenie wyposażenia i infrastruktury sądu. - Dalszy proces reformy i modernizacji policji w szczególności przez zakończenie wewnętrznej reorganizacji, dalsze wysiłki funkcjonariuszy policji w zakresie przestrzegania przez nich podstawowych praw człowieka, zwiększenie wykorzystania podejścia Wspólnoty do służby policyjnej oraz zapewnienie, że zostanie utworzony skuteczny system badania zażaleń w zakresie uchybień policji, który będzie właściwie funkcjonował. Powinno zostać zapewnione przystąpienie Romów do tego systemu. - Przegląd sekcji kodeksu karnego zajmujących się obrazą słowną, oszczerstwami i wykroczeniami przeciwko władzom w celu zapewnienia zgodności tych przepisów, a także orzecznictwa związanego z nimi, z Europejską Konwencją Praw Człowieka. - Wzmocnienie pewności prawnej w ramach rumuńskiego porządku prawnego na drodze ograniczenia prawa Prokuratora Generalnego do wnoszenia nadzwyczajnych apelacji (w szczególności apelacji o unieważnienie) tak, aby zapewnić, że prawo to używane będzie tylko w ograniczonej liczbie spraw oraz zgodnie z obiektywnymi kryteriami prawnymi. Prawa człowieka i ochrona mniejszości - Dalsza harmonizacja dorobku w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji oraz zapewnienie jej właściwego wdrożenia poprzez zapewnienie pełnego działania Rumuńskiej Rady Narodowej ds. Zwalczania Dyskryminacji [3]. - Dalsza reforma publicznego systemu opieki nad dziećmi zgodnie z krajową strategią w sprawie ochrony dzieci w trudnej sytuacji, poprzez skupienie się na zamknięciu instytucji starego modelu, wprowadzenie zmian organizacyjnych w odpowiednich instytucjach oraz zapobieganie ich instytucjonalizacji poprzez tworzenie alternatywnych instytucji dla rodzin i dzieci. Zapewnienie całkowitego wdrożenia Konwencji o Prawach Dziecka ONZ. - Opracowanie odpowiednich norm krajowych dla wszelkich instytucji ochrony dzieci, łącznie z ponowną oceną norm sanitarnych, oraz poprawa zdolności organu krajowego do przeprowadzania kontroli na poziomie lokalnym. - Praca mająca na celu zamknięcie istniejących szkół specjalnych poprzez rozwijanie spójnego systemu edukacyjnego. - Wdrożenie krajowej strategii w sprawie szpitali położniczych w celu obniżenia wskaźnika porzucania dzieci w tych szpitalach. - Utrzymanie obowiązującego moratorium w sprawie międzynarodowej adopcji do momentu przyjęcia nowego ustawodawstwa zgodnego z najlepszymi interesami dziecka oraz międzynarodowymi zobowiązaniami Rumunii, oraz zapewnienie zdolności administracyjnych celem wdrożenia nowego ustawodawstwa. - Zapewnienie odpowiedniego wsparcia finansowego oraz zdolności administracyjnych w celu wdrożenia narodowej strategii w sprawie poprawy sytuacji Romów. - Zapewnienie odpowiedniego wsparcia finansowego oraz zdolności administracyjnych w celu wdrożenia narodowej strategii w sprawie poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych. Kryteria gospodarcze - Dalsze obniżanie stopy inflacji. - Ustanowienie i wdrożenie strategii, która skutecznie obniży poziom zaległości płatniczych między przedsiębiorstwami. - Zapewnienie ścisłej kontroli realizacji paska wypłat w sektorze publicznym. - Poprawa stopy ściągalności płatności w sektorze energetycznym oraz przyjęcie systemu cen regulowanych zgodnych ze zmianami kosztów. - W sektorze fiskalnym, reformy powinny poprawić procedury budżetowe oraz zarządzanie wydatkami publicznymi, uprościć przepisy podatkowe, poprawić funkcjonowanie administracji podatkowej, łącznie ze stopą ściągalności wpływów oraz mieć na celu ograniczenie szarej strefy w gospodarce. - Poprawa skuteczności procedur upadłościowych. - W sektorze finansowym, znaczne zaawansowanie prywatyzacji sektora bankowego, rozwinięcie usług niebankowych sektora finansowego oraz rozwinięcie i poprawa pośrednictwa finansowego. - Ułatwienie i poprawa wykonania prawa własności. - Przyspieszenie stworzenia funkcjonującego rynku nieruchomości poprzez opracowanie polityki komasacji gruntów rolnych, zakończenie wydawania dokumentów poświadczających tytuł nadania gruntu oraz wzmocnienie praw własności. - Przyspieszenie postępu w reformowaniu przedsiębiorstw publicznych, łącznie z zakończeniem planów restrukturyzacji, prywatyzacji rentownych podmiotów oraz likwidacji podmiotów nierentownych. W tym kontekście, należy zwrócić szczególną uwagę na zwiększenie przejrzystości procedur księgowych w przedsiębiorstwach publicznych. - Stabilizacja zasad regulujących prywatyzację i działalność gospodarczą w celu zwiększenia ich przejrzystości. - Zwiększenie zakresu i jakości inwestycji publicznych, łącznie z infrastrukturą, edukacją, środowiskiem naturalnym oraz służbą zdrowia. - Obniżenie poziomu bezpośredniej i pośredniej pomocy państwa oraz zapewnienie, iż restrukturyzacja jest zgodna z dorobkiem w sprawie konkurencji i pomocy państwa w taki sposób, aby stworzyć efektywne i konkurencyjne firmy. Zdolność do przyjęcia wymogów członkostwa Swobodny przepływ towarów - Dalsza transpozycja wszelkich dyrektyw nowego podejścia oraz zapewnienie, że wszystkie europejskie zharmonizowane normy zostały przetransponowane na rumuńskie normy. Wsparcie rozwoju zdolności instytucjonalnych organów i laboratoriów dokonujących oceny zgodności. Określenie obowiązków oraz wzmocnienie nadzoru rynku w obszarach objętych dyrektywami nowego podejścia. - Zakończenie dostosowanie do dorobku dla sektora — szczegółowe ustawodawstwo dla obszarów objętych dyrektywami starego podejścia. - Ustanowienie systemu nadzoru rynku oraz przygotowanie administracji oraz podmiotów gospodarczych, zarówno w zakresie administracji oraz podmiotów gospodarczych zajmujących się żywnością, do stosowania wspólnotowych zasad bezpieczeństwa żywności. Restrukturyzacja