Usługi świadczone w interesie ogólnym

WPROWADZENIE

Traktat lizboński zapewnia lepszą ochronę usług świadczonych w ogólnym interesie w Unii Europejskiej (UE). Wprowadza szczegóły dotyczące rodzaju usług i zasad z nimi związanych.

Ponadto traktat lizboński tworzy nową podstawę prawną dla usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Ma to na celu wprowadzenie ram prawnych dla tych usług na szczeblu ogólnoeuropejskim.

DEFINICJE

Usługi świadczone w ogólnym interesie obejmują usługi rynkowe i nierynkowe, podlegające pewnym zobowiązaniom z tytułu wykonywania usług publicznych w szczególności z tego powodu, że są świadczone w ogólnym interesie gospodarczym.

Usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym stanowią podkategorię i obejmują głównie usługi rynkowe. Usługi te muszą także spełniać wymogi stawiane służbom publicznym i mogą z tego powodu stanowić wyjątek od pewnych zasad europejskich, w szczególności w kwestii konkurencji. Dotyczy to na przykład usług w zakresie energetyki, transportu lub telekomunikacji.

Artykuł 106 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej precyzuje, że przedsiębiorstwa zobowiązane do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym podlegają prawu europejskiemu w granicach, w jakich ich stosowanie nie stanowi przeszkody w wykonywaniu zadań im powierzonych.

UZNANIE USŁUG ŚWIADCZONYCH W OGÓLNYM INTERESIE W UE

Uznanie usług świadczonych w ogólnym interesie w UE jest złożone, ponieważ sposób zarządzania nimi różni się w zależności od tradycji państw członkowskich. Dlatego UE przez długi czas ograniczała się do traktowania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym tylko z punktu widzenia prawa konkurencji, uznając na przykład, że usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym mogły stanowić wyjątek od zasad wolnej konkurencji.

Jednak traktat lizboński wprowadza nowość, dodając do traktatów założycielskich Protokół w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym. Protokół ten, mając taką samą moc prawną, co traktaty, przynosi wyjaśnienia dotyczące ochrony usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym na szczeblu europejskim. Uznaje także:

• rolę i swobodę uznania organów krajowych w sprawach zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym,
• różnorodność usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym wynikającą z położenia geograficznego i różnic kulturowych,
• wysoki poziom jakości oraz równość traktowania użytkowników, a także powszechny dostęp do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym.

RAMY PRAWNE USŁUG ŚWIADCZONYCH W OGÓLNYM INTERESIE GOSPODARCZYM NA SZCZEBLU EUROPEJSKIM

Traktat lizboński wprowadza także drugą innowację. Tworzy nową podstawę prawną pozwalającą instytucjom europejskim przyjmować rozporządzenia w sprawie zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym. Artykuł 14 TFUE dodaje, że Rada i Parlament mogą ustanawiać pewne zasady i warunki dotyczące wykonania i finansowania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym.

Taka podstawa prawna powinna sprawić, że uda się UE pogodzić interes ogólny i poszanowanie zasad konkurencji w zarządzaniu usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym. Traktat o Unii Europejskiej dodaje, że interwencja UE nie może naruszać kompetencji państw członkowskich. Państwa zachowują więc swobodę definiowania i organizowania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym dla swoich obywateli.

Ostatnia aktualizacja: 08.06.2010