[pic] | KOMISJA EUROPEJSKA |

Bruksela, dnia 27.7.2010

KOM(2010)404 wersja ostateczna

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Wprowadzanie do obrotu replik broni palnej

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Wprowadzanie do obrotu replik broni palnej

Niniejsze sprawozdanie sporządzono w związku z art. 17 dyrektywy Rady 91/477/EWG w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/51/WE z dnia 21 maja 2008 r.

DYREKTYWA 2008/51/WE ZMIENIAJąCA DYREKTYWę 91/477/EWG I KWESTIA REPLIK BRONI PALNEJ

1. Pojawienie się problematyki replik broni palnej w kontekście prac legislacyjnych, które doprowadziły do przyjęcia dyrektywy 2008/51/WE, wiąże się w znacznym stopniu z włączeniem kwestii bezpieczeństwa do dyrektywy, której ogólne cele polegały początkowo na uproszczeniu, przy utrzymaniu wymaganych gwarancji bezpieczeństwa, przemieszczania cywilnej broni palnej na rynku wewnętrznym.

2. Podczas omawiania zmienionej dyrektywy w Parlamencie Europejskim niektórzy eksperci policyjni zaproszeni przez członków Parlamentu przedstawili jednak skutki wykorzystania do celów przestępczych na przykład pistoletów alarmowych (lub przeznaczonych do strzelania ślepymi nabojami) przekształconych przez przestępców w prawdziwą broń palną.

Bezpośrednim skutkiem tych obaw jest włączenie do definicji broni palnej znajdującej się w zmienionej dyrektywie i zaczerpniętej niemal dosłownie z „Protokołu w sprawie broni palnej”[1], przedmiotów „które mogą być przystosowane do miotania jednego lub wielu pocisków w wyniku działania materiału wybuchowego, jeżeli mają wygląd broni palnej, i ze względu na swoją budowę lub materiał, z którego są wykonane, mogą być łatwo przerobione we wspomnianym celu”.

3. Dyrektywa nie ma zatem zastosowania do pozostałych produktów mających wygląd broni palnej, takich jak repliki broni palnej, których definicji nie włączono do dyrektywy.

REPLIKI BRONI PALNEJ: RÓżNE ZNACZENIE TEGO POJęCIA W POSZCZEGÓLNYCH PAńSTWACH CZłONKOWSKICH

2.1. W definicji „broni palnej” zawartej w „Protokole w sprawie broni palnej” nie wskazano żadnego kryterium, które miałoby charakter rzeczywiście operacyjny dla celów niniejszego sprawozdania: w art. 3 dotyczącym definicji broni palnej, wśród przedmiotów podobnych do broni palnej znajdują się jedynie przedmioty, które można „ łatwo do tego celu przekształcić”.

2.2. Pojęcie „repliki” w różnych państwach członkowskich obejmuje dość zróżnicowane przedmioty o bardzo odmiennym charakterze, złożoności i zagrożeniu; za repliki broni palnej można zatem uważać w mniejszym lub większym stopniu wiele przedmiotów. Pojęcie repliki broni palnej może bowiem mieć zastosowanie do różnych przedmiotów – od przedmiotów tylko podobnych do prawdziwej broni palnej po przedmioty z nią identyczne.

2.3. Wymiennie ze słowem „repliki” można również stosować inne nazwy: reprodukcje, imitacje, kopie. Sporządzenie wykazu kilku przedmiotów, które w powszechnym rozumieniu można w większym lub mniejszym stopniu utożsamić z replikami wydaje się zatem konieczne.

2.4. W niektórych prawodawstwach krajowych stosuje się zatem pojęcie repliki w odniesieniu do broni stworzonej specjalnie w taki sposób, aby była identyczna: posiadała taki sam wygląd i takie same właściwości, co broń oryginalna. Wiadomo, że doświadczeni rzemieślnicy w różnych miejscach na świecie potrafią kopiować i w pewnym sensie „klonować” broń na podstawie oryginalnego modelu. Nie ulega wątpliwości, że jeżeli produkcja tej broni nie odbywa się na podstawie patentu handlowego i zgodnie ze wszystkimi krajowymi lub europejskimi przepisami prawnymi, to produkcja, posiadanie i tym bardziej używanie takiej broni stają się po prostu niezgodne z prawem.