systemu kontroli żywności. Zniesienie systemu zatwierdzania środków spożywczych przed wprowadzeniem do obrotu. - Przydzielenie zwiększonych środków (w zakresie wyposażenia oraz kadr) w celu poprawy usług kontroli żywności. - Dostosowanie ustawodawstwa w zakresie zamówień publicznych oraz zapewnienie jego właściwe wdrożenie, jak również przejrzystość przetargów w zamówieniach publicznych. - Przegląd ustawodawstwa w obszarach niezharmonizowanych, aby zapewnić jego zgodność z art. 28–30 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej oraz wyeliminować naruszające je przepisy. Podjęcie działań w celu ustanowienia uzgodnień administracyjnych dla przyszłego monitorowania w tym zakresie. Włączenie zasady wzajemnego uznawania do właściwego ustawodawstwa w zakresie towarów. - Wzmocnienie zdolności administracyjnych, w szczególności w odniesieniu do wdrożenia dyrektyw nowego podejścia oraz dorobku w zakresie produktów przemysłowych. Swobodny przepływ osób - Dalsze dostosowanie ustawodawstwa w zakresie wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych, zajmując się w szczególności brakami stwierdzonymi w obszarze wzajemnego uznawania programów kształcenia i szkolenia pielęgniarek, lekarzy, dentystów, położnych i farmaceutów. - Dostosowanie ustawodawstwa do reguł wspólnotowych w sprawie wymagań narodowościowych i językowych. - Dalsze dostosowanie dorobku w sferze równego traktowania, pozwoleń na pracę, zezwoleń na pobyt oraz dodatkowych emerytur. - Wzmocnienie publicznych służb zatrudnienia w celu uczestnictwa w sieci EURES. Należy położyć szczególny nacisk na szkolenia językowe dla pracowników. - Podjęcie środków przygotowawczych w celu wypełnienia finansowych i administracyjnych zobowiązań wynikających z zastosowania zasad koordynacji zabezpieczenia społecznego. Swoboda świadczenia usług - Wzmocnienie nadzoru usług finansowych oraz udostępnienie odpowiednich zasobów ludzkich w celu wdrożenia nowego ustawodawstwa. - Poprawa ram instytucjonalnych nadzoru finansowego oraz dalsze dostosowanie ustawodawstwa, szczególnie w obszarze papierów wartościowych i ubezpieczeń - Poprawa ostrożnościowych ram dla sektora bankowego w odniesieniu do konsolidacji oraz adekwatności kapitałowej. - Opracowanie zasad ładu korporacyjnego dla instytucji finansowych w celu zapewnienia ostrożnego zarządzania oraz wewnętrznych procedur kontroli jako mechanizmu zapobiegawczego. - Zakończenie przeglądu prawodawstwa rumuńskiego w obszarze usług niefinansowych. - Pełne dostosowanie ustawodawstwa w dziedzinie ochrony danych do dorobku, ze szczególną uwagą na wdrożenie oraz wykonanie. Swobodny przepływ kapitału - Dalsze dostosowanie ustawodawstwa oraz zapewnienie jego skutecznego wdrożenia. - Wdrożenie przepisów drugiej dyrektywy w sprawie prania brudnych pieniędzy oraz zapewnienie stosowania Europejskiej Konwencji o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa - Zniesienie ograniczenia w zakresie wewnętrznych inwestycji bezpośrednich dotyczących dyskryminacyjnych przepisów w szczegółowym ustawodawstwie sektorowym, łącznie z wymogami obywatelstwa oraz pobytu. - Liberalizacja przepływów kapitału zgodnie z rumuńską tabelą liberalizacji. - Przyjęcie ustawodawstwa w celu zakończenia dostosowania do ustawodawstwa UE w zakresie systemów płatniczych. - Dalsza liberalizacja przepływów kapitału zgodnie z rumuńską trzystopniową tabelą liberalizacji. - Należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe i jednolite stosowanie systemu prawnego i instytucjonalnego w celu zagwarantowania swobody wszelkich transakcji kapitałowych, nie tylko na poziomie krajowym, ale także na poziomie regionalnym i lokalnym. Prawo spółek - Dalszy postęp w dostosowaniu do dorobku w zakresie prawa spółek oraz rachunkowości oraz dążenie do poprawy zdolności administracyjnych na tym obszarze, szczególnie w odniesieniu do wykonania prawa. - Zmniejszenie poziomu piractwa i fałszerstw poprzez: i) dalsze dostosowanie do dorobku ustawodawstwa w zakresie prawa własności intelektualnej i przemysłowej oraz poprawa jego wykonania, szczególnie poprzez wzmocnienie zdolności administracyjnych organów ścigania w zakresie prawa własności intelektualnej i przemysłowej, ii) wzmocnienie sieci międzyinstytucjonalnej, iii) poprawa współpracy między organami ścigania (zwłaszcza policji, organów celnych oraz sądownictwa), iv) intensyfikacja szkolenia dla organów ścigania, włączając sędziów i prokuratorów, oraz v) zapewnienie właściwej kontroli granicznej. - Transpozycja dyrektywy w sprawie praw autorskich w społeczeństwie informacyjnym oraz dyrektywy w sprawie odsprzedaży praw autorskich. - Poprawa sprawozdawczości statystycznej do celów Biura ds. Praw Autorskich oraz Biura ds. Wynalazków i Znaków Towarowych. - Transpozycja dorobku dotyczącego interesów gospodarczych ugrupowań, a także przepisów w zakresie jurysdykcji i wykonania zagranicznych orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych. - Zapewnienie równości traktowania zagranicznych przedsiębiorstw we wdrażaniu prawa spółek, w szczególności w regulacjach dotyczących sporów handlowych. Polityka konkurencji - Zakończenie przygotowań ram ustawodawczych w zakresie pomocy państwa oraz regulacji antytrustowej. - Dalsze rozwijanie szkolenia pracowników zarówno w Radzie ds. Konkurencji i Biurze ds. Konkurencji. Zintensyfikowanie szkolenia pracowników sądownictwa w dziedzinie konkurencji. - Zwiększenie świadomości zasad między wszystkimi uczestnikami rynku oraz dawcami pomocy, szczególnie wśród podmiotów gospodarczych oraz w sądownictwie. - Poprawa współpracy miedzy Radą ds. Konkurencji, a Biurem ds. Konkurencji oraz wzmocnienie pozycji tych dwóch organów w stosunku do rumuńskich