Modernizacja kształcenia i szkolenia zawodowego w Europie

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Nowy bodziec do europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego służący wspieraniu strategii Europa 2020 (KOM(2010) 296 wersja ostateczna z 9 czerwca 2010 r.)

STRESZCZENIE

Unia Europejska dąży do modernizacji systemów kształcenia i szkolenia zawodowego w celu zwiększenia atrakcyjności i roli, jaką odgrywają w programie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia UE.

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEGO KOMUNIKATU?

Komunikat proponuje odnowienie ogólnoeuropejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego, ponieważ systemy te przyczyniają się do realizacji celów strategii Europa 2020 oraz ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Komunikat przedstawia kluczowe priorytety w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego określone w ramach strategicznych w dziedzinie kształcenia i szkolenia.

Uczenie się przez całe życie*

• Dostęp do możliwości szkoleniowych musi być zmaksymalizowany, ponieważ coraz więcej osób zmienia ścieżkę swojej kariery.
• Istnieje potrzeba większej elastyczności w sposobie osiągania efektów uczenia się i ich oceny oraz tego, w jaki sposób prowadzą one do uzyskania kwalifikacji.
• Pracodawcy, podmioty realizujące tego typu szkolenia oraz instytucje szkolnictwa wyższego muszą także odgrywać większą rolę w poprawie kształcenia i szkolenia zawodowego.
• Walidacja umiejętności uzyskanych poza formalną ścieżką kształcenia i szkolenia może odbywać się poprzez podejście do kwalifikacji zawodowych bazujące na efektach uczenia się w oparciu o:
  • europejskie ramy kwalifikacji (EQF);
  • europejski system transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET).

Komunikat podkreśla także pilną potrzebę mobilności transgranicznej w celach edukacyjnych w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego.

Poprawa systemów kształcenia i szkolenia zawodowego

• Działania służące poprawie jakości, efektywności i atrakcyjności kształcenia i szkolenia zawodowego obejmują:
  • wdrożenie systemów zapewniania jakości na szczeblu krajowym zgodnie z zaleceniami europejskich ram odniesienia na rzecz zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym;
  • weryfikację umiejętności nauczycieli i kadry szkoleniowej;
  • rozwijanie kompetencji kluczowych poprzez uczenie się w miejscu pracy;
  • opracowywanie narzędzi dopasowujących do siebie zawody i umiejętności, aby systemy szkolenia i kształcenia zawodowego lepiej odpowiadały potrzebom rynku pracy.

Systemy kształcenia i szkolenia zawodowego przeciwdziałają wykluczeniu społecznemu i promują rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu. Osoby w niekorzystnej sytuacji skorzystają najwięcej z nauczania w miejscu pracy (poza tradycyjną klasą lekcyjną), ściśle związanego z rynkiem pracy.

Komunikat zachęca także do wspierania kreatywności i przedsiębiorczości.

Dalsze postępy

Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (Cedefop) udostępniło w 2015 r.sprawozdanie monitorujące na temat postępów w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego w latach 2010–2014.

W sprawozdaniu stwierdzono, że dwie trzecie krajów UE przeprowadziły reformy systemów szkolenia i kształcenia zawodowego, zwłaszcza w odniesieniu do kluczowych kompetencji, nauczania w miejscu pracy i usprawnienia komunikacji między podmiotami prowadzącymi kształcenie i szkolenie zawodowe a pracodawcami.

W następujących obszarach wciąż potrzebne są dalsze postępy:

• promocja uczenia się przez całe życie;
• mobilność;
• walidacja pozaformalnych form nauczania*.

W 2015 r. ministrowie UE opracowali konkluzje z Rygi. Proponują one średniookresowe priorytety działania w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego. Obejmują one:

• zwiększenie promocji nauczania w miejscu pracy;
• rozszerzenie dostępu do kształcenia i szkolenia zawodowego oraz
• dalsze wspieranie rozwoju kluczowych kompetencji w programach kształcenia i szkolenia zawodowego.

Znaczenie kształcenia i szkolenia zawodowego podkreślono również w komunikacie Komisji Europejskiej dotyczącym ponownego przemyślenia kwestii kształcenia oraz w zaleceniu dotyczącym gwarancji dla młodzieży wydanym przez Radę w 2013 r.

KONTEKST

Komunikat jest kluczowym elementem procesu kopenhaskiego z 2002 r., którego celem jest poprawienie wyników, jakości i atrakcyjności kształcenia i szkolenia zawodowego w UE. W 2010 r. opublikowano komunikat z Brugii, w którym zawarto kilka krótkoterminowych propozycji w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego.

• Wspieranie kształcenia i szkolenia w Europie i poza nią

KLUCZOWE POJĘCIA

* Uczenie się przez całe życie: proces uczenia się przez całe życie w celu doskonalenia umiejętności, zdolności, wiedzy i kwalifikacji.

* Uczenie się pozaformalne: proces uczenia się w sytuacjach nieformalnych (np. w klubach sportowych i młodzieżowych) w przeciwieństwie do uczenia się formalnego (w szkole, na uniwersytecie itd.).

Ostatnia aktualizacja: 14.10.2015