2.5. Inne „repliki” są również swego rodzaju „klonami” prawdziwej broni. Jednak w odróżnieniu od poprzednich określa się je jako „nienadająca się do użytku” lub niekiedy „broń dekoracyjna” czy też broń „sztuczna”. Szkielet może być wykonany z metalu lub plastiku, masa porównywalna lub znacznie mniejsza, ale przedmioty te w żadnym wypadku nie nadają się do oddania strzału lub do załadowania amunicji. Omawiane przedmioty są w szczególności cenione przez prawdziwych kolekcjonerów.

2.6. Niektóre pistolety (chodzi przede wszystkim o broń ręczną), które są prawdziwą bronią palną objętą specjalną i szczególną licencją handlową, stają się produktami pozbawionymi cech pierwotnych. Producent prawdziwego pistoletu będzie mógł zatem sprzedać swoją licencję na produkcję innemu producentowi, który w rzeczywistości legalnie skopiuje przedmiot będący modelem, ale tak żeby pełnił on funkcję pistoletu śrutowego lub przeznaczonego do oddawania strzałów ślepymi nabojami lub strzałów alarmowych.

2.7. Broń alarmowa może na ogół stanowić dość realistyczną imitację broni prawdziwej (bez konieczności kopiowania konkretnego modelu). Według Stałej Międzynarodowej Komisji ds. Kontroli Broni Strzeleckiej[2] (CIP) za broń alarmową uważa się wszystkie urządzenia przenośne nieprzeznaczone do wystrzeliwania amunicji ostrej. Z broni alarmowej można zatem strzelać nabojami ślepymi, gazowymi lub łzawiącymi

INNE PRODUKTY PRZYPOMINAJąCE BROń PALNą ZWYKLE NIEUTOżSAMIANE Z REPLIKAMI

3.1. Mniej lub bardziej realistyczne imitacje broni palnej stosuje się w kontekście względnie nowych rozrywek i hobby, takich jak „airsoft”; w omawianym przypadku chodzi o czynność rekreacyjną przybierającą postać gry na ogół z udziałem dwóch zespołów, których zawodnicy wyposażeni są w imitację broni (zwykle z plastiku) miotającą za pomocą gazu lub sprężonego powietrza plastikowe kule kalibru 6 mm lub 8 mm. Siła miotania wynosi na ogół od 2 do 7 dżuli.

3.2. Tak zwane pistolety „śrutowe” mogą czasami przypominać prawdziwy pistolet (ale niekoniecznie są imitacjami konkretnego modelu). Wystrzeliwują naboje zawierające małe stalowe/ołowiane lub kauczukowe kulki. Zasada miotania przy pomocy gazu pozostaje taka sama jedynie dla pistoletów do airsoft ; zasadnicza różnica wynika z rodzaju stosowanego naboju.

3.3. Inne przedmioty w pewnym stopniu przypominają broń palną, ale nie stanowią jej bardzo realistycznej imitacji: można tu wspomnieć miotacze stosowane w „paintballu”. Jest to czynność rekreacyjna uprawiana na naturalnych lub miejskich terenach prywatnych, którą można określić jako grę przeciwstawiającą sobie zwykle zawodników wyposażonych w miotacz, który za pomocą gazu lub sprężonego powietrza miota kulki wypełnione farbą. Kulki wypełnione farbą wyrzucane są z siłą 10-13 dżuli.

3.4. Również inne przedmioty mogą charakteryzować się pewnym podobieństwem do prawdziwej broni palnej, na przykład pistolety do uboju zwierząt lub pistolety sygnalizacyjne.

3.5. Pojęcie „repliki” może także, zgodnie z niektórymi systemami terminologicznymi, mieć zastosowanie do reprodukcji broni zabytkowej: przedmioty takie odtwarzają w bardziej lub mniej wierny sposób (czasami jednak w sposób doskonały) wypożyczone w tym celu z muzeów modele broni historycznej, które kopiuje się z zamiarem sprzedaży kolekcjonerom.

