Siódmy program ramowy: działania Wspólnego Centrum Badawczego (JRC)

Głównym celem Wspólnego Centrum Badawczego (Joint Research Centre – JRC) jest zapewnienie wsparcia naukowego i technicznego w procesie tworzenia unijnych polityk. Dokładniej centrum stanowi punkt styku między badaniami technologicznymi a praktycznymi zastosowaniami tych badań w politykach wspólnotowych. Przygotowując siódmy program ramowy, opracowano szczegółowy program określający działania JRC. W dokumencie tym opisano cechy i ogólne cele programu oraz główne działania, które obejmuje.

AKT

Decyzja Rady 2006/975/WE z dnia 19 grudnia 2006 r. dotycząca programu szczegółowego, który ma zostać zrealizowany w formie działań bezpośrednich przez Wspólne Centrum Badawcze w ramach siódmego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji (2007–2013) [Dz.U. L 400 z 30.12.2006].

STRESZCZENIE

Wspólne Centrum Badawcze (Joint Research Centre – JRC) prowadzi podstawowe badania, zapewnia know-how oraz wsparcie naukowe i techniczne w procesie kształtowania polityk UE. Ważną funkcją jest promowanie transferu technologicznego wyników badań, aby tworzyć przemysłową wartość dodaną, jak również wspierać wspólnotowe polityki dotyczące innowacji. Utworzone 43 lata temu w celu zapewniania specjalistycznej wiedzy europejskiej w dziedzinie energii jądrowej, z czasem centrum stało się ogromną, zróżnicowaną i wielofunkcyjną instytucją badawczą całkowicie zintegrowaną z Komisją.

CECHY I OGÓLNE CELE

Zadaniem JRC, w ramach programu szczegółowego, będzie umożliwienie użytkownikom odgrywania większej roli w opracowywaniu, wdrażaniu i uzupełnianiu polityk wspólnotowych, wspieranie i ułatwianie realizacji tego procesu, ale również reagowanie na nowe potrzeby.

Pod względem podejścia nacisk będzie kładziony na żądanie „lepszych uregulowań prawnych”, jak zdefiniowano w odnowionej strategii lizbońskiej oraz na rozwijanie środków i umiejętności radzenia sobie z nowymi wyzwaniami. Ponadto JRC będzie zacieśniać powiązania ze środowiskiem naukowym poprzez:

• elastyczne reagowanie na pojawiające się potrzeby i wymagania osób odpowiedzialnych za opracowywanie polityk unijnych,
• skupienie uwagi na ważnych wyzwaniach stojących przed społeczeństwem, obejmującychzarówno wymiar naukowy, jak i wspólnotowy,
• rozwijanie partnerstw z ośrodkami badawczymi, uczelniami wyższymi, przemysłem,władzami publicznymi i organami nadzorującymi państw członkowskich oraz zpaństwami trzecimi i organami międzynarodowymi,
• rozbudowę kompetencji i obiektów,
• współpracę z agencjami UE, innymi instytucjami UE oraz właściwymi władzami w państwach członkowskich.

Zasadniczą cechą niniejszego programu szczegółowego jest zintegrowane podejście w kwestii zapewnienia wsparcia naukowego i technicznego dla polityk. Powinno to służyć lepszemu zrozumieniu w wielu obszarach zależności zachodzących pomiędzy rozwojem technologii i nauki, innowacjami i konkurencyjnością z jednej strony, a różnymi koncepcjami ram regulacyjnych i polityki z drugiej strony.