ministerstw oraz innych odnośnych władz. - W dziedzinie działalności antytrustowej, zniesienie wymogu indywidualnego powiadamiania oraz skoncentrowanie środków na sprawach, które przedstawiają najbardziej poważne zakłócenia konkurencji. Dążenie do prowadzenia dochodzeń podejmowanych z własnej inicjatywy oraz polityki odstraszających sankcji. - Zapewnienie pierwszeństwa zasadom konkurencji przed jakimkolwiek ustawodawstwem antykonkurencyjnym. - W dziedzinie pomocy państwa, poprawa wiedzy fachowej w celu poprawy jakości decyzji w zakresie pomocy państwa. - Wzmocnienie praw organów ds. konkurencji do sprzeciwiania się ustawodawstwu, na mocy którego przyznawana jest pomoc państwa. - Poprawa przejrzystości pomocy państwa, uaktualnienie rejestrów pomocy państwa oraz przygotowanie i przedstawianie Komisji rocznych sprawozdań. - Poprawa rejestru egzekwowania pomocy państwa, w szczególności poprzez: i) kontrolę ex ante wszystkich nowych środków pomocowych w celu zapewnienia pełnej zgodności z dorobkiem; ii) wykonanie reguł konkurencji w odniesieniu do pomocy nieogłaszanej; iii) ocenę istniejących środków pomocowych w Rumunii, w ramach których jest udzielana pomoc państwa w celu uzgodnienia z dorobkiem oraz przekształcenie uprzednio przydzielonych środków na pomoc zgodną z dorobkiem. - Zapewnienie zgodności z protokołem 2 Układu Europejskiego w sprawie produktów EWWiS. Rolnictwo - Zapewnienie właściwego przydziału zasobów ludzkich na poziomie centralnym Ministerstwa Rolnictwa, Żywności i Leśnictwa w celu umożliwienia prawidłowego wdrożenia i wykonania mechanizmów wspólnej polityki rolnej (WPR). - Wzmocnienie struktur administracyjnych w celu zapewnienia bardziej skutecznego wdrażania i zarządzania środkami SAPARD; podobne wzmocnienie struktur administracyjnych niezbędnych dla projektowania, wdrożenia, zarządzania, monitorowania, kontroli oraz oceny finansowanych przez Wspólnotę programów rozwoju obszarów wiejskich. - Zapewnienie szybkiego zakończenia wyników powszechnego spisu rolnego. - Wzmocnienie struktur administracyjnych w celu poprawy zdolności w zakresie kształtowania polityki oraz analiz gospodarczych. - Ukierunkowanie nowej państwowej polityki pomocy na rozwój polityki rolnej zorientowanej na rynek oraz udzielenie większej uwagi rozwojowi obszarów wiejskich. - Przygotowanie do wdrożenia i wykonania mechanizmów zarządzania wspólną polityką rolną, szczególnie systemu zintegrowanej administracji i kontroli (łącznie z systemem identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz systemem identyfikacji działek). - Dalsze dostosowanie ustawodawstwa weterynaryjnego i fitosanitarnego oraz poprawa uzgodnień kontrolnych, w szczególności na przyszłych granicach zewnętrznych. - Wzmocnienie zdolności administracyjnych w celu wdrożenia strategii bezpieczeństwa żywności. - Przyspieszenie reformy strukturalnej w sektorze rolnictwa oraz rolno-spożywczym - Zapewnienie inwestycji w celu zakończenia reformy katastralnej oraz rejestracji tytułów własności w urzędach rejestru gruntów. - W sprawie zagadnień horyzontalnych, podejmowanie wysiłków w zakresie rejestracji gruntów, organizacji międzybranżowych, polityki jakości oraz Systemu Rachunkowości Gospodarstw Rolnych (FADN). - Opracowanie środków wykonania nowego prawa o winach (w szczególności rejestru winnic). - Wzmocnienie zdolności administracyjnych w celu wdrożenia i wykonania dorobku, w szczególności w obszarze weterynarynaryjnym i fitosanitarnym, gdzie dodatkowe zasoby ludzkie wymagane są przez Krajową Agencję Sanitarną i Weterynaryjną w celu zakończenia przyjęcia dorobku w zakresie weterynarii. Rybołówstwo - Opracowanie rejestru połowów w pełnej zgodności z wymogami Wspólnoty. - Opracowanie wiarygodnego systemu statystyki rybołówstwa. - Wdrożenie ostatnio przyjętego ustawodawstwa regulującego funkcjonowanie głównych struktur organizacyjnych oraz zapewnienie wystarczających środków instytucjonalnych oraz wyposażenia związanego z inspekcjami i kontrolami na poziomie centralnym i regionalnym. - Wyjaśnienie podziału zadań administracyjnych między Ministerstwem Rolnictwa, Żywności i Leśnictwa a Ministerstwem Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska. - Zwiększenie liczby dodatkowych pracowników w Departamencie Rybołówstwa w Ministerstwie Rolnictwa, Żywności i Leśnictwa. - Wzmocnienie działań kontrolnych poprzez większy nacisk na szkolenia inspektorów rybołówstwa, zaopatrzenie we właściwy sprzęt oraz zwiększenie liczby inspektorów kontrolujących rybołówstwo morskie. - Przygotowanie wdrożenia przepisów regulujących zarządzanie zasobami i kontrolę. Polityka transportowa - W sektorze transportu drogowego: i) wzmocnienie zdolności administracyjnych dla wdrożenia dorobku fiskalnego i socjalnego/technicznego, ii) dalsze wdrażanie programów dla wycofania praktyk dyskryminacyjnych w opodatkowaniu transportu drogowego, iii) dalsze wdrażanie planów działania w zakresie wyposażenia rumuńskich samochodów ciężarowych w ograniczniki prędkości oraz sprzęt nagrywający, iv) dalsze wdrażanie zasad dotyczących czasu kierowania pojazdami oraz czasu odpoczynku, v) biorąc pod uwagę ustawodawstwo w zakresie ochrony środowiska, wdrożenie harmonogramu w celu zapewnienia koniecznych inwestycji w zakresie dostosowania sieci drogowej do poziomu wspólnotowych norm w zakresie nacisku na oś, oraz vi) zapewnienie, że inspekcja drogowa pojazdów nie będzie powodować żadnej dyskryminacji de facto między rumuńskimi a wspólnotowymi przewoźnikami i/lub pojazdami. - Zakończenie dostosowania do prawodawstwa morskiego UE w obszarze bezpieczeństwa i innych; poprawa bezpieczeństwa morskiego, w szczególności działalności instytucji administracyjnych bezpieczeństwa morskiego