Rozporządzenie Rady (WE) nr 1658/98

z dnia 17 lipca 1998 r.

w sprawie współfinansowania działań wraz z europejskimi pozarządowymi organizacjami ds. rozwoju w dziedzinach dotyczących krajów rozwijających się

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 130w,

uwzględniając wniosek Komisji [1],

stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 189c Traktatu [2],

a także mając na uwadze, co następuje:

Komisja w swym skierowanym do Rady komunikacie z dnia 6 października 1975 r. przedstawiła wytyczne odnośnie do stosunków z organizacjami pozarządowymi oraz ogólne warunki i procedury wykorzystania funduszy przeznaczonych na rzecz działań w zakresie rozwoju podejmowanych przez takie organizacje;

władze budżetowe wprowadziły do budżetu na 1976 r. pozycję przewidującą współfinansowanie z organizacjami pozarządowymi i od tego czasu stopniowo podwyższały tę pozycję (z 2,5 miliona ECU w 1976 r. do 174 milionów ECU w 1995 r.) na podstawie corocznych sprawozdań Komisji w sprawie wykorzystania tych środków;

na swym posiedzeniu dnia 28 listopada 1977 r. Rada przyjęła ogólne warunki i procedury proponowane przez Komisję;

Parlament Europejski w swej rezolucji z dnia 14 maja 1992 r. w sprawie roli organizacji pozarządowych we współpracy na rzecz rozwoju [3] potwierdził szczególną i wyjątkową rolę organizacji pozarządowych oraz użyteczność i skuteczność ich działań w zakresie rozwoju, podkreślając w szczególności kluczowe znaczenie pracy organizacji pozarządowych na rzecz grup marginesu społecznego w krajach rozwijających się, potrzebę zachowania swobody działania organizacji pozarządowych oraz istotną rolę organizacji pozarządowych w promowaniu praw człowieka oraz rozwoju demokracji;

w uchwale z dnia 27 maja 1991 r. w sprawie współpracy z organizacjami pozarządowymi Rada podkreśliła znaczenie autonomii i niezależności organizacji pozarządowych; Rada uznała ponadto, że wspólnotowy system współpracy z organizacjami pozarządowymi powinien być komplementarny do podobnych wysiłków na szczeblu krajowym oraz uznała potrzebę elastyczności procedur i ich stosowania;

we wnioskach z dnia 18 listopada 1992 r. Rada przyjęła z zadowoleniem kryteria, według których Komisja wybiera do współfinansowania projekty w zakresie rozwoju i edukacji, znacząco wzmacniając strukturę demokracji oraz poszanowanie praw człowieka w krajach rozwijających się, a jasne stanowisko Komisji, że głównym kryterium jest jakość projektu, szczególnie spotkało się z pełnym poparciem Rady;

z europejskimi organizacjami pozarządowymi powinny zostać ustalone administracyjne procedury współfinansowania działań pozostających w polu zainteresowania krajów rozwijających się,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

1. Wspólnota wraz z europejskimi organizacjami pozarządowymi w rozumieniu art. 3 współfinansuje działania lokalne mające na celu zaspokojenie podstawowych potrzeb znajdujących się w niekorzystnej sytuacji mieszkańców krajów rozwijających się. Pierwszeństwo przyznaje się propozycjom działań opartych na inicjatywach partnerów w krajach rozwijających się. Działania takie są proponowane przez europejskie organizacje pozarządowe i przeprowadzane we współpracy z ich partnerami w krajach rozwijających się, zaś ich celem jest walka z ubóstwem oraz polepszenie warunków życia i możliwości samodzielnego rozwoju wybranych grup społecznych.

2. Wspólnota wraz z europejskimi organizacjami pozarządowymi w rozumieniu art. 3 współfinansuje również działania mające na celu podniesienie świadomości społecznej i informowanie opinii publicznej w Europie o problemach rozwojowych w krajach rozwijających się oraz ich stosunkach z krajami uprzemysłowionymi. Działania takie są proponowane przez europejskie organizacje pozarządowe i mają na celu organizowanie społecznego poparcia w Europie dla rozwoju oraz strategii i działań przynoszących korzyści mieszkańcom krajów rozwijających się.

3. Wspólnota współfinansuje również działania mające na celu umocnienie współpracy i koordynacji między organizacjami pozarządowymi z Państw Członkowskich oraz między organizacjami pozarządowymi z Państw Członkowskich i instytucjami Wspólnoty.