Rada Gubernatorów będzie odpowiedzialna za doroczne monitorowanie i ocenianie programu prac JRC. Co roku JRC będzie dokonywać oceny wyników i wpływu wdrożonych działań. Z kolei ankiety satysfakcji użytkowników, które były dotąd przeprowadzane co dwa lata, zostaną prawdopodobnie zastąpione systemem ciągłego gromadzenia komentarzy. Ponadto, zgodnie z zasadami i dobrymi praktykami Komisji dotyczącymi przeprowadzania ocen, organizowany będzie przegląd średniookresowy (trzy i pół roku po rozpoczęciu programu ramowego w dziedzinie badań). Przegląd ten będzie przeprowadzony przez zewnętrznych ekspertów i zostanie oparty głównie na informacjach zebranych podczas każdego corocznego przeglądu. Ostatecznie ogólna ocena zostanie dokonana pod koniec siedmioletniego programu ramowego.

Budżet wymagany do zrealizowania programu szczegółowego szacuje się na 1 751 mln euro na okres od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2013 r.

Warto podkreślić, że siódmy program ramowy, włączając różne programy szczegółowe oraz wynikające z nich działania badawcze, powinien być zgodny z podstawowymi zasadami etycznymi i uwzględniać włączanie do głównego nurtu polityk aspektów społecznych, prawnych, społeczno-ekonomicznych, kulturowych i związanych z płcią.

DZIAŁANIA

Działania JRC będą koncentrować się głównie na następujących tematach:

• dobrobyt w społeczeństwie opartym na wiedzy,
• solidarność i odpowiedzialne gospodarowanie zasobami,
• bezpieczeństwo i sprawiedliwość,
• Europa jako światowy partner.

Dobrobyt w społeczeństwie opartym na wiedzy

Ten obszar dzieli się na pięć odrębnych agend dotyczących następującym zakresie:

• konkurencyjność i innowacje,
• europejska przestrzeń badawcza,
• energia i transport,
• społeczeństwo informacyjne,
• nauki o życiu i biotechnologia.

Konkurencyjność i innowacje będą propagowane w różny sposób:

• tworzenie i upowszechnianie wzorców uznanych międzynarodowo,
• wdrożenie jednolitego europejskiego systemu miar,
• wspieranie opracowywania polityki unijnej w zakresie handlu międzynarodowego (ocena wpływu polityki handlowej na zrównoważony rozwój i konkurencyjność),
• lepsze zrozumienie związku między zapewnianiem edukacji a potrzebami społeczeństwa wiedzy, czynników wpływających na równość szans edukacyjnych oraz sposobu, w jaki można doprowadzić do wydajnego wykorzystania zasobówedukacyjnych,
• identyfikacja i ocena technologii wydajnych ekologicznie oraz badanie warunków, w których są opracowywane.

JRC wniesie bezpośredni wkład w europejską przestrzeń badawczą poprzez:

• kontakty naukowe, szkolenia i mobilność badaczy,
• ułatwianie dostępu do infrastruktur badawczych,
• realizowanie badań w ramach współpracy,
• wspieranie wdrażania polityki w dziedzinie badań,
• techniczne oceny priorytetów badawczych w poszczególnych obszarach tematycznych *,
• tworzenie i wykorzystywanie metod prognozowania w zakresie nauki i technologii.

W dziedzinie energii JRC ma trzy główne cele:

• zapewnienie trwałego systemu referencji w zakresie energii,
• działanie jako centrum referencyjne (zatwierdzanie wyników, certyfikacja technologii itp.),
• dostarczanie informacji dotyczących niezawodności dostaw energii dla Europy.

W dziedzinie transportu działania JRC będą skoncentrowane na:

• równowadze między rozwojem zrównoważonego transportu a ochroną środowiska,
• wymiarze technicznym i ekonomicznym nowych paliw i silników,
• wymiarze społecznym (planowanie przestrzenne, zdrowie itp.) oraz aspektach bezpieczeństwa i środkach jego zapewnienia w transporciepowietrznym, lądowym i morskim.

