EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52011DC0500
COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS A Budget for Europe 2020
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Budżet z perspektywy „Europy 2020”
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Budżet z perspektywy „Europy 2020”
/* KOM/2011/0500 wersja ostateczna */
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Budżet z perspektywy „Europy 2020” /* KOM/2011/0500 wersja ostateczna */
SPIS TREŚCI Rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich......................................................................................... 8 Obywatele.................................................................................................................................. 13 Ochrona ludności........................................................................................................................ 15 Działania w dziedzinie klimatu...................................................................................................... 19 Konkurencyjność i MŚP............................................................................................................. 25 Unia celna i podatki.................................................................................................................... 30 Spójność gospodarcza, społeczna i
terytorialna............................................................................ 33 Edukacja i kultura....................................................................................................................... 38 Zatrudnienie i sprawy społeczne.................................................................................................. 42 Środowisko................................................................................................................................ 48 Działania zewnętrzne................................................................................................................... 53 Zwalczanie nadużyć finansowych................................................................................................. 59 Zdrowie i ochrona konsumentów................................................................................................. 61 Sprawy wewnętrzne.................................................................................................................... 64 Infrastruktura – instrument
„Łącząc Europę”................................................................................ 67 Innowacyjne instrumenty finansowe............................................................................................. 90 Sprawiedliwość.......................................................................................................................... 93 Polityka morska i polityka rybołówstwa....................................................................................... 95 Badania i innowacje.................................................................................................................... 98 Administracja............................................................................................................................ 103 Rolnictwo i
rozwój obszarów wiejskich
1.
Cele polityki
Grunty rolne i lasy pokrywają
znaczną część terytorium Europy i mają ogromne
znaczenie dla właściwego funkcjonowania obszarów wiejskich oraz
zachowania krajobrazu wiejskiego. Rolnicy, poza produkcją żywności
oraz nieżywnościowych produktów rolnych, zajmują się
również zarządzaniem gruntami, ochroną środowiska
naturalnego oraz rozwojem turystyki. Wspólna polityka rolna (WPR) została
zaprojektowana w taki sposób, by umożliwić stworzenie nowoczesnego,
zrównoważonego oraz efektywnego sektora rolnego w Europie. Jej celem jest
wspieranie konkurencyjności sektora, zabezpieczenie odpowiedniej
podaży bezpiecznej żywności oraz zachowanie środowiska
naturalnego i terenów wiejskich przy jednoczesnym zapewnieniu ludności
wiejskiej godziwego poziomu życia. WPR jest prawdziwie europejską
polityką. Zamiast prowadzić 27 różnych polityk rolnych,
państwa członkowskie połączyły swoje zasoby w ramach
jednolitej polityki europejskiej i jednolitego europejskiego budżetu. To oczywiście
oznacza, że WPR stanowi znaczną część budżetu UE.
Przedstawione powyżej rozwiązanie jest jednak bardziej wydajne i
tańsze niż prowadzenie nieskoordynowanych krajowych polityk rolnych. Europejskie rolnictwo stoi dziś przez
różnorodnymi wyzwaniami. Chociaż w ostatnich latach ceny produktów
rolnych wzrosły o 50 %, ceny energii i nawozów wzrosły odpowiednio o
200 % i 150 %. Rezultatem wspomnianych wyżej podwyżek był
gwałtowny spadek dochodu z działalności rolniczej. Sektor rolny
musi również poradzić sobie z wyzwaniami związanymi ze
zmianą klimatu oraz degradacją środowiska naturalnego, jak
również rosnącymi obawami związanymi z zagadnieniem
bezpieczeństwa żywności, równowagi terytorialnej oraz z
dążeniem do trwałego wzrostu gospodarczego. W ostatnich latach WPR poddano dużym
zmianom spowodowanym wpływem wyżej wymienionych problemów.
Przyszła reforma WPR będzie kontynuować ten proces oraz
prowadzić do stworzenia bardziej nowoczesnej, ekologicznej polityki,
aktywnie przyczyniającej się do realizacji celów strategii „Europa
2020” przez odblokowanie potencjału gospodarczego na obszarach wiejskich,
rozwój lokalnych rynków i zatrudnienia, udział w restrukturyzacji
rolnictwa i wspieranie przychodów rolników w celu utrzymania
zrównoważonego rolnictwa w całej Europie. Zreformowana WPR będzie pobudzać
inteligentny i trwały wzrost gospodarczy sprzyjający
włączeniu społecznemu, wspierając oszczędne
gospodarowanie zasobami w celu utrzymania bazy produkcyjnej żywności,
pasz oraz energii ze źródeł odnawialnych na terenie całej UE;
stwarzając zachęty do działań mających na celu
łagodzenie zmian klimatu i dostosowanie się do nich, ochronę
ekosystemów oraz walkę z utratą różnorodności biologicznej;
oraz wspierając różnicowanie działalności gospodarczej na
obszarach wiejskich, prowadzące do zrównoważonego rozwoju terytorialnego
w całej Europie.
2.
Instrumenty
Komisja proponuje utrzymanie obecnej struktury
WPR, opierającej się na dwóch filarach: · W filarze I pozostaną środki
wsparcia bezpośredniego dla rolników oraz wsparcie obejmujące
środki rynkowe. Wsparcie bezpośrednie oraz środki rynkowe
finansowane są w całości z budżetu UE, aby
zagwarantować stosowanie wspólnej polityki w obrębie jednolitego
rynku oraz umożliwić funkcjonowanie zintegrowanego systemu kontroli i
zarządzania. · Działania w ramach Filar II WPR będą
koncentrować się nadal na dostarczaniu środowiskowych dóbr
publicznych, poprawie konkurencyjności sektorów rolnictwa i leśnictwa
oraz wspieraniu zróżnicowania działalności gospodarczej i
poprawy jakości życia na obszarach wiejskich. Państwa
członkowskie mają dużą swobodę opracowywania
działań odpowiadających na krajowe lub regionalne potrzeby,
jednocześnie jednak uwzględniających priorytety UE.
Współfinansowanie środków filara II przez państwa
członkowskie pozwala mieć pewność, że podstawowe cele
zostaną osiągnięte, jak również wzmacnia efekt dźwigni
polityki rozwoju obszarów wiejskich. Jako że biedniejsze regiony UE
otrzymują wyższe stawki współfinansowania, filar II przyczynia
się również do osiągania celów związanych ze
spójnością na szczeblu unijnym. Obecna struktura, składająca
się z dwóch filarów, zostanie gruntownie uproszczona i zmodernizowana, aby
umożliwić stworzenie bardziej sprawiedliwej i ekologicznej polityki
dostosowanej do celów strategii „Europa 2020”. Głównymi elementami reformy
będą: ·
Bardziej równomierny podział
bezpośredniego wsparcia dochodów Ze względów historycznych unijni rolnicy
otrzymują różne kwoty bezpośredniego wsparcia na hektar. Na
przykład w roku 2013 kwota średniej płatności
bezpośredniej na hektar potencjalnie kwalifikującego się gruntu
oraz na beneficjenta wyniesie na Łotwie 94,7 euro, natomiast w Holandii
457,5 euro. Średnia dla UE-27 wynosi 269,1 euro. Zreformowana wspólna polityka rolna
zawierać będzie system „konwergencji”, służący do
zmniejszania wspomnianych dysproporcji oraz wspierania sprawiedliwszego
podziału pomocy finansowej. Przywrócenie równowagi w zakresie
podziału wsparcia jest główną częścią reformy
obejmującej zarówno skuteczniejsze wykorzystanie środków
budżetowych za pomocą lepiej ukierunkowanych i bardziej równomiernych
płatności bezpośrednich jak i pogodzenie dystrybucji wsparcia w
ramach rozwoju obszarów wiejskich z celami wspomnianej polityki. Powyższe
cele zostaną osiągnięte w następujący sposób:
wszystkie państwa członkowskie, w których płatności
bezpośrednie wynoszą mniej niż 90 % średniej UE-27 w
określonym czasie zniwelują jedną trzecią różnicy
pomiędzy obecnym poziomem płatności bezpośrednich a
poziomem 90 % średniej unijnej. Zmodernizowany zostanie również
przydział pomocy na rozwój obszarów wiejskich: podział środków
zostanie określony na podstawie obiektywnych kryteriów terytorialnych i
gospodarczych, odzwierciedlających przyszłe cele gospodarcze,
społeczne, środowiskowe oraz cele rozwoju przestrzennego omawianej
polityki. ·
Ukierunkowanie płatności
bezpośrednich na ochronę środowiska Obowiązkowe ukierunkowanie
płatności bezpośrednich na ochronę środowiska ma
kluczowe znaczenie dla reformy. Poprawi ono rezultaty sektorowych
działań związanych z ochroną środowiska oraz
pokaże, że zreformowana WPR może przyczynić się do
realizacji priorytetów Unii w większym niż dotychczas zakresie. W przyszłości otrzymanie 30 %
płatności bezpośrednich zależeć będzie od
przestrzegania szeregu korzystnych dla środowiska praktyk,
wykraczających poza zakres zasady wzajemnej zgodności. ·
Wsparcie dla rolników czynnych zawodowo Aby skuteczniej wykorzystywać zasoby WPR,
korzyści wynikające z wsparcia bezpośredniego trafiać
będą wyłącznie do czynnych zawodowo rolników. ·
Wprowadzenie limitów kwot płatności
bezpośrednich dla rolników posiadających największe gospodarstwa Wielkie gospodarstwa rolne otrzymują
obecnie nieproporcjonalnie dużą część środków
bezpośredniego wsparcia dochodów z WPR. W ramach zreformowanej WPR
rozpocznie się proces umiarkowanego i postępującego wprowadzania
limitów bezpośredniego wsparcia dochodu otrzymywanego przez
największe gospodarstwa, jednak zarówno efekt skali występujący
w przypadku większych struktur jak i fakt, że tworzą one miejsca
pracy, zostaną należycie uwzględnione. ·
Polityka rozwoju obszarów wiejskich, koncentrująca
się na wymiernych rezultatach Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich zostanie włączony do umów o partnerstwie
zawieranych między Komisją a każdym państwem
członkowskim, aby maksymalnie zwiększyć synergię pomiędzy
polityką rozwoju obszarów wiejskich i pozostałymi unijnymi funduszami
rozwojowymi. Umowy te zostaną powiązane z celami strategii „Europa
2020” i krajowymi programami reform. Ustanowią one zintegrowaną
strategię rozwoju przestrzennego uwzględniającą rozwój
obszarów wiejskich, wspieraną przez wszystkie odpowiednie fundusze
strukturalne UE. Zostaną w nich uwzględnione cele oparte na
uzgodnionych wskaźnikach, strategiczne inwestycje oraz pewna liczba
uwarunkowań. ·
Uproszczony system dla rolników
prowadzących małe gospodarstwa rolne Wielu rolników prowadzących małe
gospodarstwa rolne korzysta z wsparcia bezpośredniego; uproszczony
mechanizm przyznawania wsparcia zmniejszy znacznie obciążenia
administracyjne państw członkowskich oraz rolników, nie mając
wpływu na unijny budżet. ·
Wydatki związane z rynkiem i mechanizmy
kryzysowe Europejskie rolnictwo stoi dzisiaj przed
wieloma wyzwaniami, przede wszystkim związanymi z koniecznością
reagowania na nieprzewidziane okoliczności wpływające na dochód
z działalności rolniczej lub też z koniecznością
wprowadzania ułatwień w dostosowywaniu się do wymogów
wynikających z międzynarodowych porozumień handlowych. W związku z powyższym proponuje
się restrukturyzację środków rynkowych, znajdujących
się obecnie w ramach filaru 1 i utworzenie dwóch instrumentów
wykraczających poza wieloletnie ramy finansowe. Aby rolnicy mogli
otrzymać wsparcie w ramach przyspieszonej procedury, powstanie mechanizm
szybkiego reagowania na sytuacje kryzysowe (które mogłyby pojawić
się w wyniku problemów związanych z bezpieczeństwem
żywności lub z nagłymi zmianami sytuacji na rynku). Procedura uruchomienia środków będzie jednakowa z
procedurą uruchomienia środków z rezerwy na pomoc nadzwyczajną. Proponuje się również rozszerzenie
zakresu interwencji Europejskiego funduszu dostosowania do globalizacji, aby -
za pomocą udzielonego wsparcia - ułatwić rolnikom dostosowanie
się do nowej sytuacji na rynku wynikającej z pośrednich skutków
globalizacji. Ponadto Komisja proponuje przeniesienie do rozdziału 1
funduszy przeznaczonych na finansowanie żywności dla osób najbardziej
potrzebujących, tak aby w jego ramach znalazły się
działania mające na celu zwalczanie ubóstwa i wykluczenia, oraz
przeniesienie funduszy związanych z kwestią bezpieczeństwa
żywności i działań dotyczących zdrowia publicznego.
3.
Wdrożenie
Wraz ze stworzeniem Europejskiego Funduszu
Rolniczego Gwarancji (EFRG) i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich (EFRROW) podstawa prawna WPR została przebudowana w
taki sposób, by dostosować do zmian oba filary WPR. Proponuje się, by
w miarę możliwości proces ten był kontynuowany również
po 2013 r. Propozycja w odniesieniu do nowego
artykułu rozporządzenia finansowego dotyczącego zarządzania
dzielonego jest zgodna z obecnie istniejącymi systemami zarządzania i
kontroli, stosowanymi w ramach EFRG i EFRROW. W ramach jednolitej wspólnej organizacji rynku
(rozporządzenie (WE) nr 1234/2007) podjęto prace mające na celu
usprawnienie prawodawstwa UE dotyczącego organizacji rynków rolnych, co
doprowadziło do zebrania w jednym rozporządzeniu uprzednio
rozproszonych przepisów dotyczących sektorowych wspólnych organizacji
rynków. Obecnie trwa przegląd wszystkich podstaw
prawnych WPR, aby zapewnić – w miarę konieczności i
możliwości – kontynuację procesu upraszczania prawa po 2013 r.
4.
Przydział środków budżetowych
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014-2020 ogółem w tym · Filar I – płatności bezpośrednie i wydatki związane z rynkiem · Filar II – rozwój obszarów wiejskich · Bezpieczeństwo żywności · Osoby najbardziej potrzebujące · Rezerwa w przypadku kryzysu w sektorze rolnym · Europejski fundusz dostosowania do globalizacji · Badania naukowe i innowacje w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego, biogospodarki i zrównoważonego rolnictwa (we Wspólnych ramach strategicznych na rzecz badań naukowych i innowacji) || 386,9 mld EUR 281,8 mld EUR 89,9 mld EUR 2,2 mld EUR 2,5 mld EUR 3,5 mld EUR do 2,5 mld EUR 4,5 mld EUR Obywatele
1.
Cele polityki
Traktat lizboński daje obywatelom i
stowarzyszeniom obywatelskim prawo do pełnego uczestnictwa w życiu
demokratycznym UE. Program „Europa dla obywateli” wspiera
międzynarodowe projekty dotyczące uczestnictwa obywateli i
tożsamości europejskiej. Choć w poszczególnych obszarach
polityki istnieją konkretne środki, program „Europa dla obywateli
jest jedynym narzędziem umożliwiającym obywatelom
zaangażowanie się w ogólne kwestie dotyczące Europy, zarówno
instytucjonalne (np. traktaty UE lub wybory do Parlamentu Europejskiego), jak i
przekrojowe. Komunikacja, tj. przekazywanie
społeczeństwu informacji o kierunkach unijnej polityki, to kolejny
sposób na podnoszenie ich świadomości w zakresie spraw europejskich i
praw obywateli. Działania komunikacyjne służą więc
podnoszeniu świadomości i stanowią wsparcie dla priorytetów
politycznych Unii.
2.
Instrumenty
Program „Europa dla obywateli” wspiera
głównie międzynarodowe partnerstwa miast. Program zapewnia
również wsparcie strukturalne dla patronackich organizacji
społecznych na szczeblu unijnym oraz zespołów ekspertów. Dzięki
tym strategicznym partnerstwom europejskie organizacje interesu publicznego
mogą wnosić swój wkład w debaty na szczeblu UE. To wzmacnia
poczucie odpowiedzialności za unijną agendę wśród
społeczeństwa i obywateli UE oraz wspiera kulturę obywatelskiego
uczestnictwa dla dobra UE i jej państw członkowskich. Program ma
także swój udział w szerzeniu wspólnego zrozumienia historii Europy
(zwłaszcza w odniesieniu do holokaustu i stalinizmu) poprzez wspieranie
projektów pielęgnujących pamięć o przeszłości. ·
Od 2007 roku ok. milion obywateli Unii Europejskiej
rocznie brało bezpośredni udział w działaniach wspieranych
przez ten program. ·
W latach 2007–2010 realizowano ok. 800 projektów na
rzecz społeczeństwa obywatelskiego i projektów
pielęgnujących pamięć o przeszłości oraz
4 000 projektów dotyczących partnerstwa miast. ·
Program wspiera także ponad 50 europejskich
dużych zespołów ekspertów, organizacji patronackich oraz sieci,
będących kluczowymi partnerami unijnych instytucji i środowisk
opiniotwórczych. Oprócz tego konkretnego programu, aby
zapewnić sprawną komunikację w zakresie priorytetów polityki UE
niezbędne jest zwiększenie efektywności komunikacji ze
społeczeństwem oraz wzmocnienie synergii między działaniami
komunikacyjnymi Komisji. W związku z tym każda podstawa prawna nowej
generacji instrumentów prawnych na lata 2014–2020 powinna zawierać zapis
dotyczący komunikacji, w tym komunikacji korporacyjnej.
3.
Wdrożenie
Program „Europa dla obywateli” jest
zarządzany centralnie przez Komisję, którą wspiera Agencja Wykonawcza
ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA). Organom tym pomaga
komitet programu, w którego skład wchodzą przedstawiciele rządów
państw członkowskich. W większości państw
uczestniczących w programie ustanowiono punkty kontaktowe „Europa dla
obywateli”, których zadaniem jest pomoc beneficjentom na szczeblu krajowym oraz
dostarczanie Komisji Europejskiej informacji zwrotnych dotyczących
wdrożenia programu. W ramach programu jest prowadzony regularny dialog z
zainteresowanymi stronami. Synergie i
połączenie zasobów wynikających z poszczególnych podstaw
prawnych komunikacji zapewni większą spójność,
korzyści skali oraz lepsze wykorzystanie zasobów na rzecz
działań komunikacyjnych skierowanych do ogółu
społeczeństwa.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014–2020 ogółem || 203 mln EUR Ochrona
ludności
1.
Cele polityki
Ogólnym celem współpracy UE w zakresie
ochrony ludności jest zapewnienie lepszej ochrony ludzi, środowiska,
mienia i dziedzictwa kulturowego na wypadek klęsk żywiołowych i
technologicznych i katastrof spowodowanych przez człowieka. Wzrost liczby oraz intensywności
klęsk żywiołowych oraz katastrof spowodowanych przez
człowieka oraz coraz większe ich skutki gospodarcze wymagają systematycznego działania na szczeblu europejskim w
celu poprawy gotowości i zwiększenia zdolności do reagowania,
zarówno w UE, jak i poza nią. Dzięki europejskiej współpracy
i solidarności Unia Europejska jako całość może
być wspólnie przygotowana do stawienia czoła poważnym
katastrofom, a państwa członkowskie i inne państwa
uczestniczące (Norwegia, Liechtenstein, Islandia i Chorwacja) mogą
łączyć zasoby i reagować wspólnym wysiłkiem, maksymalizując
wpływ reagowania na katastrofy i minimalizując liczbę ofiar
śmiertelnych i straty materialne. W przypadku wystąpienia katastrofy
w państwie UE lub w państwach trzecich władze dotkniętego
katastrofą państwa mogą skorzystać z natychmiastowej,
realnej pomocy w ramach europejskiego mechanizmu ochrony ludności. Współpraca UE w zakresie ochrony
ludności ma na celu: –
ułatwienie szybkiego i sprawnego reagowania
na katastrofy; –
zapewnienie wystarczającego stopnia przygotowania
podmiotów odpowiedzialnych za ochronę ludności na sytuacje nadzwyczajne;
oraz –
opracowanie środków na rzecz zapobiegania
katastrofom. Unia Europejska opracowała zintegrowane
podejście do zarządzania katastrofami, obejmujące reagowanie,
przygotowanie i działania zapobiegawcze. Komisja przyjęła
komunikat „Wzmacnianie europejskiej zdolności reagowania w przypadku
klęsk i katastrof”[1], który został
zaakceptowany przez Radę w 2010 r. Głównym celem jest
zwiększenie efektywności, spójności i widoczności reakcji
UE. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez wyciągnięcie
wniosków z przypadków klęsk żywiołowych, które
wystąpiły w Europie i poza jej granicami w 2010 roku (np. orkan
Xynthia, powodzie w Europie wschodniej, pożary lasów w Europie
południowej, zalanie czerwonym szlamem na Węgrzech, trzęsienie
ziemi na Haiti, powodzie w Pakistanie). Utworzenie Europejskiego Potencjału
Reagowania Kryzysowego zwiększy przede wszystkim możliwości
państw członkowskich, co pozwoli uniknąć dodatkowych
kosztów. Na szczeblu unijnym ustanowienie Centrum Europejskiego Potencjału
Reagowania Kryzysowego, posiadającego rozszerzone funkcje w zakresie
planowania i koordynacji, przyniesie korzyści dla całej UE poprzez
generowanie oszczędności na szczeblu państw członkowskich,
które zrekompensują koszty unijnego budżetu, choć naturalnie
korzyści płynących z szybkiego i efektywnego reagowania na
katastrofy w kontekście ratowania życia ludzkiego nie można
mierzyć tylko za pomocą pojęć czysto finansowych. Działania w ramach polityki zapobiegania
i przygotowania określone w komunikatach Komisji i konkluzjach Rady[2]
obejmują wsparcie szkoleń i ćwiczeń, wymianę ekspertów
i projekty na rzecz współpracy służące sprawdzeniu nowych
metod ograniczania ryzyka katastrof. Niezależne badania przeprowadzone dla
organizacji, takich jak m.in. Bank Światowy dowodzą, że zwrot
z inwestycji z zapobiegania katastrofom wynosi od 400% do 700%.
2.
Instrumenty
Komisja proponuje odnowienie instrumentu
finansowego ochrony ludności w celu zapewnienia wsparcia
działań nakierowanych na różne aspekty cyklu zarządzania
kryzysowego, mianowicie bardziej spójne i lepiej zintegrowane reagowanie w
sytuacjach nadzwyczajnych, lepsze przygotowanie do działania na wypadek
katastrof oraz innowacyjne działania ograniczające ryzyko katastrof.
Instrument finansowy ochrony ludności zostanie również
wykorzystany przy tworzeniu Europejskiego Potencjału Reagowania
Kryzysowego, usprawniającego dobrowolne łączenie
środków ochrony ludności poszczególnych państw
członkowskich, które zwiększy efektywność kosztową
poprzez skoordynowany dostęp do środków ochrony ludności. Zmieniony instrument finansowy ochrony
ludności zwiększy zdolność UE do zarządzania
kryzysowego poprzez przejście na systemy prognoz i wczesnego planowania.
Cel ten zostanie zrealizowany poprzez bardziej kompleksowe gromadzenie
aktualnych informacji o katastrofach, usprawnienie monitorowania środków
ochrony ludności w państwach członkowskich oraz skoordynowane
podejście ułatwiające szybkie angażowanie osób i
materiałów w miejscu katastrofy. Pozwoli to także na wsparcie
działań przygotowawczych skupiających się na podnoszeniu
jakości szkoleń i poszerzaniu ich zakresu o kwestie związane z
zapobieganiem oraz na integracji szkoleń i ćwiczeń. W ten sposób
zostaną też wzmocnione starania państw członkowskich
mające na celu usprawnienie planowania w zakresie zarządzania
ryzykiem oraz w tworzeniu innowacyjnych mechanizmów finansowania (takich jak
np. łączenia ubezpieczeń na poziomie regionalnym).
3.
Wdrożenie
Przy odnawianiu instrumentu finansowego
ochrony ludności zostaną uwzględnione wyniki oceny i wnioski
stron zainteresowanych zajmujących się ochroną ludności w
sprawie metod uproszczenia procedur i mechanizmów finansowania, jak
również doświadczenia z projektów pilotażowych oraz
działań przygotowawczych w zakresie szybkiego reagowania. Działania związane z ochroną ludności,
realizowane przez organy odpowiedzialne za ochronę ludności w
państwach członkowskich będą wspierane i uzupełniane
przez działania UE, m.in. poprzez ułatwienie działań
koordynacyjnych. Będzie się to odbywało w formie
działań, takich jak dobrowolne łączenie zasobów, szkolenia
i udział w wydatkach na transport środków do miejsc katastrof. Dzięki temu zostaną uproszczone
procedury stosowane w ramach obecnego instrumentu oraz procedury
administracyjne, szczególnie w zakresie dotacji, przy jednoczesnym poszanowaniu
zasad przejrzystości i równego traktowania. Warianty podlegające
ocenie odnoszą się do rodzaju wspieranych operacji: szkoleń,
ćwiczeń związanych z sytuacjami nadzwyczajnymi, pomocy
państwom członkowskim w zakresie transportu w czasie katastrofy,
projektów partnerskich na rzecz zapobiegania katastrofom i przygotowania na
nie.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Łączny proponowany budżet instrumentu ochrony ludności na lata 2014–2020 w tym || 455 mln EUR Ochrona ludności – wewnętrzna || 245 mln EUR Ochrona ludności – zewnętrzna i Europejski Potencjał Reagowania Kryzysowego || 210 mln EUR Działania
w dziedzinie klimatu
1.
Cele polityki
Przeciwdziałanie zmianie klimatu jest
jednym z największych problemów, jakie stoją przed UE i jej
globalnymi partnerami. Konieczność pilnych działań,
wyrażoną dobitnie w strategii „Europa 2020”, odzwierciedlają
ambitne unijne cele 20/20/20, a mianowicie: –
obniżenie emisji gazów cieplarnianych o
20 % (a w sprzyjających warunkach nawet o 30 %), –
zmniejszenie zużycia energii o 20 %
dzięki poprawie efektywności energetycznej oraz –
zwiększenie udziału energii odnawialnej w
całkowitym zużyciu energii do 20 %. Dążenie do niskoemisyjnej gospodarki
odpornej na zmianę klimatu wzmocni konkurencyjność Europy,
tworząc nowe, sprzyjające środowisku miejsca pracy,
poprawiając jednocześnie stan bezpieczeństwa dostaw energii, a
dzięki mniejszemu zanieczyszczeniu powietrza przyczyni się do poprawy
warunków zdrowotnych. Osiągnięcie celów w dziedzinie
energetyki i powstrzymywania zmiany klimatu do roku 2020 i w dłuższej
perspektywie będzie wymagało nieprzerwanych wysiłków oraz
inwestycji. Rola, jaką odgrywa UE w monitorowaniu postępów i
dążeniu do urzeczywistnienia wytyczonych celów, jest decydująca.
Na przykład osiągnięcie 20 % poprawy efektywności
energetycznej, co może doprowadzić do ograniczenia gazów
cieplarnianych o 25%, wymaga zdwojenia wysiłków, jako że w
świetle aktualnych szacunków można się spodziewać
osiągnięcia niespełna 10 % oszczędności. Komisja
zaprezentowała plan działań, które mogłyby
umożliwić UE osiągnięcie zamierzonej redukcji emisji gazów
cieplarnianych rzędu 80–95 % do 2050 r.[3]. Budżet UE ma do odegrania
doniosłą rolę w propagowaniu działań
przeciwdziałających zmianie klimatu we wszystkich sektorach
gospodarki europejskiej, w szczególności pełniąc funkcję
katalizatora precyzyjnie ukierunkowanych inwestycji, które będą
nieodzowne dla spełnienia wytyczonych celów i zapewnienia odporności
na zmianę klimatu. Wspomniane nakłady finansowe dotyczą
szerokiego wachlarza technologii służących poprawie
efektywności energetycznej, propagowaniu odnawialnych źródeł
energii i odpowiedniej infrastruktury oraz inwestycji przeznaczonych na
przystosowywanie się do zmiany klimatu. Koszty łagodzenia skutków zmiany klimatu,
szacowane na sumę rzędu 125 mld EUR rocznie[4],
w okresie 2014–2020 powinny być pokryte przez prywatnych inwestorów, a
budżet unijny może posłużyć jako bodziec
uruchamiający nakłady na szczeblu krajowym, zapewniając
partnerom z sektora prywatnego długoterminową
przewidywalność warunków inwestycyjnych . Do najbardziej
obiecujących dziedzin należą: modernizacja budynków, innowacje w
transporcie i wdrażanie nowych technologii w rodzaju inteligentnych sieci
energetycznych, jak również odnawialne źródła energii. Tego rodzaju inwestycje cechuje wielki
potencjał w zakresie spotęgowania konkurencyjności i
wzmożenia wzrostu w całej UE. Szczególnie silny efekt unijnej
wartości dodanej powinno przynieść ułatwienie, dzięki
budżetowi UE, inwestycji w państwach członkowskich o szczególnie
dużym potencjale poprawy efektywności ograniczania emisji, a zarazem
o niskich zdolnościach inwestycyjnych. Nakłady na zwiększenie
efektywności energetycznej we wszystkich państwach członkowskich
pozwolą ponadto na zwiększenie globalnej wydajności produkcji,
przyczyniając się do rozwiązania problemów związanych z
ubóstwem energetycznym i z bezpieczeństwem dostaw energii. Wspierając
takie inwestycje, budżet UE pomoże znacznie ograniczyć
całkowite koszty realizacji unijnych celów w dziedzinie klimatu i energii.
2.
Instrumenty
2.1.
Działania w dziedzinie klimatu w centralnym
nurcie polityki
Działania w dziedzinie klimatu
wpisują się już dziś do wielu dziedzin polityki, a ich
realizacji służy szeroki wachlarz instrumentów wspierających
zróżnicowane cele unijne, jak na przykład: ochrona
bioróżnorodności oraz łagodzenie skutków zmiany klimatu.