jako państwa bandery oraz zagwarantowanie niezależności ich działania. Pilna poprawa rejestracji bezpieczeństwa morskiego floty rumuńskiej na mocy Memorandum Paryskiego w drodze przyjęcia i wdrożenia wszelkich właściwych środków. Ponadto, zapewnienie wysokich standardów w zakresie państwowej kontroli portów. - Dalsza transpozycja i wdrożenie wspólnotowego dorobku w zakresie śródlądowych dróg wodnych. Restrukturyzacja i modernizacja rumuńskiej floty dunajskiej w celu zwiększenia jej konkurencyjności oraz przygotowania jej do spełniania wspólnotowych wymagań technicznych. - Dalsza transpozycja i wdrożenie wspólnotowego dorobku w zakresie lotnictwa i transportu kolejowego. - Zapewnienie zdolności administracyjnych w celu przygotowania do znacznych inwestycji niezbędnych w infrastrukturze kolejowej i drogowej. Podatki - Dalsze dostosowanie ustawodawstwa, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zwolnienia z podatku VAT, warunki refundacji, zakres opodatkowania oraz specjalne zasady opodatkowania VAT, jak również na poziom podatku akcyzowego, jego strukturę oraz zwolnienia. - Przyjęcie systemu zawieszania podatku akcyzowego (w szczególności przepisy regulujące działalność składów podatkowych). - Zapewnienie, że przyszłe ustawodawstwo będzie zgodne z zasadami kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej oraz skorygowanie istniejących szkodliwych przepisów. - Wzmocnienie zdolności administracyjnych oraz procedur kontrolnych, włączając współpracę administracyjną i wzajemną pomoc. Należy zwrócić szczególną uwagę na i) poprawę systemu ściągalności wpływów oraz systemu refundacji, ii) zapobieganie nadużyciom finansowym w zakresie zwrotów podatku VAT, iii) założenie rejestrów podatników, iv) wdrożenie strategii administracji podatkowej, v) ustanowienie kodeksów etycznych oraz środków zmierzających do ich stosowania, vi) ocena zapotrzebowania w zakresie zasobów ludzkich w ramach systemu podatkowego, oraz vii) opracowanie i wdrożenie systemu szkoleniowego obejmującego zarówno szkolenie wstępne, jak i staż. - Rozwinięcie systemów technik informatycznych w sposób umożliwiający wymianę danych elektronicznych ze Wspólnotą oraz jej Państwami Członkowskimi. Unia gospodarcza i walutowa - Dalsze dostosowanie ustawodawstwa do przepisów zawartych w dorobku dotyczących niezależności banku centralnego, zakazu uprzywilejowanego dostępu organów sektora publicznego do instytucji finansowych oraz zakazu bezpośredniego finansowania sektora publicznego. - Pełna harmonizacja statystyki finansów państwowych z wymogami normy ESA 95. Statystyka - Dalsza poprawa jakości oraz zakresu danych statystycznych poprzez udostępnienie odpowiednich środków w celu wzmocnienia zdolności statystycznych, włącznie na poziomie regionalnym. - Modernizacja metodologii statystycznej oraz rozpoczęcie przygotowań w kierunku przyszłego wprowadzenia systemu Intrastat. - Rozwój zdolności personelu w ramach administracji statystycznej oraz zapewnienie, że liczba personelu nie będzie się dalej zmniejszać. - Zapewnienie dalszej spójności zadań oraz obowiązków ośmiu głównych biur regionalnych. - Określenie długookresowej strategii dla rozwoju statystyki. - Stała modernizacja i rozwój zdolności technologii informatycznych oraz zapewnienie dalszego szkolenia pracowników poziomu centralnego i regionalnego w celu efektywnego wykorzystania sprzętu i oprogramowania. Polityka społeczna i zatrudnienie - Dalsze dostosowanie ustawodawstwa do dorobku w dziedzinie prawa pracy oraz wdrożenie nowego kodeksu pracy, oraz dodatkowych ustaw w sprawie wdrażania poszczególnych dyrektyw. - Zakończenie transpozycji dorobku w dziedzinie równości traktowania kobiet i mężczyzn oraz zapewnienie jego prawidłowego wdrożenia. Przyjęcie ustawy dotyczącej macierzyństwa, rodziny i ochrony dziecka. - Dalsze dostosowanie do dorobku w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji oraz zapewnienie jego prawidłowego wdrożenia. - Dalsza transpozycja dorobku w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wzmocnienie powiązania struktury administracyjnej i wykonawczej, w szczególności inspektoratów pracy. Poprawa współpracy między Ministerstwem Pracy i Solidarności Społecznej a Ministerstwem Zdrowia i Rodziny. - Dalsza transpozycja i wdrożenie ustawodawstwa w zakresie zdrowia publicznego - łącznie z dorobkiem w dziedzinie kontroli tytoniu - oraz poprawia krajowego systemu nadzoru i kontroli chorób zakaźnych zgodnie z wymogami wspólnotowymi. Rozwój systemu monitorowania zdrowia oraz technologii informatycznych, które spełniałyby normy wspólnotowe. - Wzmocnienie zdolności zarządzania reformą sektora zdrowia w całościowy sposób poprzez poprawę planowania strategicznego zasobów ludzkich oraz środków finansowych w sposób umożliwiający efektywne wykorzystanie funduszy publicznych przy jednoczesnym zapewnieniu równego dostępu do usług medycznych. Poprawa odpowiedzialności oraz przejrzystości w przyznawaniu i wykorzystaniu środków na opiekę zdrowotną. - Wdrożenie narodowego planu działania na rzecz zatrudnienia, biorąc pod uwagę skorygowane europejskie wytyczne oraz priorytety, zobowiązania i zalecenia określone we wspólnej ocenie priorytetów polityki zatrudnienia (JAP). - Dalszy rozwój zdolności wykonawczych Krajowej Agencji ds. Zatrudnienia w celu wdrożenia aktywnych środków i programów zatrudnienia, wzmocnienia ich regionalnych i lokalnych struktur oraz zapewnienie właściwych zdolności dla zarządzania różnymi projektami typu Europejskiego Funduszu Społecznego w trakcie przygotowań do funduszy strukturalnych. - Dalsze wsparcie wysiłków partnerów społecznych w zakresie budowania zdolności, w szczególności w związku z ich przyszłą rolą w