3.6. Należy przypomnieć ponadto, że w dyrektywie szczegółowej wyjaśniono niezbędne rozróżnienie między „repliką” broni palnej a zabawką. Zgodnie z pkt 20 załącznika I do dyrektywy 88/378/EWG za zabawki nie można uważać „wiernych kopii prawdziwej broni palnej”[3]. Nowa, uchylająca dyrektywę 88/378/EWG, dyrektywa 2009/48/WE, którą należy transponować do prawa krajowego do dnia 20 stycznia 2011 r., uściśli i rozszerzy omawiane wyłączenie.

REPLIKI BRONI PALNEJ: KILKA OGÓLNYCH ASPEKTÓW GOSPODARCZYCH

4.1. W informacjach Eurostatu pistolety sprężynowe, pneumatyczne lub gazowe, podobnie jak pałki, znajdują się w tej samej kategorii statystycznej[4].

4.2. Jeżeli chodzi o unijną produkcję tej kategorii wyrażoną pod względem wartości, w ciągu ostatnich pięciu lat wykazuje ona względnie stałą tendencję, osiągając kwotę około 190 mln EUR w 2008 r. Produkcja wyrażona pod względem wielkości wykazuje pewien wzrost, osiągając w 2008 r. milion sztuk. Według dostępnych statystyk wśród czterech głównych krajów produkujących w Unii znajdują się Niemcy (gdzie występuje znaczna liczba strzelców sportowych – około 1,7 mln posiadaczy licencji), Włochy, Zjednoczone Królestwo i Hiszpania.

[pic]

[pic]

4.3. Przywóz do UE z państw trzecich osiągnął w 2008 r. wartość około 50 mln EUR. Według kolejnych danych Eurostatu głównymi dostawcami na rynek europejski są Chiny, Stany Zjednoczone, Tajwan i Japonia. Należy również uściślić, że dość duża część produkcji pistoletów śrutowych i alarmowych ma miejsce w Turcji i w Rosji.

[pic]

Wywóz z UE do państw trzecich osiągnął wartość około 55 mln EUR. Głównymi krajami przeznaczenia są Stany Zjednoczone, Rosja, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Arabia Saudyjska i Ukraina.

[pic]

4.4. Handel wewnątrz UE utrzymał w 2008 r. względnie stabilną wartość (około 53 mln EUR). Głównymi dostawcami są Niemcy i Hiszpania. Głównymi nabywcami są Francja, Republika Czeska i Włochy.

[pic]

KWESTIONARIUSZ DOTYCZąCY REPLIK BRONI PALNEJ PRZYGOTOWANY PRZEZ SłUżBY KOMISJI

5.1. W celu jak najdokładniejszego zrozumienia problematyki „replik” broni palnej służby Komisji przygotowały kwestionariusz, który w lipcu 2009 r. przesłano do wszystkich państw członkowskich.

5.2. Zakres zadanych pytań był możliwie najszerszy, przy czym skupiono się na następujących aspektach:

4. bezpieczeństwo i administracyjne środki zapewnienia porządku publicznego (statystyki policyjne dotyczące przestępstw i wykroczeń związanych z wykorzystaniem replik, ograniczenia w zakresie publicznego noszenia i pokazywania replik itd.);

5. kwestie dotyczące przepisów ustawowych i wykonawczych mające w szczególności na celu stwierdzenie, które państwa członkowskie uwzględniają już w swoich przepisach repliki broni palnej, a w przypadku ich uwzględnienia, jakie przepisy mają do nich zastosowanie (wprowadzanie do obrotu, zastosowanie przedmiotowych przepisów do replik importowanych lub przewożonych z innych państw członkowskich itd.);

6. kwestie gospodarcze w celu oszacowania znaczenia gospodarczego replik;

7. kwestie związane z ewentualnym przerabianiem replik, takie jak istnienie norm lub procedur „przeciw przerabianiu” dotyczących produkcji lub wprowadzenia do obrotu.