JRC będzie również wspierać tworzenie polityk i instrumentów w zakresie technologii społeczeństwa informacyjnego. Przyczyni się również do realizacji polityk UE, na które wpływa rozwój tych technologii (np. zastosowania w gospodarce, administracji publicznej wykorzystujące środki elektroniczne, w kwestiach bezpieczeństwa osobistego itp.) lub które są związane z ogólnymi europejskimi strategiami na rzecz wzrostu, integracji i jakości życia. Ponadto JRC skoncentruje wysiłki na zagadnieniu „konwergencji” zastosowań w obszarze zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska. Celem jest ocena możliwego wpływu nauki i technologii informacyjnych na społeczeństwo w zakresie konkurencyjności, prywatności, własności i integracji społecznej.

JRC będzie również rozwijać swoje umiejętności w dziedzinie nauki o życiu i biotechnologii, prowadząc badania dotyczące społeczno-ekonomicznego oddziaływania oraz wdrażając nowe strategie i procesy. Będą ponadto prowadzone działania w dziedzinie biotechnologii w odniesieniu do zdrowia i rolnictwa (w tym przemysłu spożywczego).

Solidarność i odpowiedzialne gospodarowanie zasobami

Ten obszar dzieli się na cztery odrębne agendy dotyczące:

• rozwoju obszarów wiejskich, rolnictwa i rybołówstwa,
• zasobów naturalnych,
• środowiska i zdrowia,
• zmian klimatu.

JRC będzie wspierać polityki w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, rolnictwa i rybołówstwa na trzech poziomach odnoszących się do produkcji, aspektów środowiskowych oraz związków między producentami a konsumentami. Program szczegółowy ma również na celu poprawę jakości i dostępności informacji naukowych oraz opracowanie procedur oceny oddziaływania ekonomicznego i społecznego politycznych opcji zarządzania.

W obszarze zasobów naturalnych działania JRC będą skoncentrowane na następujących dziedzinach:

• gospodarowanie zasobami wodnymi (ekologiczna jakość europejskich wód śródlądowych i przybrzeżnych, cykle zanieczyszczeń itp.),
• ochrona i monitorowanie gleby,
• analiza cyklu życia zasobów od ich uzyskania przez wykorzystanie, recykling, aż po ostateczne usunięcie,
• zrównoważone pozyskiwanie i wykorzystywanie zasobów naturalnych i materiałów,
• oddziaływanie produktów naśrodowisko i ich trwałość w zależności od różnych scenariuszy politycznychi technologicznych,
• leśnictwo (różnorodność biologiczna, pożary lasów, zasoby leśne, zmiany klimatu itp.),
• zapewnianie wsparcia technicznego dla unijnego wspólnego systemu informacji środowiskowych w kontekście rozwoju INSPIRE (EN),
• analiza oddziaływania programów strukturalnych i spójności oraz wspieranie polityk regionalnych.

Ponadto JRC wniesie wkład w tworzenie związku między środowiskiem a kwestiami zdrowia przez:

• opracowywanie i zatwierdzanie metod monitorowania różnych ścieżek narażenia ludzi (powietrze, woda, żywność, substancje chemiczne),
• ocenę wpływu na zdrowie różnych form narażenia,
• stworzenie zintegrowanego systemu środowiska.

W kontekście zmian klimatu działania JRC skoncentrują się na problemie emisji gazów cieplarnianych. Do zadań JRC będzie należała również ocena wpływu klimatu (powodzie, susze, pożary lasów, huragany itp.) na najbardziej wrażliwe w tym względzie sektory gospodarki europejskiej (w szczególności rolnictwo i leśnictwo). JRC będzie zajmować się również kwestią włączenia polityk dotyczących klimatu w inne polityki sektorowe w kontekście analizy różnych opcji dla okresu po wygaśnięciu protokołu z Kioto.

Bezpieczeństwo i wolność

Ten obszar dzieli się na trzy różne agendy dotyczące:

• bezpieczeństwa wewnętrznego,
• katastrof i reagowania na nie,
• bezpieczeństwa i jakości żywności.

Wsparcie JRC dla polityk unijnych w odniesieniu do bezpieczeństwa wewnętrznego polega w szczególności na zastosowaniu kompetencji w zakresie analizy systemowej w następujących obszarach:

• zwalczanie przestępczości, oszustw i nielegalnego handlu,
• ochrona infrastruktur krytycznych,
• ochrona przed terroryzmem,
• bezpieczeństwo granic i administrowanie migracją.

