KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 20.4.2016

COM(2016) 236 final

2016/0125(COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

zmieniające rozporządzenie (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu

(Ukraina)

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

Dialog na temat liberalizacji reżimu wizowego między UE a Ukrainą został zainicjowany w październiku 2008 r. W listopadzie 2010 r. Komisja Europejska przedstawiła rządowi Ukrainy plan działania na rzecz liberalizacji reżimu wizowego („plan działania”). Komisja zobowiązała się wprowadzić zwolnienie wizowe dla krótkoterminowych pobytów w Unii Europejskiej dla obywateli Ukrainy będących posiadaczami paszportów biometrycznych, gdy tylko rząd Ukrainy spełni wszystkie kryteria określone w planie działania.

Jeszcze przed rozpoczęciem dialogu na temat liberalizacji systemu wizowego UE i Ukraina zawarły umowę o ułatwieniach wizowych i umowę o readmisji, które weszły w życie w dniu 1 stycznia 2008 r. Zmieniona umowa o ułatwieniach wizowych weszła w życie w dniu 1 lipca 2013 r. Pełne i skuteczne wdrożenie tych umów było podstawowym warunkiem rozpoczęcia i prowadzenia dialogu wizowego.

Plan działania obejmuje cztery bloki zagadnień: bezpieczeństwo dokumentów, w tym biometria (blok I), zintegrowane zarządzanie granicami, polityka migracyjna i azylowa (blok II), porządek publiczny i bezpieczeństwo (blok III) oraz stosunki zewnętrzne i prawa podstawowe (blok IV). W planie działania przedstawiono szereg precyzyjnych kryteriów odniesienia w obrębie tych czterech bloków zagadnień, istotnych z technicznego punktu widzenia, w celu przyjęcia ram ustawodawczych, politycznych i instytucjonalnych (etap 1) oraz zapewnienia ich skutecznego i trwałego wdrożenia (etap 2).

Od czasu rozpoczęcia dialogu między UE a Ukrainą na temat liberalizacji reżimu wizowego Komisja regularnie przedkładała Parlamentowi Europejskiemu i Radzie regularne sprawozdania na temat postępów Ukrainy w realizacji kryteriów ustalonych dla poszczególnych bloków zagadnień na pierwszym i drugim etapie realizacji planu działania. Postępy były oceniane na miejscu z udziałem ekspertów z państw członkowskich UE oraz na podstawie szczegółowych informacji przekazywanych przez Ukrainę.

W dniu 16 września 2011 r. Komisja przyjęła pierwsze sprawozdanie z postępów w realizacji przez Ukrainę planu działania 1 i sformułowała szereg zaleceń dotyczących realizacji pierwszego etapu (ustawodawczo-planistycznego) tego planu. Komisja opublikowała drugie sprawozdanie 2 w dniu 9 lutego 2012 r., a trzecie 3 w dniu 15 listopada 2013 r. W wyniku czwartego sprawozdania wydanego przez Komisję 4 dnia 27 maja 2014 r. i zatwierdzonego przez Radę dnia 23 czerwca 2014 r. Ukraina oficjalnie weszła w drugi etap realizacji planu działania, podczas którego przeprowadzono ocenę trwałego wdrożenia ram prawnych i ram polityki.

W dniu 8 maja 2015 r. Komisja przyjęła piąte sprawozdanie 5 z postępów realizacji przez Ukrainę planu działania. W sprawozdaniu stwierdzono, że Ukraina poczyniła zauważalne postępy w realizacji drugiego etapu planu działania. Zgodnie z metodologią określoną w planie działania Komisja przeprowadziła oceny na miejscu, w których wzięli udział eksperci z państw członkowskich UE. Do sprawozdania dołączono ocenę potencjalnych skutków w zakresie migracji i bezpieczeństwa w odniesieniu do przyszłej liberalizacji reżimu wizowego dla obywateli Ukrainy podróżujących do UE.

W swym szóstym i ostatnim sprawozdaniu 6 przyjętym w dniu 18 grudnia 2015 r. Komisja uznała, że Ukraina osiągnęła wszystkie niezbędne postępy i podjęła wszystkie reformy konieczne w celu zapewnienia skutecznej i trwałej realizacji pozostałych kryteriów.

Na podstawie tej oceny i biorąc pod uwagę wyniki stałego monitorowania oraz sprawozdawczości od momentu nawiązania przez UE i Ukrainę dialogu w sprawie liberalizacji systemu wizowego, Komisja potwierdziła, że Ukraina spełnia wszystkie kryteria ustalone w odniesieniu do czterech bloków zagadnień w ramach drugiego etapu realizacji planu działania. Komisja zapowiedziała, że na początku 2016 r. przedstawi wniosek ustawodawczy w sprawie zmiany rozporządzenia (WE) nr 539/2001, aby przenieść Ukrainę do wykazu państw zwolnionych z obowiązku wizowego (załącznik II).

