Tranzyt między Kaliningradem a innymi częściami Rosji wnioski i wprowadzenie w życie

W komunikacie dokonano podsumowania rozmów prowadzonych między Unią Europejską a Rosją w sprawie tranzytu osób i towarów do i z obwodu kaliningradzkiego. Zawiera on również zbiór zaleceń dotyczących stanowiska UE w tej kwestii.

AKT

Communication from the Commission to the Council of 18 September 2002 - Kaliningrad: Transit [COM(2002) 510 final - Not published in the Official Journal] (Komunikat Komisji dla Rady z dnia 18 września 2002 r. w sprawie tranzytu do i z Kaliningradu [COM(2002) 510 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym]).

STRESZCZENIE

W komunikacie dokonano podsumowania rozmów prowadzonych między Unią Europejską a Rosją w sprawie tranzytu osób i towarów do i z obwodu kaliningradzkiego. Komunikat nie obejmuje małego ruchu granicznego, ponieważ ta kwestia nie jest szczególna dla sytuacji Kaliningradu.

Ocena

W zakresie kluczowej kwestii politycznej, tj. przepływu osób, dorobek Schengen opiera się na zasadzie, że bezpieczeństwo UE może być w największym stopniu zapewnione, jeżeli osoby przejeżdżające tranzytem przez terytorium państw członkowskich UE przedłożą odpowiednią dokumentację. Wymogi wizowe będą obywateli rosyjskich obowiązywać tak długo, jak długo Rosja znajdować się będzie na liście państw trzecich, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania zewnętrznych granic państw członkowskich UE.

Komisja jest zdania, że poza elastycznymi rozwiązaniami określonymi we „wspólnej linii działania” * (wiza tranzytowa uprawniająca do wielokrotnego wjazdu wydawana za niewielką opłatą lub bezpłatnie) należy rozważyć wydawanie dokumentów szczególnego tranzytu („uproszczonego dokumentu tranzytowego”). Dokument uznawany byłby za równorzędny z wizą tranzytową uprawniającą do wielokrotnego wjazdu dla osób cieszących się zaufaniem, które są obywatelami rosyjskimi i często podróżują między Kaliningradem a inną częścią Rosji. Listy osób odbywających częste podróże byłyby przedkładane przez władze rosyjskie z wyprzedzeniem. Dokument wydawany byłby za niewielką opłatą lub bezpłatnie przez konsulaty wymienionych w komunikacie krajów kandydujących.

Komisja zamierza rozważyć możliwość zwolnienia z obowiązku wizowego pasażerów podróżujących w pociągach bezpośrednich. W ramach bezpieczeństwa pociągi te musiałyby jeździć z wystarczająco dużą prędkością, a wagony musiałyby być tak skonstruowane, aby uniemożliwić pasażerom opuszczenie pociągu bez zezwolenia litewskich władz.

Wprowadzenie uproszczonego dokumentu tranzytowego wymagałoby:

• pełnej współpracy ze strony krajów kandydujących i odpowiedniego wsparcia administracyjnego i finansowego ze strony Komisji Europejskiej,
• pełnej współpracy ze strony Rosji, zwłaszcza w zakresie:
• tworzenia nowych konsulatów,
• udostępnienia list obywateli rosyjskich uznanych za kwalifikujących się do otrzymania uproszczonego dokumentu tranzytowego,
• readmisji osób nadmiernie przedłużających pobyt poprzez zawarcie i wdrożenie umowy o readmisji i ratyfikacji porozumienia w sprawie granic z Litwą,
• przyspieszenia procedury wydawania paszportów zagranicznych obywatelom rosyjskim w ramach określonego terminu. Podczas krótkiego okresu przejściowego rosyjskie paszporty wewnętrzne byłyby akceptowane w połączeniu z wizami/uproszczonymi dokumentami tranzytowymi.

UE musiałaby zapewnić kraje kandydujące, że przyjęcie przez nich powyższych rozwiązań i ich wdrożenie nie spowoduje ryzyka opóźnienia w zniesieniu kontroli granicznych, tj. pełnej integracji ze strefą Schengen.

Komisja zaleca, aby stanowisko UE, poza tym co już zostało określone we wspólnej linii działania z 13 maja 2001 r., opierało się na następującym pakiecie środków:

• uproszczonych dokumentach tranzytowych wydawanych obywatelom rosyjskim, podróżującym pojazdami drogowymi lub koleją, przez władze konsularne w UE lub kraje kandydujące. Wymagałoby to współpracy ze strony Rosji w formie wydania szybkiej zgody na utworzenie nowych konsulatów, o które wnosi Litwa,
• uproszczony dokument tranzytowy nie byłby wydawany na przejściu granicznym,
• UE powinna rozważyć propozycję Rosji o rozpoczęciu dyskusji dotyczących ustalenia warunków koniecznych do ewentualnego wprowadzenia ruchu bezwizowego,
• rozwiązaniu problemu przepływu osób i towarów powinna towarzyszyć szersza współpraca w zakresie przyszłości obwodu kaliningradzkiego.

Kontekst

Rada Europejska obradująca w Sewilli zwróciła się do Komisji o przekazanie dodatkowego studium dotyczącego możliwości rozwiązania problemu tranzytu osób i towarów do i z Kaliningradu. Ten komunikat jest odpowiedzią Komisji w tej kwestii.

AKTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji, z dnia 22 grudnia 2006 r., o funkcjonowaniu uproszczonego tranzytu osób między obwodem kaliningradzkim a pozostałą częścią Federacji Rosyjskiej [COM(2006) 840 wersja ostateczna - nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

Komisja z zadowoleniem stwierdza, że trzy lata od wejścia w życie system uproszczonego tranzytu działa bez zakłóceń, a partnerzy są zadowoleni z jego wdrażania. System FTD/FRTD * wydaje się także spełniać wymogi określone w dorobku Schengen, gdyż nie zaobserwowano żadnych przypadków nielegalnej imigracji w ramach tego programu.

Z tego względu Komisja nie widzi potrzeby zmiany systemu. W perspektywie długoterminowej system uproszczonego tranzytu zależeć będzie od przyszłych ustaleń między UE i Rosją w zakresie polityki wizowej.

Komisja będzie nadal finansowo wspierać program tranzytu za pośrednictwem Funduszu Granic Zewnętrznych.

Do dalszego zbadania pozostają dwie kwestie:

• FRTD * przyklejany jest na osobnym formularzu, nie zaś w paszporcie osoby podróżującej, jak przewiduje rozporządzenie (WE) nr 693/2003. W rezultacie nie można określić, czy FRTD wykorzystywane jest do pojedynczych, czy do częstych podróży tam i z powrotem. Prawidłowe stosowanie zwiększyłoby liczbę wniosków o wydanie FTD * uprawniającego do wielokrotnych przejazdów (dla osób odbywających częste podróże) i wydawanego za opłatą 5 euro,
• kwestię skrócenia formalności związanych z kontrolą graniczną można dalej omawiać podczas rozmów dwustronnych, o ile władze litewskie, rosyjskie i białoruskie będą tym zainteresowane. Wydaje się, że możliwe są dwa rozwiązania:
• jeden postój na każdej granicy zamiast dwóch postojów (po jednym z każdej strony granicy); organy właściwe do spraw granic obu krajów przeprowadzałyby kontrole równocześnie,
• wprowadzenie ustaleń umożliwiających obu stronom przeprowadzanie kontroli podczas jazdy pociągu.

Ostatnia aktualizacja: 22.05.2007