5.3. Wszystkie państwa członkowskie odpowiedziały na wspomniany kwestionariusz, którego dopełnieniem były spotkania zarówno z organami administracji odpowiedzialnymi za tę problematykę (przede wszystkim ministerstwami spraw wewnętrznych i ministerstwami sprawiedliwości), jak i przedstawicielami przemysłu, detalistami lub grupami społeczno-zawodowymi najbardziej dotkniętymi zmianami dyrektywy 91/477/EWG.

5.4. Wyniki konsultacji z państwami członkowskimi za pośrednictwem kwestionariusza przedstawiono ich przedstawicielom w postaci syntezy przy okazji drugiego posiedzenia grupy kontaktowej powołanej na mocy dyrektywy 2008/51/WE, które odbyło się w Brukseli dnia 8 marca 2010 r.

ODPOWIEDZI PAńSTW CZłONKOWSKICH NA KWESTIONARIUSZ: PODZIAł NA TRZY KATEGORIE

6.1. Pierwsza kategoria obejmuje państwa członkowskie, które nie włączają lub w zasadzie nie włączają do swojego prawodawstwa pojęcia repliki; wśród nich znajdują się Luksemburg, Grecja, Łotwa, Estonia, Dania, Cypr, Słowenia, Bułgaria i Finlandia. W odniesieniu do tych państw członkowskich można wskazać na następujące cechy szczególne:

- nie doświadczają one na dużą skalę problemów w zakresie porządku publicznego związanych ze używaniem replik;

- nie rozróżnia się w nich przedmiotowych produktów pod względem mocy w dżulach;

- nie przeszkadza im to w przyjmowaniu w niektórych okolicznościach szczególnych środków z zakresu porządku publicznego lub środków administracyjnych, takich jak zakaz posiadania lub pokazywania w miejscach publicznych przedmiotów stanowiących imitację broni palnej.

6.2. Druga kategoria obejmuje 15 następujących państw członkowskich: Francję, Rumunię, Austrię, Belgię, Republikę Czeską, Hiszpanię, Węgry, Irlandię, Włochy, Maltę, Litwę, Polskę, Słowację, Szwecję i Niemcy. W tej kategorii mieszczą się przepisy, w których pojęcie repliki (lub reprodukcji) broni palnej może pojawić się w bardziej operacyjny sposób, przy czym nie zgłasza się szczególnych lub znaczących problemów. Można również stwierdzić, że:

- granica podziału pomiędzy przedmiotami utożsamianymi z replikami a przedmiotami podlegającymi przepisom prawa dotyczącym prawdziwej broni palnej (na przykład w zakresie systemu zgłoszeń, zezwolenia, przewozu) sytuuje się często wokół progu wyrażonego w dżulach;

- często przyjmuje się limit 7,5 dżula, chociaż przepisy dotyczące broni palnej mogą mieć zastosowanie już od 1 dżula i mogą też mieć charakter operacyjny dopiero od 17 dżuli;

- wybór progu (1, 7,5, 17 J) niekoniecznie oznacza, że repliki przekraczające dany próg podlegają pod każdym względem takim samym ograniczeniom co prawdziwa broń palna; zastosowanie przepisów dotyczących broni palnej może zatem oznaczać po prostu, że sprzedaż replik podlega systemowi zgłoszeń lub obowiązkowi posiadania zezwolenia lub też że nie można ich sprzedawać osobom małoletnim

- możliwe jest stosowanie dodatkowych środków zapewniających nieprzekraczanie danego progu. W Niemczech dowodem dodatkowej kontroli jest pieczęć[5] specjalnej organizacji ( Physikalish-Technische Bundesantalt), której wymaga się przy produkcji niektórych rodzajów pistoletów alarmowych. Pieczęć gwarantuje, że moc pistoletu alarmowego nie przekracza krajowego progu wynoszącego 7,5 dżuli.