JRC będzie również interweniować na lądzie w przypadku wystąpienia katastrof naturalnych i wypadków technicznych. JRC przyczyni się w szczególności do usprawnienia możliwości reagowania UE oraz zarządzania kryzysowego w zakresie szybkości reagowania, monitorowania i oceny zniszczeń.

W obszarze przemysłu spożywczego działania JRC będą oparte na koncepcji „od stołu do gospodarstwa”. W szczególności JRC zapewni zatwierdzeniemetod i ujednoliconych procedur dla wielu rodzajów żywności i pasz. Ponadto wzmocni swoje możliwości reagowania na sytuacje kryzysowe dotyczące żywności.

Europa jako światowy partner

Temat stosunki zewnętrzne UE obejmuje dwie różne agendy: bezpieczeństwo światowe i współpracę na rzecz rozwoju.

W obszarze bezpieczeństwa światowego JRC zapewni wsparcie technologiczne w następujących kwestiach:

• identyfikacja zapomnianych sytuacji kryzysowych,
• wczesne ostrzeganie przed możliwymi kryzysami,
• ocena potrzeb humanitarnych i pomocy humanitarnej,
• zintegrowane reagowanie na sytuacje kryzysowe,
• ocena zniszczeń,
• stworzenie bazy danych szybkiej kartografii,
• stabilność transgraniczna (zapobieganie rozprzestrzeniania broni masowego rażenia, zwalczanie nielegalnego handlu i terroryzmu).

W obszarze współpracy na rzecz rozwoju JRC będzie odgrywać rolę w ustanowieniu i działaniu Obserwatorium ds. zrównoważonego rozwoju i środowiska. Zostanie ono początkowo ustanowione dla krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP). Centrum obserwatorium będzie stanowić system gromadzenia informacji i łączności. System ten będzie służył głównie trzem komponentom:

• diagnostyce środowiska i sporządzaniu raportów na temat państw,
• tworzeniu scenariuszy,
• przekrojowym interakcjom politycznym.

Prace obserwatorium będą koncentrować się przede wszystkim na zaspokajaniu istniejących potrzeb. Będą opracowywane w sposób umożliwiający wykorzystywanie ich rezultatów przez kraje rozwijające się.

Kontekst

Od 1984 r. unijna polityka w zakresie badań i rozwoju technologicznego opiera się na wieloletnich programach ramowych. Siódmy program ramowy jest drugim programem realizowanym od czasu zapoczątkowania strategii lizbońskiej w 2000 r. i będzie miał kluczowe znaczenie dla kwestii wzrostu i zatrudnienia w Europie w nadchodzących latach. Komisja pragnie rozwijać „trójkąt wiedzy” obejmujący badania, edukację i innowacje, aby wiedza była wykorzystywana do propagowania dynamizmu gospodarczego oraz postępu społecznego i środowiskowego.

AKTY POWIĄZANE

Sprostowanie do decyzji Rady 2006/977/Euratom z dnia 19 grudnia 2006 r. dotyczącej programu szczegółowego, który ma zostać zrealizowany w formie działań bezpośrednich przez Wspólne Centrum Badawcze w ramach siódmego programu ramowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) w zakresie działań badawczych i szkoleniowych w dziedzinie jądrowej (2007–2011) [Dz.U. L 400 z 30.12.2006].

Dokument ten zawiera cele i działania Wspólnego Centrum Badawczego (Joint Research Centre – JRC) realizowane w ramach programu szczegółowego Euratom. Są one związane głównie ze szkoleniami, zarządzaniem wiedzą, bezpieczeństwem jądrowym, gospodarką odpadami oraz wpływem działań jądrowych na środowisko.

See also

• Wspólne Centrum Badawcze

Ostatnia aktualizacja: 12.01.2007