opracowaniu i wdrażaniu wspólnotowej polityki zatrudnienia i polityki społecznej. Szczególną uwagę należy zwrócić na rozwijanie zdolności w nowych dziedzinach polityki, włączając zatrudnienie oraz spójność społeczną. - Wsparcie autonomicznego dialogu społecznego, szczególnie na poziomie przedsiębiorstw i sektorów, w celu poprawy jego zakresu. - Zakończenie przygotowania ustawodawstwa wtórnego niezbędnego dla wdrożenia nowej ustawy o pomocy społecznej oraz opracowanie systemu monitorowania i kontroli związanych z pomocą społeczną. Zakończenie i wdrożenie reformy systemu pomocy społecznej, (łącznie z zapewnieniem jasności procesu decentralizacji) zgodnie z dorobkiem. - W odniesieniu do wdrożenia ustawy o pomocy społecznej, poprawa współpracy międzyministerialnej, zapewnienie jasności obowiązków decentralizacji na poziomie lokalnym, zapewnienie wystarczającej liczby pracowników oraz skuteczne szkolenie personelu, jak również środki budżetowe. - Wdrożenie narodowej strategii spójności społecznej oraz przeciwdziałania ubóstwu (łącznie z gromadzeniem danych) oraz przyjęcie ustawodawstwa wtórnego w celu wyjaśnienia obowiązków instytucjonalnych zainteresowanych instytucji i organów. Energia - Dostosowanie strategii energetycznej do celów polityki energetycznej Wspólnoty oraz zapewnienie, iż strategia ta będzie zajmowała się rozwiązaniem następujących problemów strukturalnych tego sektora: i) zwiększanie poziomu opłacania rachunków oraz odzyskiwania poniesionych kosztów; ii) zmniejszenie zaległości płatniczych; iii) usunięcie pozostałych zniekształceń cenowych w sektorze energetycznym, zarówno bezpośrednich jak i pośrednich; iv) restrukturyzacja firmy Termoelectrica w pełnej zgodności ze wspólnotowym dorobkiem. - Wzmocnienie zdolności administracyjnych nowopowstałych podmiotów w ramach sektora (w szczególności regulatorów energii oraz podmiotu ds. efektywności energetycznej). - Dalsze stopniowe otwieranie rynku gazu i energii elektrycznej. Zakończenie procesu ustawodawczego łącznie z przyjęciem ustawodawstwa wtórnego. - Stopniowe podejmowanie środków w celu odbudowy zapasów ropy naftowej oraz zarządzania nimi zgodnie z dorobkiem. - Zmniejszenie intensywności energetycznej gospodarki rumuńskiej na wszystkich poziomach cyklu energetycznego. Wspieranie poprawy efektywności energetycznej przez zwiększanie oszczędności energetycznej oraz zwiększanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Dalsza transpozycja dorobku w zakresie efektywności energetycznej (etykietowanie urządzeń, normy minimalnej efektywności). - Zapewnienie zgodności z wymogami i procedurami Euratomu. - Dalsze wdrażanie wszystkich zaleceń zawartych w sprawozdaniu Rady z 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa jądrowego w kontekście rozszerzenia oraz w jej późniejszym sprawozdaniu z kontroli wzajemnej z czerwca 2002 r. przy należytym uwzględnieniu priorytetów określonych w powyższych sprawozdaniach. - Dalsze zapewnianie wysokiego poziomu bezpieczeństwa jądrowego w elektrownii jądrowej Cernavoda. - Skoncentrowanie się na wzmocnieniu niezależności, środkach oraz zdolności krajowego organu regulacyjnego ds. bezpieczeństwa jądrowego. - Rozwiązanie zagadnień zużytego paliwa jądrowego oraz odpadów jądrowych. Polityka przemysłowa - Wzmocnienie zdolności administracyjnych oraz struktur niezbędnych dla wdrożenia rumuńskiej strategii polityki przemysłowej ze szczególnym naciskiem na struktury poziomu regionalnego. - Przegląd bieżących ram polityki oraz ustawodawstwa w celu poprawy dostępu przedsiębiorstw (szczególnie małych i średnich przedsiębiorstw) do finansów inwestycyjnych. - Dalsze wdrażanie środków ułatwiających i stabilizujących warunki prowadzenia działalności gospodarczej w celu przyciągnięcia zagranicznych inwestycji. Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) - Zapewnienie skoordynowanego podejścia w zakresie wdrożenia zarówno planu działania dla zniesienia barier dla MŚP, jak również planu działania dla zniesienia barier administracyjnych dla działalności gospodarczej. - Wdrożenie Europejskiej Karty Małych Przedsiębiorstw. - Podjęcie środków w celu uniknięcia dublowania się obowiązków i zapewnienia skutecznej koordynacji między wieloma różnymi agencjami działającymi w tym sektorze. Nauka i badania - Wzmocnienie zdolności administracyjnych związanych z badaniami oraz infrastruktury w celu zwiększenia korzyści wynikających ze stowarzyszenia z odpowiednimi ramowymi programami Wspólnoty, łącznie z szóstym programem ramowym (2002–2006). Edukacja i szkolenie - Przygotowanie do pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie edukacji dzieci pracowników migrujących przed datą przystąpienia. Telekomunikacja i technologie informatyczne - Dalsze dostosowanie ustawodawstwa do dorobku oraz przyjęcie dalszych przepisów wykonawczych, w szczególności w zakresie usług pocztowych. - Wzmocnienie niezależności nowego organu regulacyjnego oraz zwiększenie szkoleń i inwestycji finansowych w celu zapewnienia wystarczających zdolności administracyjnych. - Zakończenie rozdziału interesów regulacyjnych i własnościowych. Polityka w dziedzinie kultury i przemysłu audiowizualnego - Dalsze dostosowanie ustawodawstwa oraz rozwój zdolności Krajowej Rady Audiowizualneej w celu wykonania nowej ustawy audiowizualnej w sposób przewidywalny, przejrzysty i skuteczny. - Zapewnienie, że przeprowadzona restrukturyzacja w Ministerstwie Kultury i Religii związana z zagadnieniami audiowizualnymi nie będzie miała wpływu na rumuńskie zdolności instytucjonalne w celu zabezpieczenia skutecznego dostosowania ustawodawstwa. Polityka regionalna i koordynacja instrumentów strukturalnych - Opracowanie narodowej polityki w zakresie