Już dziś na zintegrowane działania w dziedzinie klimatu przypada
część ogólnego budżetu UE, co przyczynia się do przekształcania
społeczeństwa Europy w społeczeństwo niskoemisyjne i
odporne na zmianę klimatu. Komisja zamierza podnieść ten
udział do co najmniej 20%, obejmujących wkłady z różnych
dziedzin polityki, z zastrzeżeniem wyników oceny skutków. W dążeniu do osiągnięcia
celów strategii „Europa 2020” i chcąc dopomóc innym częściom
świata w zdwojeniu wysiłków w zakresie zwalczania zmiany klimatu,
trzeba znacznie zwiększyć tę część
przyszłego budżetu UE, która wiąże się bezpośrednio
klimatem, w szczególności zwiększając nakłady na projekty,
które, choć nie są skoncentrowane wyłącznie na sprawach
klimatu, zawierają jednak istotne elementy w tej dziedzinie. W tym celu do wszystkich dużych programów
unijnych zostaną wprowadzone działania, służące
przystosowaniu się do zmiany klimatu oraz łagodzeniu jej skutków. ·
Istotne znaczenie z punktu widzenia klimatu ma
polityka spójności, energii i transportu. Co do
polityki spójności, jedynie zdecydowany nacisk na efekty i zaostrzenie
warunkowego charakteru pomocy zapewnią czynny wkład projektów
wspieranych z budżetu UE do realizacji celów UE w dziedzinie klimatu.
Zawieranie z państwami członkowskimi umów o partnerstwie
przysłuży się pobudzeniu, a następnie śledzeniu
rzeczywistych postępów w realizacji celów 20/20/20. Celem tak uprzywilejowanego
traktowania klimatu jest przystosowywanie wszystkich inwestycji do zmian
klimatycznych. Dysponująca programami regionalnymi w całej UE
polityka spójności powinna odgrywać główną rolę w
zwielokrotnieniu wysiłków na rzecz osiągnięcia celu 20 %
poprawy efektywności energetycznej. ·
Badania i innowacje: działania
w dziedzinie klimatu będą tworzyły główny filar
przyszłych wspólnych ram strategicznych na rzecz badań i innowacji,
służących do wspierania działań pośrednio
bądź bezpośrednio korzystnych dla klimatu, w takich dziedzinach,
jak transport, energetyka, badania materiałowe oraz zrównoważona
biogospodarka. W myśl europejskiego strategicznego planu w dziedzinie
technologii energetycznych – w kontekście zabezpieczenia dostaw energii i
zapewnienia konkurencyjności – całkowite potrzeby sektora rozwoju
technologicznego w związku ze zmianą klimatu w latach 2010–2020
szacuje się na 50 mld EUR. Poważną część
budżetu należy pokryć za pośrednictwem instrumentów
finansowych (papierów dłużnych i akcji) w celu zażegnania braku
popytu na rynku innowacyjnych i niskoemisyjnych technologii
przystosowujących do zmiany klimatu.[5] ·
Ekologizacja
płatności bezpośrednich dla rolników będzie jednym z
najważniejszych elementów reformy wspólnej polityki rolnej (WPR).
Niezależnie od dotychczas obowiązujących zasad wzajemnej
zgodności, 30 % płatności dla rolników będzie
uzależnione od spełnienia szeregu prawidłowych praktyk w
dziedzinie środowiska, co przyczyni się do wzmocnienia rolnictwa
sprzyjającego środowisku naturalnemu, czyli przyjaznego dla klimatu.
W ten sposób zreformowana WPR wniesie istotny wkład na rzecz
osiągnięcia unijnych celów w dziedzinie klimatu, zarówno pod
kątem łagodzenia skutków zmiany klimatu (wzbogacanie gleby
materią organiczną, ograniczanie emisji wywołanej stosowaniem
nawozów sztucznych i naturalnych), jak i w zakresie przystosowywania się
do klimatu (przez poprawę odporności na szkodliwe organizmy i na
niedostatek wody). ·
Ponadto, w działania w dziedzinie klimatu
włączana będzie intensywniej polityka rozwoju obszarów
wiejskich. Umieszczenie spraw klimatu i środowiska w centralnym nurcie
polityki będzie silnym bodźcem, skłaniającym rolników, by
dostarczali unijne dobra publiczne, poprawiając stopień
wdrażania wydajnych technologii, dzięki którym sektor rolny stanie
się bardziej ekologiczny, przyjazny dla klimatu i odporny na jego
wpływy.
2.2.
Program LIFE+
Niezależnie od wprowadzania do
głównego nurtu polityki działań dotyczących klimatu i celów
w zakresie ochrony środowiska, Komisja proponuje kontynuację programu
LIFE+, sugerując jednocześnie ściślejsze dopasowanie go
do celów strategii „Europa 2020”, w szczególności: większy
udział działań w dziedzinie klimatu w programie. LIFE+
będzie w dalszym ciągu służył jako platforma wymiany
najlepszych praktyk między państwami członkowskimi,
pełniąc rolę katalizatora jak najskuteczniejszych inwestycji. Ma
on się przyczynić do oddolnych działań w dziedzinie
klimatu, zarówno przez projekty rozbudowy potencjału na szczeblu lokalnym
i regionalnym, jak i dla wspierania partnerów prywatnych – zwłaszcza
MŚP – wypróbowujących na małą skalę technologie
niskoemisyjne i przystosowawcze. Projekty pilotażowe w obu dziedzinach:
dostosowania do zmiany klimatu i łagodzenia jej skutków wymagają
kapitału zalążkowego, pozwalającego na przyswajanie obecnej
polityki oraz dalsze rozszerzanie jej założeń o wymienione nowe
unijne priorytety. Podprogram poświęcony działaniom w dziedzinie
klimatu będzie skoncentrowany na projektach pilotażowych oraz
projektach demonstracyjnych o małej skali. Projekty zintegrowane
będą również przykładowo wykorzystywane do propagowania
wspólnych, transgranicznych strategii przystosowawczych na obszarach
zagrożonych powodzią. Podprogram poświęcony
działaniom w dziedzinie klimatu wesprze w szczególności
działania przyczyniające się do realizacji
następujących celów: (1)
Łagodzenie skutków: wsparcie na rzecz zmniejszania emisji gazów cieplarnianych.
Działania przewidujące zapoczątkowanie projektów
pilotażowych, które mogą posłużyć do wypróbowania
nowatorskich rozwiązań, w tym poprzez pomoc dla MŚP, w zakresie
poszerzania wiedzy i usprawniania wprowadzania w życie dorobku prawnego w
dziedzinie klimatu. (2)
Przystosowanie: wsparcie
wysiłków na rzecz zwiększenia odporności na wpływ zmiany
klimatu. Działania wspierające rozwój i
wdrażanie strategii przystosowawczych krajowego, regionalnego i lokalnego
szczebla. Działania pozwalające decydentom na skuteczne korzystanie z
całości dostępnej wiedzy i pełnych danych o skutkach zmiany
klimatu – w szczególności w kontekście planowania przystosowawczego. (3)
Zarządzanie i uświadamianie: wsparcie wysiłków zmierzających do krzewienia wiedzy,
poprawy komunikacji, współpracy i upowszechniania świadomości w
zakresie działań na rzecz dostosowania do zmiany klimatu i
łagodzenia jej skutków. Działania uświadamiające obywateli
UE i wszystkich zainteresowanych, w szczególności służące
kształtowaniu postaw i zmianie przyzwyczajeń.
2.3.
Wymiar globalny
Traktat z Lizbony wyraźnie ustanawia
jednym z celów polityki unijnej walkę ze zmianami klimatu na szczeblu
międzynarodowym. Jako największy darczyńca – w ujęciu
światowym – oraz lider w dziedzinie pomocy opartej na mechanizmach
rynkowych, UE wnosi wyjątkowe kompetencje i doświadczenie w tej
sferze. Wkład finansowy i udział w zarządzaniu
międzynarodowymi funduszami i innymi instrumentami pomocowymi będzie
w dalszym ciągu gwarantował Unii główną rolę w
kształtowaniu przyszłej polityki przeciwdziałania zmianie
klimatu. UE wyraża niezmienną wolę dotrzymania podjętych zobowiązań
finansowych na rzecz klimatu w wymiarze międzynarodowym. Polityka przeciwdziałania zmianie klimatu
będzie wprowadzana do głównego nurtu, a przy tym nabierze dodatkowego
wymiaru poprzez geograficzne instrumenty działania zewnętrznego, za
sprawą zwielokrotnienia nakładów związanych z klimatem wpisanych
do linii budżetu na cele działań zewnętrznych; w
odniesieniu do instrumentów tematycznych finansowania współpracy na rzecz
rozwoju UE powinna dążyć do wykorzystania środków programu
przeznaczonego na powszechne dobra publiczne przynajmniej w 25 % na cele związane
ze zmianą klimatu oraz ochroną środowiska. Do 2020 r.
budżet UE zasilał będzie (kwotą 100 mld EUR rocznie)
zapowiedziane w trakcie negocjacji Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w
sprawie zmian klimatu (UNFCCC) międzynarodowe środki na finansowanie
działań w dziedzinie klimatu dla krajów rozwijających się. Niezależnie od spotęgowania
działań dotyczących klimatu poprzez wpisanie ich do budżetu
działania zewnętrznego, Komisja rozważa utworzenie nowego
mechanizmu lub funduszu pozabudżetowego, zasilanego przez wkład
państw członkowskich i budżet unijny.
3.
Wdrożenie
3.1.
Klimat nadrzędnym priorytetem
Włączenie klimatu w główny nurt
polityki pozwala na osiągnięcie maksymalnej synergii między
polityką w dziedzinie klimatu a pozostałymi dziedzinami, pod warunkiem,
że zostanie przeprowadzone w przejrzysty i konsekwentny sposób.
Niezależnie od powyższego, należy wyegzekwować dobitne,
przekrojowe zobowiązanie do wskazania, w których aspektach dany program
wspomaga działania w dziedzinie klimatu i efektywności energetycznej,
tak by UE była w stanie wyraźnie określić, jaka
część poniesionych nakładów faktycznie przyczynia się
do łagodzenia skutków zmiany klimatu. Proponuje się określenie czytelnych
punktów odniesienia oraz reguł monitorowania i sprawozdawczości dla każdego
z przedmiotowych instrumentów polityki unijnej. Proste i pragmatyczne ramy
powinny mieć dwupasmową strukturę: 1. wspólne procedury
monitorowania wydatków związanych z klimatem, oraz 2. ustalanie docelowych
wyników we wszystkich stosownych dziedzinach polityki i śledzenie
rezultatów. Proces monitorowania wydatków związanych
z klimatem stanie się jednym z elementów stosowanej dotychczas metody
pomiaru skuteczności unijnych programów. Wszystkie instrumenty
będą przewidywały szczegółowe cele związane z przeciwdziałaniem
zmianie klimatu, z oznaczeniem wskaźnika rezultatów. Każdy z
wydatków będzie zaliczany do jednej z trzech kategorii: bezpośrednio
związany z klimatem (100 %); w znacznym stopniu związany z
klimatem (40 %); oraz niezwiązany z klimatem (0 %). Podział ten
oparto na sprawdzonej metodologii OECD (na wzór „wskaźników z Rio”), nie
wykluczając przy tym stosowania bardziej precyzyjnych metod w tych
obszarach polityki, w których są one dostępne. Śledzenie osiąganych rezultatów ma
zagwarantować skuteczność wysiłków w kierunku wprowadzenia
działań dotyczących klimatu do głównego nurtu polityki w
toku kolejnego cyklu budżetowego. Będzie również pomocne w
rozpoznaniu stopnia skuteczności poszczególnych programów finansowania
wraz z właściwymi im uwarunkowaniami.
3.2.
LIFE+
Komisja zarządza bieżącym
programem LIFE + w drodze bezpośredniego zarządzania
scentralizowanego. Komisja stwierdza, że kolejną edycją programu
należy również zarządzać centralnie, jednak wiele
zadań zarządczych można przy tym delegować, zlecając
ich sprawowanie obecnej agencji wykonawczej. Warunki i tryb delegowania
uprawnień powinny uwzględniać potrzebę utrzymania przez
Komisję silnych związków projektów zintegrowanych z celami
odpowiedniej polityki.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Z wyłączeniem funduszy na uwzględnianie polityki ochrony
środowiska, które są objęte przydziałami środków
budżetowych na sektorowe instrumenty finansowania. Program LIFE + (podprogram klimatyczny) || 800 milionów EUR Konkurencyjność
i MŚP
1.
Cele polityki
Wspieranie konkurencyjności unijnego
przemysłu – w szczególności małych i średnich
przedsiębiorstw (MŚP) – oraz pomoc w dostosowaniu procesów
produkcyjnych i usług do wymogów gospodarki niskoemisyjnej, odpornej na
zmianę klimatu i efektywnie korzystającej z zasobów to
najważniejsze cele strategii „Europa 2020”. UE stara się
poprawić otoczenie biznesowe i wspierać rozwój stabilnej i
zróżnicowanej bazy przemysłowej, zdolnej do konkurowania w skali
światowej. Wspieranie rozwoju MŚP wymaga
szczególnych starań. MŚP są najważniejszym
źródłem wzrostu gospodarczego i nowych miejsc pracy w UE, gdyż
zapewniają ponad 67 % miejsc pracy w sektorze prywatnym i ponad 58 % łącznych
obrotów w UE. Stworzenie MŚP warunków do rozwoju jest
częścią strategii UE na rzecz wzrostu gospodarczego i
zatrudnienia, co zostało przedstawione w komunikacie flagowym Komisji w
ramach strategii „Europa 2020” dotyczącym polityki przemysłowej[6]. UE może odegrać ważną
rolę w zapewnianiu małym i średnim przedsiębiorstwom
możliwości rozwoju, w tym poprzez odpowiednie wykorzystanie
środków z budżetu UE. Działania prowadzone w tym obszarze
koncentrują się na usuwaniu najważniejszych niedociągnięć
rynkowych ograniczających rozwój MŚP – na przykład w zakresie
dostępu do finansowania – oraz dopilnowaniu, aby MŚP mogły w
pełni wykorzystywać ogromny potencjał europejskiego jednolitego
rynku. Strategiczne i innowacyjne wykorzystanie
budżetu UE znacząco przyczyni się do osiągnięcia tych
celów. Unijny budżet zostanie wykorzystany do zapewnienia tak potrzebnego
finansowania kapitału i kredytów za pomocą innowacyjnych instrumentów
finansowych oraz do wsparcia różnorodnych działań
ułatwiających rozwój MŚP na poziomie europejskim. Działania
te, łącznie, przyczynią się znacząco do rozwoju
MŚP.
2.
Instrumenty
Europejska strategia na rzecz
konkurencyjności przemysłu i MŚP będzie dotyczyła w
szczególności wspierania działań sprzyjających rozwojowi
MŚP w ramach wszystkich obszarów polityki UE i programów wydatków, a
także zapewnienia zdecydowanego wsparcia i usług dostosowanych do
szczególnych potrzeb MŚP na poziomie europejskim.
2.1.
Wspieranie konkurencyjności przemysłu a
MŚP
Szczególne interesy i warunki działania
MŚP powinny koniecznie być brane pod uwagę podczas opracowywania
wszystkich strategii politycznych UE i programów jej wydatków. W szczególności przyszłe ramy
finansowe zostaną opracowane w taki sposób, aby ułatwiały
udział małych przedsiębiorstw w programach finansowania,
między innymi poprzez uproszczenie przepisów, zmniejszenie kosztów
udziału, przyspieszenie procedur udzielania zamówień oraz stworzenie
sieci pojedynczych punktów kontaktowych ułatwiających
formalności beneficjentom środków finansowych UE.
2.2.
Specjalny program na rzecz konkurencyjności
przemysłu i MŚP
Oprócz promowania interesów MŚP oraz
kroków podejmowanych w celu usprawnienia koordynacji i uproszczenia programów
finansowych, budżet UE zapewni także ukierunkowane wsparcie finansowe
dla MŚP. Komisja proponuje ustanowienie specjalnego programu
„Konkurencyjność i MŚP”, który byłby następcą
nieinnowacyjnej części obecnego Programu ramowego na rzecz
konkurencyjności i innowacji. Całkowite wsparcie na badania naukowe i
innowacje przeznaczone dla MŚP (w tym w ramach części
innowacyjnej programu ramowego) zostanie włączone do wspólnych ram
strategicznych na rzecz badań naukowych i innowacji. Program
„Konkurencyjność i MŚP” będzie dotyczył przede
wszystkim środków wspierających bardziej dynamiczne i konkurencyjne
na arenie międzynarodowej MŚP. Środki te będą
obejmowały:
2.2.1.
Dostęp do finansowania: instrumenty finansowe
na rzecz wzrostu gospodarczego
Instrumenty finansowe na rzecz wzrostu
gospodarczego będą ułatwiały MŚP dostęp do
finansowania przez wykorzystanie innowacyjnych instrumentów finansowych. Instrumenty
te będą w pełni wykorzystywać nowe platformy finansowania
kapitału i kredytowania do świadczenia obu tych rodzajów usług.
Na cele inwestycji związanych z rozruchem i wzrostem w ramach wspólnych
ram strategicznych na rzecz badań naukowych i innowacji przewidziane
będą również instrumenty finansowe, w szczególności
kapitał wysokiego ryzyka, dla innowacyjnych przedsiębiorstw i
MŚP. Instrumenty te w programie konkurencyjności i MŚP
będą obejmowały: (1)
Instrument kapitałowy przeznaczony na inwestycje znajdujące się w fazie rozwoju,
który zapewni MŚP podlegające zwrotowi finansowanie kapitału na
warunkach komercyjnych, głównie w formie kapitału podwyższonego
ryzyka i przy udziale pośredników finansowych. Planowane są dwa
rodzaje środków: –
inwestycje w fundusze kapitału
podwyższonego ryzyka działające w skali międzynarodowej w
UE i skoncentrowane na inwestowaniu w przedsiębiorstwa nastawione na
wzrost, wspierając w ten sposób rozwój rynku kapitału
podwyższonego ryzyka obejmującego całą UE; –
fundusz funduszy (lub fundusz europejski)
inwestujący w różnych krajach w fundusze kapitału
podwyższonego ryzyka, które następnie inwestują w
przedsiębiorstwa, zwłaszcza na etapie ekspansji zagranicznej. (2)
Instrument pożyczkowy zapewniający bezpośrednie lub innego typu rozwiązania w
zakresie podziału ryzyka wespół z pośrednikami finansowymi,
obejmujące pożyczki dla MŚP. Instrument ten zapewni istotny
efekt dźwigni oraz zagwarantuje kredytowanie transgraniczne lub
obejmujące wiele krajów, co nie byłoby takie łatwe do
zrealizowania za pomocą instrumentów o zasięgu krajowym. Aby zapewnić komplementarność,
działania te będą ściśle koordynowane z
działaniami podejmowanymi w ramach polityki spójności w drodze
zarządzania dzielonego.
2.2.2.
Poprawa konkurencyjności i zrównoważony
rozwój unijnego przemysłu
Ten element programu
„Konkurencyjność i MŚP” będzie wspierał działania
obejmujące: ·
działania zwiększające
europejską konkurencyjność:
działania UE w tym obszarze będą koncentrowały się na
wspieraniu spójności i konsekwencji we wdrażaniu, a także na
świadomym kształtowaniu polityki na poziomie europejskim.
Pozwolą one przede wszystkim poprawić otoczenie ekonomiczne i
regulacyjne poprzez ustalanie wzorców, wymianę najlepszych praktyk i
inicjatywy sektorowe; ·
opracowanie polityki na rzecz MŚP i wspieranie
konkurencyjności MŚP zgodnie z celami Small Business Act. Działania UE będą obejmowały rozszerzenie
wykorzystania zasady „najpierw myśl na małą skalę” w
polityce UE i państw członkowskich, określenie i wymianę
najlepszych praktyk, aby przyczynić się do wdrożenia Small
Business Act, utrzymanie pojedynczego punktu kontaktowego dla polityki UE,
jakim jest portal dla małych przedsiębiorstw oraz wsparcie dla
MŚP w wykorzystywaniu potencjału jednolitego rynku; ·
turystyka: środki
UE w dziedzinie turystyki będą dotyczyły między innymi
zapewniania wiarygodnych informacji na temat tendencji w zakresie popytu na
usługi turystyczne na poziomie europejskim; rozwijania
konkurencyjności w sektorze turystyki i promocji wykorzystania technologii
informacyjno-komunikacyjnych przez przedsiębiorstwa turystyczne;
zwalczania sezonowości w turystyce; promowania zrównoważonych
usług turystycznych i miejsc przeznaczenia; stworzenia ram dla
umiejętności i kompetencji pracowników i pracodawców w tym sektorze;
ułatwiania wymiany najlepszych praktyk i tworzenia partnerstw. Zgodnie z
postanowieniami traktatu lizbońskiego, unijne środki w dziedzinie
turystyki będą sprzyjały współpracy między
państwami członkowskimi, przyczyniając się do
zróżnicowania międzynarodowej oferty turystycznej, skoordynowania
działań krajowych zwiększających widoczność
Europy na rynkach w państwach trzecich oraz wspólnie promując
zyskujące popularność, nietradycyjne miejsca przeznaczenia; ·
nowe koncepcje biznesowe na rzecz produktów
zrównoważonych, dostosowanych do potrzeb użytkowników i opartych na
indywidualnych projektach: inicjatywa ta będzie
skoncentrowana na komercyjnym wykorzystaniu odpowiednich koncepcji i
pomysłów w sektorze tekstylnym, obuwniczym i sportowym oraz w innych
sektorach towarów konsumpcyjnych.
2.2.3.
Dostęp do rynków
Działania te będą
obejmowały: ·
zapewnianie skoncentrowanych na wzroście
usług wsparcia biznesu za pośrednictwem Europejskiej Sieci
Przedsiębiorczości: jako pojedynczy punkt
kontaktowy dla MŚP, Europejska Sieć Przedsiębiorczości
zrzeszająca 600 organizacji partnerskich w 49 krajach będzie nadal
zapewniać MŚP kompleksowe, zintegrowane usługi, w tym: –
usługi informacyjne i doradcze w kwestiach
dotyczących UE; –
ułatwianie zawierania międzynarodowych
partnerstw poprzez zarządzanie bazami danych zawierającymi 13 000
aktualnych wniosków i ofert dotyczących współpracy; –
usługi w zakresie internacjonalizacji w UE
skutkujące zawarciem każdego roku 2 500 umów o współpracy
biznesowej i umów o partnerstwie technologicznym i badawczo-rozwojowym; –
informowanie MŚP o prawodawstwie unijnym oraz
promowanie programów finansowych UE, w tym wspólnych ram strategicznych na
rzecz badań naukowych i innowacji; –
zapewnianie kanału dwustronnej komunikacji
między MŚP a Komisją z udziałem 10 000 MŚP; –
wsparcie dla poprawy wiedzy o kwestiach finansowych
wśród MŚP oraz –
zapewnianie MŚP dostępu do informacji
specjalistycznych na temat efektywności energetycznej, klimatu i
środowiska naturalnego. ·
Wsparcie biznesowe dla MŚP na rynkach poza
UE: aby uzyskać dostęp do rynków w państwach
trzecich, MŚP muszą posiadać odpowiednie umiejętności
i wiedzę na temat ram regulacyjnych w tych państwach. Proponowane
działania w tym obszarze obejmują porównanie popytu na usługi z
obecnym ich świadczeniem, utworzenie portalu internetowego, a w razie
potrzeby w wybranych przypadkach także ustanowienie lub kontynuowanie
wsparcia dla unijnych centrów MŚP, we współpracy z
działającymi lokalnie europejskimi i krajowymi organizacjami
zrzeszającymi przedsiębiorstwa. Unijne centra MŚP będą
zapewniały kompleksowe usługi wsparcie dla MŚP
działających na rynkach poza UE. ·
Międzynarodowa współpraca
przemysłowa: celem tych działań
będzie ograniczenie różnic w otoczeniu regulacyjnym i biznesowym
między UE a jej głównymi partnerami handlowymi i krajami
wchodzącymi w zakres europejskiej polityki sąsiedztwa za pomocą
międzyrządowego dialogu regulacyjnego, dialogu między
przedsiębiorstwami i działań bezpośrednich z udziałem
państw trzecich, takich jak warsztaty i konferencje tematyczne.
2.2.4.
Promowanie przedsiębiorczości
Działania w tym obszarze będą
obejmowały uproszczenie procedur administracyjnych i stworzenie
umiejętności i postaw sprzyjających
przedsiębiorczości, zwłaszcza wśród nowych
przedsiębiorców, ludzi młodych i kobiet. Wszystkie działania
będą miały istotny wymiar europejski. Program wymiany „Erasmus dla
przedsiębiorców” zapewnia nowym lub potencjalnym przedsiębiorcom
możliwość współpracy przez okres nie dłuższy
niż sześć miesięcy z doświadczonym europejskim przedsiębiorcą
w innym kraju Unii. Celem tego europejskiego programu mobilności jest
promowanie przedsiębiorczości oraz wspieranie internacjonalizacji i
konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw oraz małych
przedsiębiorstw w UE.
3.
Wdrożenie
Zarządzanie nowym programem
„Konkurencyjność i MŚP” zostanie w dużym stopniu zlecone
jednostkom zewnętrznym, zwłaszcza Grupie EBI w zakresie instrumentów
finansowych na rzecz wzrostu oraz (następcy) Agencji Wykonawczej ds.
Konkurencyjności i Innowacyjności w odniesieniu do innych
działań dotyczących MŚP.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Program „Konkurencyjność i MŚP” || 2,4 mld EUR Unia celna i
podatki
1.
Cele polityki
Unia celna jest jednym z filarów rynku
wewnętrznego. Umożliwia ona funkcjonowanie rynku wewnętrznego, w
którym nie ma granic, przez zagwarantowanie zgodności towarów
pochodzących z państw trzecich z uzgodnionymi regułami
dotyczącymi wejścia na rynek i wprowadzenia do obrotu, tak aby towary
te mogły swobodnie przemieszczać się na rynku wewnętrznym.
Unia celna jest także operacyjnym narzędziem wspólnej polityki
handlowej służącym do wdrażania dwustronnych i
wielostronnych umów handlowych, pobierania ceł, stosowania środków
handlowych (takich jak reguły pochodzenia), embarga i innych środków
ograniczających. Ponadto cła coraz częściej
pełnią funkcję ochronną, na przykład jako czynnik
przyczyniający się do bezpieczeństwa łańcucha dostaw,
w ramach walki z terroryzmem i międzynarodową przestępczością
(np. praniem pieniędzy, prekursorami narkotyków i nielegalnym handlem
bronią) oraz egzekwowania praw własności intelektualnej na
granicy. Cła przyczyniają się do zapewnienia równych warunków
działania przez zagwarantowanie, że towary importowane będą
spełniały te same normy techniczne, zdrowotne i normy bezpieczeństwa,
co towary pochodzące z UE. Zakres handlu międzynarodowego stale
się rozszerza, a zatem skuteczne procedury regulujące przywóz i wywóz
są niezbędne dla konkurencyjności gospodarki UE.
Równocześnie rosną zagrożenia dla bezpieczeństwa. UE musi
się zatem zmierzyć z podwójnym wyzwaniem, które będzie
decydowało o jej przyszłych priorytetach: ułatwienie
przepływu towarów w legalnym handlu, a równocześnie ochrona obywateli
przed zagrożeniami dla ich bezpieczeństwa. Za prawidłowe codzienne funkcjonowanie unii
celnej odpowiadają funkcjonariusze krajowych służb celnych.
Wymaga to zaawansowanej sieci operacyjnej między służbami
celnymi, funkcjonującej m.in. w oparciu o najnowocześniejszą
infrastrukturę i systemy informatyczne, pozwalające im
działać jako jedna administracja celna na światowym poziomie.
Finansowanie niektórych działań z budżetu UE zamiast z
oddzielnych programów krajowych jest uzasadnione ekonomicznie. Dlatego też
wspomniane tworzenie sieci i współpraca są wspierane pod wieloma
praktycznymi względami za pomocą programu finansowanego przez UE – programu
współpracy celnej. Przedsiębiorstwa i obywatele UE
podejmujący działalność transgraniczną napotykają
różne utrudnienia o charakterze podatkowym. Tego rodzaju utrudnienia
wynikają z podziału na państwa członkowskie oraz z faktu,
że te same transakcje są w poszczególnych państwach traktowane w
różny sposób. Z tego względu jednym z priorytetów
służących wzmocnieniu i pogłębieniu jednolitego rynku
jest usunięcie tych przeszkód oraz dążenie do ściślejszej
koordynacji podatkowej między państwami członkowskimi, przy
pełnym poszanowaniu kompetencji państw członkowskich w tym
obszarze. Ponadto oszustwa podatkowe w dalszym
ciągu są dla UE i dla państw członkowskich poważnym
wyzwaniem, szczególnie w okresie gdy dyscyplina budżetowa ma tak duże
znaczenie. Zwalczanie oszustw podatkowych na jednolitym rynku jest więc
bardzo ważnym elementem unijnej polityki podatkowej. Do zwalczania oszustw
na jednolitym rynku niezbędne są szczegółowe ustalenia
dotyczące współpracy administracyjnej między organami
podatkowymi państw członkowskich oraz skuteczna wymiana informacji na
temat transakcji, przedsiębiorstw lub oszustw. Na przykład walkę
z oszustwami w zakresie podatku VAT i akcyzy znacznie ułatwiają
systemy umożliwiające szybką wymianę informacji między
organami krajowymi. UE odgrywa niebagatelną rolę,
wspierając państwa członkowskie we wdrażaniu
niezbędnych systemów i procedur pozwalających na skuteczną
współpracę transgraniczną. Zwłaszcza program
współpracy Fiscalis odgrywa kluczową rolę w ułatwianiu
tej współpracy, zwiększając tym samym wartość
działań państw członkowskich w tym obszarze.
2.