Od czasu przyjęcia szóstego sprawozdania Komisja odnotowała, że władze Ukrainy osiągnęły postęp we wdrażaniu niezbędnych reform w ramach planu działania. Działa Krajowy Urząd Antykorupcyjny, który rozpoczął współpracę z wyspecjalizowaną prokuraturą antykorupcyjną. Po pomyślnym przyjęciu przepisów dotyczących odzyskiwania mienia i poprawek do ustawy o urzędzie prokuratora dotyczących wyspecjalizowanej prokuratury antykorupcyjnej (18 lutego 2016 r.) oraz ustawy o elektronicznym systemie deklaracji majątkowych (15 marca 2016 r.) kolejnym krokiem w połowie marca 2016 r. było powołanie dwóch członków zarządu Krajowej Agencji ds. Zapobiegania Korupcji, co oznacza, że zarząd osiągnął kworum. W dniu 28 marca wybrano dyrektora tej agencji, a w dniu 30 marca agencja została zarejestrowana jako osoba prawna. Władze ukraińskie przeznaczyły w budżecie na 2016 r. również zasoby finansowe służące zapewnieniu skutecznych ram instytucjonalnych dla zapobiegania korupcji, w tym przeznaczone na działalność Krajowego Urzędu Antykorupcyjnego.

Komisja nie tylko przedstawiła sprawozdania z realizacji planu działania, ale też nadal monitorowała wdrażanie umów o ułatwieniach wizowych i readmisji, w szczególności w ramach wspólnych komitetów ustanowionych na mocy obu tych umów. Ostatnie posiedzenie Wspólnego Komitetu ds. Ułatwień Wizowych odbyło się dnia 23 kwietnia 2015 r., a Wspólnego Komitetu ds. Readmisji – dnia 6 maja 2014 r. W tym kontekście Komisja zauważyła, że ogólny poziom wykonania obu umów jest bardzo zadowalający.

•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej i w innych dziedzinach polityki Unii

Rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 7 zawiera wykaz państw trzecich, których obywatele muszą posiadać wizę podczas przekraczania granic zewnętrznych państw członkowskich, oraz państw trzecich, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu. Rozporządzenie (WE) nr 539/2001 jest stosowane przez wszystkie państwa członkowskie z wyjątkiem Irlandii i Zjednoczonego Królestwa, jak również przez Islandię, Liechtenstein, Norwegię i Szwajcarię. Rozporządzenie to jest częścią wspólnej unijnej polityki wizowej w zakresie pobytów krótkoterminowych do 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu.

Ukraina figuruje obecnie w wykazie w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 539/2001, tj. wśród państw, których obywatele muszą posiadać wizę uprawniającą do wjazdu na terytorium państw członkowskich.

Rozporządzenie (WE) nr 539/2001 zostało ostatnio zmienione rozporządzeniem (UE) nr 259/2014 8 , kiedy Mołdawia została przeniesiona do wykazu bezwizowego w wyniku udanej realizacji swojego planu działania na rzecz liberalizacji reżimu wizowego, oraz rozporządzeniem (UE) nr 509/2014 9 , gdy w wyniku okresowego przeglądu wykazów wizowych pięć krajów Karaibów 10 i jedenaście krajów Pacyfiku 11 , jak również Kolumbia, Peru i Zjednoczone Emiraty Arabskie zostały zwolnione z obowiązku wizowego – z zastrzeżeniem zawarcia przez każde z tych państw umów o zniesieniu wiz z UE.

Kryteria, na podstawie których wskazuje się poszczególne państwa trzecie, których obywatele podlegają obowiązkowi wizowemu lub są z niego zwolnieni, zostały określone w art. 1 rozporządzenia (WE) nr 539/2001 (artykuł wprowadzony rozporządzeniem (UE) nr 509/2014). Kryteria te odnoszą się do „nielegalnej imigracji, porządku oraz bezpieczeństwa publicznego, korzyści gospodarczych, w szczególności w zakresie turystyki i handlu zagranicznego, oraz do stosunków Unii z danymi państwami trzecimi, w tym w szczególności w zakresie poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, a także do skutków spójności regionalnej i wzajemności” 12 . Należy zwrócić szczególną uwagę na zabezpieczenia dokumentów podróży wydawanych przez te państwa trzecie.

Nie ma powodu, by uzależniać wdrożenie zniesienia wiz dla obywateli Ukrainy od zawarcia umów w sprawie zniesienia wiz z UE, ponieważ Ukraina wprowadziła już w odniesieniu do obywateli UE zwolnienie z obowiązku wizowego w przypadku pobytów do nieprzekraczających jednego roku. Jeżeli decyzja ta zostanie cofnięta lub jeżeli wystąpią nadużycia systemu bezwizowego, brak wzajemności lub zawieszenie istniejących mechanizmów, środki zaradcze określono w rozporządzeniu (WE) nr 539/2001.

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

•Pomocniczość

•Proporcjonalność

•Wybór instrumentu

3.WYNIKI OCEN EX-POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny ex-post/kontrole sprawności obowiązującego prawodawstwa

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej

Komisja zebrała kompleksowe dane na temat spełnienia kryteriów planu działania przez Ukrainę. Końcowemu sprawozdaniu z postępów Ukrainy towarzyszył dokument roboczy służb Komisji 13 , w którym szczegółowo opisano sytuację dotyczącą poszczególnych kryteriów.