spójności gospodarczej i społecznej oraz, w tym kontekście, regularna aktualizacja oraz ulepszanie narodowego planu rozwoju (szczególnie poprzez dalszą koordynację z procesem budżetowym i procesem tworzenia polityki na poziomie krajowym, łącznie z wieloletnim programowaniem i planowaniem budżetowym). - Wzmocnienie zdolności instytucjonalnych i administracyjnych podmiotów odpowiedzialnych za programowanie i zarządzanie funduszami spójności gospodarczej i społecznej, zgodnie z zasadami w ramach funduszy strukturalnych. - Ustanowienie jasnego podziału obowiązków na poziomie krajowym i regionalnym oraz poprawa zdolności administracyjnych w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy, charakterystyki kariery zawodowej oraz szkolenia. - Poprawa koordynacji i współpracy między ministerstwami oraz między odpowiednimi agencjami i partnerami społecznymi i gospodarczymi. - Utworzenie wymaganych systemów monitorowania i oceny dla funduszy strukturalnych, szczególnie w zakresie oceny ex ante oraz ex post dla gromadzenia odpowiednich informacji statystycznych i wskaźników. - Rozwinięcie zdolności technicznej w zakresie realizacji projektów, które mają być współfinansowane przez fundusze strukturalne: i) selekcja, debata i wyjaśnienie priorytetów rozwoju, zarówno na poziomie krajowym i regionalnym oraz ii) określenie, zaprogramowanie i przygotowanie projektów. - Rozpatrywanie zarówno ustawodawczych, jak i administracyjnych aspektów odnoszących się do wspólnotowych wymagań w zakresie zarządzania finansami oraz kontroli (funkcje kontroli i audytu, aktywizacja i obieg przepływów finansowych, krajowe współfinansowanie). Przygotowanie się do przydziału funkcji kontroli w szczególności funkcji audytu wewnętrznego w ramach organów zarządzających, organów płatniczych oraz, jeśli stosowne, organów pośredniczących. Środowisko naturalne - Zakończenie ogólnej oceny sytuacji w sektorze środowiska naturalnego w celu określenia występujących braków, które należy wyeliminować. - Zapewnienie skutecznego wdrożenia dorobku, łącznie poprzez zapewnienie niezbędnych środków finansowych, kładąc szczególny nacisk na ocenę wpływu na środowisko, dostęp do informacji, zarządzanie odpadami, zanieczyszczenia przemysłowe oraz zarządzanie ryzykiem, ochronę przyrody, chemicznie i genetycznie zmodyfikowane organizmy, bezpieczeństwo jądrowe i ochronę przed promieniowaniem. - Poprawa sposobu przygotowań ustawodawczych poprzez umożliwienie prowadzenia pełnych konsultacji z uczestnikami (włączając pozostałe ministerstwa, podmioty gospodarcze oraz organizacje pozarządowe), oraz zwrócenie pełnej uwagi na wymagania wdrożeniowe, łącznie z kompleksową oceną kosztów wdrożenia. - Opracowanie planów wdrożenia łącznie ze strategiami finansowania w celu określenia niezbędnych kroków dla zapewnienia pełnego wdrożenia w średnim i krótkim okresie. Powyższe plany powinny także uwzględniać dostępne zasoby oraz wzmocnienie możliwości instytucjonalnych, oraz dalsze opracowanie metody monitorowania skutecznego wdrożenia. Zapewnienie zaangażowania uczestników w fazę planowania wdrożenia. - Poprawa zdolności administracyjnych w celu wdrożenia dorobku, poprzez wzmocnienie kadrowe zarówno w ministerstwie oraz w innych odpowiednich organach. Szczególną uwagę należy zwrócić na wzmocnienie zdolności inspektoratów ochrony środowiska na poziomie lokalnym i regionalnym oraz na koordynację między ministerstwami. - Zapewnienie, że dostępne są wystarczające środki na poziomie lokalnym w celu zwiększenia statusu istniejącego personelu, tworzenia miejsc pracy dla nowych inspektorów oraz ich odpowiedniego przeszkolenia. - Wzmocnienie struktur i mechanizmów (łącznie z koordynacją między ministerstwami) w celu zapewnienia włączenia wymogów ochrony środowiska naturalnego do określania i wdrażania wszelkich innych polityk sektorowych w celu wspierania ich stałego rozwoju. Konsumenci i ochrona zdrowia - Rozpoczęcie wdrożenia pięcioletniej strategii Krajowego Organu ds. Ochrony Konsumentów. - Poprawa współpracy między odpowiednimi podmiotami działającymi w tej dziedzinie oraz dążenie do wyjaśnienia ich odpowiednich ról i zadań. - Wdrożenie istniejącego ustawodawstwa oraz zapewnienie, że struktury administracyjne będą zdolne do skutecznego działania, w szczególności w zakresie nadzorowania rynku oraz wykonania. Należy położyć szczególny nacisk na zagadnienia bezpieczeństwa nieżywnościowych towarów konsumpcyjnych oraz przydzielić wystarczające środki na przeprowadzenie analizy laboratoryjnej. - Zwiększenie poziomu świadomości konsumentów i producentów w zakresie nowych przepisów oraz wsparcie działalności zrzeszeń konsumenckich w zakresie opracowywania i wdrażania polityki ochrony konsumentów. Wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne - Dalsza poprawa zarządzania granicami poprzez: i) rozszerzanie zakresu zintegrowanej strategii zarządzania granicami w celu objęcia nią wszystkich granic, ii) rozwój zintegrowanego systemu nadzoru morskiego, iii) poprawę koordynacji i współpracy wszystkich agencji pracujących na granicy, iv) zapełnianie wolnych stanowisk w straży granicznej, v) modernizację infrastruktury oraz wyposażenia na podstawie wdrożenia wieloletniego planu inwestycyjnego oraz vi) wzmocnienie wykorzystania metod analizy ryzyka i wzmocnienie funkcji wywiadu w straży granicznej. - Wdrożenie uaktualnionego planu działania z Schengen oraz dalsze przygotowanie do pełnego uczestnictwa w Systemie Informacyjnym Schengen drugiej generacji (SIS II) poprzez rozwój krajowych baz danych i rejestrów. - Dalsza poprawa uzgodnień wizowych poprzez i) dalsze dostosowanie do list negatywnych i pozytywnych WE, ii) bardziej bezpieczne krajowe naklejki