Instrumenty
Komisja proponuje nową generację programów
celnych („Cła 2020”) i podatkowych („Fiscalis 2020”). Obydwa programy będą miały
ogromne znaczenie dla wsparcia i wzmocnienia rynku wewnętrznego w
najbliższym dziesięcioleciu. Korzyści odniosą wszystkie
zainteresowane strony dzięki wydajniejszym i bezpieczniejszym warunkom
prowadzenia działalności gospodarczej, większemu bezpieczeństwu
i lepszej ochronie obywateli oraz wydajniejszemu i skuteczniejszemu
wdrażaniu porządku publicznego przez organy rządowe. Dzięki nowoczesnym i wydajnym systemom
wymiany informacji programy te pomogą organom celnym i podatkowym
państw członkowskich kontaktować się ze sobą w sposób
bardziej efektywny, co ułatwi legalną wymianę handlową, a
równocześnie pozwoli zwalczać nadużycia finansowe. Tego rodzaju
ogólnoeuropejskie instrumenty można zapewnić najskuteczniej i
najoszczędniej na poziomie UE. Na przykład dostępność
ogólnoeuropejskiej bezpiecznej sieci komputerowej zapewniającej
połączenie organów celnych i podatkowych przynosi państwom
członkowskim roczne oszczędności w wysokości 35 mln EUR,
natomiast jej koszt na centralnym poziomie unijnym wynosi jedynie 11 mln EUR. Programy
będą wspierać następujące działania: ·
transeuropejskie systemy informatyczne służące do wymiany danych i procedur między
krajowymi organami celnymi i podatkowymi za pośrednictwem
interoperacyjnych aplikacji informatycznych, tak aby umożliwić
organom krajowym współpracę i spójne działanie oraz
usprawnić działanie administracji elektronicznej z
korzyścią dla przedsiębiorstw i obywateli; ·
wzmocnione sieci integrujące
urzędników oraz rozwijanie kompetencji w celu
zachęcania do praktycznej współpracy, dzielenia się wiedzą
oraz wskazywania i rozpowszechniania najlepszych praktyk oraz szkoleń
wśród urzędników krajowych organów celnych i podatkowych oraz
przedstawicieli handlowych; ·
rozwijanie infrastruktury w celu współfinansowania zakupu wyspecjalizowanego sprzętu
potrzebnego do przeprowadzania kontroli celnych i monitorowania granic
zewnętrznych UE, co jest w interesie wszystkich państw
członkowskich.
3.
Wdrożenie
Programy „Cła” i „Fiscalis” są
wdrażane według priorytetów. Przy udziale zainteresowanych stron
tworzone są programy prac określające priorytety na dany okres.
Podstawy prawne tych programów zostaną zmienione w celu ich przeniesienia
z rocznych do wieloletnich programów prac oraz uproszczenia obecnych
rozwiązań. Obowiązujący aktualnie tryb
centralnego zarządzania bezpośredniego zostanie zachowany i w
całości usprawniony w odniesieniu do obu programów w celu zapewnienia
maksymalnej skuteczności w zakresie wsparcia codziennego zarządzania
na poziomie Komisji i państw członkowskich oraz dla lepszego
zrozumienia przepisów wykonawczych przez wszystkie zainteresowane podmioty. Zamówienia publiczne, stanowiące znaczną część budżetu
programów, będą realizowane głównie przez Komisję zgodnie z
unijnymi przepisami oraz przy zastosowaniu wspólnych zasad zapewnienia
jakości i odbioru. Oba programy zostały zaprojektowane w
taki sposób, aby UE mogła reagować odpowiednio i sprawnie w szybko
zmieniających się okolicznościach. Zapewnienie odpowiednio
dostosowanego zestawu narzędzi dla każdego z programów oraz
elastycznego mechanizmu składania wniosków umożliwi skuteczne
realizowanie działań w ramach programów. Nie ulega wątpliwości, że w
celu pokrycia kosztów udziału i kosztów organizacyjnych
należałoby zastosować alternatywne metody finansowania. Komisja
zastąpi (przynajmniej częściowo) stosowany obecnie zwrot
faktycznie poniesionych kosztów wypłacaniem kwoty ryczałtowej.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014–2020 ogółem w tym na Cła 2020 i Fiscalis 2020 || 690 mln EUR Spójność
gospodarcza, społeczna i terytorialna
1.
Cele Polityki
Nadrzędnym celem unijnej polityki
spójności jest zmniejszenie istotnych dysproporcji gospodarczych,
społecznych i terytorialnych, ciągle jeszcze obecnych w niektórych
regionach Europy. Zaniechanie działania na rzecz zmniejszenia tych
dysproporcji byłoby naruszeniem fundamentów UE, w tym zasady jednolitego
rynku oraz unijnej waluty – euro. Polityka spójności w zasadniczy sposób
przyczynia się do realizacji celów określonych w strategii „Europa
2020” na terytorium UE. Odpowiednie ukierunkowanie wydatków w obrębie
polityki spójności może przynieść rzeczywiste korzyści
w postaci wartości dodanej, stymulacji wzrostu i nowych miejsc pracy w
poszczególnych regionach Europy. Opierając się na wnioskach zawartych
w piątym sprawozdaniu na temat spójności[7],
Komisja proponuje położenie większego nacisku na wyniki oraz na
unijną wartość dodaną poprzez systematyczne dostosowywanie
polityki spójności do celów określonych w strategii „Europa 2020”. Komisja proponuje przede wszystkim znaczące
zmiany w sposobie planowania i wdrażania polityki spójności. Fundusze
skupiać się będą na mniejszej liczbie priorytetów,
ściślejszy będzie nadzór nad postępami na drodze do
realizacji ustalonych celów, w ramach umów o partnerstwie zawieranych z
państwami członkowskimi ustalane będą ścisłe
uwarunkowania. Dzięki temu polityka spójności UE w możliwie
największym stopniu przyczyni się do osiągnięcia
spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz pobudzania
wzrostu i tworzenia miejsc pracy.
2.
Instrumenty
2.1.
Wspólne ramy strategiczne
Komisja proponuje
objęcie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego
Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności wspólnymi ramami
strategicznymi, które obejmą również Europejski Fundusz Rolny na
rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejski Fundusz Morski i Rybacki. W
ten sposób zapewniona zostanie większa spójność źródeł
finansowania, zaś wysiłki w bardziej efektywny sposób skupią
się na strategii „Europa 2020”.
2.2.
Większy nacisk na strategię „Europa 2020”
W celu
zwiększenia skuteczności wydatków realizowanych w ramach polityki
spójności, fundusze będą w przyszłości przeznaczane na
ograniczoną liczbę priorytetowych celów powiązanych z celami
określonymi w strategii „Europa 2020”. Fundusze
wydatkowane w ramach polityki spójności będą w dalszym
ciągu przeznaczone na słabiej rozwinięte regiony i
państwa członkowskie. Jednak biorąc pod uwagę
trudności, jakich doświadczały państwa członkowskie w
wykorzystywaniu funduszy strukturalnych i zapewnianiu niezbędnego
współfinansowania, dla przydziału środków określony
zostanie próg na poziomie 2,5 % DNB. Wprowadzona
zostanie nowa kategoria regionu: „region w okresie przejściowym”,
zastępując obowiązujący obecnie system stopniowego
znoszenia płatności oraz stopniowego dochodzenia do pełnych
płatności. Kategoria ta obejmie wszystkie regiony, w których PKB w
przeliczeniu na mieszkańca kształtuje się na poziomie od 75 % do
90 % średniej UE-27, mówiąc dokładniej: · regiony kwalifikujące się obecnie w ramach celu konwergencji,
w przypadku których PKB w przeliczeniu na mieszkańca wzrósł do ponad
75 % średniej UE-27. W ramach zabezpieczenia, regiony te zachowają
dwie trzecie intensywności swoich aktualnych przydziałów; oraz · regiony, które obecnie nie kwalifikują się wprawdzie w ramach
celu konwergencji, jednak w przypadku których PKB w przeliczeniu na
mieszkańca mieści się w przedziale od 75 % do 90 % średniej
UE-27. Poziom wsparcia będzie się różnił w zależności
od poziomu PKB, a zatem regiony, w których PKB zbliża się do 90 %
średniej UE, otrzymają pomoc o intensywności zbliżonej do
regionów bardziej rozwiniętych. Regiony
konkurencyjności, w przypadku których PKB
przekracza 90 % średniej UE, będą w dalszym ciągu
otrzymywać wsparcie w ramach polityki spójności, przeznaczone na
ograniczoną liczbę priorytetowych celów. Regiony w okresie
przejściowym i regiony konkurencyjności musiałyby
przeznaczyć całość środków przydzielonych w ramach
polityki spójności (z wyjątkiem EFS) przede wszystkim na
efektywność energetyczną oraz odnawialne źródła
energii; konkurencyjność MŚP oraz innowacyjność. W
tych regionach inwestycje w efektywność energetyczną oraz
odnawialne źródła energii wyniosą co najmniej 20 %. Regiony konwergencji
będą mogły przeznaczać przydzielone im środki na
szerszy zakres celów, który będzie odzwierciedleniem szerszego zakresu ich
potrzeb rozwojowych. W dalszym
ciągu istotną rolę we wspieraniu regionów w pokonywaniu
trudności wynikających z ich niekorzystnego położenia w
pobliżu granic wewnętrznych lub zewnętrznych odgrywać
będzie współpraca terytorialna, przyczyniając się do
realizacji ambitnej polityki sąsiedztwa oraz podejmowania wspólnych
wyzwań transgranicznych i transnarodowych. W realizacji zróżnicowanych,
lecz uzupełniających się celów, wykorzystywane będą
instrumenty spójności: · Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Celem EFRR jest wzmocnienie spójności
gospodarczej i społecznej na terytorium Unii Europejskiej poprzez
przywracanie równowagi między jej poszczególnymi regionami. Fundusz EFFR
wspiera rozwój regionalny i lokalny, dokonując współfinansowania
inwestycji w obrębie badań i rozwoju oraz innowacji; zmian klimatu i
środowiska naturalnego; wsparcia biznesowego dla małych i
średnich przedsiębiorstw; usług leżących w ogólnym
interesie gospodarczym; telekomunikacji, energii oraz infrastruktury
transportu; zdrowia, edukacji i infrastruktury socjalnej; oraz
zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. W przeciwieństwie do sytuacji obecnej,
wszystkie trzy rodzaje inwestycji będą mogły być w
przyszłości finansowane nie tylko za pośrednictwem dotacji, lecz
również za pomocą instrumentów finansowych (fundusze kapitałowe
o wysokim stopniu ryzyka, lokalne fundusze rozwoju itd.). · Europejski Fundusz Społeczny Europejski Fundusz Społeczny ma na celu
wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej poprzez wspieranie
promocji zatrudnienia; inwestycje w umiejętności, edukację i
proces uczenia się przez całe życie; włączenie
społeczne i walkę z ubóstwem; zwiększanie potencjału
instytucji i skuteczną administrację publiczną. Minimalny
udział przeznaczony na Europejski Fundusz Społeczny zostanie ustalony
w odniesieniu do każdej kategorii regionów (25 % dla regionów
konwergencji; 40 % dla regionów w okresie przejściowym; oraz 52 % dla
regionów konkurencyjności); zakres Europejskiego Funduszu Społecznego
zostanie rozszerzony, tak aby objął on swoim zasięgiem koszty
wyposażenia powiązane z inwestycjami w kapitał społeczny i
ludzki. · Fundusz Spójności Fundusz Spójności
wspiera państwa członkowskie, których DNB na mieszkańca wynosi
mniej niż 90 % średniej UE-27, w realizacji inwestycji w sieci
transportowe TEN-T. Część środków przydzielonych w ramach
Funduszu Spójności (10 mld EUR) zostanie wyodrębniona w celu sfinansowania
najważniejszych sieci transportowych w ramach instrumentu
„Łącząc Europę” (dalsze informacje znajdują się w
oddzielnej części dotyczącej tej kwestii). W ramach Funduszu
Spójności wspierane mogą być również projekty
dotyczące energii – o ile stanowią one wyraźną
korzyść dla środowiska – na przykład poprzez promowanie
efektywności energetycznej i wykorzystania źródeł energii
odnawialnej.
3.
Wdrożenie
3.1.
Zarządzanie dzielone
Wsparcie, jakie zapewnia polityka
spójności, będzie w dalszym ciągu przedmiotem zarządzania
dzielonego realizowanego przez Komisję Europejską i państwa
członkowskie (z wyjątkiem zarządzanego centralnie instrumentu
„Łącząc Europę”); państwa członkowskie
będą musiały zadbać o współfinansowanie. Państwa,
które otrzymują wsparcie finansowe na podstawie art. 136 lub 143 TFUE,
będą miały możliwość skorzystania z wyższej
stopy współfinansowania.
3.2.
Umowy o partnerstwie
W umowach o
partnerstwie zawieranych między Komisją a poszczególnymi
państwami członkowskimi będą wyszczególnione wkłady
partnerów na szczeblu krajowym i lokalnym oraz wkład Komisji.
Będą one powiązane z celami strategii „Europa 2020” oraz
krajowymi programami reform. W umowach określone będą
zintegrowane strategie rozwoju terytorialnego, wspierane przez wszystkie
istotne fundusze strukturalne UE; umowy będą uwzględniać
cele oparte na ustalonych wskaźnikach, inwestycjach strategicznych oraz na
szeregu uwarunkowań. Będą one obejmować również
zobowiązania do corocznego przedstawiania sprawozdań z postępu w
formie rocznych sprawozdań na temat polityki spójności i innych
dokumentów sprawozdawczości publicznej.
3.3.
Zintegrowane programowanie
W
przyszłości państwa członkowskie będą
zachęcane do wykorzystywania programów opierających się na
wielu funduszach, które charakteryzować będzie wspólny proces
przygotowywania, negocjowania, zarządzania i realizacji; będzie to
dotyczyć zwłaszcza tych przypadków, w których występuje
największa potrzeba lepszej koordynacji inwestycji w kapitał ludzki i
infrastrukturę. Tam gdzie
będzie to niezbędne, stworzony zostanie „fundusz wiodący”,
powiązany z polityczną dziedziną (politycznymi dziedzinami)
programu. Działania w ramach funduszu wiodącego byłyby
uzupełniane o działania w oparciu o inne fundusze strukturalne; w ten
sposób zapewnione zostałoby spójne wsparcie dla różnych celów
tematycznych realizowanych w ramach polityki spójności.
3.4.
Uwarunkowania
Wprowadzone
zostaną nowe przepisy dotyczące uwarunkowań, które zapewnią
skupienie funduszy UE na wynikach, i które będą stanowić silne
bodźce motywujące państwa członkowskie do zapewnienia
skutecznej realizacji celów strategii „Europa 2020” w ramach polityki
spójności. Aby skuteczność wydatków na spójność nie
została zagrożona w wyniku stosowania niewłaściwej polityki
makrobudżetowej, uzupełnieniem uwarunkowań ex ante właściwych
dla danego sektora i określonych w poszczególnych umowach będą
uwarunkowania powiązane z nowym zarządzaniem gospodarczym. Uwarunkowania
przyjmą formę zarówno uwarunkowań ex ante, które
muszą obowiązywać zanim fundusze zostaną przydzielone, jak
również uwarunkowań ex post, określających wyniki,
jakie będzie musiał osiągnąć beneficjent, by
umożliwić uwolnienie dodatkowych funduszy. Celem usprawnienia
określone zostaną wyraźnie etapy pośrednie i wskaźniki,
a postępy będą ściśle monitorowane poprzez roczne
sprawozdania. Brak postępu spowoduje zawieszenie lub anulowanie
finansowania.
3.5.
Rezerwa na wykonanie
W celu
położenia większego nacisku na wyniki i lepszego osiągania
zamierzeń strategii „Europa 2020”, 5 % budżetu spójności
zostanie odłożone i – w następstwie przeglądu
śródokresowego – przydzielone państwom członkowskim oraz
regionom, które osiągnęły w swoich programach cele
pośrednie w odniesieniu do celów programowych związanych z
realizacją celów strategii „Europa 2020”. Cele pośrednie zostaną
zdefiniowane zgodnie z przepisami dotyczącymi polityki spójności.
3.6.
Innowacyjne narzędzia finansowania
W
uzupełnieniu finansowania za pośrednictwem dotacji proponuje
się, aby wsparcie udzielane w ramach polityki spójności
przedsiębiorstwom oraz na projekty, mające przynieść
zasadniczy zwrot zainwestowanych środków finansowych, realizowane
było przede wszystkim z wykorzystaniem innowacyjnych narzędzi
finansowych. (Dalsze informacje znajdują się w oddzielnej
części dotyczącej innowacyjnych instrumentów finansowych).
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie liczby podano w cenach
stałych z 2011 r. Proponowany budżet na lata 2014-2020 ogółem w tym || 376 mld EUR · Regiony konwergencji · Regiony w fazie przejściowej · Regiony konkurencyjności · Współpraca terytorialna · Fundusz Spójności · Specjalne przydziały na rzecz regionów peryferyjnych i słabo zaludnionych || 162,6 mld EUR 39 mld EUR 53,1 mld EUR 11,7 mld EUR 68,7 mld EUR 926 mln EUR · Instrument „Łącząc Europę” – transport, energia oraz TIK || 40 mld EUR plus 10 mld EUR wydzielone w ramach Funduszu Spójności Edukacja i
kultura
1.
Cele polityki
Edukacja i szkolenia są niezbędne do rozwoju i wzrostu europejskiej gospodarki, a
ponadto będą odgrywać kluczową rolę we wspólnym
realizowaniu celów strategii „Europa 2020”. Zwiększone inwestycje w
kapitał ludzki oraz modernizacja systemów edukacji i szkolenia pomogą
Unii stać się gospodarką inteligentną,
zrównoważoną i sprzyjającą integracji społecznej. Wiele spośród tych inwestycji
dokonywanych będzie na szczeblu krajowym. Ze względu na
rosnącą liczbę europejskich obywateli szukających
możliwości nauki i szkoleń za granicą swojego kraju, UE ma
jednak do odegrania ważną rolę jako podmiot gwarantujący powszechną
dostępność możliwości wynikających z jednolitego
rynku. UE stara się wspierać edukację
i szkolenia na wiele różnych sposobów. Programy wspierające
międzynarodową mobilność edukacyjną – takie jak
program Erasmus – okazały się niezwykle udane, pomagając w
zdobywaniu nowych umiejętności, które będą w
przyszłości potrzebne do zdobycia zatrudnienia. Większa
mobilność może także przyczynić się do reformy
systemów edukacji i szkolenia przez ułatwienie transgranicznego
rozpowszechniania pomysłów i najlepszych praktyk. Dzięki
połączeniu odpowiednio ukierunkowanych programów finansowych oraz
wykorzystaniu innych źródeł finansowania, takich jak fundusze
strukturalne, budżet UE może zapewnić realną
wartość dodaną, wspierając mobilność,
ułatwiając współpracę i wymianę najlepszych praktyk, a
także wspierając państwa członkowskie w modernizowaniu
systemów edukacji i szkolenia. Europejska różnorodność
kulturowa jest jednym z naszych największych
atutów, gdyż wzbogaca i inspiruje obywateli, a także przynosi realne
korzyści gospodarcze. Coraz wyraźniej widoczna jest
społeczno-gospodarcza rola sektora kultury i sektora kreatywnego, które w
2008 r. zapewniały 4,5 % europejskiego PKB i zatrudniały około
3,8 % siły roboczej. UE ściśle współpracuje w tym obszarze
z państwami członkowskimi, aby wykorzystać potencjał
jednolitego rynku oraz zapewnić sektorowi kultury i sektorowi kreatywnemu
właściwe warunki do rozwoju. Kolejna generacja programów finansowanych z
budżetu UE zajmie się niedociągnięciami
ograniczającymi potencjał wzrostu tego sektora, rozwiązując
problem rozdrobnienia rynków, zwiększając konkurencyjność
sektorów kultury i audiowizualnego oraz koncentrując się na
środkach zwiększających możliwości i na wspieraniu
przepływu dzieł kultury.
2.
Instrumenty
Komisja proponuje, aby budżet UE
wspierał politykę w obszarze edukacji i kultury za pośrednictwem
następujących dwóch głównych instrumentów:
2.1.
Program na rzecz edukacji, szkolenia i
młodzieży - „Europa edukacji”
Program ten połączy realizowane jak
dotąd osobno części programu „Uczenie się przez całe
życie”, międzynarodowe inicjatywy w ramach szkolnictwa wyższego,
w tym Erasmus Mundus oraz „Młodzież w działaniu”. Pozwoli to na
zwiększenie wydajności, lepsze skoncentrowanie na celach
strategicznych oraz wykorzystanie synergii między różnymi aspektami
programu. Aktualne unijne instrumenty na rzecz
mobilności są najskuteczniejszymi dyplomami jeśli chodzi o
innowacyjne miejsca pracy i badania naukowe, nie są one jednak
przystosowane do potrzeb studentów studiów magisterskich. Najbardziej
opłacalnym sposobem dotarcia do tych kategorii studentów jest
wykorzystanie budżetu UE do pozyskania środków z sektora prywatnego,
zwłaszcza banków krajowych, w celu zagwarantowania możliwości
przenoszenia pożyczek i dotacji studenckich. Działania finansowane aktualnie w ramach
programu Leonardo otrzymają wsparcie w ramach działań
mających na celu zwalczanie bezrobocia wśród młodzieży, a
Komisja będzie współpracować z EBI w celu zagwarantowania
zabezpieczenia pożyczek studentom studiów magisterskich pragnących
odbywać te studia w innym państwie członkowskim. Nowy program będzie w szczególności
służył: –
zapewnieniu ukierunkowanych możliwości
nauki za granicą; –
łączeniu umiejętności oraz
zapotrzebowania na rynku pracy w celu zwiększenia możliwości
zatrudnienia, przedsiębiorczości i zaangażowania młodych
ludzi; –
wolontariatowi oraz nieformalnemu i pozaformalnemu
uczeniu się; oraz –
wspieraniu szeroko zakrojonych reform i
modernizacji systemów edukacji i szkolenia w całej Europie i poza jej
granicami. Program będzie obejmował trzy
główne kierunki działania: (1)
międzynarodowa mobilność edukacyjna
– każdego roku nawet 800 000 obywateli UE, zwłaszcza uczniów i
studentów, mogłoby otrzymać pomoc w tym zakresie; (2)
wspierana będzie współpraca między
placówkami edukacyjnymi a pracodawcami w celu zmodernizowania edukacji, wspierania
innowacji i przedsiębiorczości; (3)
zapewniane będzie wsparcie w ramach
realizowanej polityki w celu gromadzenia danych dotyczących
skuteczności inwestycji w edukację oraz w celu wspierania państw
członkowskich w realizowaniu skutecznej polityki. Ściśle określone kryteria
jakości w zakresie mobilności, skoncentrowanie na
najważniejszych celach polityki, w których możliwe jest
osiągnięcie masy krytycznej, oraz komplementarność z innymi
programami UE będą najważniejsze dla zapewnienia bardzo wysokiej
europejskiej wartości dodanej. Program „Europa edukacji” połączy w
ramach jednego instrumentu istniejące programy międzynarodowe, takie
jak Erasmus Mundus, Tempus, Alfa i Edulink oraz programy współpracy z
krajami uprzemysłowionymi, a także będzie realizował
różnorodne cele (atrakcyjność europejskiego obszaru szkolnictwa
wyższego, doskonałość, solidarność i
równość). Takie podejście pozwoli
zakończyć dotychczasowe rozdrobnienie unijnych instrumentów
wspierających międzynarodową współpracę w ramach
szkolnictwa wyższego, utrudniające studentom i uniwersytetom
dostęp do informacji na temat możliwości wyższego
wykształcenia w Europie oraz ograniczające widoczność
europejskiego wyższego wykształcenia na arenie międzynarodowej.
2.2.
Sport
W ramach programu „Europa edukacji”
proponowany podprogram dotyczący sportu będzie służył
w szczególności: ·
eliminowaniu międzynarodowych
zagrożeń związanych ze sportu, takich jak doping, przemoc,
rasizm i nietolerancja oraz kwestii dotyczących sprawiedliwego przebiegu
zawodów i uczciwości sportowców; ·
rozwijaniu europejskiej współpracy w sporcie,
na przykład poprzez wytyczne dotyczące równoległej kariery
zawodowej sportowców lub wzorców należytego zarządzania organizacjami
sportowymi oraz ·
wspieraniu lokalnych organizacji sportowych, które
mogą odegrać ważną rolę w rozwiązywaniu szerszych
problemów społeczno-ekonomicznych, takich jak integracja społeczna. Omawiany program zapewni europejską
wartość dodaną kwestiom specyficznym dla sportu przez
wykorzystanie finansowania z sektora prywatnego pochodzącego od podmiotów
aktywnych w dziedzinie sportu oraz wspieranie organizacji stanowiących
podstawę sportowej piramidy, a nie zaś tych, które działają
na najwyższym poziomie zawodowym.
2.3.
Program na rzecz kultury i przemysłu
audiowizualnego – „Europa kreatywna”
Program ten pozwoli połączyć
dotychczasowe programy Kultura, MEDIA i MEDIA Mundus w celu skoncentrowania
wsparcia na osiąganiu celów strategii „Europa 2020” oraz rozwinięcia
możliwości w zakresie tworzenia miejsc pracy przez sektor kultury i
sektor kreatywny. Program będzie uzupełnieniem innych programów UE,
ponieważ będzie ukierunkowany na potrzeby sektora kultury i
kreatywnego, których celem jest działanie ponad granicami krajów i ze
szczególnym powiązaniem z promocją różnorodności kulturowej
i językowej. Uwzględnione zostaną szczególne cechy każdego
sektora, w tym poprzez specjalne przydziały budżetowe, natomiast
trzeci nurt tego programu zapewni horyzontalne wsparcie dla sektorów
kreatywnego i kultury poprzez wykorzystanie innowacyjnych instrumentów
finansowych.
3.
Wdrożenie
Wdrożenie nowych programów zostanie w
dużym stopniu uproszczone. Nowy program „Europa edukacji” pozwoli
znacząco uprościć działania i przepisy dzięki
wyeliminowaniu podprogramów, zmniejszeniu łącznej liczby
działań oraz szerszemu wykorzystaniu płatności
ryczałtowych. Zarządzanie programem „Europa
kreatywna” będzie scentralizowane i należeć będzie do
Agencji Wykonawczej ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego, podobnie
jak to było dotychczas w przypadku programów Kultura i MEDIA.
Zarządzaniem kilkoma działaniami będzie się zajmować
bezpośrednio Komisja (np. Europejskie Stolice Kultury, nagrody UE w
dziedzinie kultury, działania realizowane wspólnie z instytucjami
międzynarodowymi). Do wchodzących w skład programu
„Europa kreatywna” elementów Kultura i MEDIA dołączony zostanie
innowacyjny instrument finansowy, za który odpowiedzialna będzie grupa
EBI, a który zapewni finansowanie kredytów i kapitału w sektorze kultury i
sektorze kreatywnym. Pozwoli to usunąć jedną z
największych przeszkód dla rozwoju treści kulturalnych i kreatywnych,
jaką jest dostęp do finansowania, oraz dotrzeć do tych sektorów
kultury i twórczości, które nie otrzymują wsparcia z innych programów
UE.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014–2020 ogółem w tym || 16,8 mld EUR · Europa edukacji || 15,2 mld EUR · Europa kreatywna || 1,6 mld EUR Zatrudnienie i
sprawy społeczne
1.
Cele polityki
Unia Europejska stoi przed poważnymi wyzwaniami
w zakresie zatrudnienia i spraw społecznych. Blisko 23 miliony osób
pozostaje dziś bez pracy, a ponad 113 milionów jest zagrożonych
ubóstwem lub wykluczeniem[8]. Sprawy społeczne i
zatrudnienie to źródło niepokoju obywateli Europy oraz dziedzina, w
której wobec Unii istnieją duże oczekiwania. Mimo nieco lepszych w
ostatnim czasie prognoz gospodarczych, średniookresowe perspektywy
związane z zatrudnieniem są dość rozbieżne, m.in. na
skutek zróżnicowanej sytuacji w państwach członkowskich oraz
przewidywanych zagrożeń dla gospodarczej restrukturyzacji
wynikających z gospodarki światowej. Bezrobocie i utrzymujące się wysokie
wskaźniki ubóstwa wymagają kompleksowego działania. Należy
zaktualizować i wzmocnić już istniejące kierunki polityki,
gdyż Unia stoi przed poważnymi wyzwaniami, do których
należą: niedostatki w poziomach umiejętności, słabe
wyniki w zakresie aktywnej polityki rynku pracy i systemów edukacji,
wykluczenie społeczne grup zmarginalizowanych i niska mobilność
siły roboczej. Wiele z tych problemów uległo zaostrzeniu w wyniku
kryzysu finansowego i gospodarczego, tendencji demograficznych i migracyjnych
oraz szybkiego tempa zmian technologicznych. O ile nie zostaną
podjęte efektywne działania w celu rozwiązania tych kwestii,
będą one stanowiły poważne zagrożenie dla
spójności społecznej i konkurencyjności. Odpowiedzialność za
modernizację rynku pracy oraz systemów polityki społecznej
ponoszą przede wszystkim państwa członkowskie. Unia Europejska
wspiera jednak ich wysiłki poprzez przyczynianie się do propagowania
i ułatwiania reformy, zapewniając finansowanie między innymi ze
środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz
umożliwiając kluczowym partnerom społecznym, organizacjom
społecznym oraz innym zainteresowanym stronom uczestnictwo w przeprowadzeniu
reformy.
2.
Instrumenty
Europejska inicjatywa na rzecz zatrudnienia i
włączenia społecznego zostanie wprowadzona poprzez wspólne
działanie w obszarze edukacji i szkolenia zawodowego, zatrudnienia i
włączenia. Finansowanie w tym obszarze będzie zapewnione
głównie w ramach trzech podstawowych instrumentów. Instrumenty te
zostaną w pełni dostosowane do celów strategii „Europa 2020”, a ich
wdrożenie – usprawnione poprzez zwiększenie ich
komplementarności z pozostałymi instrumentami oraz uproszczenie stosownych
procedur.
2.1.