6.3. Trzeci zbiór stanowi grupa trzech państw członkowskich (Portugalia, Niderlandy, Zjednoczone Królestwo); w ich prawodawstwach próbuje się ująć definicję replik/reprodukcji/„realistycznych imitacji” w ściślejsze ramy przepisów wykonawczych lub ustawowych. Państwa członkowskie należące do tej grupy wyrażają również, choć w różnym stopniu, obawy co do przekształcenia niektórych replik i wprowadzania ich do obrotu.

- prawodawstwo niderlandzkie zakazuje w szczególności sprzedaży i wprowadzania do obrotu niektórych replik broni palnej, niezależnie od posiadania przez nie zdolności do wystrzeliwania pocisków i możliwości przerobienia na prawdziwą broń palną; w tym kontekście nie dziwi oczywiście, że organy celne i policyjne mogą niepokoić się nabywaniem przez rezydentów Niderlandów tego rodzaju produktów w sąsiednich krajach;

- Zjednoczone Królestwo i Portugalia wymagają oznaczenia szczególnymi kolorami niektórych replik: realistycznych imitacji broni palnej – realistic imitation firearms – w przypadku Zjednoczonego Królestwa i replik przeznaczonych do użytku rekreacyjnego w przypadku Portugalii (głównie replik stosowanych przy uprawianiu sportów, jak „paintball” lub „airsoft”) w celu uniknięcia wszelkich pomyłek z prawdziwą bronią palną; przyjętym kryterium niebezpieczeństwa nie jest w tym przypadku zdolność miotania pocisków, ani nawet stopień możliwego przerobienia, lecz stopień imitacji lub realizmu w porównaniu z prawdziwą bronią;

- Zjednoczone Królestwo wyraża ponadto szczególną obawę wynikającą z faktu, że kraje sąsiednie mają na ogół mniej surowe przepisy w kwestii wprowadzania do obrotu niektórych pistoletów alarmowych, w odniesieniu do których podejrzewa się możliwość nielegalnego przerabiania. Ponieważ wprowadzenie przedmiotowych pistoletów alarmowych do obrotu (a zatem ich przywóz) jest w Zjednoczonym Królestwie zabronione, kontrola przestrzegania tego zakazu oznacza zwiększenie zadań odpowiedzialnych organów.

GłÓWNE WNIOSKI WYNIKAJąCE Z KWESTIONARIUSZA

7.1. Pierwsza uwaga dotyczy faktu, że statystyki nie zawsze są bardzo zrozumiałe dla samych organów administracji, w szczególności jeżeli chodzi o liczbę przedmiotów będących w obrocie lub przypadki naruszenia bezpieczeństwa przedmiotów i osób - a tym bardziej ich wagę – spowodowane lub ułatwione używaniem replik[6].

7.2. Wydaje się, że większość problemów z zakresu bezpieczeństwa zgłaszanych przez państwa członkowskie związanych jest przede wszystkim z nielegalnym pozbawieniem pistoletów alarmowych cech pierwotnych w celu przystosowania ich do wystrzeliwania prawdziwych kul. Broni zabytkowej lub reprodukcji takich przedmiotów nie wskazuje się jako zagrożenie dla bezpieczeństwa przedmiotów i osób.

7.3. W odpowiedziach przypomniano, że przedmiot stanowiący realistyczną imitację broni palnej (sztuczna broń imitująca pistolet lub rewolwer) może wywierać efekt zastraszający i zostać użyty w kontekście czynu zabronionego. Takie użycie może okazać się jeszcze bardziej ryzykowne dla danego przestępcy z uwagi na ewentualną odpowiedź z użyciem broni, w szczególności ze strony policji uważającej, że znajduje się w sytuacji obrony koniecznej.

7.4. Przytoczone przypadki nielegalnego przerabiania pistoletów alarmowych i, bardziej ogólnie, użycie replik w złych zamiarach do zastraszania i napaści należy jednak przedstawić w odpowiedniej perspektywie z uwagi na dość dużą liczbę pistoletów alarmowych (lub mogących wystrzeliwać ślepe naboje) w Unii Europejskiej. Jeżeli do omawianych kategorii doda się repliki broni wykorzystywane do rozgrywek airsoft , w przypadku Niemiec uzyskujemy szacunkowo 15-18 mln posiadanych produktów.