•Ocena skutków

•Sprawność regulacyjna i uproszczenie

•Prawa podstawowe

4.WPŁYW NA BUDŻET

5.INNE ASPEKTY

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

•Dokumenty wyjaśniające (w przypadku dyrektyw)

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

2016/0125 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

zmieniające rozporządzenie (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu

(Ukraina)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 77 ust. 2 lit. a),

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 14 zawiera wykaz państw trzecich, których obywatele muszą posiadać wizę podczas przekraczania granic zewnętrznych państw członkowskich, oraz państw trzecich, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu. Treść wykazów państw trzecich w załącznikach I i II powinna pozostawać zgodna z kryteriami określonymi w tym rozporządzeniu. Niektóre państwa trzecie, w przypadku których nastąpiła zmiana sytuacji w odniesieniu do tych kryteriów, powinny w odpowiednich przypadkach zostać przeniesione z jednego załącznika do drugiego.

(2)Komisja jest zdania, że Ukraina spełnia wszystkie kryteria określone w planie działania na rzecz liberalizacji reżimu wizowego przedstawionym rządowi Ukrainy w listopadzie 2010 r., a co za tym idzie kryteria, aby jej obywatele zostali zwolnieni z obowiązku wizowego przy wjeździe na terytorium państw członkowskich UE.

(3)Ukraina powinna zatem zostać przeniesiona z załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 539/2001 do załącznika II tego rozporządzenia. Zniesienie wiz powinno dotyczyć wyłącznie posiadaczy paszportów biometrycznych wydanych zgodnie z normami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO).

(4)Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE 15 . Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy zatem w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, nie jest nim związane ani nie podlega jego stosowaniu.

(5)Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE 16 . Irlandia nie uczestniczy zatem w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, nie jest nim związana ani nie podlega jego stosowaniu.

(6)W odniesieniu do Islandii i Norwegii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Układu zawartego przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącego włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, wchodzących w zakres obszaru określonego w art. 1 pkt B decyzji Rady 1999/437/WE 17 .

(7)W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia tego państwa we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, wchodzących w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt B decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE 18 .

(8)W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu w sprawie przystąpienia Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, wchodzących w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt B decyzji Rady 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2011/350/UE 19 .

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W rozporządzeniu (WE) nr 539/2001 wprowadza się następujące zmiany:

a)w załączniku I część 1 („PAŃSTWA”) skreśla się odniesienie do Ukrainy;

b)w załączniku II część 1 („PAŃSTWA”) dodaje się następujące odniesienie:

„(Ukraina)*

______________

*    Zniesienie wiz dotyczy wyłącznie posiadaczy paszportów biometrycznych wydanych zgodnie z normami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO).”.

Artykuł 2

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatami.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

(1) SEC (2011) 1076 final.

(2) SWD (2012) 10 final.

(3) COM (2013) 809 final.

(4) COM (2014) 336 final.

(5) COM (2015) 200 final.

(6) COM(2015) 905 final.

(7) Rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu, Dz.U. L 81 z 21.3.2001, s. 1.

(8) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 259/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu, Dz.U. L 105 z 8.4.2014, s. 9.

(9) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 509/2014 z dnia 15 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu, Dz.U. L 149 z 20.5.2014, s. 67.

(10) Dominika, Grenada, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyny, Trynidad i Tobago.

(11) Kiribati, Wyspy Marshalla, Mikronezja, Nauru, Palau, Samoa, Wyspy Salomona, Timor Wschodni, Tonga, Tuvalu, Vanuatu.

(12) Art. -1 rozporządzenia Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. wymieniającego państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu.

(13) Dokument roboczy służb Komisji SWD(2015) 705 final z 18.12.2015.

(14) Rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu, Dz.U. L 81 z 21.3.2001, s. 1.

(15) Decyzja Rady 2000/365/WE z dnia 29 maja 2000 r. dotycząca wniosku Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej o zastosowanie wobec niego niektórych przepisów dorobku Schengen, Dz.U. L 131 z 1.6.2000, s. 43.

(16) Decyzja Rady 2002/192/WE z dnia 28 lutego 2002 r. dotycząca wniosku Irlandii o zastosowanie wobec niej niektórych przepisów dorobku Schengen, Dz.U. L 64 z 7.3.2002, s. 20.

(17) Decyzja Rady 1999/437/WE z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie niektórych warunków stosowania Układu zawartego przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącego włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 31.

(18) Decyzja Rady 2008/146/WE z dnia 28 stycznia 2008 r. w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia tego państwa we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, Dz.U. L 53 z 27.2.2008, s. 1.

(19) Decyzja Rady 2011/350/UE z dnia 7 marca 2011 r. w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu w sprawie przystąpienia Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, odnoszącego się do zniesienia kontroli na granicach wewnętrznych i do przemieszczania się osób, Dz.U. L 160 z 18.6.2011, s. 19.