Europejski Fundusz Społeczny
Europejski
Fundusz Społeczny (EFS) zapewni finansowanie dla działań
strukturalnych na rzecz spójności gospodarczej, społecznej i
terytorialnej. Finansowanie będzie skupiało się na
kluczowych priorytetach strategii „Europa 2020”, w szczególności
będzie ono realizowane w ramach czterech następujących „okien
inwestycyjnych”: –
promocji zatrudnienia; –
inwestycji w umiejętności, edukację
i uczenie się przez całe życie; –
włączenia społecznego i walki z
ubóstwem; oraz –
zwiększenia potencjału instytucjonalnego
i usprawnienia administracji publicznej. W ramach tych okien EFS przyczyni się
także do realizacji innych celów polityki, takich jak ułatwienie
przejścia na niskoemisyjną gospodarkę efektywnie
korzystającą z zasobów, wspieranie badań i innowacji,
zwłaszcza w obszarze socjalnym, wzmocnienie równości płci i
zwalczanie dyskryminacji. Proponuje się skoncentrowanie działań,
głównie na rzecz włączenia społecznego, poprzez
przeniesienie do EFS systemu wsparcia żywnościowego dla najbardziej
potrzebujących. W pierwszym okresie po roku 2013 EFS zostanie
objęty zakresem wspólnych ram strategicznych na rzecz funduszy
strukturalnych[9]. Finansowanie będzie
planowane jako część umów o partnerstwie, które będą
przedmiotem negocjacji z państwami członkowskimi. Wyznaczone cele
zostaną dostosowane do krajowych programów reform i stanowić
będą przełożenie uzgodnionych celów na decyzje w sprawie
inwestycji. Aby zapewnić lepsze skupienie się na
wynikach, zostanie wprowadzony mechanizm warunkowości oparty na
kompleksowym zestawie wymogów określonych ex-ante, który pozwoli na
zwiększenie wpływu unijnego budżetu oraz rozpoczęcie i
sprawne przeprowadzenie niezbędnych reform w państwach
członkowskich. Aby zapewnić realny wkład EFS w
realizację celów strategii „Europa 2020”, niezbędny jest istotny
poziom finansowania zarówno na szczeblu UE, jak i na poziomie programów
operacyjnych. Niezbędny minimalny udział inwestycji w ramach polityki
spójności przypisanych do EFS będzie dopasowany do poszczególnych
kategorii regionów, odzwierciedlając zróżnicowaną
intensywność pomocy, jaką regiony otrzymują oraz
wyzwań, przed jakimi stoją: cel ten zostanie osiągnięty
poprzez ustanowienie minimalnego udziału EFS we wsparciu z funduszy
strukturalnych dla każdej kategorii regionów (25% dla regionów
konwergencji, 40% dla regionów w fazie przejściowej, 52% dla regionów
konkurencyjności, na podstawie funduszu spójności, który nadal
stanowi jedną trzecią przydziału w ramach polityki spójności
w zakwalifikowanych państwach członkowskich, oraz z
wyłączeniem współpracy terytorialnej). Zastosowanie tych
udziałów daje minimalny ogólny udział EFS w środkach
budżetowych przydzielonych na politykę spójności w
wysokości 25%.
2.2.
Zintegrowany program na rzecz zatrudnienia,
polityki społecznej i włączenia społecznego
Zintegrowany
program na rzecz zatrudnienia, polityki społecznej i włączenia
społecznego przyczyni się do realizacji
celów strategii „Europa 2020” oraz jej wzajemnie uzupełniających
się celów głównych poprzez wsparcie działań na rzecz
promocji wysokiego poziomu zatrudnienia oraz odpowiedniej ochrony socjalnej,
walki z wykluczeniem społecznym i ubóstwem oraz poprawę warunków
pracy. Program przyczyni się do zmian w państwach członkowskich,
a w jego skład będą wchodziły następujące
elementy: ·
ogólnoeuropejska platforma procesów wzajemnego
uczenia się, mająca na celu wzmocnienie podstawy projektu reformy
oraz realizację i wspieranie zaangażowania zainteresowanych stron w
podejmowanie decyzji w celu zwiększenia poczucia odpowiedzialności za
cele UE w zakresie zatrudnienia, polityki społecznej oraz
włączenia społecznego, wykorzystując pozytywne
doświadczenia programu PROGRESS; ·
wspieranie innowacyjności społecznej
opartej na dowodach w celu nadania impetu staraniom państw
członkowskich na rzecz modernizacji krajowych systemów polityki
społecznej i polityki zatrudnienia poprzez wykorzystanie sprawdzonych
metod projektowania, wdrażania i oceny innowacji oraz bardziej skuteczne
rozpowszechnianie informacji; ·
wspieranie mobilności siły roboczej na
terytorium UE oraz zwiększenie dostępu do możliwości
zatrudnienia, szczególnie dla osób młodych, na podstawie
działań w ramach sieci EURES; ·
wspieranie przedsiębiorczości i
samozatrudnienia jako sposobów na tworzenie nowych miejsc pracy oraz
walkę z wykluczeniem społecznym poprzez zwiększenie
dostępności mikrofinansowania dla słabszych grup
społecznych, mikroprzedsiębiorstw oraz przeznaczonego na
gospodarkę społeczną, z wykorzystaniem instrumentu mikrofinansowego
na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego PROGRESS.
2.3.
Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji
Szczególne wsparcie dla pracowników
zwolnionych w wyniku istotnych zmian strukturalnych
będzie zapewnione w ramach Europejskiego Funduszu Dostosowania do
Globalizacji. Dzięki temu funduszowi Unia Europejska
będzie nadal pomagała państwom członkowskim w zapewnianiu
zindywidualizowanego wsparcia dla pracowników zwolnionych w wyniku istotnych
zmian strukturalnych, jakie nastąpiły na skutek
postępującej globalizacji produkcji i wzorców handlu. Ponadto fundusz
ten pomoże w rozwiązaniu problemu szeroko zakrojonych zwolnień
wynikających z poważnych zakłóceń w gospodarce lokalnej,
regionalnej lub krajowej, wywołanych nagłym i niespodziewanym
kryzysem. Celem Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji będzie
znalezienie nowej i stabilnej pracy po upływie 12 miesięcy[10]
przez 50% pracowników objętych wsparciem. Komisja zaproponuje rozszerzenie zakresu
Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji w celu zapewnienia w
niektórych przypadkach odszkodowania za skutki globalizacji w niektórych
sektorach rolnictwa.
2.4.
Niezależne pozycje budżetowe
Oprócz wymienionych instrumentów oraz na mocy
uprawnień przyznanych jej w Traktacie Komisja będzie nadal
realizowała niezależne pozycje budżetowe[11]
w celu: –
ułatwienia europejskiego dialogu
społecznego, stanowiącego istotny element europejskiego modelu
społecznego; –
zbadania i oceny głównych tendencji w
ustawodawstwie krajowym dotyczącym swobodnego przepływu osób oraz
wspierania koordynacji krajowych systemów zabezpieczenia społecznego; oraz –
zbadania sytuacji społecznej i skutków zmian
demograficznych.
3.
Wdrożenie
Ograniczenie liczby instrumentów finansowych i
pozycji budżetowych oraz uproszczenie metod i systemów zarządzania i
wdrażania pozwoli na lepszą integrację instrumentów oraz znaczne
ich uproszczenie, zwłaszcza dla beneficjentów.
3.1.
Europejski Fundusz Społeczny
Wdrażanie Europejskiego Funduszu
Społecznego będzie skupiało się na połączeniu
silniejszego podejścia opartego na wynikach poprzez włączenie
EFS do wspólnych ram strategicznych w odniesieniu do wszystkich instrumentów
zarządzania oraz umów partnerskich będących przedmiotem
negocjacji z państwami członkowskimi. Wdrażanie zostanie również
uproszczone. Zostanie zwiększone wykorzystanie uproszczonych wariantów
kosztowych, zwłaszcza dla małych projektów, co zmniejszy
obciążenia administracyjne państw członkowskich i regionów
oraz ułatwi dostęp do finansowania inicjatyw lokalnych. Plany
wspólnego działania dodatkowo zapewnią ściślejszy
związek między płatnościami a realizacją celów
określonych w umowach partnerskich. Ponadto zostaną wprowadzone mechanizmy
zachęt opartych na wynikach w celu nagrodzenia pomyślnie
realizowanych programów i działań oraz mobilizowania wysiłków na
rzecz realizacji tych, które osiągają słabsze wyniki.
3.2.
Zintegrowany program na rzecz zatrudnienia,
polityki społecznej i włączenia społecznego
(zarządzanie bezpośrednie)
Nowy zintegrowany program na rzecz
zatrudnienia i włączenia społecznego będzie zarządzany
bezpośrednio przez Komisję. Do głównych procedur
należą m.in. zaproszenie do składania ofert, zaproszenie do
składania wniosków oraz wspólne zarządzanie, szczególnie w zakresie
wdrażania instrumentu mikrofinansowego we współpracy z Europejskim Funduszem
Inwestycyjnym. Nowy program będzie się skupiał na obszernych
projektach zakładających wyraźną wartość
dodaną UE, tak aby mógł on dotrzeć do wystarczająco
dużej liczby potencjalnych beneficjentów i pozwolił na zmniejszenie
obciążeń administracyjnych. W celu ułatwienia dostępu
do programu, zwłaszcza małym organizacjom, zostaną wprowadzone
zharmonizowane i uproszczone zasady i procedury. Ponadto zostanie wprowadzone programowanie
wieloletnie, które pozwoli na określenie długoterminowych celów
polityki oraz finansowania rocznego, gwarantując tym samym, że
program będzie instrumentem faktycznie opierającym się na
polityce. Program będzie wdrażany metodą zarządzania
opartego na wynikach, polegającego na stałym monitorowaniu
postępu na podstawie jasnych wskaźników.
3.3.
Wsparcie dla zwolnionych pracowników
Mobilizacja Europejskiego Funduszu
Dostosowania do Globalizacji będzie nadal wymagała decyzji
władzy budżetowej. Komisja będzie starała się
zapewnić uproszczenie funkcjonowania funduszu i dostosowania go do zmieniających
się warunków gospodarczych.
3.4.
Niezależne pozycje budżetowe
Wdrażanie niezależnych pozycji
budżetowych będzie w pełni skoordynowane z oboma instrumentami,
tak aby zapobiec nakładaniu się na siebie działań i
wykorzystać w jak największym stopniu efekt synergii. Ich liczba
zostanie ograniczona, a pierwszeństwo zostanie przyznane większym
projektom w celu osiągnięcia wystarczająco istotnych wyników i
zmniejszenia obciążeń administracyjnych.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014–2020 ogółem w tym || 88,3 mld EUR · Europejski Fundusz Społeczny (oparty na formule 25/40/52 według kategorii regionów, co stanowi 25 % wszystkich środków dla celów spójności, z wyłączeniem instrumentu „Łącząc Europę”) || 84 mld EUR · Zintegrowana polityka na rzecz zatrudnienia, polityki społecznej i włączenia społecznego || 850 mln EUR · Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji || 3 mld EUR · Niezależne pozycje budżetowe || 400 mln EUR Środowisko
1.
Cele polityki
Polityka Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska
przyczynia się do realizacji celów strategii „Europa 2020” na rzecz
inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego
włączeniu społecznemu. Inwestycje w ochronę środowiska
to inwestycje w modernizację naszego społeczeństwa. Pomogą
one w przekształceniu Europy w zasobooszczędną gospodarkę
opartą na wiedzy. Są one niezbędne dla ochrony i poprawy
jakości środowiska naturalnego. Ekologizacja gospodarki wiąże się
z ograniczeniem kosztów środowiskowych poprzez bardziej efektywne
wykorzystanie zasobów, przyczyniając się tym samym do wzrostu
gospodarczego, konkurencyjności i tworzenia miejsc pracy. Ochrona
różnorodności biologicznej – naszego kapitału naturalnego – oraz
zwiększenie odporności ekosystemów wniosą istotny wkład w
realizację naszych celów w zakresie trwałego wzrostu gospodarczego.
Ekosystemy są źródłem żywności, świeżej wody
i surowców, a także zapewniają wiele innych korzyści, przyczyniając
się w ten sposób do produktywności i jakości życia oraz
ograniczając koszty publicznego systemu opieki zdrowotnej. Restytucja
ekosystemów i pełnionych przez nie funkcji przyczynia się do
ekologizacji gospodarki dzięki tworzeniu nowych umiejętności,
zatrudnienia i szans na rynku poprzez pobudzanie innowacji i przyczynianie
się do łagodzenia skutków zmiany klimatu i dostosowania się do
nich. Ze względu na ponadgraniczny charakter
problemów związanych z ochroną środowiska powszechnie uznaje
się wartość dodaną współpracy na szczeblu europejskim
służącej realizacji wspólnych celów w zakresie ochrony
środowiska. Ścisła współpraca z sąsiadami UE oraz z
krajami o gospodarkach wschodzących jest warunkiem wstępnym dla
bardziej ekologicznej Europy. Trwałość środowiska naturalnego
jest również jednym z milenijnych celów rozwoju, do osiągnięcia
których dąży UE. Oprócz korzyści płynących z
europejskiego prawodawstwa w zakresie ochrony środowiska budżet UE
może przyczynić się do realizacji celów środowiskowych,
zarówno poprzez specjalne programy, jak i poprzez zapewnienie rzetelnego uwzględniania
tych celów we wszystkich działaniach finansowanych z budżetu UE.
2.
Instrumenty
2.1.
Uwzględnianie polityki ochrony środowiska
Priorytety polityki ochrony środowiska
zostaną uwzględnione we wszystkich ważnych unijnych
instrumentach finansowania, w tym instrumentach polityki spójności,
polityki rolnej, morskiej, rybołówstwa, polityki w dziedzinie badań i
innowacji oraz w programach pomocy zewnętrznej. Takie podejście
zapewni maksymalne zwiększenie synergii między polityką ochrony
środowiska i polityką w innych obszarach przy założeniu,
że te samie działania mogą i powinny prowadzić do
realizacji różnorodnych celów uzupełniających. Podejście to
pomoże również w zapobieżeniu powstaniu nadmiernej liczby
programów oraz w ograniczeniu obciążenia administracyjnego. ·
Rolnictwo. Głównym
celem reformy wspólnej polityki rolnej (WPR) jest wspieranie realizacji celów
środowiskowych poprzez uekologicznienie płatności
bezpośrednich na rzecz rolników. 30% płatności
bezpośrednich zostanie uzależnionych od przestrzegania szeregu
najlepszych praktyk środowiskowych ponad obowiązujące wymogi w
zakresie zasady wzajemnej zgodności. Ponadto komponent WPR dotyczący rozwoju
obszarów wiejskich zostanie w większym stopniu ukierunkowany na
zapewnianie dóbr publicznych, m.in. poprzez środki
rolno-środowiskowe. Środki te przyczynią się do
zapewnienia trwałości sektora rolnego w UE, będącego
kluczowym dostawcą środowiskowych dóbr publicznych, takich jak czysta
woda, różnorodność biologiczna, ochrona gleby i klimatu,
czystsze powietrze i ochrona krajobrazu. Przyczyni się to również do
osiągnięcia unijnych celów w dziedzinie klimatu, zarówno w zakresie
łagodzenia skutków zmiany klimatu, jak i dostosowywania się do nich. ·
Polityka morska i polityka rybołówstwa. Trwałość środowiska naturalnego będzie
centralną kwestią przyszłej polityki morskiej i polityki
rybołówstwa. Zostanie ona osiągnięta między innymi poprzez
ograniczenie przełowienia i nadmiernej zdolności połowowej oraz
poprzez zmniejszenie skutków bezpośrednich (takich jak przyłowy lub
oddziaływanie na dno morskie), a także poprzez wspieranie obszarów
morskich objętych ochroną. W kontekście wdrażania dyrektywy
ramowej w sprawie strategii morskiej w ramach zintegrowanej polityki morskiej w
ściślejszy sposób zostaną określone granice zrównoważonego
rozwoju działalności człowieka, która oddziałuje na
środowisko morskie. ·
Polityka spójności.
Polityka spójności skoncentruje się w większym stopniu na
priorytetach strategii „Europa 2020”, w tym na dążeniu do
przekształcenia UE w bardziej zasobooszczędną, ekologiczną
i konkurencyjną gospodarkę. Zostanie to osiągnięte
dzięki poświęceniu większej uwagi rezultatom i
warunkowości, również w powiązaniu z celami środowiskowymi.
Cele te obejmują wspieranie wdrażania dorobku prawnego w dziedzinie
ochrony środowiska (prawodawstwo dotyczące wody, odpadów, gospodarki
morskiej, azotanów, jakości powietrza, powodzi i dyrektywa w sprawie
emisji przemysłowych) oraz finansowanie powiązanej infrastruktury
środowiskowej, a także ochronę i przywracanie
różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów, w tym poprzez
rozwój zielonej infrastruktury oraz ograniczanie pustynnienia i zapobieganie
mu. W ramach polityki spójności wzmocniona zostanie weryfikacja pod
kątem ochrony środowiska. ·
Badania i innowacje.
Nowe Wspólne ramy strategiczne na rzecz badań naukowych i innowacji
przyczynią się do katalizowania przełomowych dokonań
naukowo-technicznych niezbędnych do przejścia na
zasobooszczędną gospodarkę. Szersze zastosowanie ciągłego
wsparcia finansowego dla ekoinnowacji przyczyni się również do
inteligentnego trwałego wzrostu gospodarczego. Partnerstwa w dziedzinie
innowacji będą bezpośrednio oddziaływać na efektywne
gospodarowanie zasobami, na przykład w zakresie wody, ekosystemów,
surowców i inteligentnych miast. ·
Jeśli chodzi o działania
zewnętrzne, Instrument Pomocy Przedakcesyjnej pomoże kandydatom
sfinansować budowę infrastruktury ochrony środowiska i
potencjału potrzebnych do przestrzegania unijnych przepisów prawnych. Za
pośrednictwem dialogu politycznego na szczeblu lokalnym i regionalnym
Komisja będzie w dalszym ciągu uwzględniać wsparcie dla
ochrony środowiska w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i
Partnerstwa. Kwestie dotyczące środowiska powinny być
również w dalszym ciągu uwzględniane w programach pomocy dla
krajów rozwijających się. Różnorodność biologiczna i
ekosystemy są najważniejszymi dobrami publicznymi na świecie.
Będą one stanowić część planowanego programu
tematycznego dotyczącego światowych dóbr publicznych i wyzwań.
Traktat lizboński nadaje UE pocześniejszą rolę do odegrania
w wielostronnych umowach środowiskowych oraz w międzynarodowym
ładzie środowiskowym, co zostanie odzwierciedlone w zwiększonych
nakładach finansowych.
2.2.
Specjalny instrument na rzecz środowiska i
działań w dziedzinie klimatu
Oprócz uwzględniania kwestii
środowiskowych Komisja proponuje kontynuować realizację programu
LIFE+ i dostosować go w większym stopniu do celów strategii
„Europa 2020”. Podobnie jak w przypadku obecnego okresu programowania nowy
instrument obejmie w ramach jednego programu różnorodne działania w
obszarach środowiska i działań w dziedzinie klimatu. W ramach podprogramu „Środowisko”[12] instrument skoncentruje się na dwóch rodzajach projektów: nowych
projektach zintegrowanych, których liczba i udział finansowy
będą stopniowo wzrastać w miarę realizacji programu; oraz
„tradycyjnych” projektach. Komisja uważa, że zintegrowane projekty
mogą odgrywać istotną rolę jako katalizator dla
osiągnięcia celów takich jak ochrona i restytucja
różnorodności biologicznej i ekosystemów, skuteczne zarządzanie
siecią Natura 2000, promowanie ładu środowiskowego,
gospodarowanie odpadami i zasobami wodnymi, oraz skutecznie mobilizować
inne fundusze na rzecz realizacji tych celów. Projekty będą w dalszym
ciągu wybierane pod kątem unijnej wartości dodanej oraz
potencjału w zakresie transferu wiedzy fachowej. Celem zintegrowanych projektów LIFE
jest wykazanie trwałego wdrażania planów działań w
dziedzinie ochrony środowiska[13] związanych z
najważniejszymi unijnymi dyrektywami dotyczącymi środowiska:
dyrektywą siedliskową, czy też ramową dyrektywą
wodną. W ramach zintegrowanych projektów wspierany będzie szereg
konkretnych działań i środków. Dodatkowe fundusze na
realizację tych projektów zostaną uzyskane z innych unijnych
programów finansowania oraz ze środków krajowych, regionalnych, jak
również z sektora prywatnego. Zostaną one wspólnie przeznaczone na
realizację celów środowiskowych. Finansowanie w ramach LIFE
pełniłoby zatem rolę katalizatora, zapewniając
spójność i strategiczne skoncentrowanie się na kwestiach
środowiskowych oraz wykorzystując w pełni synergie. Poprzez
wspólne ramy strategiczne zostanie ustanowiona bardziej ustrukturyzowana
współpraca z pozostałymi funduszami UE. Podprogram „Środowisko” dotyczyć będzie następujących tematów priorytetowych: a) LIFE Różnorodność
biologiczna będzie się w dalszym ciągu koncentrować na
sieci Natura 2000 oraz na rozwoju i wymianie najlepszych praktyk w zakresie
różnorodności biologicznej, a ponadto zajmie się szerszymi
wyzwaniami związanymi z różnorodnością biologiczną
zgodnie z ustalonym w ramach strategii „Europa 2020” celem w zakresie
różnorodności biologicznej: utrzymaniem i odbudową ekosystemów
oraz ich funkcji. b) LIFE Środowisko
skoncentruje się na wspieraniu wdrażania polityki UE w dziedzinie ochrony
środowiska przez sektor publiczny i prywatny, a w szczególności na
wdrażaniu prawodawstwa dotyczącego ochrony środowiska
związanego z celami strategii „Europa 2020” w zakresie efektywnego
wykorzystania zasobów (takiego jak ramowa dyrektywa wodna lub ramowa dyrektywa
w sprawie odpadów). c) LIFE Zarządzanie
przyczyni się do utworzenia platform wymiany najlepszych praktyk w celu
zapewnienia lepszej zgodności z priorytetami polityki UE w dziedzinie
ochrony środowiska oraz w celu egzekwowania prawa, rozwoju polityki i
podejmowania decyzji w oparciu o wiedzę (np. szerokie upowszechnianie
wyników projektów). Nacisk będzie przy tym kładziony na
właściwe zarządzanie. W ramach tego komponentu wspierane
będą organizacje pozarządowe zajmujące się
środowiskiem oraz działania w zakresie podnoszenia
świadomości, rzecznictwa i upowszechniania informacji o
środowisku. Są one bowiem nierozerwalnie związane z
osiągnięciem właściwego zarządzania oraz pełnego
wdrożenia i zgodności.
2.3.
Finansowanie różnorodności biologicznej
Finansowanie
unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres
do 2020 r.[14]. wymaga uwzględnienia
różnorodności biologicznej w całym budżecie UE, zarówno
w ramach głównych instrumentów finansowania, jak i poprzez finansowanie
działań zewnętrznych. By zwiększyć
skuteczność wydatków UE, istotne jest również maksymalne
zwiększenie – zarówno w UE, jak i poza nią – synergii z finansowaniem
działań w dziedzinie klimatu poprzez finansowanie realizowanych w oparciu
o podejście ekosystemowe projektów w zakresie adaptacji do zmiany klimatu
i łagodzenia jej skutków, gwarantujących również szersze funkcje
ekosystemów. Skuteczne zarządzanie obszarami
chronionymi w ramach sieci Natura 2000 oraz ich restytucja mają zasadnicze
znaczenie dla realizacji określonego przez Radę Europejską w
2010 r. celu strategii „Europa 2020”, jakim jest powstrzymanie i odwrócenie
procesu zmniejszania się różnorodności biologicznej w UE. Na
szczeblu UE solidną podstawą dla nowej strategii finansowania sieci
Natura 2000 będzie wzmocnione zintegrowane podejście
wykorzystujące różne unijne fundusze sektorowe, zapewniające ich
zgodność z priorytetami ramowych programów w ramach sieci Natura
2000, oraz wzmocniony komponent LIFE Różnorodność biologiczna. Na arenie międzynarodowej UE zobowiązała
się – wraz z pozostałymi Stronami uczestniczącymi w 10.
Konferencji Stron Konwencji o różnorodności biologicznej w
październiku 2010 r. w Nagoi – do znacznego zwiększenia mobilizacji
zasobów finansowych na rzecz różnorodności biologicznej na
świecie do 2020 r. Finansowanie z budżetu UE odbywać
się będzie na zasadzie geograficznych i regionalnych przydziałów
z unijnych programów działań zewnętrznych, a także w ramach
programu tematycznego dotyczącego światowych dóbr publicznych. Poza uwzględnieniem bioróżnorodności
w budżecie działań zewnętrznych Komisja proponuje
również utworzenie pozabudżetowego mechanizmu lub funduszu, by
połączyć wkłady państw członkowskich z
budżetem UE.
3.
Wdrożenie
3.1.
Uwzględnianie polityki ochrony środowiska
Uwzględnianie polityki ochrony
środowiska zostanie zapewnione za pośrednictwem struktur i
instrumentów opisanych w pozostałych rozdziałach dotyczących
polityki w poszczególnych sektorach. By zapewnić osiągnięcie
wyników, w odniesieniu do wszystkich istotnych instrumentów polityki UE
zostaną jasno określone poziomy odniesienia oraz zasady
dotyczące monitorowania i sprawozdawczości, wraz z odpowiednimi
wskaźnikami. W celu maksymalnego zwiększenia synergii
między poszczególnymi celami polityki przewiduje się procedurę
monitorowania wydatków związanych ze środowiskiem, podobną do
procedury proponowanej w odniesieniu do wydatków związanych z
przeciwdziałaniem zmianie klimatu. Jeżeli chodzi o
różnorodność biologiczną, tak zwane „wskaźniki z Rio”,
ustanowione przez OECD i już stosowane przez Komisję w odniesieniu do
instrumentów zewnętrznych, zostaną uwzględnione w
istniejącej metodologii pomiaru wydajności stosowanej w odniesieniu
do programów UE. Pomogą one również w zaprezentowaniu dodatkowych
korzyści wynikających z wydatków związanych ze zmianą
klimatu i różnorodnością biologiczną oraz w uwypukleniu
korzyści, jakie różnorodność biologiczna odnosi z wydatków
na działania związane ze zmianą klimatu w ramach REDD+ (redukcja
emisji spowodowanych wylesianiem i degradacją lasów).
3.2.
Specjalny instrument na rzecz środowiska i
działań w dziedzinie klimatu
Realizowany obecnie program LIFE+ jest
zarządzany przez Komisję w sposób bezpośredni i scentralizowany.
Komisja uważa, że przyszły program powinien w dalszym ciągu
być zarządzany centralnie, jednak zadania związane z
zarządzaniem mogłyby w znacznym zakresie zostać oddelegowane do
istniejącej agencji wykonawczej. Zakres i warunki oddelegowania powinny
uwzględniać potrzebę utrzymania przez Komisję silnych
powiązań politycznych w odniesieniu do zintegrowanych projektów.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Z wyłączeniem funduszy na uwzględnianie polityki ochrony
środowiska, które są objęte przydziałami środków
budżetowych na sektorowe instrumenty finansowania. Program LIFE+ (podprogram „Środowisko”) || 2,4 mld EUR Działania
zewnętrzne
1.
Cele polityki
Unia Europejska, ze względu na
liczbę ludności i znaczenie gospodarcze, jest podmiotem liczącym
się na arenie międzynarodowej. Mając 500 mln mieszkańców,
zapewnia ponad 25 % światowego produktu krajowego brutto i jedną
piątą światowego handlu. Unia jest także aktywna na scenie
politycznej, realizując cele dotyczące bezpieczeństwa w skali
regionalnej (szczególnie w swoim sąsiedztwie) i światowej, a
także wypełniając związane z tym obowiązki. Wykazuje
się przy tym solidarnością, gdyż zapewnia ponad
połowę całej światowej pomocy rozwojowej i jest
największym na świecie ofiarodawcą pomocy humanitarnej. Aktywnie
angażuje się w ochronę praw człowieka, propagowanie godnej
pracy, innych uniwersalnych wartości, a także poszanowanie
międzynarodowych konwencji dotyczących ochrony środowiska i
kwestii społecznych. UE coraz aktywniej uczestniczy w zapobieganiu
konfliktom, zarządzaniu kryzysowym i budowaniu pokoju za pomocą
prowadzonych pod jej przewodnictwem misji zarządzania kryzysowego, a
także unijnych instrumentów reagowania kryzysowego i instrumentów
stabilizacyjnych. UE wspiera także misje ONZ i Unii Afrykańskiej
polegające na utrzymywaniu i przywracaniu pokoju w krajach o niestabilnej
sytuacji lub targanych konfliktem zbrojnym. Ponadto UE jest zdecydowana
wspierać system wielostronny i jego reformę, dauhańskie
wielostronne negocjacje handlowe, negocjacje w sprawie zmiany klimatu w związku
z UNFCCC (Ramową konwencją Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian
klimatu), negocjacje w sprawie bioróżnorodności
w ramach CBD (Konwencji o różnorodności biologicznej),, negocjacje w sprawie innych umów wielostronnych, reformy G-8 i G-20
oraz program globalnego zarządzania. Polityka zewnętrzna jest zatem
głównym obszarem działania UE i została dodatkowo wzmocniona w
ramach nowej struktury instytucjonalnej wprowadzonej traktatem lizbońskim. UE wykorzystuje instrumenty finansowe
dotyczące stosunków zewnętrznych, aby wspierać wdrażanie
opisanej wyżej polityki zewnętrznej, zwłaszcza w zakresie: (1)
propagowania i obrony unijnych wartości za
granicą. Zważywszy, że jej
najważniejszym elementem są prawa człowieka, demokracja i
praworządność, ostatnie wydarzenia w różnych
częściach świata wymagają dokonania przeglądu unijnej
pomocy na rzecz procesów przejściowych i demokratycznych oraz na rzecz
społeczeństwa obywatelskiego; (2)
kształtowania polityki UE w taki sposób,
aby wspierać rozwiązywanie największych
globalnych programów, takich jak walka ze zmianą klimatu, odwrócenie
utraty bioróżnorodności i ochrona światowych dóbr publicznych i
zasobów. Komisja proponuje opracowanie aktywnego harmonogramu realizacji
interesów UE i tych które dzieli ona z państwami trzecimi, ze szczególnym
uwzględnieniem partnerów strategicznych; (3)
zwiększania wpływu unijnej
współpracy na rzecz rozwoju, której głównym
celem będzie pomoc w eliminowaniu ubóstwa. UE skoncentruje pomoc na tych
obszarach, w których może zaoferować szczególną wiedzę
specjalistyczną, dokonując rozróżnienia na kraje i regiony
partnerskie, aby zagwarantować przydzielanie zasobów w ramach pomocy
stosownie do potrzeb, możliwości, interesów i zobowiązań;
poprawi koordynację pomocy i zwiększy spójność polityki na
rzecz rozwoju oraz zapewni odpowiednie finansowanie na rzecz rozwoju. Zostanie
utworzony instrument panafrykański w celu wspierania realizacji wspólnej
strategii „Europa-Afryka”, ukierunkowany na bezpośrednią
wartość dodaną działań międzyregionalnych i
międzykontynentalnych. Będzie on na tyle elastyczny, by móc
przyjąć wkłady finansowe państw członkowskich UE,
państw afrykańskich, instytucji finansowych oraz sektora prywatnego. (4)
inwestowania w długoterminowy dobrobyt i
stabilność w krajach sąsiedzkich. Cel,
jakim jest ustanowienie obszaru stabilności, dobrobytu i demokracji,
będzie realizowany przez przygotowanie (potencjalnych) państw
kandydujących do członkostwa i przez odnowioną politykę
sąsiedztwa. UE będzie aktywnie wspierać wartości i zasady
demokratyczne w swoim sąsiedztwie oraz bardziej sprawiedliwy podział
korzyści płynących ze wzrostu poprzez szerszą
współpracę polityczną oraz głębszą
integrację gospodarczą z południowymi i wschodnimi
sąsiadami; (5)
zwiększania europejskiej solidarności
w kontekście klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych
przez człowieka. Przez ochronę
międzynarodowych zasad prawa humanitarnego oraz zwiększenie swoich
zdolności w zakresie pomocy humanitarnej i ochrony ludności
budżet UE będzie wspierał działania w zakresie
przewidywania klęsk, przygotowywania się na nie, zapobiegania im i
szybszego reagowania, a także umożliwi elastyczniejsze
angażowanie się w działania na rzecz rozwoju w ramach odbudowy
pokryzysowej oraz tworzenia przyszłej odporności; (6)
poprawy zapobiegania kryzysom i ich usuwania. Nasilone zostaną działania UE w zakresie zapobiegania
kryzysom i ich usuwania, utrzymywania pokoju oraz zwiększania
międzynarodowego bezpieczeństwa, w tym zwiększania
możliwości UE w zakresie gotowości na wypadek wystąpienia kryzysu.
