Europejski system nadzorowania granic (Eurosur)

Komisja proponuje ustanowienie wspólnych ram technicznych w trzech fazach w celu wdrożenia europejskiego systemu nadzoru granic (Eurosur). Celem tego systemu jest wspieranie państw członkowskich w ich wysiłkach zmierzających do ograniczenia liczby obywateli krajów trzecich przedostających się nielegalnie na terytorium UE, poprzez polepszenie znajomości sytuacji na ich granicach zewnętrznych oraz zwiększenie zdolności reakcji ich służb wywiadowczych i kontroli granicznej.

AKT

Komunikat Komisji z dnia 13 lutego 2008 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Analiza projektu stworzenia europejskiego nadzoru granic (Eurosur) - [COM(2008) 68 wersja ostateczna - nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Komunikat przedstawia analizę parametrów, na podstawie których może być rozwijany europejski system nadzorowania granic (Eurosur), skupiający się początkowo na południowych i wschodnich granicach zewnętrznych i proponuje państwom członkowskim plan działań na rzecz stopniowego tworzenia takiego systemu nadrzędnego w nadchodzących latach. Skupiając się na kwestii usprawnienia nadzoru granic, komunikat ma na celu:

• zmniejszenie liczby nielegalnych imigrantów przybywających niepostrzeżenie do UE,
• zmniejszenie liczby zgonów wśród nielegalnych imigrantów dzięki skuteczniejszym akcjom ratunkowym na morzu,
• wzmocnienie bezpieczeństwa wewnętrznego w całej UE poprzez przyczynianie się do zapobiegania przestępczości transgranicznej.

Europejski system nadzorowania granic (Eurosur) powinien pomagać państwom członkowskim uzyskać pełny obraz sytuacji na ich granicach zewnętrznych. Znajomość obrazu sytuacji mierzy się oceniając zdolność władz do wykrywania przypadków przemieszczania się przez granicę oraz tego, czy działania kontrolne opierają się na właściwych przesłankach. Umożliwia ona także zwiększenie zdolności reagowania ich organów ścigania. Zdolność do reakcji mierzy się, sprawdzając, ile czasu potrzeba, by dotrzeć do obiektów i osób przemieszczających się przez granicę w celu kontroli, jak również ile czasu i jakie środki są potrzebne, by odpowiednio zareagować w nadzwyczajnych okolicznościach.

Eurosur powinien zapewnić wspólne ramy techniczne umożliwiające usprawnienie codziennej współpracy i komunikacji między organami państw członkowskich oraz ułatwiać korzystanie z zaawansowanych technologii dla ochrony granic. Kluczowym celem operacyjny powinna być wymiana informacji, z wyłączeniem danych osobowych, między systemami krajowymi i systemem europejskim.

Wdrożenie systemu Eurosur może się odbywać w trzech równoległych fazach:

FAZA 1: celem tej fazy jest połączenie i usprawnienie systemów i mechanizmów nadzorowania istniejących na poziomie państw członkowskich

Zalecane byłoby zatem korzystanie z kredytów Europejskiego Funduszu Granic Zewnętrznych w celu zmodernizowania i rozszerzenia krajowych systemów nadzorowania granic i stworzenia krajowych ośrodków koordynacji kontroli granicznej w państwach członkowskich znajdujących się na południowych i wschodnich granicach zewnętrznych UE.

Powinna zostać ustanowiona skomputeryzowana sieć komunikacyjne w celu zapewnienia wymiany danych i zapewnienia koordynacji między ośrodkami w państwach członkowskich i agencją Frontex.

Ponadto należy rozważyć środki mające na celu zapewnienie wsparcia finansowego i logistycznego niektórym sąsiadującym krajom trzecim w celu promowania współpracy operacyjnej z państwami członkowskimi w dziedzinie nadzorowania granic.

FAZA 2: celem tej fazy jest uprawnienie wykorzystywania narzędzi nadzorowania na szczeblu UE

Korzystanie z europejskich programów badań i rozwoju przyczyni się do technicznego udoskonalenia narzędzi nadzorowania i czujników (np. satelitów, bezpilotowych statków powietrznych (UAV) itp.).

Ponadto wspólne stosowanie narzędzi nadzorowania będzie dostarczać organom państw członkowskich częstszych i bardziej wiarygodnych informacji dotyczących nadzorowania ich granic zewnętrznych oraz obszarach położonych na przedpolu granicy.

Możliwe byłoby stworzenia wspólnego obrazu wywiadowczego sytuacji na przedpolu granicy, pozwalającego połączyć informacje wywiadowcze z informacjami uzyskanymi dzięki narzędziom nadzoru granicznego.

FAZA 3: celem tej fazy jest stworzenie wspólnego środowiska wymiany informacji dla obszarów morskich UE

Ma ona na celu połączenie wszystkich istniejących systemów służących do raportowania i monitorowania ruchu morskiego i działań prowadzonych na obszarach morskich państw członkowskich i na sąsiadujących z nimi obszarach morza pełnego w taki sposób, aby organy kontroli granicznej mogły wykorzystać możliwości płynące z łącznego użycia tych różnych systemów.

Uwzględniając obecną presję migracyjną, na pierwszym etapie należy ograniczyć zasięg zintegrowanej sieci do Morza Śródziemnego, południowego Oceanu Atlantyckiego (Wyspy Kanaryjskie) oraz Morza Czarnego oraz skoncentrować się na kwestii bezpieczeństwa wewnętrznego, tworząc wspólną platformę działania dla organów kontroli granicznej oraz innych europejskich i krajowych organów zajmujących się kwestią bezpieczeństwa obszarów morskich.

Następnie ta zintegrowana sieć systemów raportowania i nadzorowania będzie mogła zostać rozszerzona na cały obszar morski UE, aby obejmowała nie tylko aspekty związane z granicami, lecz także wszystkie rodzaje działalności morskiej, takie jak bezpieczeństwo morskie, ochrona środowiska morskiego, kontrola rybołówstwa oraz egzekwowanie prawa.

Fazy 1 i 2 powinny obejmować morskie i lądowe granice zewnętrzne, ze względu na zmienne modele migracji. Faza 3 powinna skupiać się wyłącznie na morzu. Aspekty niniejszego komunikaty dotyczące nadzorowania zewnętrznych granic morskich stanowią element ogólnych ram wyznaczonych przez zintegrowaną politykę morską Unii Europejskiej.

Wdrożenie systemu Eurosur stanowiłoby decydujący krok na drodze do dalszego stopniowego tworzenia wspólnego europejskiego systemu zintegrowanego zarządzania granicami. Przy realizacji różnych środków opisanych w niniejszym komunikacie głównym mechanizmem służącym zachowaniu zasady solidarności i rozłożeniu obciążenia finansowego na poszczególne państwa członkowskie Unii Europejskiej powinien być Fundusz Granic Zewnętrznych.

Ostatnia aktualizacja: 14.03.2008