Artykuł 2

1. Działania w krajach rozwijających się współfinansowane na mocy art. 1 ust. 1 dotyczą w szczególności lokalnego rozwoju społeczno-ekonomicznego na obszarach wiejskich i miejskich, rozwoju zasobów ludzkich, w szczególności w drodze szkolenia oraz wsparcia instytucjonalnego lokalnych partnerów w krajach rozwijających się.

W tych dziedzinach aktywności, chociaż jakość działań ma znaczenie nadrzędne, szczególną uwagę należy zwracać na działania związane z:

- wzmacnianiem rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i współuczestnictwa, a także promowaniem i obroną praw człowieka oraz demokracji,

- rolą kobiet w procesie rozwoju,

- stałym rozwojem.

Szczególną uwagę zwraca się także na:

- ochronę zagrożonych kultur, w szczególności zagrożonych kultur rdzennych mieszkańców,

- ochronę i poprawę sytuacji i praw dziecka w krajach rozwijających się.

2. Działania mające na celu rozwój świadomości społecznej i informowanie opinii publicznej we wszystkich Państwach Członkowskich, wprowadzane na mocy art. 1 ust. 2, powinny być skierowane do jasno zdefiniowanych grup, dotyczyć jasno określonych zagadnień, opierać się na wyważonej analizie i odpowiedniej znajomości zagadnień i grup docelowych, a także powinny być prowadzone na skalę europejską.

Chociaż jakość działań ma znaczenie nadrzędne, szczególną uwagę należy poświęcać działaniom rozwijającym świadomość społeczną, które:

- podkreślają wzajemną zależność Państw Członkowskich i krajów rozwijających się,

- dążą do zorganizowania poparcia dla bardziej sprawiedliwych stosunków północ-południe,

- zachęcają do współpracy między organizacjami pozarządowymi,

- umożliwiają odgrywanie czynnej roli przez partnerów w krajach rozwijających się.

3. Działania mające na celu wzmacnianie koordynacji między organizacjami pozarządowymi z Państw Członkowskich i instytucjami Wspólnoty, wprowadzane na mocy art. 1 ust. 3, dotyczą między innymi rozwoju właściwych sieci wymiany i informacji.

4. W określaniu, czy proponowane działanie nadaje się do współfinansowania przez Wspólnotę, kryterium stanowi jego spodziewany wpływ na rozwój w danym kraju lub krajach rozwijających się. Zwraca się uwagę na:

- trwały wpływ w planowanym projekcie,

- jasne określenie i monitorowanie celów i wskaźników skuteczności dla wszystkich projektów,

- spójność z innymi akcjami rozwojowymi podmiotów zdecentralizowanych, przy unikaniu niezgodności z innymi instrumentami współpracy wspólnotowej.

Artykuł 3

1. Podmioty współpracujące, uprawnione do współfinansowania na podstawie niniejszego rozporządzenia, to organizacje pozarządowe spełniające następujące warunki:

- muszą być utworzone w Państwie Członkowskim i zgodnie z przepisami prawa tego państwa, jako autonomiczne organizacje nienastawione na przynoszenie zysku,

- muszą mieć siedzibę w Państwie Członkowskim i siedziba ta musi być głównym centrum decyzyjnym w odniesieniu do współfinansowanych działań,

- większość ich funduszy musi pochodzić z Europy.

2. Przy określaniu, czy dana organizacja pozarządowa jest uprawniona do współfinansowania, pod uwagę brane są także następujące czynniki:

- zdolność do zorganizowania autentycznej solidarności ze strony mieszkańców Europy dla działań tej organizacji na rzecz rozwoju,

- preferencje, jakie przyznaje rozwojowi i jej doświadczenie na tym polu,

- zdolności w zakresie zarządzania administracyjno-finansowego,

- jeśli to możliwe, znajomość przedmiotowego sektora i kraju,

- zdolność wspierania działań w zakresie rozwoju, proponowanych przez partnerów w krajach rozwijających się oraz rodzaj i zakres jej powiązań z podobnymi organizacjami w krajach rozwijających się.

Artykuł 4

1. Współfinansowanie wspólnotowe działań określonych w art. 1 może obejmować, w dewizach lub walucie danego kraju:

- nakłady inwestycyjne,

- wydatki powiązane z inwestycją, przy zapewnieniu, że projekty te pozostaną wykonalne po zaprzestaniu pomocy z zewnątrz,

- wszelkie wydatki niezbędne dla sprawnego wykonania współfinansowanych działań, łącznie z kosztami administracyjnymi organizacji pozarządowych lub sieci organizacji pozarządowych.