7.5. Należy również zauważyć, że niektóre repliki (w szczególności pistolety alarmowe) są niekiedy wykorzystywane w inny sposób w kontekście samoobrony; mogą zatem odwieść posiadaczy, którzy mogą żywić mniej lub bardziej uzasadnione obawy dotyczące bezpieczeństwa osobistego, od wystąpienia z wnioskiem o pozwolenie na prawdziwą broń palną lub od próby nielegalnego zdobycia prawdziwej broni (czego należałoby się o wiele bardziej obawiać).

7.6. Wiele krajów Unii nie produkuje przedmiotów tego rodzaju, nie sygnalizuje znaczących problemów i nie posiada statystyk dostarczających informacji na temat posiadaczy replik broni palnej.

7.7. Niewielka liczba państw członkowskich zgłasza czasami problemy związane z transgranicznym przewozem replik broni palnej, szczególnie jeżeli ich przepisy są już bardzo surowe. Niektóre pistolety alarmowe produkowane poza granicami UE wywołują ponadto szczególne obawy związane ze sposobem produkcji, który pozwala na ich zbyt łatwe przerabianie, czyli umożliwienie wystrzeliwania prawdziwych kul.

7.8. Należy również stwierdzić, że kraje członkowskie Stałej Międzynarodowej Komisji ds. Kontroli Broni Strzeleckiej (CIP), w skład której wchodzi większość producentów z Unii Europejskiej, przeprowadzają już homologację pistoletów alarmowych, oznaczanie rodzaju, sprawdzają zgodność podstawowych wymiarów, odporność i bezpieczeństwo funkcjonowania.

POSIADACZE REPLIK

8.1. Posiadacze przedmiotów typu „repliki” identyfikują się jedynie w bardzo niewielkim stopniu z klasycznymi „użytkownikami” broni palnej, którymi są zasadniczo myśliwi, strzelcy sportowi i inne kategorie posiadaczy broni palnej, jak również w naturalny sposób producenci i detaliści broni palnej.

8.2. Drugą grupę posiadaczy replik stanowią kolekcjonerzy broni, określanej lub nieokreślanej jako zabytkowa, lub reprodukcji broni. Należy zauważyć, że część z nich kolekcjonuje pistolety alarmowe imitujące prawdziwą broń palną. W takim zakresie na tę kategorię mogą mieć wpływ ewentualne przepisy krajowe dotyczące replik.

8.3. Detaliści stanowią prawdopodobnie tę kategorię społeczno-zawodową, której w największym stopniu dotyczą krajowe przepisy w zakresie sprzedaży replik. W niektórych krajach może ona się odbywać jedynie w profesjonalnych rusznikarniach lub przynajmniej nie może odbywać się za pośrednictwem sklepów z zabawkami.

WNIOSKI

9.1. Należy uznać, że 9 państw członkowskich nie włącza lub w zasadzie nie włącza pojęcia replika do swojego prawodawstwa i nie doświadcza na dużą skalę problemów w dziedzinie porządku publicznego związanych ze stosowaniem replik, podczas gdy 15 innych państw członkowskich nie zgłasza szczególnych lub znaczących problemów przy ich przewożeniu lub przywozie z innych krajów. Jedynie w niewielkiej liczbie państw członkowskich przepisy krajowe dotyczące replik są bardziej surowe, co wywołuje pewne obawy związane z transgranicznym przemieszczaniem replik. W takiej sytuacji istnieje niewiele elementów pozwalających na wykazanie, że europejska harmonizacja przepisów krajowych dotyczących replik poprawia funkcjonowanie rynku wewnętrznego poprzez wyeliminowanie przeszkód w swobodnym przepływie towarów lub zlikwidowanie zakłócenia konkurencji.