Otwarta Europa, działająca w ramach
międzynarodowych regulacji, to najlepsza droga do czerpania korzyści
z globalizacji, prowadząca do zwiększenia wzrostu i poziomu
zatrudnienia.
2.
Instrumenty
Komisja proponuje nadanie przyszłym
programom działań zewnętrznych UE następującej
struktury:
2.1.
Współpraca na rzecz rozwoju
Komisja proponuje wykorzystanie obecnego
instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju pod względem
jego zakresu geograficznego i tematycznego. Proponuje także, aby
Europejski Fundusz Rozwoju (EFR) obejmujący współpracę z krajami
AKP (Afryki, Karaibów i Pacyfiku) oraz KTZ (Krajami i Terytoriami Zamorskimi)
pozostał poza budżetem w okresie kolejnych wieloletnich ram
finansowych.
2.2.
Instrument dla państw kandydujących do
przystąpienia
Proponowanym filarem finansowym strategii
rozszerzenia, obejmującej wszystkie aspekty polityki wewnętrznej i
wszystkie kwestie tematyczne, jest jednolity zintegrowany Instrument Pomocy
Przedakcesyjnej. Jego celem będzie zagwarantowanie pełnego
przygotowania państw kandydujących i potencjalnych państw kandydujących
do ewentualnego przystąpienia. Położony zostanie nacisk na
rozwój społeczno-ekonomiczny, na współpracę regionalną, na
przyjęcie i wdrożenie dorobku prawnego oraz na przygotowanie do
zarządzania polityką wewnętrzną po przystąpieniu.
Będzie on wdrażany za pomocą krajowych programów skierowanych do
wielu beneficjentów i z nimi uzgodnionych, a ponadto będzie
odzwierciedleniem struktury złożonej z funduszy strukturalnych,
Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich (EFRROW), co dotyczy także ich skierowania w
stronę dóbr publicznych. Ponadto związane z kryzysem instrumenty
polityczne i finansowe (pomoc makrofinansowa, Instrument na rzecz
Stabilności) w razie potrzeby będą nadal dostępne w
państwach kandydujących do przystąpienia.
2.3.
Europejski Instrument Sąsiedztwa
Europejski Instrument Sąsiedztwa przyniesie
korzyści krajom sąsiadującym z UE, wspierając
ściślejszą współpracę polityczną,
bliższą integrację ekonomiczną z UE oraz wsparcie na rzecz
skutecznego, zrównoważonego przejścia do demokracji. Współpraca
z sąsiadami UE będzie opierała się na zasadzie „więcej
za więcej” zgodnie z wnioskami zawartymi w komunikacie Komisji: „Nowa
koncepcja działań w obliczu zmian zachodzących w
sąsiedztwie”. Instrument zapewni większość finansowania
przekazywanego krajom sąsiedzkim przez UE i w razie konieczności
będzie uzupełniany innymi instrumentami zewnętrznymi[15].
2.4.
Instrument Partnerstwa
Ten nowy program będzie zapewniał
doraźne wsparcie w ramach współpracy ze wszystkimi państwami
trzecimi (rozwiniętymi i rozwijającymi się), ze szczególnym
uwzględnieniem partnerów strategicznych / gospodarek wschodzących.
Będzie on finansował działania wspierające rozszerzanie
wpływu polityki UE poza jej granice za pomocą współpracy
dwustronnej i wspólnych strategii w zakresie wyzwań, partnerstw
gospodarczych i współpracy biznesowej, dyplomacji publicznej i sieci,
kontaktów międzyludzkich; prowadzenie debat politycznych i wspólnych
działań z pojedynczymi krajami partnerskimi oraz wspieranie spójności
przepisów dotyczących handlu i inwestycji ze strategicznymi partnerami.
2.5.
Wspieranie praw człowieka na świecie
Wzmocniony Europejski Instrument na rzecz
Wspierania Demokracji i Praw Człowieka na Świecie będzie
dotyczył w szczególności dwóch działań. Po pierwsze
zapewnione zostanie większe wsparcie dla dynamicznego rozwoju
społeczeństwa obywatelskiego oraz jego szczególnej roli jako czynnika
sprzyjającego zmianom, a także dla praw człowieka i demokracji.
Dotyczy to także zwiększonych możliwości UE w zakresie
szybkiego reagowania na sytuacje kryzysowe dotyczące praw człowieka,
a także bardziej zdecydowanego wsparcia dla międzynarodowych i
regionalnych obserwacji i mechanizmów w zakresie praw człowieka. Po drugie,
zostanie udzielone wsparcie wyborczym misjom obserwacyjnym oraz usprawnieniom w
procesach wyborczych.
2.6.
Solidarność i pomoc dla ludności
dotkniętej klęską żywiołową lub katastrofą
spowodowaną przez człowieka
Zwiększona zostanie pomoc humanitarna i
ochrona ludności. W dalszym ciągu stosowane będzie
podejście dostosowane do potrzeb i głównych zasad. –
Instrument pomocy humanitarnej zapewni reakcję na klęski żywiołowe i katastrofy
spowodowane przez człowieka na podstawie międzynarodowych zasad prawa
humanitarnego i przy wykorzystaniu wyspecjalizowanych organizacji. –
Mechanizm ochrony ludności pozwoli reagować na klęski żywiołowe i katastrofy
spowodowane przez człowieka w państwach trzecich dzięki
koordynacji agencji ochrony ludności w państwach członkowskich UE.
2.7.
Zapobieganie sytuacjom kryzysowym i
zarządzanie nimi
Wśród działań UE w tym obszarze
można wyróżnić kilka aspektów: ·
reagowanie na sytuacje kryzysowe, w tym na
klęski żywiołowe, za pośrednictwem Instrumentu na rzecz
Stabilności, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zapobieganie konfliktom,
budowanie pokoju i państwowości; działania w perspektywie
długofalowej dotyczyć będą globalnych i ponadregionalnych
zagrożeń, takich jak rozprzestrzenianie broni masowego rażenia,
zwalczanie terroryzmu i zorganizowanej przestępczości, zapobieganie
przemytowi itp.; ·
zaspokojenie potrzeb w zakresie finansowania
krótkoterminowego krajów objętych programami stabilizacji i dostosowania
za pośrednictwem pomocy makrofinansowej; ·
utrwalanie bezpieczeństwa jądrowego w
ramach wsparcia dla uregulowań międzynarodowych za pośrednictwem
Instrumentu Współpracy w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego.
Celem tego instrumentu będzie wsparcie na rzecz wysokiego poziomu
bezpieczeństwa jądrowego, ochrony przed promieniowaniem oraz
stosowania wydajnych i skutecznych środków zabezpieczenia materiału
jądrowego w państwach trzecich; ·
ponadto budżet wspólnej polityki zagranicznej
i bezpieczeństwa będzie wspierał działania niemające
wpływu na kwestie wojskowe lub obronne.
3.
Wdrożenie
Wdrożenie nowych programów zostanie
dodatkowo uproszczone, w szczególności w celu uwzględnienia
skuteczności pomocy. Nowe instrumenty przewidują w razie potrzeby wzajemną
odpowiedzialność w ramach przydzielania i wydatkowania
środków finansowych. Prowadzone będą starania na rzecz
zwiększenia synergii w wykorzystaniu funduszy zewnętrznych na
potrzeby wielu celów polityki UE, np. realizacji zobowiązań
finansowych UE w zakresie zmniejszenia ubóstwa i klimatu i
bioróżnorodności. Zaproponowana zostanie także większa
elastyczność działań zewnętrznych. Wzmocnione
zostaną mechanizmy budżetowe niewchodzące w zakres ram
finansowych, a przeznaczone na reagowanie na nieprzewidziane zdarzenia o
dużej skali (rezerwa na pomoc nadzwyczajną, Instrument Elastyczności).
Uproszczenie
zostanie zapewnione przez wyraźniejsze rozgraniczenie działań
oraz zmniejszenie nakładania się instrumentów, tak aby każdy z
nich zyskał odrębną definicję z jasno określonymi
celami polityki. Zaproponowane zostanie także uproszczenie przepisów i
procedur dotyczących przekazywania unijnej pomocy, tak aby programowanie
prowadziło do realizacji wspólnych działań z państwami
członkowskimi. W ramach wszystkich instrumentów proponuje
się dalsze wykorzystanie innowacyjnych instrumentów finansowych
(zwłaszcza w ramach regionalnych funduszy inwestycyjnych), co powinno
pozwolić na połączenie większej części dotacji z
kredytami w celu uruchomienia dodatkowego finansowania i zaspokojenia w ten
sposób potrzeb inwestycyjnych państw partnerskich. Uważa się, że należy
poprawić demokratyczną kontrolę pomocy zewnętrznej.
Można byłoby to osiągnąć przez wykorzystanie aktów
delegowanych zgodnie z art. 290 Traktatu w odniesieniu do niektórych aspektów
programów, co nie tylko zapewniłoby organom legislacyjnym jednakową
pozycję, ale także zapewniłoby większą
elastyczność w ramach programowania. W odniesieniu do EFR proponuje
się dostosowanie kontroli do Instrumentu Finansowania Współpracy na
rzecz Rozwoju z uwzględnieniem jego szczególnych cech.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata 2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014–2020 ogółem w tym || 70 mld EUR · Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju || 20,6 mld EUR · Instrument Pomocy Przedakcesyjnej || 12,5 mld EUR · Europejski Instrument Sąsiedztwa || 16,1 mld EUR · Instrument Partnerstwa || 1 mld EUR · Instrument na rzecz Stabilności || 2,5 mld EUR · Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka na Świecie || 1,4 mld EUR · Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa || 2,5 mld EUR · Instrument na rzecz Pomocy Humanitarnej || 6,4 mld EUR · Ochrona ludności i Potencjał Reagowania Kryzysowego || 0,2 mld EUR · Europejski Ochotniczy Korpus Pomocy Humanitarnej || 0,2 mld EUR · Instrument Współpracy w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego || 0,56 mld EUR · Pomoc makrofinansowa || 0,6 mld EUR · Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych || 1,26 mld EUR Rezerwa na pomoc nadzwyczajną || 2,45 mld EUR Łączny proponowany budżet w ramach 11. EFR || 30,3 mld EUR Zwalczanie
nadużyć finansowych
1.
Cele polityki
Celem unijnej polityki zwalczania
nadużyć finansowych jest ochrona interesów finansowych Unii
Europejskiej poprzez zapobieganie nadużyciom finansowym wymierzonym
przeciwko budżetowi UE, odstraszanie od ich popełniania, prowadzenie
dochodzeń i zapewnianie ścigania w sprawie tych nadużyć.
Politykę w tym zakresie realizuje Europejski Urząd ds. Zwalczania
Nadużyć Finansowych (OLAF), który organizacyjnie jest
częścią Komisji, lecz swoje dochodzenia prowadzi całkowicie
niezależnie. Jako służb Komisji, OLAF
zarządza opisanymi poniżej programami wspierającymi unijną
politykę zwalczania nadużyć finansowych. Szczególną
gałęzią działalności związanej ze zwalczaniem
nadużyć finansowych jest ochrona euro przed fałszerstwami
banknotów i monet, co ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania wspólnej
waluty.
2.
Instrumenty
Zgodnie z obowiązkiem ścisłej i
regularnej współpracy określonym w art. 325 TFUE, w celu koordynacji
działań państw członkowskich w zakresie zwalczania
nadużyć finansowych dotyczących budżetu opracowano trzy
programy: ·
program Herkules II propaguje
działania dotyczące zwalczania nadużyć finansowych poprzez
wspieranie ponadnarodowej i interdyscyplinarnej współpracy, szkolenia,
specjalistyczne opracowania prawne, świadczenie innych specjalistycznych
usług w zakresie zwalczania nadużyć finansowych na rzecz
władz państw członkowskich odpowiedzialnych za ten obszar
polityki (policji i agencji celnych, prokuratorów, itp.), budowanie sieci
profesjonalistów, w tym pochodzących z państw przystępujących
i kandydujących, a także finansowanie wyposażenia technicznego
dla państw członkowskich. Program Herkules odgrywa szczególną
rolę we wspieraniu walki z przemytem papierosów. ·
System informacji w celu zwalczania
nadużyć finansowych (AFIS) zapewnia bezpieczną
infrastrukturę dla wymiany informacji dotyczących nadużyć
finansowych między państwami członkowskimi, a także
między państwami członkowskimi a Komisją. Ta infrastruktura
umożliwia też wspólne operacje celne z udziałem państw
członkowskich i państw trzecich, koordynujące zasoby
różnych służb skierowanych przeciwko celom wspólnego
zainteresowania przedstawiających wysokie ryzyko. ·
program Perykles poświęcony
ochronie euro przed fałszerstwami zapewnia wymiany pracowników, pomoc i
programy szkoleniowe. Sukcesy w walce z fałszerstwami euro można przypisać
spójnemu zestawowi środków kładących nacisk na
ścisłą współpracę między wszystkimi podmiotami
zaangażowanymi na poziomie krajowym i europejskim, jak i szkoleniom oraz
podnoszeniu świadomości. Poza szczególnym programem wydatków na cele
walki z nadużyciami finansowymi, większa spójność przepisów
dotyczących zwalczania nadużyć finansowych w całej gamie
programów wydatków pomoże zapewnić skuteczną realizację
zobowiązania Unii do walki z nadużyciami finansowymi. Przepisy
dotyczące zwalczania nadużyć finansowych zostaną więc
ujęte w każdej podstawie prawnej dla nowej generacji programów na
lata 2014–2020.
3.
Wdrożenie
Oceny poprzednich programów Herkules
wskazały na znaczące skutki pod względem poprawy poziomu
wyposażenia technicznego wykorzystywanego przez państwa
członkowskie, ułatwienia operacji transgranicznych oraz jakości
dowodów. Wzmocnione zostały kontakty między wyspecjalizowanymi
funkcjonariuszami wymiaru sprawiedliwości. Opracowania prawne
ukierunkowane na konkretne kwestie dotyczące transgranicznych operacji
zwalczania nadużyć finansowych wzmocniły podstawę
współpracy. Wykorzystanie systemu AFIS w
państwach członkowskich znacząco wzrosło na skutek
wprowadzenia w 2010 r. nowych technologii. Planowane są dalsze
udoskonalenia, w szczególności rozwiązania ułatwiające
analizę ryzyka. Zwiększona zostanie zdolność
przeprowadzania wspólnych operacji celnych. Program Perykles przyczynił
się do utrzymania stosunkowo niskiego poziomu fałszerstw banknotów i
monet euro oraz zakończonych sukcesem akcji powstrzymania podróbek nawet
przed ich wejściem do obrotu. Perykles stanowi istotny element zestawu
środków służących ochronie euro przed fałszerstwami,
czemu wyraz daje około 110 działań i blisko 6 000
przeszkolonych urzędników. Programy te są realizowane w drodze dotacji
i zamówień publicznych. W odniesieniu do wszystkich trzech programów
proponuje się poprawę aktualnego podejścia na podstawie
zgromadzonych doświadczeń, w zgodzie z komisyjną strategią
zwalczania nadużyć finansowych, przy jednoczesnym utrzymaniu odpowiedniego
poziomu wydatków.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014–2020 ogółem na programy HERKULES, PERYKLES i AFIS || 150 mln EUR Zdrowie i
ochrona konsumentów
1.
Cele polityki
Polityka Unii Europejskiej w obszarze zdrowia
i ochrony konsumentów koncentruje się na zagadnieniach mających
ogromne znaczenie dla ogółu obywateli europejskich – ich zdrowia i
bezpieczeństwa, a także dostępności szerokiego wachlarza
produktów spożywczych i konsumpcyjnych na wydajnym i bezpiecznym rynku
wewnętrznym. Polityka UE w tym obszarze ma rozszerzyć
możliwości dostępne dla europejskich konsumentów, chronić
zdrowie europejskich obywateli, a także poprawiać jego stan,
gwarantować, że żywność jest bezpieczna i zdrowa, a
ponadto chronić zdrowie roślin oraz dobrostan i zdrowie
zwierząt. Komisja ponosi szczególną
odpowiedzialność za pomoc w zapewnieniu ochrony zwierząt we
Wspólnocie – zwłaszcza zwierząt wykorzystywanych do produkcji
żywności – w poprawie ich stanu zdrowia oraz warunków życia,
ułatwiając równocześnie wewnątrzwspólnotowy handel
zwierzętami i produktami zwierzęcymi oraz ich przywóz zgodnie z
odpowiednimi normami zdrowotnymi i zobowiązaniami międzynarodowymi.
UE nadzoruje także wprowadzanie do obrotu i wykorzystanie środków
ochrony roślin oraz ustanawia normy dotyczące monitorowania i
kontroli pozostałości pestycydów. Unia stosuje środki
zapobiegawcze, aby przeciwdziałać wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu
się organizmów szkodliwych dla roślin i produktów roślinnych w
UE. Zapewnia także dobre warunki sprzedaży nasion i materiału
rozmnożeniowego w UE. Zadanie to jest realizowane skuteczniej i
oszczędniej za pośrednictwem budżetu UE niż 27
budżetów krajowych. Promowanie dobrego zdrowia ludzkiego stanowi
nieodłączny element celów w zakresie inteligentnego wzrostu
gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu,
określonych w strategii „Europa 2020”. Utrzymanie społeczeństwa
w zdrowiu i aktywności przez dłuższy czas ma pozytywny
wpływ na wydajność i konkurencyjność. Innowacje w
opiece zdrowotnej pomagają podjąć wyzwanie, jakim jest
zapewnienie zrównoważonego rozwoju tego sektora w kontekście zmian
demograficznych. Także polityka ochrony konsumentów
znacznie przyczynia się do zapewnienia wydajności europejskiej
gospodarki, umożliwiając obywatelom pełne zaangażowanie
się w funkcjonowanie jednolitego rynku oraz zwiększając ich
możliwości i poczucie bezpieczeństwa w zakresie nabywania towarów
i usług w handlu transgranicznym, szczególnie przez Internet. W sytuacji
gdy wydatki konsumentów stanowią 56 % unijnego PKB, skuteczna polityka
ochrony konsumentów może aktywnie przyczynić się do realizacji
celów strategii „Europa 2020”. Programy finansowane w ramach unijnej polityki
w dziedzinie zdrowia i ochrony konsumentów przyczyniają się do
poprawy warunków życia obywateli Unii Europejskiej. Wartość
dodana realizowanych przez UE programów na rzecz zdrowia i ochrony konsumentów
polega na ich zdolności do rozwiązywania problemów, z którymi
państwa członkowskie pojedynczo nie są w stanie sobie
poradzić. Na przykład działania promujące transgraniczne
zakupy lub będące odpowiedzią na najpoważniejsze wyzwania,
choroby lub pandemie dotykające kilka państw członkowskich
wymagają skoordynowanej i spójnej reakcji. Choroby zwierząt i
roślin także nie przestrzegają granic krajowych. Zapewnienie
jednolitego, wysokiego poziomu zdrowia zwierząt i bezpieczeństwa
żywności w całej Unii umożliwia swobodny przepływ żywych
zwierząt i produktów zwierzęcych, który jest niezbędny do
funkcjonowania jednolitego rynku i przynosi konsumentom korzyści w postaci
większego wyboru i zaostrzonej konkurencji, a także zapewnia unijnym
producentom żywności korzyści skali.
2.
Instrumenty
W ramach wsparcia dla realizacji unijnej
polityki w obszarze zdrowia i ochrony konsumentów Komisja proponuje
następujące programy.
2.1.
Zdrowie
2.1.1.
Program „Zdrowie na rzecz wzrostu”
Nowy program „Zdrowie na rzecz wzrostu”
będzie ukierunkowany na działania o wyraźnej unijnej
wartości dodanej, zgodnie z celami strategii „Europa 2020” i nowymi
zobowiązaniami prawnymi. Głównym celem jest współpraca z
państwami członkowskimi w celu ochrony obywateli przed
transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi, większego
zrównoważenia usług opieki zdrowotnej oraz poprawy stanu zdrowia społeczeństwa
przy jednoczesnym zachęcaniu do innowacji w ochronie zdrowia. Program ten
będzie wspierał na przykład politykę w obszarze zdrowia
przez opracowanie najlepszych praktyk i wytycznych dotyczących diagnozowania
i leczenia rzadkich chorób, wspierając europejskie sieci odniesienia w
zakresie chorób, opracowując najlepsze praktyki i wytyczne dotyczące
badań przesiewowych pod kątem chorób nowotworowych oraz
przygotowując wspólną unijną strategię w dziedzinie oceny
technologii medycznych i e-zdrowia. Działania w zakresie badań
naukowych i innowacji w obszarze zdrowia będą wspierane we Wspólnych
ramach strategicznych na rzecz badań naukowych i innowacji.
2.1.2.
Zdrowie zwierząt i roślin oraz
bezpieczeństwo żywności
Program na rzecz zdrowia zwierząt i
roślin oraz bezpieczeństwa żywności koncentruje się na
eliminowaniu chorób zwierzęcych, funduszu nadzwyczajnym na schorzenia
zwierząt i działaniach powiązanych, takich jak finansowanie
laboratoriów referencyjnych UE, programów szkoleń i banków szczepionek.
Działania te zostaną uwzględnione w przyszłym programie ze
szczególnym naciskiem na wyniki. W ramach tego programu finansowane
będą również dodatkowe i niezwykle potrzebne działania
wymierzone przeciwko szkodnikom i chorobom roślinnym
rozprzestrzeniającym się w UE.
2.2.
Ochrona konsumentów
Program ochrony konsumentów Program ochrony konsumentów będzie
wspierał rozszerzenie możliwości dostępnych dla konsumentów
jako kluczowy środek zapewnienia wysokiego poziomu ochrony na całym
obszarze jednolitego rynku. Będzie on koncentrował się na
poprawie przepływu informacji do konsumentów oraz reprezentowaniu ich
interesów. Będzie wspierał skuteczne stosowanie przepisów
dotyczących ochrony konsumentów poprzez współpracę władz i
organizacji odpowiedzialnych za wdrażanie przepisów, informowanie,
działania edukacyjne i rozstrzyganie sporów. Nowy program będzie
wykorzystywał pozytywne efekty obecnego programu; zmieniony zostanie
jedynie jego kierunek w celu uwzględnienia nowych priorytetów. Komisja
proponuje w szczególności zwiększenie zasobów przeznaczonych na
alternatywne sposoby rozstrzygania sporów oraz na budowanie potencjału w
zakresie doradztwa skierowanego do konsumentów dokonujących zakupów za
granicą.
3.
Wdrożenie
Budżet przeznaczony na obszar zdrowia i
ochrony konsumentów jest realizowany poprzez bezpośrednie i pośrednie
zarządzanie scentralizowane. Większość budżetu
przeznaczonego na żywność i pasze jest wykonywana przez
bezpośrednie zarządzanie scentralizowane, w szczególności za
pomocą dotacji wypłacanych organom państw członkowskich. W 2004 r. Komisja ustanowiła Agencję
Wykonawczą ds. Zdrowia i Konsumentów i powierzyła jej zadanie
zarządzania programem na rzecz zdrowia publicznego. Uprawnienia agencji
zostały rozszerzone w 2008 r. i obejmują także wdrażanie
programu ochrony konsumentów oraz szkoleń z zakresu bezpieczeństwa
żywności w ramach budżetu przeznaczonego na
żywność i pasze. Działalność w tym obszarze
prowadzi także szereg innych agencji regulacyjnych: Wspólnotowy Urząd
Ochrony Odmian Roślin (CPVO), Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i
Kontroli Chorób (ECDC), Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności
(EFSA) i Europejska Agencja Leków (EMA). CPVO w całości finansowane
jest z pobieranych opłat. ECDC i EFSA finansowane są z rocznej
dotacji budżetowej, natomiast EMA otrzymuje dotację z budżetu
oraz pobiera opłaty od sektora prywatnego. Organy te zostaną
wykorzystane do realizacji nowych programów w obszarach, w których się
specjalizują.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014–2020 ogółem w tym || 2,75 mld EUR · Bezpieczeństwo żywności || 2,2 mld EUR · Program „Zdrowie na rzecz wzrostu” || 396 mln EUR · Program ochrony konsumentów || 175 mln EUR Sprawy
wewnętrzne
1.
Cele polityki
Celem polityki Unii Europejskiej w zakresie
spraw wewnętrznych jest utworzenie obszaru pozbawionego granic
wewnętrznych, do którego obywatele mogą swobodnie
wjeżdżać, a także przemieszczać się,
mieszkać w nim i pracować, mając pewność, że ich
prawa będą w pełni przestrzegane, a ich bezpieczeństwo –
zagwarantowane. UE ma do odegrania decydującą
rolę w przeciwdziałaniu zagrożeniom związanym z
poważną przestępczością zorganizowaną,
cyberprzestępczością i terroryzmem. Równie ważne jest zapewnienie
skutecznego zarządzania zewnętrznymi granicami UE oraz
bezzwłoczne reagowanie na pojawiające się kryzysy spowodowane
przez człowieka lub klęski żywiołowe. W erze globalizacji,
w obliczu rosnących zagrożeń, które mają coraz szerszy,
międzynarodowy zasięg, żadne państwo członkowskie nie jest
w stanie samodzielnie zapewnić skutecznej reakcji. Potrzebne są
spójne, kompleksowe działania w skali europejskiej, aby organy
ścigania mogły działać skutecznie pomimo granic i
różnic w systemach prawnych. Współpraca i solidarność na
poziomie Unii umożliwiły już znaczne postępy w budowaniu
bardziej otwartej i bezpieczniejszej Europy. UE będzie nadal zmagać
się z dużymi wyzwaniami, zwłaszcza w kontekście
starzejącego się społeczeństwa i coraz mniej licznej
siły roboczej. Perspektywiczna polityka w obszarze legalnej imigracji i
integracji ma ogromne znaczenie dla zwiększenia konkurencyjności Unii
i spójności społecznej, wzbogacenia jej społeczeństwa i
tworzenia szans dla wszystkich. Musimy zmierzyć się z problemem
nielegalnej migracji i zwalczać handel ludźmi oraz inne formy
współczesnego niewolnictwa. Równocześnie Unia musi w dalszym
ciągu okazywać solidarność z osobami wymagającymi
międzynarodowej ochrony. Priorytetem jest nadal ukończenie procesu
tworzenia bezpieczniejszego i wydajniejszego wspólnego europejskiego systemu
azylowego, który będzie odzwierciedlał pielęgnowane przez nas
wartości. Wsparcie z unijnego budżetu może
zapewnić rzeczywistą wartość dodaną w tym zakresie.
Finansowanie przez UE jest namacalnym dowodem solidarności i
współodpowiedzialności, które są niezbędnym elementem
reagowania na wspólne dla nas wszystkich wyzwania. Na przykład kontrola
granic jest podstawowym warunkiem swobodnego przepływu i jest wykonywana
przez niektóre państwa członkowskie w interesie i w imieniu
całej Unii. Ponadto w sytuacji, w której na granice danego państwa
członkowskiego wywierany jest szczególny nacisk, UE powinna być w
stanie zapewnić odpowiednie wsparcie. Te państwa członkowskie,
które z racji swego położenia geograficznego ponoszą
nieproporcjonalnie wysokie koszty przepływów migracyjnych, powinny
otrzymywać również odpowiednie wsparcie finansowe za
pośrednictwem budżetu UE. Finansowanie UE może także pomóc w
zwiększaniu wydajności poprzez łączenie zasobów i
wzmacnianie międzynarodowej, praktycznej współpracy państw
członkowskich, a także między państwami członkowskimi
a państwami trzecimi. Jest to szczególnie ważne w obszarze
bezpieczeństwa wewnętrznego, gdzie wsparcie finansowe dla wspólnych
działań, takich jak wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze,
usprawnia współpracę policji, służby celnej, straży
granicznej i sądownictwa. Oprócz wsparcia dla wewnętrznych aspektów
omawianej polityki, należy zapewnić także wystarczające
finansowanie przeznaczone na zewnętrzne aspekty polityki w obszarze spraw
wewnętrznych przy zachowaniu pełnej spójności z polityką
zewnętrzną Unii. Może to dotyczyć wsparcia na
wdrożenie umów o readmisji i partnerstw na rzecz mobilności, pomocy
dla państw trzecich na rozwój możliwości w zakresie ochrony
granic lub finansowania walki z międzynarodowymi siatkami
przestępczymi, handlem ludźmi i przemytem broni i narkotyków.
2.