W szczególnym przypadku, gdy kursy wymiany zmieniają się radykalnie na niekorzyść ostatecznych beneficjantów projektów w krajach rozwijających się, Komisja może, na wniosek danej organizacji pozarządowej, podjąć właściwe środki w celu zneutralizowania skutków takich zmian.

2. Organizacja pozarządowa, z którą zostanie zawarta umowa o współfinansowaniu, powiadamia swoich partnerów o wkładzie Wspólnoty na rzecz danych działań.

3. Organizacja pozarządowa systematycznie zachęca korzystające docelowo z danych działań agencje lub partnerów z kraju rozwijającego się do wnoszenia wkładów niepieniężnych lub finansowych, w zależności od ich możliwości i szczególnego rodzaju danego działania.

Artykuł 5

Współfinansowanie wspólnotowe na podstawie niniejszego rozporządzenia przybiera postać dotacji, włączywszy wkład do kapitału obrotowego dla projektów mikrokredytowych.

W przypadku projektów mikrokredytowych współfinansowanych z europejskimi organizacjami pozarządowymi, które przewidują, że lokalny partner w krajach rozwijających się w całości lub w części finansuje i zarządza kapitałem obrotowym, spłacane przez ostatecznych beneficjantów minipożyczki trafiające do kapitału obrotowego mogą być ponownie wykorzystane na minipożyczki dla innych ostatecznych beneficjantów.

Artykuł 6

1. Komisja szacuje, decyduje i zarządza współfinansowaniem działań objętych niniejszym rozporządzeniem, zgodnie z obowiązującymi procedurami budżetowymi i innymi, w szczególności ustanowionymi w rozporządzeniu finansowym mającym zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich, biorąc pod uwagę rodzaj i szczególne cechy organizacji pozarządowych, szczególnie ich wkład finansowy w dane działania.

Co do zasady decyzja odnośnie do udzielenia wsparcia działaniom powinna być podjęta w ciągu sześciu miesięcy od daty otrzymania wniosku. Jeżeli podczas badania akt okaże się, że wniosek nie jest kompletny, okres sześciu miesięcy rozpoczyna swój bieg od momentu otrzymania wymaganej informacji. Jeżeli decyzja będzie odmowna, danej organizacji pozarządowej zostanie podane, możliwe do zweryfikowania, uzasadnienie podjętej decyzji.

2. Wszystkie umowy o współfinansowaniu zawarte na podstawie niniejszego rozporządzenia uprawniają Komisję oraz Trybunał Obrachunkowy do przeprowadzania kontroli na miejscu, zgodnie ze zwykłymi procedurami ustanowionymi przez Komisję według obowiązujących reguł, w szczególności procedurami ustanowionymi w rozporządzeniu finansowym mającym zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich.

3. Wkład Wspólnoty z reguły nie przekracza 50 % całkowitego kosztu lub 75 % wszystkich wkładów finansowych, z wyłączeniem szczególnych przypadków. Nawet w takich przypadkach organizacje pozarządowe wnoszą znaczący wkład w projekty, a wkład wspólnotowy nie przekracza 85 % wszystkich wkładów finansowych.

4. Decyzje o współfinansowaniu wspólnotowym projektów i programów (programy wieloletnie, działania konsorcjalne, dotacje łączone) w kwocie przekraczającej 2 miliony ECU są przyjmowane zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 9.

5. Co trzy miesiące Komisja powiadamia Państwa Członkowskie o zatwierdzonych projektach i programach dotyczących współfinansowania, ze wskazaniem ich kwot, rodzaju, kraju korzystającego i partnera. Informacjom tym towarzyszy załącznik, w którym zostaną wyraźnie wyszczególnione projekty i programy, które przekraczają 1 milion ECU.

Artykuł 7

1. W czasie drugiego półrocza po zakończeniu każdego roku budżetowego Komisja składa Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania, podając w nich informacje o organizacjach pozarządowych korzystających ze współfinansowania, podsumowując działania sfinansowane w trakcie ubiegłego roku budżetowego, oceniając wykonanie niniejszego rozporządzenia w tym okresie i proponując ogólne wytyczne na rok następny. W przypadku dotacji łączonych roczne sprawozdanie zawiera wykaz organizacji pozarządowych otrzymujących dotacje, podczas gdy wykaz projektów finansowanych z tych dotacji łączonych znajdzie się w raporcie rocznym za rok następny. Sprawozdanie określa wnioski z wszelkich przeprowadzonych niezależnych ocen.