wizowe, iii) poprawa zdolności administracyjnych centrum wizowego, oraz iv) zapewnienie wszystkim biurom dyplomatycznym i konsularnym sprzętu technicznego dla wykrywania podrobionych i sfałszowanych dokumentów. - Dalsze dostosowanie ustawodawstwa azylowego do dorobku, zapewnienie pełnego przestrzegania zasady niewydalania oraz wdrożenie programów integracyjnych dla osób ubiegających się o azyl i uchodźców. - Przygotowanie infrastruktury w celu zapewnienia w momencie przystąpienia pełnego wdrożenia przepisów odnoszących się do Eurodac oraz Dublin II. - Opracowanie oraz wdrożenie strategii zwalczania przestępczości zorganizowanej zgodnie z przepisami przedakcesyjnego paktu w sprawie przestępczości zorganizowanej poprzez: i) ustanowienie ram dla zwiększonej współpracy i koordynacji między organami ścigania wyspecjalizowanymi w zwalczaniu różnych form przestępczości (ze szczególnym uwzględnieniem zwalczania przestępczości finansowej i gospodarczej, handlu narkotykami, fałszowanych towarów i broni) oraz ii) zapewnienie dalszych specjalistycznych szkoleń w powyższych dziedzinach. - Dalsze wysiłki w celu zwalczania nielegalnej imigracji przez Rumunię i z Rumunii, ze zwróceniem szczególnej uwagi na organizacje ułatwiające nielegalny wjazd ludzi (w szczególności kobiet i dzieci) do Państw Członkowskich UE. Należy zwrócić szczególną uwagę na zagadnienie reintegracji osób odesłanych do Rumunii, w szczególności ofiar handlu ludźmi. - Zapewnienie spełnienia wymagań wstępnych do zawarcia umowy o współpracy z Europolem. - Dalsza walka z narkotykami poprzez: i) dalsze wdrażanie narodowej strategii na rzecz zwalczania nadużywania narkotyków oraz nielegalnego handlu narkotykami i prekursorów narkotyków, ii) wzmocnienie zdolności administracyjnych i koordynacyjnych Krajowej Agencji ds. Zwalczania Narkotyków, iii) prawne ustanowienie krajowego punktu kontaktowego z wyraźnym mandatem, który przewiduje jego główne zadania i obowiązki oraz iv) dalszy rozwój systemu informacji o narkotykach w celu zapewnienia bardziej dokładnego monitorowania i oceny sytuacji. - Dalsze przygotowania dla pełnego wdrożenia, przy przystąpieniu, konwencji o współpracy celnej trzeciego filaru. - Podjęcie dalszych środków w celu zapewnienia wdrożenia instrumentów UE w obszarze współpracy sądowej w sprawach cywilnych, w szczególności w zakresie wzajemnego uznawania i wykonania orzeczeń sądowych. - Zmiana ustawodawstwa w celu przystąpienia do Konwencji UE o Wzajemnej Pomocy w Sprawach Karnych i jej wdrożenia przy przystąpieniu. Podjęcie niezbędnych kroków w celu przygotowania do pełnego wdrożenia przy przystąpieniu instrumentów stosujących zasadę wzajemnego uznawania, w szczególności europejski nakaz aresztowania oraz decyzję ramową w sprawie wykonania nakazów sądowych w sprawach zabezpieczenia mienia lub dowodów. - Dalsze dostosowanie do dorobku w zakresie ochrony prawa karnego finansowych interesów Wspólnot (Konwencja z 1995 r.) oraz wdrożenie odpowiedniego ustawodawstwa. - Zapewnienie dostosowania ustawodawstwa do dorobku w zakresie ochrony karnoprawnej EUR przed fałszerstwami. Unia celna - Zakończenie zbliżenia ustawodawstwa celnego, w szczególności w odniesieniu do reguł pochodzenia oraz statusu strefy wolnocłowej. - Poprawa współdziałania między służbami celnymi a innymi organami ścigania prawa. - Podjęcie środków w celu zapewnienia jednolitego stosowania procedur celnych na całym obszarze celnym. - Zwalczanie nieprawidłowości poprzez zwiększenie wykorzystania metod analizy ryzyka oraz wzmocnienie funkcji wywiadowczych w administracji celnej. - Dalsze wysiłki w celu wdrożenia polityki etyki zawodowej w sferze celnej oraz zwalczanie korupcji w służbach celnych. - Wdrożenie środków w celu zmniejszenia czasu oczekiwania na granicy, zwalczania transgranicznego ruchu towarów pirackich i podrobionych oraz zwalczania przestępczości gospodarczej i przestępczości zorganizowanej. - Wzmocnienie zdolności administracyjnych i operacyjnych w dziedzinie przestrzegania prawa celnego. Należy ocenić wymagania odnośnie do zasobów ludzkich oraz rozwinąć scentralizowane szkolenie. - Przyspieszenie wdrożenia strategii technologii informatycznych rumuńskiej administracji celnej; opracowanie systemów technologii informatycznych co umożliwi wymianę danych komputerowych w ramach powiększonej Wspólnoty; przygotowanie do instalacji i działania CCN/CSI (wspólna sieć łączności/wspólny system połączeń). - Podjęcie kroków w celu przygotowania do wdrożenia, przy przystąpieniu, zobowiązań w dziedzinie gromadzenia i kontroli środków własnych Wspólnoty oraz zarządzania elementami w sferze celnej wspólnej polityki rolnej (kontrola refundacji wywozowych itd.). Stosunki zewnętrzne - Przeprowadzenie analizy wszystkich międzynarodowych traktatów i porozumień w celu zapewnienia, że zostaną podjęte przygotowania dla wypowiedzenia lub renegocjacji tych aktów prawnych, które są niezgodne z dorobkiem. Kontrola finansowa - Rozwój zdolności instytucjonalnych dla prawidłowego stosowania prawa o prewencyjnej kontroli finansowej oraz prawa o audycie wewnętrznym. Szczególnym wymogiem jest uogólnienie funkcjonalnie niezależnych jednostek audytu wewnętrznego w instytucjach publicznych, zreorganizowanych zgodnie z przepisami nowej ustawy o publicznym audycie wewnętrznym. Szczególną uwagę należy zwrócić na instytucje odpowiedzialne za zarządzanie funduszami wspólnotowymi. - Utworzenie centralnej jednostki harmonizującej audyt wewnętrzny, odpowiedzialnej za opracowanie i przystosowanie jednolitych ram prawnych w zakresie publicznego audytu wewnętrznego. - Zapewnienie niezależności Trybunału Obrachunkowego Rumunii poprzez konstytucyjną poprawkę, zgodną z międzynarodowymi normami