Instrumenty
Komisja proponuje uproszczenie struktury
finansowania UE w tym obszarze przez zmniejszenie liczby programów do dwóch: –
z Funduszu Migracji i Azylu wspierane będą
działania dotyczące azylu i migracji, integracji obywateli
państw trzecich i ich powrotu; –
Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego zapewni pomoc finansową dla inicjatyw w obszarach granic
zewnętrznych i bezpieczeństwa wewnętrznego. Obydwa fundusze powinny mieć znaczący
wymiar zewnętrzny, tak aby UE dysponowała środkami
potrzebnymi do zrealizowania priorytetów w dziedzinie spraw wewnętrznych w
ramach stosunków z państwami trzecimi oraz na ochronę własnych
interesów. Zapewnione zostanie wsparcie finansowe potrzebne do zapewnienia
ciągłości finansowania w aspekcie terytorialnym –
zaczynając od UE i kontynuując w państwach trzecich. Między
innymi w związku z przesiedlaniem uchodźców, umowami o readmisji,
regionalnymi programami ochrony, walką z nielegalną migracją,
wzmocnieniem zarządzania granicami oraz współpracy policyjnej, na
przykład z krajami sąsiedzkimi. Wymienione instrumenty umożliwią
także szybkie reagowanie w sytuacjach nadzwyczajnych, przy czym
fundusze opracowane będą w taki sposób, aby UE mogła odpowiednio
reagować na szybko zmieniające się okoliczności.
3.
Wdrożenie
Zmniejszenie
liczby programów i odpowiadających im przepisów wykonawczych pozwoli
usprawnić procedury i umożliwi lepsze zrozumienie przepisów przez
wszystkie zainteresowane podmioty. Zrezygnowanie w miarę
możliwości z zarządzania bezpośredniego na rzecz
zarządzania dzielonego wyeliminuje zbędne obciążenia
biurokratyczne. Zarządzanie bezpośrednie zostanie utrzymane w
przypadku szczególnych projektów międzynarodowych lub projektów szczególnie
innowacyjnych, a także w ramach wsparcia dla podmiotów niepaństwowych
i promowania różnych wydarzeń i analiz. Zostanie ono zachowane
także w odniesieniu do mechanizmu elastycznego reagowania w sytuacjach
nadzwyczajnych oraz w przypadku wymiaru zewnętrznego. W odniesieniu do środków objętych
zarządzaniem dzielonym proponuje się przejście na skoncentrowany
na wynikach system wieloletniego programowania zamiast programów rocznych.
Przyczyni się to do większego skoncentrowania na celach i efektach,
zmniejszenia obciążenia pracą wszystkich zainteresowanych
podmiotów i skrócenia czasu potrzebnego na zatwierdzenie programów krajowych, a
zatem do przyspieszenia wypłat środków. Działania UE w tym zakresie wspierane
są przez szereg agencji, w tym Europol, Frontex, Europejski Urząd
Wsparcia w dziedzinie Azylu, Europejskie Kolegium Policyjne, Europejskie
Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii oraz Agencję ds.
zarządzania systemami informatycznymi. Możliwa i konieczna jest
natomiast poprawa synergii i spójności działań Komisji i jej
agencji w celu zagwarantowania, że agencje w sposób skuteczny
wspierają praktyczną współpracę między państwami
członkowskimi. Duża część budżetu w
tym obszarze przypada na wielkoskalowe systemy informatyczne (takie jak SIS II
i VIS). Przynoszą one dużą europejską wartość
dodaną. Zarządzaniem tymi systemami obecnie zajmuje się Komisja,
ale będzie ono stopniowo przekazywane przyszłej Agencji ds.
zarządzania systemami informatycznymi, która rozpocznie
działalność w 2012 r. Agencja będzie także
odpowiedzialna za tworzenie przyszłych systemów informatycznych w tym
obszarze i zarządzanie nimi.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014–2020 ogółem w tym || 8,23 mld EUR · Fundusz Migracji i Azylu || 3,4 mld EUR · Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego || 4,1 mld EUR · System IT || 730 mln EUR Infrastruktura
– instrument „Łącząc Europę”
1.
Cele polityki
Gospodarcza przyszłość Europy
wymaga inteligentnych, trwałych i w pełni połączonych sieci
transportowych, energetycznych i cyfrowych. To niezbędny warunek
realizacji europejskiego jednolitego rynku. Przyczynią się one
także do osiągnięcia europejskich celów trwałego wzrostu
gospodarczego określonych w strategii „Europa 2020” oraz ambitnych celów
UE „20-20-20” w dziedzinie polityki w dziedzinie energii i polityki
przeciwdziałania zmianie klimatu[16]. Choć w realizacji wymaganej
infrastruktury poprzez odpowiednie inwestycje i mechanizmy cenowe
główną rolę ma odegrać rynek, to jednak bez odpowiedniej
interwencji publicznej (w tym wsparcia z budżetu UE), niektóre inwestycje
w infrastrukturę nie będą mogły być przeprowadzone lub
nastąpią z dużym opóźnieniem w stosunku do ustalonego terminu
(2020 r.). W sektorze energetycznym, w 2010 r.
Komisja określiła priorytetowe korytarze na potrzeby przesyłu
energii elektrycznej (cztery), gazu (trzy) i ropy. Szacuje się, że do
końca 2020 r. należy zainwestować ok. 200 mld EUR w
rurociągi gazowe i sieci energetyczne. Z tej
łącznej kwoty rynek powinien zapewnić 100 mld EUR bez
żadnej pomocy, natomiast pozostałe 100 mld EUR wymaga publicznego
działania stanowiącego źródło, a także bodziec dla
pozyskania niezbędnego kapitału ze źródeł prywatnych. W sektorze transportu
infrastrukturę należy planować tak, aby maksymalnie
zwiększyć pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy i
zminimalizować negatywny wpływ na środowisko. Infrastruktura
transportowa we wschodnich i zachodnich częściach UE rozwijała
się w sposób nierówny. Należy zniwelować istniejące w tym
zakresie różnice. Europa potrzebuje paneuropejskiej sieci bazowej
obejmującej korytarze, realizującej niskoemisyjny przewóz towarów i
osób w sposób wysoce efektywny, szeroko wykorzystującej
istniejącą infrastrukturę, uzupełniającej
brakujące połączenia, ograniczającej wąskie
gardła i wykorzystującej bardziej efektywne usługi w
wielomodelowych kombinacjach. Sieć bazową będzie wspierał
instrument „Łącząc Europę” oraz kompleksowa sieć
infrastruktur krajowych (wspieranych przez unijne fundusze strukturalne).
Sieć bazowa zostanie ustanowiona metodą planowania paneuropejskiego.
Poza naprawą istniejących zasobów kompleksowa sieć
opierałaby się na obecnej europejskiej sieci transportowej (TEN-T) i
obejmowałaby istniejącą i planowaną infrastrukturę
państw członkowskich. Koszt rozwoju europejskiej infrastruktury
dopasowanej do potrzeb transportowych oszacowano na ponad 1,5 biliona EUR na
lata 2010–2030. Ukończenie sieci TEN-T wymaga ok. 500 mld EUR do
końca 2020 r., z czego 250 mld EUR zostałoby przeznaczone na
usunięcie głównych wąskich gardeł. Sieci cyfrowe, zarówno fizyczne, jak i
te oparte na usługach, są kluczowymi czynnikami inteligentnego
wzrostu. Celem agendy cyfrowej jest m.in. to, aby każdy obywatel Europy
miał podstawowy szerokopasmowy dostęp do internetu do 2013 r. oraz
dostęp do szybkich i bardzo szybkich sieci szerokopasmowych do 2020 r. We
wrześniu 2010 r. Komisja określiła kroki, jakie wraz z
państwami członkowskimi może podjąć w celu
uruchomienia 180–270 mld EUR inwestycji niezbędnych do zapewnienia
szybkiego dostępu do sieci szerokopasmowych dla wszystkich gospodarstw
domowych do 2020 r. W przypadku słabych rynków stymulowanie inwestycji
prywatnych wymaga ukierunkowanej interwencji publicznej. W miarę
modernizacji w Europie wspólna architektura usług cyfrowych będzie
coraz lepiej wspierała mobilnych obywateli, umożliwiając
powstanie jednolitego rynku cyfrowego, stymulowanie wzrostu usług
transgranicznych oraz ograniczenie kosztów transakcji dla przedsiębiorstw,
szczególnie MŚP poszukujących możliwości rozwoju poza swoim
rynkiem macierzystym.
2.
Instrumenty
W ramach działu budżetu
skupiającego wszystkie działania na rzecz spójności
gospodarczej, społecznej i terytorialnej Komisja proponuje utworzenie
instrumentu „Łącząc Europę” w celu wspierania realizacji „transportowej
sieci bazowej”, „energetycznych korytarzy priorytetowych” oraz infrastruktury
cyfrowej, które są Europie niezbędne dla jej przyszłej
trwałej konkurencyjności. Instrument będzie stanowił
wsparcie dla infrastruktur o wymiarze europejskim i wymiarze jednolitego rynku,
przy jednoczesnym nakierowaniu unijnego wsparcia na sieci priorytetowe, które
muszą być zrealizowane do 2020 r., i w przypadkach, gdy europejskie
działanie jest najbardziej uzasadnione. Z uwagi na coraz większą
złożoność sieci, skuteczna koordynacja, która zminimalizuje
koszty ponoszone przez wszystkich obywateli, może być
osiągnięta wyłącznie na szczeblu europejskim. Ponadto chodzi o stworzenie środowiska
sprzyjającego prywatnym inwestycjom oraz opracowanie instrumentów
stanowiących atrakcyjne narzędzia dla wyspecjalizowanych inwestorów
infrastrukturalnych. Państwa członkowskie i Unia Europejska
muszą określić warunki stymulowania prywatnych inwestycji oraz
zwiększyć swoje wysiłki mimo finansowych trudności, z
jakimi borykają się obecnie wszystkie władze publiczne, a
wręcz z racji takich trudności. Te instrumenty, aby były jak
najbardziej skuteczne, muszą mieć charakter wielosektorowy i
wielokrajowy, co pozwoli osiągnąć maksymalną dywersyfikację
i dzięki temu ograniczać ryzyko. Ten cel można
osiągnąć wyłącznie na szczeblu europejskim i za
pomocą prawidłowo określonych korytarzy i wyselekcjonowanych
obszarów inwestycji. Przyciąganie oszczędności do
długoterminowych inwestycji stymulujących wzrost gospodarczy poprawi
sytuację gospodarczą, zwiększy liczbę miejsc pracy i
konsumpcję oraz będzie stanowiło wsparcie w realizacji ogólnie
przyjętych celów w ramach strategii „Europa 2020”. Instrument „Łącząc Europę”
będzie wsparciem dla projektów paneuropejskich, a skoordynowane i
zoptymalizowane podejście ograniczy wspólne koszty lub rozwiąże
problem nierównych zysków. Ponadto, poprzez wspólne ustanowienie instrumentów
finansowych, będzie on narzędziem do pozyskiwania funduszy z sektora
prywatnego, zarówno na obszarze UE, jak i poza jej granicami. Finansowanie
projektów będzie więc uzupełniało i zwiększało
wykorzystanie unijnych funduszy. Instrument „Łącząc Europę”
pozwoli także na wykorzystanie synergii w dziedzinie infrastruktury
materialnej (np. poprzez wspólną realizację istotnych transgraniczych
połączeń transportowych i energetycznych) oraz poprzez
wykorzystanie inteligentnych technologii informatycznych w infrastrukturze
transportowej i energetycznej.
3.
Wdrożenie
Instrument infrastrukturalny będzie
posiadał jeden fundusz w wysokości 40 mld EUR na lata 2014–2020. W
ramach tej kwoty zostanie dokonany przydział określonego finansowania
na sieci energetyczne, transportowe i cyfrowe. Instrument będzie
zarządzany centralnie przez Komisję, którą będzie
wspierała agencja wykonawcza (np. podobna do obecnej Agencji Wykonawczej
ds. TEN-T) oraz pośrednicy finansowi. Faktycznym wdrażaniem
technicznym projektów w terenie (np. zbieraniem ofert przetargowych i
realizacją zamówień publicznych) zajmą się promotorzy
projektu. Instrument zostanie uzupełniony dodatkowymi 10 mld EUR
przeznaczonymi na inwestycje w zakresie powiązanej infrastruktury
transportowej w ramach Funduszu Spójności. W zależności od sektora, lokalizacji
geograficznej i rodzaju projektu, będą miały zastosowanie inne
stopy finansowania, równoważące zarówno potrzebę maksymalnego
efektu dźwigni, jak i umożliwiające znaczne przyspieszenie
realizacji projektu. Maksymalne stopy współfinansowania będą
kształtowane na podstawie analizy kosztów i korzyści każdego
projektu, dostępności środków budżetowych oraz potrzeby
maksymalnego zwiększania finansowania unijnego. W przypadku tych trzech
sektorów wpływ stosownej stopy współfinansowania zależy w
dużej mierze od statusu gospodarczego lub statusu rozwoju danego
państwa[17]. Jeśli chodzi o
energetykę, europejski plan naprawy gospodarczej uwidocznił
potrzebę ustanowienia wyższych stóp współfinansowania w celu
stymulowania projektów zwiększających bezpieczeństwo dostaw[18].
Instrument „Łącząc Europę”
będzie połączeniem instrumentów rynkowych oraz unijnego wsparcia
bezpośredniego, zapewniając tym samym maksymalny wpływ
finansowania. Silny efekt dźwigni innowacyjnych instrumentów finansowych
(np. który może wynosić nawet 1:25 w przypadku obligacji na
finansowanie projektów) oraz właściwe wykorzystanie unijnego wsparcia
bezpośredniego (tak jak miało to miejsce w przypadku europejskiego
planu naprawy gospodarczej lub programu TEN-T) znacząco przyczyni się
do złagodzenia zagrożeń i ułatwienia dostępu do
kapitału przewidzianego na duże inwestycje. Obejmujące całą Europę
kluczowe potrzeby sieci priorytetowej zostały zidentyfikowane przez
Komisję odpowiednio w zmienionych wytycznych dotyczących programu
TEN-T (które mają zostać przyjęte we wrześniu 2011 r.), w
pakiecie w sprawie infrastruktury energetycznej (COM(2010) 677), zaakceptowanym
przez Radę Europejską 4 lutego 2011 r. oraz w Europejskiej agendzie
cyfrowej (COM (2010) 245). Proponowany wykaz połączeń, dla
których przewiduje się finansowanie, znajduje się w
załączniku.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Instrument „Łącząc Europę” w tym || 40 mld EUR · Energetyka || 9,1 mld EUR · Transport || 21,7 mld EUR · Technologie informacyjno-komunikacyjne/cyfrowe || 9,2 mld EUR · Kwoty w ramach funduszu spójności przeznaczone na infrastrukturę transportową || 10 mld EUR · Ogółem || 50 mld EUR Wstępny
wykaz europejskich korytarzy na potrzeby mobilności oraz projektów na
rzecz transportowych sieci bazowych Priorytety horyzontalne Innowacyjne zarządzanie i usługi || Jednolita europejska przestrzeń powietrzna (SESAR) Innowacyjne zarządzanie i usługi || Systemy Zarządzania Ruchem Drogowym, Kolejowym i Wodami Śródlądowymi Innowacyjne zarządzanie i usługi || Porty i Lotniska w ramach Sieci Bazowej || || || Europejskie korytarze Przygotowywane projekty w ramach korytarzy sieci bazowych TEN-T || Części projektu, które zostaną objęte finansowaniem do roku 2020 || tryb || Główne terminy 1. Korytarz bałtycko-adriatycki - Helsinki – Tallinn – Riga – Kaunas – Warszawa – Katowice - Gdynia – Katowice - Katowice – Ostrava – Brno- Wien - Katowice – Žilina – Bratislava – Wien - Wien – Graz – Udine (oraz Koralm) – Venezia - Graz – Maribor – Ljubljana – Trieste / Koper – Venezia - Venezia – Bologna - Ravenna || || || || Tallinn - Riga - Kaunas - Warszawa || Wielomodelowy || ukończono studium wykonalności, przekształcanie istniejącej linii zostanie ukończone do końca 2015 r., prace nad nową linią rozpoczną się przed 2020 r. Połączenie wielomodelowe Gdynia - Katowice || Wielomodelowy || trwa przekształcanie w połączenie dostosowane do prędkości 160 km/h Katowice - Ostrava - Brno & Katowice - Žilina - Bratislava || Kolejowy || trwa przekształcanie Połączenie kolejowe Bratislava - lotnisko w: Wien - Wien || Kolejowy || trwa budowa połączenia z lotniskiem Połączenie kolejowe Wien - Graz - Klagenfurt (Semmering, Koralm) || Kolejowy || trwają szczegółowe badania dotyczące Semmering, budowa dla Koralm potrwa do 2024 r. Połączenie kolejowe Klagenfurt - Udine (Pontebbana) || Kolejowy || zostaną wprowadzone systemy zarządzania ruchem Połączenie kolejowe Graz - Maribor || Kolejowy || zostanie ukończone po 2020 r. Połączenie kolejowe Maribor - Ljubljana - Trieste || Kolejowy || trwają badania i częściowe przekształcanie Połączenie kolejowe dla miejscowości Koper || Kolejowy || trwa przekształcanie Venezia – Bologna - Ravenna || Kolejowy || zostaną wprowadzone systemy zarządzania ruchem, przekształcanie wzajemnego połączenia || || || 2. Korytarz Warszawa – Berlin – Amsterdam - Amsterdam (Rotterdam) – Hannover – Berlin – Poznań – Warszawa || || || || Wielomodelowe połączenie Warszawa – Poznań – granica z Niemcami || Wielomodelowy || trwa przekształcanie połączenia drogowego i kolejowego, trwają badania nad kolejowym połączeniem dużej prędkości Połączenie kolejowe: Granica PL – Berlin - Hannover - Amsterdam || Kolejowy || trwają badania, zostaną wprowadzone systemy zarządzania ruchem Śluzy w Amsterdamie || Śródlądowe drogi wodne || trwają badania || || || 3. Korytarz śródziemnomorski - Algeciras – Madrid – Tarragona- Valencia – Tarragona- Tarragona – Barcelona – Perpignan – Lyon – Torino – Milano- Milano – Venice - Ljubljana – Budapest || || || || Połączenie kolejowe Algeciras - Madrid || Kolejowy || trwają badania, prace rozpoczną się przed 2015 r., zostaną ukończone w 2020 r. Połączenie kolejowe Walencja - Taragona - Barcelona || Kolejowy || budowa w latach 2014-2020 Barcelona - Perpignan || Kolejowy || prace trwają, zostaną ukończone do 2015 r. bezpośrednie połączenie kolejowe Perpignan - Montpellier || Kolejowy || obwodnica Nîmes - Montpellier zostanie otwarta w 2017 r., Montpellier - Perpignan w 2020 r. Połączenie kolejowe Lyon - Torino || Kolejowy || prace zostaną zrealizowane w 2025 r. Milano - Brescia || Kolejowy || trwa przekształcanie Brescia - Venezia - Trieste || Kolejowy || na kilku odcinkach prace rozpoczną się przed 2014 r. Trieste - Divača || Kolejowy || trwają badania i częściowe przekształcanie Maribor - Budapest – Záhony || Kolejowy || trwają prace || || || 4. Korytarz Hamburg – Rostock – Constanta – Burgas – Piraeus – Lefkosia - Hamburg – Berlin - Rostock – Berlin - Berlin – Praha – Brno – Bratislava – Budapest - Arad - Arad – Bucureşti – Constanţa - Arad – Timişoara – Sofia – Burgas - Sofia – Thessaloniki – Piraeus – Lefkosia || || || || Hamburg - Berlin & Rostock – Berlin - Dresden || || zostaną wprowadzone systemy zarządzania ruchem Dresden - Praha || || zostaną wprowadzone systemy zarządzania ruchem, trwają badania nad kolejowym połączeniem dużej prędkości Śluzy w Děčín || Śródlądowe drogi wodne || trwają badania wielomodelowe połączenie Bratislava - Budapest (w tym obwodnica Budapesztu) || Wielomodelowy || trwają prace Wielomodelowe połączenie Budapest - Bucureşti – Constanţa, Arad - Timişoara - Calafat || Wielomodelowy || przekształcenie na terenie Węgier prawie ukończone, trwa jeszcze na terenie Rumunii Wielomodelowe połączenie Calafat - Sofia - Burgas Sofia - Thessaloniki || Wielomodelowy || trwają badania na odcinku Calafat - Sofia- Thessaloniki, trwa przekształcanie odcinka Sofia - Burgas Inwestycje portowe i wielomodelowe połączenia na Cyprze || Wielomodelowy || zostaną wprowadzone systemy zarządzania ruchem, przekształcanie wzajemnego połączenia || || || 5. Korytarz Helsinki – Valletta - Helsinki – Turku – Stockholm – Malmö – København – Hamburg (w tym Fehmarn) - Hamburg – Hannover – Nurnberg – München – Verona (w tym tunel pod przełęczą Brenner) – Bologna – Roma – Napoli – Bari – Valletta || || || || Helsinki - Turku || Wielomodelowy || trwają prace Stockholm - Malmö (Trójkąt nordycki) || Wielomodelowy || trwają prace tylko Fehmarn || Wielomodelowy || trwają badania, prace budowlane odcinka Fehmarn w latach 2014-2020 wielomodelowe połączenie København - Hamburg przez Fehmarn: drogi dojazdowe || Wielomodelowy || drogi dojazdu do Danii zostaną ukończone do 2020 r., drogi dojazdu do Niemiec zostaną ukończone w 2 etapach (2020 – 2027) Kolejowe wąskie gardła między: Hamburg i München || Kolejowy || ukończenie przewiduje się ok. roku 2017 München - Wörgl: dojazd do tunelu pod przełęczą Brenner i odcinka transgranicznego || Kolejowy || rozpoczęto badania Tunel pod przełęczą Brenner || Kolejowy || prace nad głównym tunelem 2010-2024 drogi dojazdowe Brenner Base Tunnel do Werony || Kolejowy || trwają badania Verona - Bologna - Roma - Napoli || Kolejowy || przekształcanie modelowego wzajemnego połączenia Napoli - Bari - Valletta || Kolejowy || trwają badania Inwestycje portowe i wielomodelowe połączenia na Malcie || Wielomodelowy || zostaną wprowadzone systemy zarządzania ruchem, przekształcanie wzajemnego połączenia || || || 6. Korytarz Genova – Rotterdam - Genova – Milano/Novara – Basel – Mannheim – Köln - Köln– Düsseldorf – Rotterdam - Köln– Liège – Bruxelles/Brussel– Zeebrugge || || || || Terzovalico - Milano/Novara - Genova || Kolejowy || trwają badania i prace Połączenie kolejowe Karlsruhe - Basel || Kolejowy || prace zostaną ukończone do końca 2020 r. Połączenie kolejowe Frankfurt - Mannheim || Kolejowy || trwają badania Połączenie kolejowe Rotterdam - Oberhausen || Kolejowy || prace zostaną ukończone do 2017 r. Śluzy morskie w Zeebrugge || Morski || trwają badania || || || 7. Korytarz atlantycki - Sines / Lisboa – Madrid - Valladolid - Lisboa - Aveiro - Oporto - Aveiro – Valladolid – Vitoria – Bordeaux – Paris || || || || kolej dużych prędkości Sines/Lisboa - Madrid || kolejowy || trwają badania i prace, przekształcanie modelowego połączenia wzajemnego Kolej dużych prędkości Porto - Lisboa || Kolejowy || trwają badania Połączenie kolejowe Aveiro - ES || Kolejowy || trwają prace na odcinku transgranicznym Połączenie kolejowe Bergara - San Sebastián - Bayonne || Kolejowy || ukończenie przewiduje się w Hiszpanii w 2016 r., we Francji w 2020 r. Bayonne - Bordeaux || Kolejowy || trwają konsultacje społeczne || || || 8. Korytarz Dublin – London – Paris – Brussel/Bruxelles - Belfast – Dublin - Dublin – Holyhead - Holyhead – Birmingham – London – Lille – Brussel/Bruxelles - Lille – Paris (w tym Canal Seine – Escaut) || || || || Połączenie kolejowe Dublin - Belfast || Kolejowy || prace będą trwały do 2018 r. Wielomodelowe połączenia w Anglii (w tym szybka linia 2) || wielomodelowy || zostanie ukończone do 2025 r. Canal Seine - Escaut || Śródlądowe drogi wodne || ukończono projektowanie, rozpoczęto dialog konkurencyjny, pełne ukończenie do 2018 r. Przekształcanie dróg wodnych w Walonii || Śródlądowe drogi wodne || trwają badania || || || 9. Korytarz Antwerp – Lyon – Basel - Rotterdam – Antwerp – Brussel/Bruxelles – Luxembourg - Luxembourg – Dijon – Lyon - Luxembourg – Strasbourg – Basel || || || || Przekształcanie w Maas || Śródlądowe drogi wodne || zostanie ukończone do 2015 r. Przekształcanie śluz w Terneuzen || Śródlądowe drogi wodne || trwają badania Śluzy morskie w Antwerpii || Morski || trwają badania Eurocaprail || Kolejowy || trwają prace Połączenia kolejowe Luxembourg Dijon Lyon (TGV Rhin - Rhône) || Kolejowy || trwają badania Kanał Saône - Moselle || Śródlądowe drogi wodne || trwają badania Strasbourg - Mulhouse - Basel || wielomodelowy || trwają badania i przekształcanie || || || 10. Korytarz Seine – Danube - Le Havre – Paris – Strasbourg – Stuttgart – München – Wien || || || || Połączenie szybkiego ruchu Le Havre - Paris || Kolejowy || trwają badania Połączenie kolejowe - Paris Strasbourg: druga faza LGV Est || Kolejowy || zostanie ukończone do 2016 r. Połączenie kolejowe Strasbourg - Kehl Appenweier || Kolejowy || zostanie ukończone do 2016 r. Karlsruhe - Stuttgart - München || Kolejowy || trwają badania i prace Połączenie kolejowe München - Salzburg || Kolejowy || trwają badania i prace Połączenie kolejowe Wels - Wien || Kolejowy || ukończenie przewiduje się do roku 2017 Przekształcenie Dunaju || Śródlądowe drogi wodne || trwają badania i prace || || || Pozostałe odcinki sieci bazowej || || || Transgraniczny || Połączenie kolejowe Sofia - Plovdiv - Istanbul || Kolejowy || trwa przekształcanie Transgraniczny || Połączenie drogowe Sofia - Bucureşti via Ruse || Drogowy || trwają badania Transgraniczny || Połączenie drogowe i kolejowe Sofia - Skopje || Wielomodelowy || trwają badania Transgraniczny || Połączenie drogowe i kolejowe Timişoara - Belgrade || Wielomodelowy || trwają badania Transgraniczny || Połączenie kolejowe Nürnberg - Praha || Kolejowy || trwają badania i prace Transgraniczny || Połączenie drogowe i kolejowe Wrocław - Dresden || Wielomodelowy || trwa przekształcanie Transgraniczny || Połączenie wielomodelowe Nürnberg - Linz || wielomodelowy || trwają prace Wąskie gardło || Sieć kolejowa: północno-zachodnia Hiszpania - Portugalia || Kolejowy || trwają prace Wąskie gardło || Połączenie kolejowe Frankfurt - Fulda - Erfurt - Berlin || Kolejowy || trwają badania Wąskie gardło || Halle - Leipzig - Nürnberg || Kolejowy || trwają prace, zostaną ukończone do 2017 r. Wąskie gardło || HSL Provence - Côte d'Azur || Kolejowy || trwają badania Wąskie gardło || Kolej Egnathia (EL) || Kolejowy || trwają badania Wąskie gardło || Śródlądowe drogi morskie Dunkerque - Lille || Śródlądowe drogi wodne || trwają badania Wąskie gardło || Równoległa linia szybkiej kolei Paris- Lyon || Kolejowy || trwają wstępne badania Inna sieć bazowa || Połączenia szybkiej kolei w ramach sieci bazowej: Zaragoza - Pamplona - Logrono, Valladolid - La Coruña || Kolejowy || Trwają częściowe prace Inna sieć bazowa || Połączenie kolejowe Shannon - Cork - Dublin || Kolejowy || trwają badania Inna sieć bazowa || Usprawnienie kolejowe i połączenie szybkiej kolei między dużymi miastami w Polsce (m.in. Warszawą, Łodzią, Wrocławiem, Poznaniem, Krakowem) || Kolejowy || trwają badania Inna sieć bazowa || Połączenie kolejowe do Wilhelmshaven i Bremerhaven || Kolejowy || trwają badania Wstępny