2. Komisja, stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 10, przyjmuje decyzje w sprawie ogólnych wytycznych na rok następny i badania warunków ogólnych.

Artykuł 8

Komisja jest wspomagana przez Komitet składający się z przedstawicieli Państw Członkowskich, pod przewodnictwem przedstawiciela Komisji.

Artykuł 9

1. W przypadku gdy ma zostać zastosowana procedura przewidziana w niniejszym artykule, Komisja jest wspomagana przez Komitet ustanowiony na mocy art. 8.

2. Przedstawiciel Komisji przedłoży Komitetowi projekt środków, które mają zostać podjęte. Komitet przedstawia swoją opinię w sprawie projektu w terminie, który przewodniczący może wyznaczyć w zależności od pilności sprawy. W przypadku decyzji, które Rada jest zobowiązana przyjąć na podstawie wniosku Komisji, opinia wydawana jest większością ustanowioną w art. 148 ust. 2 Traktatu. Głosy przedstawicieli Państw Członkowskich w Komitecie są ważone w sposób określony w tym artykule. Przewodniczący nie bierze udziału w głosowaniu.

3. a) Komisja przyjmuje przewidywane środki, które są niezwłocznie stosowane.

b) Jednakże jeżeli środki te nie są zgodne z opinią Komitetu, Komisja niezwłocznie przekazuje je Radzie. W takim przypadku:

- Komisja odracza stosowanie przyjętych środków na okres jednego miesiąca od daty powiadomienia,

- Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, może podjąć inną decyzję w terminie określonym w tiret pierwszym.

Artykuł 10

1. W przypadku gdy ma zostać zastosowana procedura przewidziana w niniejszym artykule, Komisja jest wspomagana przez Komitet ustanowiony na mocy art. 8.

2. Przedstawiciel Komisji przedłoży Komitetowi projekt środków, które mają zostać podjęte. Komitet przedstawia swoją opinię w sprawie projektu w terminie, który przewodniczący może wyznaczyć w zależności od pilności sprawy. W przypadku decyzji, które Rada jest zobowiązana przyjąć na podstawie wniosku Komisji, opinia wydawana jest większością ustanowioną w art. 148 ust. 2 Traktatu. Głosy przedstawicieli Państw Członkowskich w Komitecie są ważone w sposób określony w tym artykule. Przewodniczący nie bierze udziału w głosowaniu.

3. a) Komisja przyjmuje przewidywane środki, które są niezwłocznie stosowane.

b) Jednakże jeżeli środki te nie są zgodne z opinią Komitetu, Komisja niezwłocznie przekazuje je Radzie. W takim przypadku:

- Komisja może odroczyć stosowanie przyjętych środków, o których zadecydowała, na okres do jednego miesiąca od daty powiadomienia,

- Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, może podjąć inną decyzję w terminie określonym w tiret pierwszym.

Artykuł 11

Komisja ocenia regularnie działania współfinansowane przez Wspólnotę dla ustalenia, czy ich cele zostały osiągnięte i z myślą o przygotowaniu wytycznych dla poprawy skuteczności przyszłych działań. Komisja przedstawia Komitetowi określonemu w art. 8 podsumowanie ocen; jeżeli to konieczne, oceny te mogą być zbadane przez Komitet. Sprawozdania z przeprowadzonej oceny są dostępne dla Państw Członkowskich na ich wniosek.

Artykuł 12

Trzy lata po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie ogólną ocenę działań sfinansowanych przez Wspólnotę na podstawie niniejszego rozporządzenia, wraz z sugestiami dotyczącymi przyszłości tego rozporządzenia i, jeśli to konieczne, propozycjami jego zmian.

Artykuł 13

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 17 lipca 1998 r.

W imieniu Rady

W. Ruttenstorfer

Przewodniczący

[1] Dz.U. C 251 z 27.9.1995, str. 18.

[2] Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 1995 r. (Dz.U. C 17 z 22.1.1996, str. 455), wspólne stanowisko Rady z dnia 7 lipca 1997 r. (Dz.U. C 307 z 8.10.1997, str. 1) oraz decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 1997 r. (Dz.U. C 14 z 19.1.1998, str. 124).

[3] Dz.U. C 150 z 15.6.1992, str. 273.

--------------------------------------------------