Dostęp do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Wyjątki i prawa stron trzecich

Instytucje odmówią dostępu do dokumentu, jeśli ujawnienie go:

• naruszyłoby ochronę:
  • interesu publicznego w odniesieniu do bezpieczeństwa publicznego, kwestii obronnych, stosunków międzynarodowych oraz finansowej, monetarnej lub ekonomicznej polityki UE lub państwa UE; lub
  • prywatności i integralności osoby fizycznej, w szczególności w odniesieniu do prawodawstwa UE związanego z ochroną danych osobowych;
• • interesów handlowych osoby fizycznej lub prawnej, postępowania sądowego lub porady prawnej; lub
  • celu kontroli, śledztwa czy audytu, chyba że za ujawnieniem przemawia interes publiczny;
• poważnie naruszyłoby ochronę procesu podejmowania decyzji przez instytucję, chyba że za ujawnieniem przemawia interes publiczny.

Co się tyczy dokumentów stron trzecich, instytucja UE musi, w razie wątpliwości, skonsultować się z tą stroną trzecią w celu dokonania oceny, czy wyjątek może mieć zastosowanie. Państwom UE przysługuje mocniejsze prawo do wyrażenia sprzeciwu (choć nie jest to prawo weta).

Dokumenty w państwach UE

Jeśli państwo UE otrzyma od instytucji UE żądanie dotyczące dokumentu będącego w jego posiadaniu, co do zasady konsultuje się ono z tą instytucją w celu zapewnienia, że ujawnienie jest zgodne z celami rozporządzenia. Państwo może zamiast tego skierować żądanie do instytucji.

Wnioski, przetwarzanie wniosków i dostęp do dokumentów

• Wnioski o udzielenie dostępu do dokumentu składa się na piśmie (w tym w formie elektronicznej) w jednym z języków urzędowych UE. Wnioskodawca nie musi podawać uzasadnienia, ale jego wniosek musi być precyzyjny.
• Instytucje bezzwłocznie rozpatrują wnioski o dostęp do dokumentu. Potwierdzają one wpływ wniosku, a w ciągu 15 dni roboczych od daty jego wpłynięcia zapewniają dostęp lub odmawiają dostępu do dokumentu. Ten limit czasowy może zostać wydłużony jeden raz, o kolejne 15 dni roboczych.
• W przypadku całkowitej lub częściowej odmowy wnioskodawca może, w ciągu 15 dni roboczych od daty otrzymania odpowiedzi od instytucji, złożyć wniosek potwierdzający, w którym zwróci się do instytucji o ponowne rozpatrzenie jej decyzji.
• Wnioskodawca może uzyskać dostęp do dokumentów przez zapoznanie się z nimi na miejscu lub przez otrzymanie kopii. Może on także otrzymać informację, w jaki sposób łatwo uzyskać dokumenty.

Dokumenty sensytywne

• Dokumenty sensytywne to niektóre dokumenty pochodzące z instytucji lub utworzonych przez nie agencji, z państw członkowskich, państw trzecich lub organizacji międzynarodowych, zaklasyfikowane jako „TRÈS SECRET UE/EU TOP SECRET”, „SECRET UE/EU SECRET” lub „CONFIDENTIEL UE/EU CONFIDENTIAL”.
• Wnioski o dostęp do dokumentów sensytywnych są rozpatrywane wyłącznie przez osoby mające prawo do zapoznania się z ich treścią. Dokumenty sensytywne mogą być ujmowane w rejestrze lub ujawniane wyłącznie za zgodą instytucji, która je stworzyła.

Rejestry i praktyka administracyjna

• Każda instytucja prowadzi rejestr dokumentów. Dostęp do rejestru jest zapewniany w formie elektronicznej.
• Państwa UE współpracują z instytucjami w dostarczaniu obywatelom informacji.
• Instytucje tworzą dobre praktyki administracyjne w celu zapewnienia wykonania praw dostępu zagwarantowanych rozporządzeniem.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym

Wiele unijnych dokumentów jest publikowanych w Dzienniku Urzędowym. Wśród nich można wymienić:

• akty ustawodawcze przyjmowane na podstawie art. 297 TFUE (zwykła procedura ustawodawcza);
• stanowiska Rady przyjmowane na podstawie art. 294 TFUE;
• umowy międzynarodowe zawarte przez UE lub zgodnie z art. 37 Traktatu o Unii Europejskiej.

Sprawozdania i środki zmierzające do wprowadzenia w życie

Każda instytucja publikuje coroczne sprawozdanie za poprzedni rok. Wskazuje w nim liczbę przypadków, w których odmówiła prawa dostępu do dokumentów, przyczyny takich odmów oraz liczbę dokumentów sensytywnych nieujętych w jej rejestrze.