wykaz priorytetowych korytarzy energetycznych Priorytety horyzontalne Wprowadzanie inteligentnych sieci || Inwestycje w szeroko zakrojone projekty na rzecz zrównoważenia zapotrzebowania i dostaw z wykorzystaniem inteligentnych rozwiązań sieciowych na potrzeby sieci wysokiego i średniego napięcia na dużych obszarach przygranicznych o znacznych i zmiennych zdolnościach w zakresie wytwarzania energii elektrycznej || || || Europejskie korytarze przesyłu energii elektrycznej || Cele do zrealizowania do roku 2020 || Zainteresowane państwa || Główne krótkoterminowe wąskie gardło 1. Morska sieć energetyczna w morzach północnych || Zintegrowana sieć morska w morzach północnych, łącząca planowane 40 GW źródeł energii odnawialnej i przesyłająca energię do ośrodków zużycia || BE, DE, DK, FR, IE, LU, NL, SE, UK (NO) || - Optymalne rozwiązania sieciowe wykorzystujące podmorskie połączenia promieniste lub połączenia podstawowe z połączeniami lądowymi i połączenia typu T z połączeniami wzajemnymi w Morzu Północnym, Morzu Irlandzkim i obszarze Kanału – usprawnienie sieci lądowych umożliwiające przepływ energii elektrycznej do głównych ośrodków zużycia w państwach przybrzeżnych mórz północnych – dostępu do rozwiązań wodnych i innych rozwiązań magazynowania na potrzeby zabezpieczania i równoważenia || || || 2. Wzajemne połączenie energetyczne w Europie południowo-zachodniej || Wzajemne połączenia w regionie południowo-zachodnim między państwami członkowskimi UE a śródziemnomorskimi państwami trzecimi || ES, FR, IT, MT, PT (CH, kraje Afryki północnej) || - połączenia wzajemne między Półwyspem Iberyjskim a Francją - połączenia w dalszej części Europy środkowej - połączenia wzajemne między Włochami/Hiszpanią a krajami Afryki północnej na potrzeby ich długoterminowego potencjału źródeł odnawialnych - odpowiednie połączenie między Maltą a Włochami || || || 3. Połączenia energetyczne w Europie środkowej i południowo-wschodniej || Wzmocnienie regionalnej sieci energetycznej na linii przepływu energii elektrycznej północ-południe i wschód – zachód w celu uzupełnienia rynku wewnętrznego i zintegrowania źródeł odnawialnych, zarówno za pomocą połączeń wzajemnych, jak i linii wewnętrznych || AT, BG, CZ, DE, GR, HU, IT, PL, RO, SI, SK (AL, BA, FYROM, HR, ME, SP) || - wzmocnienie linii wewnętrznych w Polsce, Republice Czeskiej, Rumunii, na Słowacji, w Chorwacji i Bułgarii oraz Austrii i Niemczech na kierunku północ-południe - nowe połączenia wzajemne między Niemcami a Polską, Słowacją i Węgrami - zwiększenie możliwości przesyłu między Rumunią, Bułgarią i Grecją w tym z państwami, które podpisały Traktat o Wspólnocie Energetycznej - połączenia między Włochami i państwami należącymi do Wspólnoty Energetycznej (głównie Czarnogórą, ale także Albanią i Chorwacją) || || || 4. Plan działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich (BEMIP) || Zakończenie okresu izolacji trzech państw bałtyckich i zwiększenie niezależności ich systemu od sieci energetycznej Rosji W perspektywie długoterminowej – zsynchronizowane połączenie z europejskim systemem kontynentalnym objętym ENTSO-E || DE, DK, EE, FI, LT, LV, PL, SE (NO) || - połączenia energetyczne między trzema państwami bałtyckimi a Szwecją, Finlandią i Polską - odpowiednie usprawnienie wewnętrznej sieci państw bałtyckich, szczególnie na Łotwie - dalsze połączenia wzajemne między Łotwą a Estonią w celu zwiększenia niezależności systemu - usprawnienie polskiej sieci na północnym wschodzie oraz rozbudowa mocy transgranicznych w połączeniu PL-LT w celu przygotowania zsynchronizowanego połączenia Europejskie korytarze gazowe 5. Korytarz gazowy południowy || Otwarcie czwartego korytarza przesyłu gazu do UE, umożliwiającego przyłączenie Europy do dostaw gazu z Morza Kaspijskiego i zagłębia na Bliskim Wschodzie (90,6 biliona metrów sześciennych potwierdzonych rezerw). || Bezpośrednio: IT, EL, BG, RO, AT, HU Pośrednio: DE, CZ, PL, FR (AL, BA, FYROM, HR, ME, SP; Gruzja, Irak, Turcja, kraje regionu kaspijskiego) || - rurociągi, które umożliwiłyby stworzenie bezpośredniego połączenia między obszarem UE a złożami gazu w regionie kaspijskim i na Bliskim Wschodzie - rozpatrywanych jest wiele wariantów i konfiguracji rurociągów, w tym specjalny rurociąg biegnący przez terytorium Turcji oraz podmorskie rurociągi na dnie Morza Kaspijskiego i Morza Czarnego (Turkmenistan-Azerbejdżan i Gruzja – UE) || || || 6. Korytarz gazowy północ-południe w Europie zachodniej || Nowe połączenia wzajemne na osi północ-południe w Europie zachodniej mające na celu usprawnienie wzajemnego połączenia obszaru śródziemnomorskiego z gazowym regionem na północnym zachodzie, a dzięki temu - zapewnienie dalszej dywersyfikacji dostaw z Włoch i Hiszpanii oraz konkurencji w całym obszarze i zapewnienie dostępu do dostaw z Afryki, Norwegii i Rosji, jak również zwiększenie elastyczności całej sieci gazowej Europy || BE, CY, DE, ES, FR, IE, IT, LU, MT, NL, PT, UK (kraje Afryki północnej) || - dalsze możliwości połączeń wzajemnych między Półwyspem Iberyjskim a Francją oraz usunięcie wewnętrznych wąskich gardeł - dalsze możliwości połączeń wzajemnych na północy Włoch z Austrią i na południu z regionem północnej Afryki - odpowiednie rozwiązania w zakresie LNG/CNG/rurociągów na Cyprze i Malcie - rozwój infrastruktury w celu zwiększenia możliwości w Zjednoczonym Królestwie i Irlandii (np. magazynowanie/LNG) || || || 7. Połączenia gazowe północ-południe w Europie środkowo-wschodniej i południowo-wschodniej || Połączenia gazowe między regionem Morza Bałtyckiego a Morzem Adriatyckim i Egejskim, z kontynuacją do Morza Czarnego, mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa dostaw i dywersyfikację źródeł dostaw w regionie. Na drugim etapie ten proces integracji należy rozszerzyć na państwa, które podpisały Traktat o Wspólnocie Energetycznej poprzez odpowiednie możliwości w zakresie połączeń wzajemnych. || BG, HU, CZ, PL, RO, SK, AT, GR, SI (HR, państwa należące do Wspólnoty Energetycznej) || - połączenia północ-południe w państwach i między państwami, szczególnie przekształcenia lub nowe rurociągi w Polsce, Bułgarii i Rumunii, połączenia wzajemne między Polską i Słowacją oraz Słowacją i Węgrami - zwiększone możliwości transgraniczne lub umożliwienie dwukierunkowych przepływów między Polską i Republiką Czeską, Polską i Niemcami oraz Rumunią i Węgrami - nowa infrastruktura na potrzeby importu gazu z nowych źródeł i połączenie ich z regionalnymi sieciami gazowymi na północy i południu za pomocą nowych rurociągów i terminali LNG w Polsce, Chorwacji i Rumunii obsługujących większy obszar || || || 8. Plan działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku gazu państw bałtyckich (BEMIP) || Zakończenie okresu izolacji trzech państw bałtyckich i Finlandii, zakończenie okresu zależności od jednego dostawcy oraz zwiększenie bezpieczeństwa dostaw w całym regionie Morza Bałtyckiego poprzez zwiększoną dywersyfikację dostaw z Norwegii || DK, EE, FI, LT, LV, PL, SE, DE (NO) || - połączenia wzajemne łączące Finlandię i Estonię, Polskę i Litwę oraz regionalny terminal LNG we wschodniej części Bałtyku - przekształcenia systemu wewnętrznego mające na celu osiągnięcie wystarczającej zdolności umożliwiającej swobodny przepływ gazu we wszystkich kierunkach - w odniesieniu do zachodniego obszaru Bałtyku rozwój wzajemnych połączeń między systemami Norwegii i Danii, oraz wzajemnych połączeń między Polską i Danią, a także zwiększenie możliwości dwukierunkowego przepływu między Niemcami i Danią Wstępny
wykaz docelowych obszarów dostępu do internetu szerokopasmowego i
europejskich korytarzy usług cyfrowych i infrastruktury Priorytety horyzontalne Innowacyjne zarządzanie i usługi || Mapowanie paneuropejskiej infrastruktury szerokopasmowej pozwoli na rozwój trwających szczegółowych badań fizycznych i sporządzenie dokumentacji dla poszczególnych obszarów, analiza praw dostępu, ocenę potencjalnych przekształceń istniejących obiektów itp. Innowacyjne zarządzanie i usługi || Działania z zakresu pomocy technicznej obejmujące planowanie projektów i inwestycji oraz studium wykonalności, uzupełniane przez środki inwestycyjne i instrumenty finansowe. || || || Docelowe obszary dostępu do internetu szerokopasmowego Przygotowywane projekty na rzecz docelowych obszarów dostępu szerokopasmowego || Opis docelowych obszarów, które mają być objęte finansowaniem do 2020 r. || Stopień istotności / główne terminy 1. Rozwój geograficznie zróżnicowanego portfelu projektów na rzecz usług szerokopasmowych, przyczyniających się do realizacji celów określonych w europejskiej agendzie cyfrowej || Geograficznie zróżnicowany portfel projektów na rzecz usług szerokopasmowych odpowiadający poszczególnym docelowym obszarom dostępu szerokopasmowego, głównie określonym jako obszary podmiejskie, w przypadku których firmy z tego portfela będą korzystały z dostępu do specjalnych instrumentów finansowych, które to projekty otrzymają wsparcie w wys. 1 mld EUR z budżetu UE lub których jakość kredytowa zostanie podniesiona przez to wsparcie. Wkład finansowy prawdopodobnie przyciągnie inne środki z sektora publicznego i prywatnego, które mogą wesprzeć inwestycje w usługi szerokopasmowe o wartości brutto 6 – 15 mld EUR, w zależności od zapotrzebowania na finansowanie oraz profil ryzyka poszczególnych inwestycji. W pierwszej fali projektów na rzecz docelowych obszarów dostępu szerokopasmowego zachodzi prawdopodobieństwo, że firmy telekomunikacyjne (dotychczas działające lub operatorzy) będą inwestowały w obszary, na których istnieje silna presja ze strony firm dostarczających instalacje kablowe. Inne firmy zajmujące się dostawą mediów (dostawą wody, usług kanalizacyjnych, energii elektrycznej) powinny inwestować w bierne sieci szerokopasmowe, samodzielnie lub w partnerstwie z operatorami. Kilku operatorów (często aktywnych na rynku telefonii stacjonarnej lub komórkowej) może połączyć swoje siły na rzecz budowy infrastruktury nowej generacji. Partnerstwa są z zasady bardziej ryzykowne niż samodzielne zaciąganie pożyczek. || Szybszy dostęp szerokopasmowy łączy się ze znacznymi korzyściami gospodarczymi i społecznymi. Bezpośredni wpływ na zatrudnienie związany z budową i wdrażaniem szybkiego dostępu szerokopasmowego. Bezpośrednie skutki średnioterminowe będą wiązały się ze zwiększeniem efektywności kosztowej usług TIK (np. inteligentnych sieci, administracji elektronicznej, korzyści dla konsumentów w zakresie świadczenia usług medycznych). Badanie OECD pokazuje, że wzrost wskaźników penetracji rynku przez usługi szerokopasmowe przekraczający 5 punktów procentowych przekłada się na wzrost wskaźnika wydajności pracy o ponad 0,07 punktu procentowego. W perspektywie długoterminowej będzie można zaobserwować trwały wpływ na poziom PKB. || || || Europejskie korytarze infrastruktury cyfrowej Przygotowywane projekty na rzecz infrastruktury priorytetowej || Opis infrastruktury usługowej, która ma być objęta finansowaniem do 2020 r. || Stopień istotności / główne terminy 1. Umożliwienie dostępu do cyfrowych zasobów europejskiego dziedzictwa kulturowego (Europeana) || Infrastruktura usługowa mająca na celu poznanie cyfrowych źródeł europejskich muzeów, bibliotek, archiwów i zbiorów audiowizualnych. Celem tej infrastruktury jest zapewnienie łatwego, indywidualnego dostępu do europejskich elektronicznych zbiorów informacji o kulturze oraz przekształcenie europejskich zasobów kulturowych w trwałe zasoby gospodarki cyfrowej, połączone z specjalną infrastrukturą praw i służące jako centrum dla kreatywnych sektorów oraz umożliwiające innowacyjne ponowne wykorzystanie materiałów kulturowych Projekt ten czerpie z projektu „Europeana” i dociera do wcześniej niewykorzystywanych zbiorów wszystkich państw członkowskich. || Europeana wspiera dostęp do wiedzy, kulturową różnorodność oraz twórczość, i ma na celu ułatwienie digitalizacji i rozpowszechniania dzieł w Europie. O wzmocnieniu Europeany zadecydowano w konkluzjach Rady z maja 2010 r. Kultura i sektory kreatywne są jednym z najszybciej rozwijających się sektorów w Europie i stanowią 3,3 % całego PKB Unii i odpowiadają za 3 % zatrudnienia. Silne dziedzictwo kulturowe Europy stanowi solidną podstawę dla sektora treści. Publiczne udostępnienie wszystkich dzieł sztuki do roku 2016. Dalszy rozwój treści i usług od 2016 r. || || || 2. Interoperacyjne i bezpieczne elektroniczne systemy identyfikacji i weryfikacji w całej Europie || Infrastruktura usługowa mająca na celu transgraniczne wykorzystanie identyfikacji elektronicznej (eID), w tym również weryfikacji, na terenie całej Europy, umożliwiająca obywatelom i przedsiębiorstwom dostęp do usług cyfrowych w dowolnym państwie członkowskim, w którym się znajdują lub do którego podróżują. Usługi z zakresu elektronicznej identyfikacji i weryfikacji rozszerzone na wszystkie państwa członkowskie uczestniczące w tej infrastrukturze usługowej, zintegrowane z dodatkowymi usługami na wysokim poziomie (elektroniczne zamówienia publiczne, mobilność przedsiębiorstw, elektroniczna wymiana informacji sądowych) || Od stworzenia transgranicznej infrastruktury usług z zakresu elektronicznej identyfikacji zależy szereg innych infrastruktur usługowych, takich jak pojedynczy punkt kontaktowy , o którym mowa w dyrektywie usługowej, wymiana danych z rejestrów karnych, danych o stanie zdrowia pacjenta itp. Działania zmierzające do wdrożenia takiej koncepcji usług w ograniczonym zakresie powinny być prowadzone do 2014 r. Działania w pełnym zakresie należy rozpocząć od 2014 r. || || || 3. Interoperacyjne transgraniczne usługi z zakresu elektronicznych zamówień publicznych || Infrastruktura usługowa umożliwiająca przedsiębiorstwom w UE udział w europejskich postępowaniach przetargowych z dowolnego państwa członkowskiego, obejmująca działania z zakresu elektronicznych zamówień publicznych prowadzonych zarówno przed przyznaniem, jak i po przyznaniu zamówienia. Objęcie wszystkich państw członkowskich i integracja elementów takich jak wirtualna dokumentacja przedsiębiorstwa, elektroniczne katalogi, zamówienia i faktury. || Elektroniczne zamówienia publiczne otwierają rynek dla przedsiębiorstw i organów administracji publicznej oraz zwiększają konkurencję na etapie składania ofert, potencjalnie generując w skali roku oszczędności na poziomie 1-2 % całego rynku zamówień publicznych o wartości 2 tys. mld EUR dzięki wykorzystaniu bardziej efektywnych i konkurencyjnych procedur przetargowych. Od 2014 r. infrastruktura usługowa zostałaby rozszerzona na wszystkie państwa członkowskie na podstawie białej księgi w sprawie sposobu wzajemnego połączenia możliwości w zakresie zamówień publicznych w całym rynku jednolitym. || || || 4. Elektroniczne procedury zakładania przedsiębiorstwa w innym państwie europejskim (w kontekście dyrektywy usługowej) || Infrastruktura usługowa jest nakierowana na dostawców usług, którzy chcą zaoferować profesjonalne usługi poza granicami swojego kraju. Celem jest zapewnienie bezpiecznych transgranicznych elektronicznych procedur rozpoczynania działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim umożliwiających przeprowadzenie drogą elektroniczną wszystkich niezbędnych transgranicznych procedur administracyjnych za pośrednictwem pojedynczego punktu kontaktowego w rozumieniu dyrektywy usługowej. || Interoperacyjna infrastruktura usługowa oparta na dyrektywie usługowej Działania zmierzające do zniesienia administracyjnych barier, jakie napotykają europejskie przedsiębiorstwa gdy oferują swoje usługi za granicą, będą realizowane do 2014 r. w ograniczonym zakresie. Działania w pełnym zakresie powinny rozpocząć się w 2014 r., i obejmować wszystkie państwa członkowskie. || || || 5. Interoperacyjne elektroniczne wsparcie służby zdrowia w dowolnym miejscu na obszarze UE || Infrastruktura usługowa mająca na celu połączenie placówek ochrony zdrowia oraz zniesienie barier językowych, administracyjnych i technicznych dla e-zdrowia. Usługi te obejmowałyby wymianę informacji dotyczących historii choroby oraz elektronicznych recept w całej Europie, a także wsparcie dla stworzenia transgranicznych usług telemedycznych. || Infrastruktura stanowić będzie część mechanizmu wdrożenia z art. 14 dyrektywy w sprawie praw pacjenta w transgranicznej opiece zdrowotnej i e-zdrowia poprzez przyjęcie wspólnego zestawu zasad dotyczących znaczenia danych medycznych i procedur medycznych. Działania zmierzające do wdrożenia w ograniczonym zakresie powinny być prowadzone do 2015 r. Działania w pełnym zakresie powinny rozpocząć się w 2015 r. || || || 6. Data.eu || Infrastruktura usługowa mająca na celu zebranie w pojedynczy punkt dostępu zestawów informacji wydawanych przez organy publiczne w państwach członkowskich na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym oraz przez instytucje europejskie w celu wykorzystania danych i ponownego wykorzystania w poszczególnych wnioskach. Portal data.eu umożliwia wyszukiwanie/dostęp do zbiorów informacji w dowolnym języku używanym przez organy publiczne w państwach członkowskich, a także przekazywanie zapytań i wyświetlanie danych. Stanowi on otwarte narzędzie umożliwiające wszystkim użytkownikom interakcję w ramach infrastruktury (wyszukiwanie danych, gromadzenie danych statystycznych, pobieranie danych) w celu założenia nowego przedsiębiorstwa. || Informacje sektora publicznego to nie tylko podstawowe źródło danych, ale także istotne narzędzie do tworzenia usług innowacyjnych (usług lokalizacyjnych, usług finansowych, marketingowych i usług z zakresu monitorowania środowiska). Jako sektor informacji sektora publicznego światowy rynek informacji geograficznych oszacowano w 2009 r. na 5,3 mld USD, Trwa pilotaż portalu w ograniczonym zasięgu. Coraz szersze wykorzystywanie paneuropejskiej otwartej infrastruktury danych i stopniowe rozszerzenie jej na wszystkie organy administracji publicznej w Unii Europejskiej od 2014 r. || || || 7. Bezpieczny internet dla dzieci || Infrastruktura usługowa umożliwiająca lepszą ochronę młodych użytkowników internetu. Zapewniona zostanie ogólnoeuropejska platforma wymiany zasobów, informacji, systemów i narzędzi oprogramowania. Połączone „centra bezpiecznego internetu” będą dostarczały treści edukacyjne, informacje dotyczące bezpieczeństwa w sieci, narzędzia służące podnoszeniu świadomości społeczeństwa oraz zintegrowane technologie dostępu do narzędzi kontroli rodzicielskiej, weryfikacji minimalnego wieku, rankingu zgodnie z branżowymi kodeksami praktyki (np. w odniesieniu do gier online), wykorzystania innowacyjnych narzędzi tworzenia treści oraz wzajemnie kompatybilnych białych list prowadzących do stworzenia bezpiecznych środowisk internetowych dla małych dzieci oraz promocji dostępu do treści wysokiej jakości, dostosowanych do określonego wieku. || Infrastruktura ta pomaga w realizacji celów Komisji w zakresie bezpieczeństwa dzieci w sieci określonych w europejskiej agendzie cyfrowej. Wdrożenie i tworzenie platform i narzędzi na rzecz poszczególnych usług składowych od 2014 r. Integracja i rozszerzenie od 2018 r. || || || 8 Usługi wielojęzyczne || Infrastruktura usługowa zapewniająca przedsiębiorstwom działającym w sieci (podmiotom zajmującym się e-handlem) nieograniczony dostęp do wielojęzycznych modułów wielokrotnego użytku skupionych wokół usług z zakresu tłumaczenia elektronicznego, interaktywnych usług lektorskich oraz wyszukiwania treści wielojęzycznych. Infrastruktura ta zapewnia cenny dostęp do zasobów danych w językach Unii Europejskiej (np. przekładów, korpusów wielojęzycznych, banków danych leksykalnych i terminologicznych), związanych z nimi metadanych, narzędzi i standardów, a także umożliwia łączenie, wymianę i sprzedaż zasobów językowych (zarówno danych, jak i narzędzi) pochodzących z sektora publicznego i prywatnego. || Zniesienie barier językowych wspiera tworzenie sprawnego i efektywnego transgranicznego jednolitego rynku cyfrowego. W badaniu z 2009 r. wartość europejskiego przemysłu językowego w 2008 r. oszacowano na 8,4 mld EUR. Na przemysł ten składają się tłumaczenia pisemne i ustne, lokalizacja oprogramowania, tworzenie narzędzi technologii językowych, konsultacje i nauczanie. Roczny wskaźnik wzrostu dla tego sektora oszacowano na co najmniej 10 % dla najbliższych kilku lat. Na początku infrastruktura ta połączyłaby i rozszerzyła dotychczasowe inicjatywy (np. TAUS, ELRA, LDC, europejskie sieci takie jak META-NET) i byłaby rozwijana od 2016 r. || || || 9. Publiczny szkielet transeuropejski (tzw. „mid-mile”) || Infrastruktura usługowa mająca na celu połączenie kluczowych usług sektora publicznego z bardzo szybką siecią paneuropejskiego szkieletu, dzięki której inne usługi mogłyby być świadczone na wysokim poziomie i na której można budować chmury na potrzeby transeuropejskich usług publicznych. W ten sposób można połączyć zapotrzebowanie, ograniczającym tym samym koszty, docierając do wystarczająco licznej liczby odbiorców oraz świadcząc usługi znacznie szybciej. || Kluczowe zainteresowane strony to organy publiczne świadczące określone usługi, które mogłyby korzystać z szybkiej sieci (np. podmioty świadczące usługi medyczne, posiadające publiczne zbiory danych, urzędy statystyczne, agencje ds. ochrony środowiska, ochrony ludności i instytucje kulturalne). Taka paneuropejska usługa mogłaby być wprowadzona z odpowiednim nasileniem od roku 2014 w ciągu 2-4 lat. Na drugim etapie zostałyby wypełnione luki w zakresie obszarów geograficznych lub tematycznych. Punktem wyjścia dla tej transeuropejskiej infrastruktury usługowej jest sTesta. Innowacyjne
instrumenty finansowe
1.
Cele polityki
Zastosowanie innowacyjnych instrumentów
finansowych stanowi alternatywę dla tradycyjnego finansowania w formie
dotacji powiązanego z budżetem UE i może stanowić istotne
nowe źródło środków na inwestycje strategiczne. Główną
zaletą innowacyjnych instrumentów finansowych jest związany z nimi
efekt mnożnikowy dla budżetu UE wynikający z ułatwiania i
przyciągania innych możliwości publicznego i prywatnego
finansowania projektów istotnych z punktu widzenia Unii. W przypadku projektów o potencjale komercyjnym
środki UE mogą być wykorzystywane w ramach partnerstwa z
sektorem prywatnym i sektorem bankowym, w szczególności za
pośrednictwem Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), co służy
przezwyciężaniu ograniczeń rynkowych w zakresie finansowania
projektów i działań o strategicznym znaczeniu dla UE i jej obywateli.
Istnieją możliwości szerszego
wykorzystania tego rodzaju instrumentów celem wspierania polityki w wielu
różnych obszarach. Przez ponad dekadę budżet UE
wykorzystywał instrumenty finansowe, takie jak inwestycje kapitałowe
w małe i średnie przedsiębiorstwa oraz gwarancje dla takich
przedsiębiorstw. Na potrzeby obecnych ram finansowych we współpracy z
EBI powstały instrumenty finansowe nowej generacji, takie jak mechanizm
finansowania oparty na podziale ryzyka w ramach siódmego programu ramowego na
rzecz badań i rozwoju oraz instrument gwarancji pożyczkowej dla
projektów w obszarze transeuropejskich sieci transportowych. Na potrzeby
działań prowadzonych poza UE utworzono Globalny Fundusz
Efektywności Energetycznej oraz Energii Odnawialnej stwarzający
możliwość dokonywania inwestycji kapitałowych w krajach
rozwijających się. W obszarze funduszy strukturalnych powstały
instrumenty finansowe służące wspieraniu przedsiębiorstw,
rozwoju obszarów miejskich i efektywności energetycznej poprzez fundusze
odnawialne. Instrumenty te sprawdziły się w
praktyce, ale były rozwijane metodą prób i błędów. Dlatego
też w kontekście przyszłych ram finansowych Komisja proponuje
wprowadzenie uproszczonego i zestandaryzowanego podejścia w zakresie
wykorzystania innowacyjnych instrumentów finansowych, tak aby zapewnić
możliwie wydajne wykorzystanie funduszy UE w celu wspierania polityki
Unii.
2.
Instrumenty
Proponuje się racjonalizację
istniejących instrumentów finansowych celem zapewnienia wspólnych zasad w
odniesieniu zarówno do instrumentów kapitałowych, jak i instrumentów
dłużnych, tak by stworzyć zintegrowaną koncepcję
wykorzystania instrumentów finansowych na szczeblu unijnym, a także
krajowym i regionalnym. Uproszczą one stosunki z partnerami
zapewniającymi finansowanie, w szczególności z EBI oraz
międzynarodowymi instytucjami finansowymi. Zapewnią one rynkom
przejrzystość co do sposobów posługiwania się przez UE
instrumentami kapitałowymi i dłużnymi, gwarantując
lepszą widoczność działań podejmowanych przez
Unię. Komisja proponuje nowy rodzaj instrumentu, tj.
inicjatywę na rzecz obligacji służących finansowaniu
projektów UE, które byłyby wykorzystywane jako środek
zabezpieczenia zasobów inwestycyjnych na projekty w zakresie infrastruktury o
strategicznym znaczeniu europejskim. Wkład z budżetu UE zostanie
przeznaczony na wspieranie projektów poprzez polepszenie ich ratingu
kredytowego, a tym samym przyczyni się do przyciągnięcia finansowania
ze strony EBI, innych instytucji finansowych oraz prywatnych inwestorów na
rynku kapitałowym. Instrumenty finansowe nie stanowią większego
ryzyka niż dotacje, gdyż ryzyko dla budżetu UE jest w
każdym przypadku ściśle ograniczone do wkładu
budżetowego, a jednocześnie budżet unijny nigdy nie wykazuje
deficytu. Jeśli chodzi o działania
zewnętrzne, trwają prace nad specjalną unijną
platformą na rzecz współpracy zewnętrznej i rozwoju, która ma
połączyć odpowiednie silne strony Komisji, państw członkowskich
oraz europejskich dwustronnych i wielostronnych instytucji finansowych (w
szczególności EBI) działających w obszarze współpracy
zewnętrznej i rozwoju. Platforma ta przyczyni się do polepszenia
spójności, skuteczności, wydajności i widoczności
działań UE w zakresie finansowania zewnętrznego, przy
jednoczesnym uwzględnieniu specyfiki poszczególnych zewnętrznych
partnerów UE.
3.
Wdrożenie
Instrumenty finansowe będą
stanowić element interwencji budżetowych UE w szeregu obszarów
polityki, w szczególności tych, które służą
osiągnięciu następujących celów: (1)
Wspieranie możliwości sektora
prywatnego w zakresie zapewnienia wzrostu, tworzenia
miejsc pracy oraz innowacji: wsparcie dla przedsiębiorstw
rozpoczynających działalność, małych i średnich
przedsiębiorstw, przedsiębiorstw o średniej kapitalizacji
rynkowej, mikroprzedsiębiorstw, wspieranie transferu wiedzy oraz
inwestycji we własność intelektualną. (2)
Budowa infrastruktury poprzez wykorzystanie
modeli partnerstwa publiczno-prywatnego celem wzmocnienia konkurencyjności
UE oraz zrównoważonego rozwoju w sektorach transportu, energii oraz
technologii informacyjno-komunikacyjnych. (3)
Wspieranie mechanizmów służących
pobudzeniu inwestycji prywatnych mających na celu dostarczanie dóbr
publicznych, takich jak ochrona klimatu i środowiska, w innych obszarach. Kształt tych instrumentów zostanie
określony z uwzględnieniem następujących zasad: ·
Solidne rozwiązania w zakresie
zarządzania: platformy instrumentów
dłużnych i kapitałowych będą dysponowały
solidnymi rozwiązaniami w zakresie zarządzania, tak by zapewnić
skuteczny nadzór UE nad operacjami i inwestycjami finansowymi oraz
osiągnięcie celów polityki. ·
Finansowanie z różnych pozycji w
budżecie: w budżecie nie zostanie
przewidziana specjalna pula środków na finansowanie tych instrumentów,
będą one natomiast finansowane ze środków przypisanych pozycjom
w budżecie odpowiadającym poszczególnym obszarom polityki,
łączonych w odpowiednie instrumenty zapewniające kapitał
własny lub obcy. ·
Ustanowienie jako element rozporządzenia
finansowego: podstawowe zasady obydwu platform
zostaną określone w rozporządzeniu finansowym, które jest
obecnie poddawane przeglądowi przez Radę i Parlament Europejski.
Przyczyni się to w znacznym stopniu do uproszczenia i standaryzacji. ·
Stosowanie wspólnych zasad dla instrumentów
kapitałowych i instrumentów dłużnych będzie
obowiązkowe w przypadku obszarów polityki
wewnętrznej i będzie następowało w sposób horyzontalny
dla instrumentów obejmujących różne obszary polityki. Istniejące
innowacyjne instrumenty finansowe zostaną dostosowane do tych wspólnych
zasad. W przypadku polityki spójności przestrzegana będzie
zasada wspólnego zarządzania z państwami członkowskimi, w
związku z czym modele UE będą oferowane jako opcjonalne modele
najlepszych praktyk w połączeniu z silnymi zachętami dla państw
członkowskich do stosowania podejść obowiązujących na
szczeblu unijnym. W przypadku działań zewnętrznych
większa część dotacji UE (tam gdzie to stosowne – poprzez
regionalne mechanizmy inwestycyjne) będzie łączona z
pożyczkami lub wykorzystywana w ramach instrumentów kapitałowych lub
opartych na podziale ryzyka. Ułatwi to mobilizowanie dodatkowych
źródeł finansowania – w tym z sektora prywatnego – na potrzeby
realizacji priorytetów UE oraz pokrycia potrzeb inwestycyjnych w krajach partnerskich.
Będzie to łatwiejsze dzięki wejściu w życie
proponowanych nowych przepisów rozporządzenia finansowego dotyczących
instrumentów finansowych, a także przez ustanowienie wspólnych zasad dla
tego rodzaju instrumentów w stopniu właściwym dla warunków, w których
prowadzone są działania zewnętrzne. ·
Zarządzanie przez instytucje finansowe: wdrażanie instrumentów finansowych oraz zarządzanie nimi
zostanie zasadniczo powierzone grupie EBI, innym międzynarodowym
instytucjom finansowym lub publicznym instytucjom finansowym, w których
udziałowcem jest przynajmniej jedno państwo członkowskie.