dotyczącymi organizacji najwyższych instytucji audytorskich. - Wzmocnienie procedury parlamentarnej kontroli wyników audytów prowadzonych przez Trybunał Obrachunkowy Rumunii oraz poprawa przejrzystości i upowszechnianie sprawozdań Trybunału Obrachunkowego Rumunii. - Rozwinięcie i wdrożenie norm w zakresie audytu zewnętrznego, zgodnych z przyjętymi na świecie standardami audytu zewnętrznego oraz zgodnych z dorobkiem. Dalszy rozwój skutecznego szkolenia pracowników. - Zapewnienie prawidłowego wdrożenia przepisów w odniesieniu do rozwiązywania nieprawidłowości w ramach programów Phare, SAPARD oraz ISPA. - Zapewnienie operacyjnej skuteczności oraz operacyjnej niezależności Koordynacyjnej Służby ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (AFCOS), oraz wdrożenie skutecznej współpracy z Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) w ramach Koordynacyjnej Służby. Udzielenie pierwszeństwa rozwojowi mechanizmów w zakresie zapytań administracyjnych oraz dalszych dochodzeń sądowych dotyczących zwalczania nadużyć finansowych. - Podjęcie niezbędnych kroków w celu przygotowania się do wdrożenia dorobku w zakresie ochrony EUR przed fałszerstwami. Budżet - Dalsza rozbudowa zdolności technicznych i administracyjnych w zakresie działań przygotowawczych dotyczących operacyjnego zarządzania środkami własnymi. Dalsze wysiłki dla określenia niezbędnych procedur oraz uzgodnień organizacyjnych, oraz rozwinięcie koniecznych zdolności w celu koordynacji obliczania, monitorowania, wypłacania, kontroli i oceny funduszy przeznaczonych do i z budżetu Wspólnoty, zgodnie z dorobkiem dotyczącym środków własnych. - zwiększenie zdolności obliczania bazy zasobów podatkowych VAT zgodnie z normami ESA 95. - Rozpoczęcie opracowania systemu sprawozdawczości w sprawach nadużyć finansowych oraz nieprawidłowości, a także systemu rachunkowości w zakresie tradycyjnych środków własnych. - Uruchomienie działania w zakresie organizacyjnych aspektów oraz powiązanych zdolności administracyjnych dotyczących opłat cukrowych, ze szczególną uwagą dla ustanowienia struktur, odpowiedzialności oraz sposobów funkcjonowania Agencji Płatniczej i Interwencyjnej. 5. PROGRAMOWANIE Na okres 2000–2006 r., w dodatku do programu Phare, pomoc finansowa dla Rumunii obejmuje wsparcie dla środków przedakcesyjnych dla rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich poprzez przedakcesyjny instrument SAPARD rozporządzenie Rady (WE) nr 1268/1999 (Dz.U. L 161 z 26.6.1999, str. 87); oraz wsparcie dla projektów infrastrukturalnych w zakresie środowiska naturalnego i transportu poprzez instrument strukturalny ISPA rozporządzenie Rady (WE) nr 1267/99 (Dz.U. L 161 z 26.6.1999, str. 73), który priorytetowo traktuje środki podobne do Funduszu Spójności w okresie przedakcesyjnym. Z tych środków krajowych, Rumunia może również finansować część swojego udziału w programach wspólnotowych włączając programy ramowe badań i rozwoju technicznego oraz programy w obszarach edukacji i przedsiębiorczości. Dodatkowo Rumunia będzie miała dostęp do finansowania z programów wielostronnych i horyzontalnych bezpośrednio związanych z dorobkiem. Wspólne finansowanie przez kraje kandydujące jest konsekwentnie wymagane dla wszystkich projektów inwestycyjnych. Od 1998 r. Komisja pracowała z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i międzynarodowymi instytucjami finansowymi, w szczególności z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju i Bankiem Światowym, w celu ułatwienia współfinansowania projektów odnoszących się do priorytetów przedakcesyjnych. 6. PRZEPISY WARUNKOWE Pomoc wspólnotowa dla finansowania projektów poprzez trzy przedakcesyjne instrumenty Phare, ISPA i SAPARD jest zależna od poszanowania przez Rumunię jej zobowiązań na mocy Układu Europejskiego, dalszych kroków mających na celu spełnienie kryteriów kopenhaskich, w szczególności postępu w wypełnianiu szczególnych priorytetów niniejszego skorygowanego Partnerstwa dla Członkostwa. Niewypełnienie tych ogólnych warunków może prowadzić do decyzji Rady w sprawie zawieszenia pomocy finansowej na podstawie art. 4 rozporządzenia (WE) nr 622/98. 7. MONITOROWANIE Wdrożenie Partnerstwa dla Członkostwa oraz mapy drogowej jest monitorowane w ramach Układu Europejskiego. Jak podkreśliła Rada Europejska w Luksemburgu, ważne jest, aby instytucje Układu Europejskiego nadal stanowiły ramy, w których przyjęcie i wdrożenie dorobku może być badane. Podkomitety Układu Europejskiego dają możliwość dokonania przeglądu wdrożenia priorytetów Partnerstwa dla Członkostwa, a także postępu w zakresie zbliżenia, wdrożenia i wykonania ustawodawstwa. Komitet Stowarzyszenia omawia ogólny rozwój, postęp i problemy w spełnianiu priorytetów Partnerstwa dla Członkostwa, a także bardziej szczegółowe zagadnienia zgłoszone przez podkomitety. Komitet Zarządzający Phare zapewnia, że działania sfinansowane ze wszystkich trzech instrumentów przedakcesyjnych, Phare, ISPA, oraz SAPARD, są zgodne ze sobą, a także z Partnerstwami dla Członkostwa, jak ustanowiono w rozporządzeniu koordynującym rozporządzenie Rady (WE) nr 1266/199(Dz.U. L 161 z 26.6.1999, str. 68). Partnerstwo dla Członkostwa będzie nadal korygowane w miarę konieczności zgodnie z art. 2 rozporządzenia (WE) nr 622/98. [1] Decyzja Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. w sprawie zasad, priorytetów, celów pośrednich i warunków zawartych w Partnerstwie dla Członkostwa, dotyczącym Rumunii (Dz.U. L 44 z 14.2.2002, str. 82). [2] Sposób prezentacji jest identyczny z przedstawionym w raporcie okresowym i mapie drogowej z 2002 r. [3] Patrz: rozdział dotyczący polityki społecznej i zatrudnienia. --------------------------------------------------