16.7.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 188/3

(1)

W rozporządzeniu (WE) nr 999/2001 ustanowiono zasady dotyczące zapobiegania, kontroli i zwalczania pasażowalnych gąbczastych encefalopatii (TSE) u zwierząt. Ma ono zastosowanie do produkcji oraz wprowadzania do obrotu żywych zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego, a w pewnych określonych przypadkach – do ich wywozu.

(2)

W pkt 1 załącznika V do rozporządzenia (WE) nr 999/2001 za materiał szczególnego ryzyka uznano niektóre tkanki pochodzenia bydlęcego, owczego i koziego pozyskane od zwierząt pochodzących z państwa członkowskiego lub państwa trzeciego lub jednego z ich regionów o kontrolowanym lub nieokreślonym ryzyku wystąpienia gąbczastej encefalopatii bydła („BSE”). W pkt 2 tego załącznika rozszerzono wykaz tkanek uznanych za materiał szczególnego ryzyka o tkanki pochodzące z państw członkowskich o znikomym ryzyku BSE, ale nie o państwa trzecie o takim samym statusie. W związku z tym państwa członkowskie o znikomym ryzyku BSE są zobowiązane do usunięcia i zniszczenia materiału szczególnego ryzyka, podczas gdy przywóz takich tkanek do Unii z państw trzecich o znikomym ryzyku BSE jest dozwolony.

(3)

Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt („OIE”) zaleca wyłączenie z handlu międzynarodowego tylko materiału szczególnego ryzyka pozyskanego od bydła pochodzącego z państw o kontrolowanym lub nieokreślonym ryzyku BSE, podczas gdy brak jest takiego zalecenia w sprawie wyłączenia w odniesieniu do bydła pochodzącego z państw o znikomym ryzyku BSE (2).

(4)

W dokumencie strategicznym Komisji w sprawie pasażowalnych encefalopatii gąbczastych na lata 2010–2015 (3) przewidziano możliwość dokonania przeglądu obecnego obowiązku państw członkowskich o statusie znikomego ryzyka w zakresie eliminacji materiału szczególnego ryzyka z łańcucha żywnościowego i paszowego, jeżeli większa liczba państw członkowskich osiągnie taki status. Wraz z przyjęciem w dniu 20 października 2014 r. decyzji wykonawczej Komisji 2014/732/UE (4), która opiera się na rezolucji nr 18 z maja 2014 r. Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE) (5), siedemnaście państw członkowskich Unii zostało uznanych za państwa o nieznacznym ryzyku BSE.

(5)

Ze względu na wątpliwości natury naukowej związane z postacią atypową BSE za przedwczesne uznaje się na tym etapie zezwolenie na wykorzystywanie wszystkich tkanek bydlęcych obecnie sklasyfikowanych jako materiał szczególnego ryzyka w łańcuchu żywnościowym w państwach członkowskich o znikomym ryzyku BSE.

(6)

W dniu 19 stycznia 2011 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikował wspólną opinię opracowaną wraz z Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), dotyczącą możliwego związku epidemiologicznego lub molekularnego między pasażowalnymi encefalopatiami gąbczastymi („TSE”) u zwierząt i u ludzi („wspólna opinia EFSA i ECDC”) (6). W tej wspólnej opinii EFSA i ECDC potwierdziły stwierdzenie atypowych postaci BSE u bydła i poczyniły rozróżnienie między klasycznym BSE, atypowym BSE typu L i atypowym BSE typu H.

(7)

Zgodnie z tą wspólną opinią kilka elementów wskazuje, że czynnik chorobotwórczy atypowego BSE typu L może potencjalnie stanowić czynnik zoonotyczny. Takie elementy nie są natomiast obecne w przypadku czynnika chorobotwórczego atypowego BSE typu H. W tej wspólnej opinii stwierdzono również, że niezwykle zaawansowany wiek zwierząt we wszystkich wykrytych przypadkach atypowego BSE typu H i typu L oraz wyraźnie niewielka chorobowość w populacji pozwalają wysunąć przypuszczenie, że te postacie atypowe BSE powstają spontanicznie, niezależnie od praktyki karmienia zwierząt. System nadzoru BSE w Unii wykazał w ostatnich latach bardzo niską chorobowość i stosunkowo stały poziom występowania przypadków atypowego BSE.