9.2. Państwa członkowskie dysponują już ponadto rzeczywistą swobodą decyzji przy ustanawianiu zasad wprowadzania do obrotu i używania replik[7]. Przedmiotowe krajowe zasady wprowadzania do obrotu i używania replik muszą być zgodne z zasadą swobodnego przepływu towarów (art. 34-36 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, TFUE) i pozostają oczywiście bez uszczerbku dla ewentualnych środków szczególnych odnoszących się do współpracy policyjnej. Artykuł 34 TFUE zakazuje wszelkich środków mogących ograniczyć bezpośrednio lub pośrednio, faktycznie lub potencjalnie, handel wewnątrz Unii. W tym względzie przepisy państwa członkowskiego zakazujące przywozu, produkcji, wprowadzania do obrotu lub używania replik broni palnej mogłyby stanowić przeszkodę w wymianie handlowej w rozumieniu art. 34 TFUE.

9.3. Równie zrozumiały jest jednak fakt, że takie przepisy można uzasadnić, tym razem zgodnie z art. 36 TFUE, względami porządku publicznego oraz ochrony zdrowia i życia ludzi, jednak pod warunkiem, że przedmiotowe przepisy nie naruszają zasady proporcjonalności. Możliwe to jest jednak dopiero, gdy zamierzony cel nie może zostać osiągnięty za pomocą środków w mniejszym stopniu ograniczających wymianę handlową wewnątrz UE.

9.4. W celu dokonania oceny proporcjonalności danego środka w zakresie replik broni palnej można zatem uwzględniać różne aspekty: w szczególności bezwzględny albo obwarowany wyjątkami charakter zakazów, ograniczenie zakazów sprzedaży nabywcom małoletnim lub sprzedaży internetowej lub wysyłkowej czy też ograniczenie zakazu ich używania lub pokazywania w miejscach publicznych.

9.5. Ponadto rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 764/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiające procedury dotyczące stosowania niektórych krajowych przepisów technicznych do produktów wprowadzonych legalnie do obrotu w innym państwie członkowskim oraz uchylające decyzję nr 3052/95/WE[8] również zapewnia swobodny przepływ replik broni palnej w UE. Rozporządzenie to stosuje się od dnia 13 maja 2009 r. Ustanowiono w nim zasady i procedury, które mają być przestrzegane przez właściwe organy państwa członkowskiego przy podejmowaniu decyzji lub planowaniu podjęcia decyzji określonej w jego art. 2 ust. 1, która utrudniałaby swobodny przepływ produktów wprowadzonych legalnie do obrotu w innym państwie członkowskim i podlegającej postanowieniom art. 34 TFUE.

9.6. W rezultacie art. 34 i 36 TFUE oraz rozporządzenie (WE) nr 764/2008 już pozwalają zapewnić swobodny przepływ przedmiotowych produktów w UE, uwzględniając jednak wysuwane przez państwa członkowskie obawy w zakresie bezpieczeństwa. W tym względzie należy przypomnieć, że celem dyrektywy 91/477/EWG jest ustanowienie i funkcjonowanie rynku wewnętrznego.

9.7. Należy również przypomnieć, że w przypadku braku bardziej szczegółowych przepisów w ramach uregulowań na szczeblu UE wszystkie produkty przeznaczone dla konsumentów podlegają wymogom dyrektywy 2001/95/WE w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, która w niektórych przypadkach pozwala państwom członkowskim wycofać z obrotu lub odzyskać od konsumentów niektóre produkty niebezpieczne.

9.8. Ponadto włączenie wszystkich replik w zakres stosowania dyrektywy 91/477/EWG sprawiłoby, że w sposób naturalny podlegałyby one wszystkim wymogom dyrektywy. Należy jednak przypomnieć, że dyrektywa ta od czasu jej zmiany dyrektywą 2008/51/WE reguluje już kwestię replik dających się przerobić na broń palną. Chodzi o niektóre pistolety alarmowe (lub niektóre repliki przeznaczone po prostu do wystrzeliwania ślepych naboi), które poprzez swój wygląd i proces produkcji charakteryzują się pewnym stopniem podobieństwa do broni palnej, który sprawia, że bez trudu można do nich zastosować wszystkie wymogi dyrektywy (w szczególności dotyczące znakowania, identyfikowalności, ewidencjonowania broni palnej)[9].