(8)

W dniu 11 stycznia 2011 r. EFSA opublikował opinię naukową w sprawie przeglądu ilościowej oceny ryzyka w odniesieniu do ryzyka BSE stwarzanego przez przetworzone białka zwierzęce (7) („opinia EFSA z 2011 r.”). Ta opinia naukowa wskazuje, że 90 % ogólnego poziomu zakaźności BSE w przypadku klinicznym wiąże się z tkankami centralnego i obwodowego układu nerwowego. Dokładniej rzecz ujmując, w opinii tej szacuje się, że 65 % ogólnego poziomu zakaźności BSE w przypadku klinicznym wiąże się z mózgiem, a 26 % – z rdzeniem kręgowym.

(9)

W dniu 11 lipca 2014 r. EFSA opublikował sprawozdanie naukowe w sprawie protokołu dalszych badań laboratoryjnych w zakresie rozmieszczenia zakaźności atypowego BSE (8). Według tego sprawozdania naukowego zbiorowe dane wskazują, że w klasycznym BSE występuje takie samo rozmieszczenie tkanek jak w przypadkach atypowego BSE, przy wyższych stężeniach zakaźnego białka prionowego lub zakaźności wykrytej w centralnym i obwodowym układzie nerwowym.

(10)

Z tych wszystkich względów mózg i rdzeń kręgowy bydła powyżej 12 miesięcy pochodzącego z państwa członkowskiego o znikomym ryzyku BSE powinny pozostać w wykazie materiału szczególnego ryzyka do momentu uzyskania szerszej wiedzy o ryzyku związanym z atypowym BSE.

(11)

Biorąc pod uwagę praktyczne trudności z zapewnieniem braku zanieczyszczenia kości czaszki tkankami mózgu, czaszki bydła w wieku powyżej 12 miesięcy pochodzącego z państwa członkowskiego o znikomym ryzyku BSE powinny być nadal uznawane za materiał szczególnego ryzyka.

(12)

Ze względu na bardzo solidny system nadzoru w UE dane zbadane przez EFSA odnoszą się głównie do Europy. Na szczeblu OIE trwają dyskusje w sprawie przeglądu rozdziału dotyczącego BSE w Kodeksie zdrowia zwierząt lądowych OIE w świetle niedawno zdobytej wiedzy dotyczącej postaci atypowej BSE. Przepisy unijne dotyczące materiału szczególnego ryzyka w państwach członkowskich i w państwach trzecich o znikomym ryzyku BSE powinny zostać poddane przeglądowi w świetle wyników tych dyskusji.

(13)

Nie odnotowano informacji o przywozie do Unii czaszek, mózgów, rdzeniów kręgowych i oczu bydła powyżej 12 miesięcy.

(14)

Aby zapewnić podobne warunki wprowadzania do obrotu towarów z państw członkowskich w stosunku do przywozu towarów z państw trzecich – biorąc jednocześnie pod uwagę ewentualne pozostałe ryzyko związane ze stosowaniem w łańcuchu żywnościowym lub paszowym niektórych tkanek – należy uchylić dodatkowy wymóg rozszerzający zakaz stosowania materiału szczególnego ryzyka pochodzącego od bydła i odnoszący się do państw członkowskich o znikomym ryzyku BSE, z wyjątkiem czaszki, mózgu i rdzenia kręgowego bydła powyżej 12 miesięcy.

(15)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 999/2001.

(16)

Jeśli w przyszłości dowody naukowe wskażą na zagrożenia dla zdrowia publicznego, które obecnie nie są znane, konieczny będzie przegląd przepisów unijnych dotyczących materiału szczególnego ryzyka w państwach członkowskich i w państwach trzecich o znikomym ryzyku BSE.

(17)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,