9.9. Rozszerzenie zakresu stosowania dyrektywy na inne rodzaje replik byłoby znacznie trudniejsze, ponieważ oznaczałoby, że producenci, pośrednicy i właściciele tych replik podlegaliby wszystkim wymogom określonym w dyrektywie. Obecnie państwa członkowskie mają już możliwość nakładania obowiązku uzyskania zezwolenia na posiadanie, nabywanie lub przewożenie danego rodzaju repliki zgodnie z art. 36 TFUE.

9.10. Ponadto w tej sytuacji powstałyby delikatne kwestie dotyczące w szczególności podziału replik zgodnie z nomenklaturą przedstawioną w załączniku 1 do dyrektywy 91/477/EWG, w którym dzieli się broń palną na różne kategorie.

9.11. Z przedstawionych wyżej powodów włączenie do zakresu stosowania dyrektywy 91/477/EWG replik posiadających różne właściwości i cele nie wydaje się pożądane, tym bardziej że repliki nadające się do przerobienia, a więc takie, które można utożsamić z bronią palną, objęto już dyrektywą 2008/51/WE.

[1] Protokół przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, jej częściami, komponentami oraz amunicją załączony do Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej - http://www.unodc.org/pdf/crime/a_res_55/255e.pdf.

[2] CIP jest organizacją międzynarodową zrzeszającą 13 krajów, z których 11 należy do Unii Europejskiej.

[3] Art. 1 dyrektywy 88/378/EWG: „Niniejszą dyrektywę stosuje się do zabawek. „Zabawka” oznacza dowolny produkt lub materiał zaprojektowany lub wyraźnie przewidziany do używania podczas zabawy przez dzieci do 14 roku życia”.

[4] W statystykach Eurostatu istnieje rozróżnienie pomiędzy kategoriami „Broń palna” i „Pozostała broń”. Broń palna: rewolwery i pistolety, broń palna myśliwska, strzelby, karabiny i broń ładowana przez lufę (z wyłączeniem broni militarnej). Pozostała broń: pistolety i karabiny sprężynowe, pneumatyczne lub gazowe, pałki (z wyłączeniem broni wojskowej)

[5] Ma ona postać znaku PTB wpisanego w okrąg.

[6] Z wyjątkiem Niderlandów, które sporządzają szczegółowe statystyki (statystyki te dotyczą jednak mniej konkretnych przedmiotów scharakteryzowanych jako „imitacje”), oraz Zjednoczonego Królestwa, które zgłosiło w roku 2007/2008 około 1 500 przestępstw lub wykroczeń popełnionych z użyciem „realistycznych” lub mniej realistycznych imitacji.

[7] Należy zauważyć w tym względzie, że dyrektywa 91/477/EWG ustanawia w art. 2 ust. 1 następujące wyłączenie: „Niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla stosowania przepisów prawa krajowego dotyczących noszenia broni.”

[8] Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 21. Motyw 14 tego rozporządzenia stanowi, że „broń jest produktem, który może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa ludzi oraz dla bezpieczeństwa publicznego państw członkowskich. Niektóre konkretne rodzaje broni wprowadzone legalnie do obrotu w jednym państwie członkowskim mogą, ze względu na ochronę zdrowia i bezpieczeństwa ludzi oraz na zapobieganie przestępczości, podlegać środkom ograniczającym w innym państwie członkowskim. Wśród takich środków mogą być specjalne kontrole i wydawanie zezwoleń – stosowane zanim broń legalnie wprowadzona do obrotu w jednym państwie członkowskim zostanie wprowadzona do obrotu na rynku innego państwa członkowskiego. Państwa członkowskie muszą mieć zatem możliwość zapobiegania wprowadzaniu broni do obrotu na rynku, dopóki nie zostaną spełnione wszystkie krajowe wymogi proceduralne.”

[9] Por. motyw 4 dyrektywy 2008/51/WE: „Dane dostarczane przez służby wywiadowcze wskazują na wzrost użycia we Wspólnocie broni przerobionej. Dlatego sprawą zasadniczą jest zagwarantowanie, że dająca się przerobić broń zostanie objęta definicją „broni palnej” do celów dyrektywy 91/477/EWG.”