Zarządzanie mogłoby również następować za
pośrednictwem struktury instrumentu inwestycyjnego utworzonego na mocy
prawa krajowego i łączącego zasoby z różnych
źródeł publicznych i prywatnych. Możliwe byłoby
również dalsze przekazywanie zadań prywatnym podmiotom sektora
finansowego. Sprawiedliwość
1.
Cele Polityki
Polityka UE w dziedzinie wymiaru
sprawiedliwości, praw podstawowych, obywatelstwa oraz równości opiera
się na podstawowych wartościach i zasadach UE, takich jak demokracja,
wolność, tolerancja, brak dyskryminacji i rządy prawa. Polityka
ta dąży do utworzenia paneuropejskiego obszaru prawa, praw i
sprawiedliwości z korzyścią dla wszystkich obywateli UE. W dzisiejszej Europie miliony obywateli
prowadzą życie – czy to życie prywatne, życie zawodowe,
naukowe lub działania konsumenckie – które nie zna granic
państwowych. Komisja dokłada starań, aby zaoferować
obywatelom i przedsiębiorstwom praktyczne rozwiązania dla problemów o
zasięgu transgranicznym: jej działania mają sprawić – z
jednej strony– że obywatele będą czuli się swobodnie
mieszkając, podróżując i pracując w innym państwie
członkowskim oraz będą mieć pewność, że ich
prawa podlegają ochronie na terenie całej UE, niezależnie od
państwa, a – z drugiej strony – że przedsiębiorstwa
będą w pełni korzystać z możliwości oferowanych
przez jednolity rynek. Najważniejszym narzędziem
służącym budowaniu unijnego obszaru sprawiedliwości są
przepisy prawne. W związku z tym Komisja ma ambitny plan ustanawiania
standardów dla całej UE, aby wszyscy obywatele mogli oczekiwać tego
samego podstawowego poziomu ochrony przez wymiar sprawiedliwości (np. gdy
padną ofiarą przestępstwa) i korzystali z równego traktowania w
całej Europie. Traktat lizboński otwiera nowe możliwości w
dziedzinie współpracy sądowej w sprawach karnych oraz cywilnych i
zobowiązuje UE do ułatwiania dostępu do wymiaru
sprawiedliwości na całym swoim terenie. Przewiduje on również
wprowadzenie zasady równości płci i niedyskryminacji ze względu
na rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub przekonania,
niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną do
wszystkich polityk i działań UE. Aby prawa i przepisy były skuteczne w
praktyce, muszą być właściwie wdrażane, a wszyscy – od
obywateli aż po sędziów – muszą je rozumieć i wiedzieć
w jaki sposób je wykorzystywać i stosować. W związku z tym
Komisja prowadzi szereg specjalnych programów finansowych mających
wspierać prawodawstwo i polityki, które są ukierunkowane na kwestie
transgraniczne i mogą być właściwie realizowane jedynie
dzięki skoordynowanym działaniom na poziomie UE.
2.
Instrumenty
Komisja proponuje
uporządkowanie programów w omawianej dziedzinie, grupując je w
programy „Wymiar Sprawiedliwości” oraz „Prawa podstawowe i obywatelstwo”.
Uprości to ustalenia dotyczące finansowania i zapewni
większą spójność całego szeregu finansowanych
działań. Zintegrowane programy będą skupiały się
wokół szeregu priorytetów tematycznych i będą finansowały
działania prowadzące do niepodważalnej wartości dodanej UE,
takie jak: ·
szkolenia dla osób wykonujących zawody
prawnicze (sędziowie, prokuratorzy) mające
na celu przekazanie im wiedzy, jak stosować unijne prawa i zasady wymiaru
sprawiedliwości w praktyce i wytworzenie wzajemnego zaufania, które
leży u podstaw obszaru wolności, bezpieczeństwa i
sprawiedliwości; ·
poprawa funkcjonowania sieci, czyli organizacji obejmujących całą UE, które
mają na celu pomoc w przygotowywaniu przyszłych inicjatyw w omawianej
dziedzinie, a także propagowanie ich spójnego wdrażania w całej
Europie; ·
współpraca transgraniczna w zakresie
egzekwowania przepisów, np. stworzenie systemu
powiadamiania o zaginionych dzieciach, koordynacja transgranicznych
działań i współpracy antynarkotykowej; oraz ·
informowanie i podnoszenie wiedzy
społeczeństwa, w tym wspieranie krajowych i
europejskich kampanii informujących obywateli o przysługujących
im na podstawie unijnych przepisów prawach oraz o ich stosowaniu w praktyce. Gdy tylko
będzie to możliwe programy będą otwarte na uczestnictwo
państw kandydujących oraz ewentualnie innych państw trzecich.
3.
Wdrożenie
Zmniejszenie liczby programów finansowania
oraz skupienie priorytetów w zakresie finansowania sprawi, że możliwe
stanie się stosowanie we wszystkich obszarach tych samych zasad i
ukierunkowanie procedur. Doprowadzi to do poprawy skuteczności
zarówno ze strony Komisji, jak i podmiotów będących odbiorcami
środków finansowych UE. Zmniejszenie liczby podstaw prawnych i pozycji
budżetowych pozwoli na większą elastyczność, a co za
tym idzie większe ukierunkowanie na priorytety polityczne UE oraz lepsze
wykonanie budżetu. Komisja proponuje utrzymanie finansowania
istniejących agencji w dziedzinie sprawiedliwości i praw
podstawowych, ponieważ wszystkie one są bardzo przydatne przy
opracowywaniu i wdrażaniu polityk w omawianej dziedzinie. Agencje te to:
EUROJUST, Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn
oraz Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014–2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Proponowany budżet na lata 2014–2020 ogółem w tym program „Wymiar Sprawiedliwości” program „Prawa podstawowe i obywatelstwo” || 802 mln EUR 416 mln EUR 387 mln EUR Polityka morska
i polityka rybołówstwa
1.
Cele polityki
Zdrowe środowisko morskie stanowi ważne
źródło różnorodności biologicznej, która dostarcza nam
wielu korzyści gospodarczych, społecznych i ekologicznych. Jest
również źródłem pożywnej i smacznej żywności,
która jest w Europie wysoko ceniona jako istotna część naszej
diety. W społecznościach przybrzeżnych rybołówstwo odgrywa
istotną rolę. Ich sposób życia, kultura, tradycja i nagromadzone
przez wieki umiejętności – wszystko to zależy od pracy
związanej z rybołówstwem: we flocie rybackiej, w akwakulturze,
przetwórstwie czy portach rybackich. Rybołówstwo i obszary
przybrzeżne są również szczególnie podatne na skutki zmiany
klimatu, w tym powodzie, erozję obszarów przybrzeżnych i
podnoszący się poziom mórz. Unia Europejska zobowiązała się
do osiągnięcia zrównoważonego, opartego na ekosystemach zarządzania
swoim rybołówstwem. W następstwie szeroko zakrojonego przeglądu
Komisja przedstawi wkrótce propozycję gruntownej reformy wspólnej polityki
rybołówstwa (WPRyb), która doprowadzi do zasadniczych zmian w sposobie
zarządzania rybołówstwem, tak aby zapewnić zrównoważone
wykorzystanie zasobów rybnych oraz przyszłość rybołówstwa w
Europie. Reformie tej będzie towarzyszyła istotna zmiana
ukierunkowania funduszy na rzecz wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) i zintegrowanej
polityki morskiej, przewidująca między innymi: ·
ponowny przydział nieefektywnych dotacji
bezpośrednich dla floty, zgodny z celami strategii „Europa 2020”, w tym
tworzenie zachęt dla przemysłu rybnego do przeprowadzania reform,
dokonywania innowacji i prowadzenia zrównoważonej działalności połowowej; ·
wypełnienie luki w zakresie
innowacyjności istniejącej pomiędzy sektorem rybołówstwa a
innymi sektorami gospodarki morskiej, by uczynić flotę rybacką
UE opłacalną i konkurencyjną oraz przyczynić się do
wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w społecznościach
zależnych od rybołówstwa; ·
ułatwienie przejścia na rybołówstwo
o znikomych skutkach, charakteryzujące się brakiem odrzutów i
nikłym wpływem na ekosystemy morskie; ·
wkład w zrównoważone zarządzanie
ekosystemami morskimi i ekosystemami zależnymi od akwakultury; ·
wzmocnione wsparcie działań zbiorowych,
m.in. marketingu i produkcji, w tym istotna rola pełniona przez
organizacje producentów; ·
zwiększone ukierunkowanie na
długoterminowe funkcjonowanie społeczności przybrzeżnych
wód morskich i śródlądowych, które są zależne od
rybołówstwa, także poprzez tworzenie większej wartości
dodanej dla działalności powiązanej z rybołówstwem oraz
dywersyfikację w kierunku innych sektorów gospodarki morskiej; ·
konkurencyjną i zrównoważoną
akwakulturę dostarczającą konsumentom UE zdrowych i bogatych w
składniki odżywcze produktów żywnościowych. ·
wzmocnioną kontrolę i gromadzenie danych,
co zapewni lepsze przestrzeganie przepisów i w pełni rozwiniętą
politykę opartą na wiedzy; ·
zintegrowaną politykę morską
ukierunkowaną na wspieranie zrównoważonego wzrostu w sektorach i
regionach morskich.
2.
Instrumenty
Osią zreformowanej polityki morskiej i
polityki rybołówstwa będzie Europejski Fundusz Morski i Rybacki
(EFMR), którego struktura będzie opierała się na 4 filarach: ·
Inteligentne, ekologiczne rybołówstwo (zarządzanie dzielone) w celu wspierania przejścia na
zrównoważone rybołówstwo, które jest bardziej selektywne, nie
generuje odrzutów i jest mniej szkodliwe dla środowiska naturalnego, a tym
samym przyczynia się do zrównoważonego zarządzania ekosystemami
morskimi; oraz w celu wspierania ukierunkowania na innowacyjność i
tworzenie wartości dodanej, co uczyni sektor rybołówstwa
opłacalnym ekonomicznie i odpornym na wstrząsy zewnętrzne oraz
zdolnym stawić czoła konkurencji państw trzecich. ·
Inteligentna, ekologiczna akwakultura (zarządzanie dzielone) w celu doprowadzenia do opłacalnej,
konkurencyjnej i ekologicznej akwakultury, zdolnej stawić czoła
globalnej konkurencji i zaopatrującej konsumentów UE w bogate w
składniki odżywcze produkty żywnościowe. ·
Zrównoważony, sprzyjający
włączeniu społecznemu rozwój terytorialny (zarządzanie dzielone) w celu odwrócenia tendencji zanikania
wielu zależnych od rybołówstwa społeczności
przybrzeżnych wód morskich i śródlądowych, poprzez tworzenie
większej wartości dodanej dla rybołówstwa i
działalności z nim powiązanych oraz poprzez dywersyfikację
w kierunku innych sektorów gospodarki morskiej. ·
Zintegrowana polityka morska (bezpośrednie zarządzanie scentralizowane) w celu wspierania
priorytetów horyzontalnych, które posiadają faktyczny potencjał
tworzenia oszczędności i wzrostu, ale których państwa
członkowskie nie będą kontynuowały z własnej
inicjatywy, takich jak wiedza o morzu, morskie planowanie przestrzenne,
zintegrowane zarządzanie strefami przybrzeżnymi oraz zintegrowany
nadzór morski oraz dostosowanie się do niekorzystnych skutków zmiany
klimatu w obszarach przybrzeżnych. Poza wymienionymi czterema filarami Europejski
Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) obejmie również środki
towarzyszące dotyczące obszarów działania takich jak:
gromadzenie danych i doradztwo naukowe, kontrola, zarządzanie, rynki
rybołówstwa (w tym regiony najbardziej oddalone), dobrowolne
płatności na rzecz regionalnych organizacji ds. rybołówstwa oraz
wsparcie techniczne. Będzie on opierał się o działania z
zakresu polityki rybołówstwa i polityki morskiej, a wsparcie uzyska w
ramach wspólnych ram strategicznych na rzecz badań naukowych i innowacji. Polityka ta zostanie uzupełniona dwoma
instrumentami międzynarodowymi: ·
umowami o partnerstwie w sprawie połowów, które ustanawiają prawne, gospodarcze i ekologiczne ramy
regulujące działalność połowową prowadzoną
przez statki rybackie UE na wodach należących do państw
trzecich, które nie są w stanie same w pełni wykorzystać swoich
zasobów rybnych w zrównoważony sposób. ·
regionalnymi organizacjami ds. rybołówstwa – międzynarodowymi organami, w skład których wchodzą
państwa, regionalne organizacje integracji gospodarczej (UE) oraz podmioty
zajmujące się połowami powołane w celu zapewnienia
trwałości zasobów rybnych na pełnym morzu.
3.
Wdrożenie
Struktura aktów prawnych, na których
będą oparte wspomniane programy, zostanie znacznie uproszczona.
Zostanie stworzony jeden Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR), w ramach
którego zostaną zintegrowane wszystkie istniejące instrumenty
polityki rybołówstwa i polityki morskiej, z wyjątkiem
międzynarodowych umów o partnerstwie w sprawie połowów i unijnego
uczestnictwa w regionalnych organizacjach ds. rybołówstwa. Takie
podejście pozwoli na szerzej zakrojone synergie i ograniczenie
obciążeń administracyjnych, jeśli chodzi o programowanie,
zarządzanie, monitorowanie i ocenę, zarówno dla państw
członkowskich jak i Komisji. Ponadto wspólne ramy strategiczne
obejmujące wszystkie fundusze strukturalne pozwolą na programowanie
środków wspomagających politykę morską i politykę
rybołówstwa w innych funduszach objętych ramami. Liczba wydatków wchodzących w zakres
zarządzania dzielonego zwiększy się, co da państwom
członkowskim większą elastyczność i długoterminową
perspektywę strategiczną. Europejski Fundusz Morski i Rybacki
będzie uwzględniony we wspólnych ramach strategicznych i umowach o
partnerstwie obejmujących wszystkie fundusze unijne w ramach
zarządzania dzielonego.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014-2020
Wszystkie kwoty w cenach stałych z
2011 r. Europejski Fundusz Morski i Rybacki/Regionalne organizacje ds. rybołówstwa || 6,7 mld EUR Badania i
innowacje
1.
Cele polityki
Europa potrzebuje nowatorskiego sektora
badań i innowacji, wychodzącego poza granice potrzeb krajowych,
łączącego różne dyscypliny naukowe, technologie i
umiejętności biznesowe oraz przyciągającego utalentowane
osoby z całego świata. Badania i innowacje mają zasadnicze
znaczenie dla zachowania przez Europę jej pozycji w obecnym szybko
zmieniającym się zglobalizowanym rynku i dla sprostania
przyszłym wyzwaniom. Inwestowanie w badania naukowe i innowacje w Europie
stworzy nowe możliwości zatrudnienia i zapewni jej
długoterminowy trwały wzrost i konkurencyjność. Postępy naukowe, nowe technologie i
innowacje są również niezbędne, by podjąć palące
wyzwania społeczne, takie jak zmiana klimatu, starzejące się
społeczeństwo i niedostatek zasobów. Są to poważne problemy
wymagające dużych programów badawczych i przełomowych innowacji;
niektóre z nich można osiągnąć wyłącznie poprzez
skoordynowane działanie na szczeblu europejskim. W przeszłości
działalność badawczo-naukowa finansowana ze środków
unijnych pozwoliła na przykład zebrać w jedną
całość wiedzę specjalistyczną, którą dysponowały
wiodące w Europie ośrodki naukowe, co zaowocowało opracowaniem
innowacyjnego sposobu diagnozowania i leczenia choroby Alzheimera. Takie
przełomowe odkrycia zmienią diametralnie życie obywateli w
Europie, poprawiając jakość opieki zdrowotnej, oferując
nowe modele pracy i życia prywatnego oraz pewniejsze środki
utrzymania. Udane innowacje rozwiązujące takie problemy stworzą
przedsiębiorstwom wiele możliwości rozwoju i tworzenia nowych
miejsc pracy. Jednak mimo ich kluczowego znaczenia
europejskie osiągnięcia w dziedzinie badań naukowych i innowacji
pozostają w tyle za wynikami osiąganymi przez USA, Japonię i
Chiny oraz doganiającymi ich szybko Brazylią i Indiami. Aby
odwrócić obecną tendencję, w strategii „Europa 2020” ustanowiono
cel zwiększenia do 2020 r. wydatków na rzecz badań i rozwoju do
poziomu 3 % PKB. Szczególnym priorytetem jest zwiększenie liczby
badań i innowacji ukierunkowanych na potrzeby przedsiębiorstw, na
przykład poprzez wykorzystanie środków publicznych jako dźwigni
zwiększającej inwestycje prywatne. Dzięki środkom pozyskanym z sektora
państwowego i prywatnego budżet UE może mieć istotny
udział w realizacji tych celów oraz stymulowaniu osiągnięć
w dziedzinie badań i innowacji w Europie.
2.
Instrumenty
Kluczowym krokiem w kierunku modernizacji
unijnych programów wspierających badania naukowe i innowacje jest
połączenie w pojedyncze wspólne ramy strategiczne na rzecz badań
naukowych i innowacji trzech głównych, istniejących już
inicjatyw i źródeł finansowania, są to: –
siódmy program ramowy (7PR); –
poświęcona innowacji część
programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji; oraz –
Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT). Wspólne ramy strategiczne określą
cele strategiczne dla wszystkich unijnych działań związanych z
finansowaniem sektora badań naukowych i innowacji. Będzie to
funkcjonować sprawniej niż obecne programy finansowania, a
wdrożenie odbędzie się w oparciu o ujednolicone zasady i
procedury. W ten sposób działania z zakresu badań naukowych i
innowacji będą spójniej połączone, a skutki finansowania
unijnego będą wyraźniejsze. Wspólne ramy strategiczne
zwiększą wartość dodaną unijnych interwencji poprzez
generowanie krytycznego poziomu zasobów, wiedzy specjalistycznej i obszarów
doskonałości w dziedzinie badań naukowych i innowacji, czego nie
można byłoby osiągnąć na poziomie krajowym. Upraszczając i uspójniając
finansowanie unijnych badań naukowych, wspólne ramy strategiczne
staną się również bardziej przyjazne dla małych i
średnich przedsiębiorstw i otwarte na przyjęcie nowych
uczestników. Poprawi to rozpowszechnienie wiedzy eksperckiej niezbędnej
dla innowacyjności i procesu kształtowania polityki. Pozwoli to
Wspólnemu Centrum Badawczemu skuteczniej uczestniczyć w kształtowaniu
polityki. Nada to również bardziej strategiczny wymiar
międzynarodowej współpracy oraz wesprze Europejską
przestrzeń badawczą. W tak ogólnych ramach wspólne ramy
strategiczne obejmą badania bezpośrednie i pośrednie, każde
z nich opierające się na trzech oddzielnych, lecz wzajemnie
wspomagających się blokach, zgodnie z priorytetami strategii „Europa
2020”: (1)
Doskonałość bazy naukowej. Ta część wzmocni światowej klasy
doskonałość UE w dziedzinie wiedzy, rozwijając europejskie
talenty i przyciągając wiodących naukowców do Europy. Nacisk
zostanie położony na: silniejsze wsparcie badań pionierskich
(dzięki Europejskiej Radzie ds. Badań Naukowych); przyszłe i
powstające technologie; narzędzia, szkolenia i rozwój kariery
naukowej pracowników naukowych (działania w ramach programu „Marie
Curie”); rozwój sieci infrastruktury priorytetowych badań naukowych (w tym
e-infrastruktury) oraz dostęp do niej. (2)
Stawianie czoła wyzwaniom społecznym. Aby bezpośrednio podjąć wyzwania określone w
strategii „Europa 2020” blok ten będzie służył wsparciu
działań odpowiadających całemu spektrum, począwszy od
badań naukowych skończywszy na rynku. Znajdą się nim
działania na rzecz innowacji (działania pilotażowe,
demonstracyjne, poligony doświadczalne, wsparcie zamówień publicznych
oraz wprowadzanie na rynek innowacji), podejście interdyscyplinarne oraz
badania z zakresu nauk społeczno-ekonomicznych i humanistycznych. Nacisk
zostanie położony na: zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan
człowieka; bezpieczeństwo żywnościowe i gospodarkę ekologiczną;
bezpieczną, czystą i efektywną energię; inteligentny,
ekologiczny i zintegrowany transport; zaopatrzenie w surowce; efektywne
gospodarowanie zasobami oraz działania na rzecz klimatu; oraz oparte na
zasadzie włączenia społecznego, innowacyjne i bezpieczne społeczeństwo
(w tym bezpieczeństwo cybernetyczne i uczynienie Internetu
bezpieczniejszym miejscem). Dzięki wspólnotom wiedzy i innowacji oraz znacznie zwiększonemu budżetowi, Europejski
Instytut Innowacji i Technologii w znaczny sposób przyczyni się do
rozwiązania tych problemów. (3)
Tworzenie przewodnictwa przemysłu i ram
konkurencyjności. Celem jest wsparcie badań
i innowacji biznesowych w technologiach wspomagających: sektorze
usług i nowo powstających sektorach, przy zachowaniu wyraźnego
ukierunkowania na stymulowanie inwestycji sektora prywatnego w badania i
rozwój; oraz rozwiązywanie problemów specyficznych dla małych i
średnich przedsiębiorstw. Następujące działania
będą traktowane priorytetowo: zwiększone inwestycje strategiczne
i dążenie do osiągania pozycji lidera w obecnych i przyszłych
technologiach wspomagających i przemysłowych oraz usługach, ze
specjalnym wsparciem dla technologii informacyjno-komunikacyjnych (w tym
mikro/nanoelektroniki i fotoniki), nanotechnologii, materiałów
zaawansowanych, nowoczesnych systemów produkcyjnych, biotechnologii
przemysłowej, badania przestrzeni kosmicznej i innowacji, a także
technologii niskoemisyjnych i adaptacyjnych, ze szczególnym naciskiem na
zapewnienie zintegrowanego podejścia do kluczowych technologii
wspomagających; ułatwiony dostęp do kapitału
zwiększonego ryzyka i kapitału typu „venture” (stanowiący
rozwinięcie mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka
przewidzianego w siódmym programie ramowym oraz o instrumenty finansowe
programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji); oraz oferowanie
szeroko zakrojonego wsparcia UE na rzecz innowacyjności w MŚP o
dużym potencjale wzrostu. Podejście to obejmuje zarówno
działania wynikające z agendy, jak i szersze udostępnienie
obszarów badawczych wnioskodawcom, co ma na celu zaproponowanie projektów
innowacyjnych i rozwiązań o przełomowym znaczeniu.
3.
Wdrożenie
Zgodnie z ideą zawartą we wspólnych
ramach strategicznych wdrożenie będzie uproszczone i
znormalizowane. Uproszczenie będzie dotyczyć zarówno programów
finansowania jak i zasad administracyjnych odnoszących się do
uczestnictwa i rozpowszechniania wyników badań. Jeden nowy zestaw zasad
będzie stosowany w odniesieniu do trzech części wspólnych ram
strategicznych, przy jednoczesnym uwzględnieniu specyfiki Europejskiego
Instytutu Innowacji i Technologii (oraz jego potrzeby elastyczności ram
regulacyjnych), jak również specyfiki MŚP. Główne cechy
operacyjne wspólnych ram strategicznych będą następujące: ·
zracjonalizowany zestaw programów i instrumentów
finansowych stosowany we wszystkich aspektach tych
ram, który jest kontynuacją bieżących programów,
łącząc programy o podobnych celach, i który nie kontynuuje
programów już nieadekwatnych do potrzeb. Podobnie jak w przypadku
przyznawania dotacji, szerzej wykorzystywane będą innowacyjne instrumenty
finansowe. Przeanalizowane zostaną również zamówienia przedkomercyjne
i ceny. ·
jeden zestaw zasad,
obejmujących kwalifikowalność, księgowość,
sprawozdawczość i audyt, będzie stosowany do wszystkich
sektorów. Ustalona zostanie nowa równowaga pomiędzy zaufaniem a
kontrolą oraz pomiędzy podejmowaniem ryzyka a unikaniem go. Aby
zmniejszyć obciążenia administracyjne w odniesieniu do
beneficjentów (otrzymujących dotacje) wprowadzone zostanie radykalnie
uproszczone podejście do zwracania kosztów, opierające się na
możliwie jak najszerszym akceptowaniu zwyczajowo stosowanych przez
beneficjentów praktyk księgowych i praktyk zarządzania oraz na
szerszym stosowaniu płatności i stawek ryczałtowych. Od
beneficjentów będzie wymagać się wykorzystania wyników i ich publicznego
udostępniania poprzez odpowiednie kanały rozpowszechniania. ·
Projekty będą mogły być
uruchamiane wcześniej, gdyż etap selekcji,
ocena ex-post i negocjacje zostaną skrócone. Na jednym portalu
internetowym zostaną zamieszczone uproszczone wskazówki i usługi
doradcze dla beneficjentów i uczestników. Ponadto struktury wsparcia w
państwach członkowskich zostaną zracjonalizowane, tak aby
stworzyć jednolity punkt kontaktowy dla wszelkiego rodzaju
działań w ramach wspólnych ram strategicznych, funkcjonujący w
języku tego państwa. Wprowadzone zostaną szczególne środki
mające na celu pomoc dla utalentowanych naukowców i innowatorów, którzy
nie posiadają doświadczenia w pozyskiwaniu środków z UE. W
obrębie wspólnych ram strategicznych stosowane będzie jednolite
podejście audytowe. ·
Jakość, efektywność i
spójność wdrażania wspólnych ram strategicznych zostaną
wzmocnione dzięki powszechnej eksternalizacji, na bazie
postępów osiągniętych w bieżących programach. Agencje
wykonawcze ustanowione w ramach bieżących programów zostaną
rozszerzone w celu realizowania korzyści skali. W dalszym ciągu
stosowane będą partnerstwa publiczno-prywatne z sektorem
przemysłu i programami państw członkowskich, w tym przy
wykorzystaniu nowych możliwości przewidzianych w zmienionych rozporządzeniach
finansowych. Partnerstwa będą opierać się na silnym
zaangażowaniu wszystkich podmiotów korzystających z
połączonych zasobów, tak aby stymulowało to inwestycje w
obszarach strategicznych i pozwalało uniknąć rozproszenia
wysiłków. ·
Strategiczne wyrównanie unijnych, krajowych i
regionalnych zasobów, realizowane w drodze wspólnego
programowania z państwami członkowskimi, zwiększy
wartość dodaną i skutki ogółu inwestycji. ·
Zwiększone wykorzystanie innowacyjnych
instrumentów finansowych, w tym inwestycji z kapitałem
podwyższonego ryzyka na rzecz innowacyjnych przedsiębiorstw z sektora
zaawansowanych technologii, zwłaszcza MŚP, będzie
dźwignią dla prywatnego inwestowania w działalność
badawczą i innowacje. Będzie ono zarządzane zewnętrznie
przez Grupę Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub inne
międzynarodowe instytucje finansowe lub publiczne instytucje finansowe, w
których co najmniej jedno państwo członkowskie będzie
udziałowcem, zgodnie z wspólnymi przepisami dotyczącymi instrumentów
kapitałowych i dłużnych. W ten sposób oczekuje się, że
około dwóch trzecich budżetu wspólnych ram strategicznych zostanie
wdrożone zewnętrznie (jest to około połowa budżetu
obecnie), podzielone pomiędzy różnorodne mechanizmy wsparcia. Poziom
i charakter eksternalizacji zostanie określony, między innymi,
poprzez wpływ na efektywność całego budżetu
będącego przedmiotem zarządzania i może doprowadzić do
dalszego uproszczenia zasad stosowanych do zarządzania zewnętrznego.
Komisja pragnie jednakże zachować bezpośrednie kompetencje w
zarządzaniu obszarami związanymi z podstawowymi kompetencjami w
zakresie realizacji polityki. Komplementarność i synergie w zakresie finansowania badań naukowych i innowacji, uzyskane
dzięki polityce spójności, zostaną zagwarantowane poprzez
wyraźne rozróżnienie celów i metod interwencji. Badania i innowacje
odgrywają kluczową rolę dla dobrobytu i dobrego funkcjonowania
regionów UE, w interesie wszystkich państw członkowskich leży
zatem tworzenie doskonałych, silnych i efektywnych systemów badań i
innowacji. Działania z tytułu wspólnych ram strategicznych
będą się do tego przyczyniać poprzez przydzielanie
środków na badania i innowacje na podstawie kryterium
doskonałości, bez względu na ich umiejscowienie geograficzne.
Działania z tytułu polityki spójności zostaną wzmocnione
jako najważniejszy instrument tworzenia potencjału
badawczo-innowacyjnego na szczeblu regionalnym, w tym rozbudowy infrastruktury
badawczej dzięki przydzielaniu środków w oparciu o pułapy ustalone
wcześniej dla każdego kwalifikującego się regionu. Zawarte
z państwami członkowskimi umowy o partnerstwie, wraz ze wspólnymi
ramami strategicznymi, wesprą strategie „inteligentnej specjalizacji”
odnoszące się do priorytetów określonych we wspólnych ramach
strategicznych i opierających się na ocenie sytuacji
regionalnej/lokalnej. Otworzy to „drogę do doskonałości” i
doprowadzi w dłuższej perspektywie czasowej do zwiększenia
liczby doskonałych naukowców i innowatorów z regionów (w
szczególności z regionów konwergencji), którzy będą mogli opracować
programy w pełni zgodne ze wspólnymi ramami strategicznymi, jak
również zwiększyć szanse wszystkich regionów na pełne
wykorzystanie ich potencjału innowacyjnego. Ustanowiony zostanie
również odpowiedni interfejs z WPR w celu wspierania badań naukowych
i innowacyjności w sektorze rolnictwa, z towarzyszącymi temu
odpowiednimi działaniami edukacyjnymi i innymi programami UE, w tym
programami z zakresu bezpieczeństwa.
4.
Proponowany przydział środków budżetowych na lata
2014-2020
Kwoty w cenach stałych z 2011 r. Wspólne ramy strategiczne na rzecz badań naukowych i innowacji || 80 mld EUR Administracja W ramach rozdziału budżetu UE
dotyczącego administracji finansowane są działania wszystkich
instytucji europejskich – Parlamentu Europejskiego (około 20 %), Rady
Europejskiej i Rady (7 %), Komisji (40 %) oraz pozostałych instytucji,
takich jak Trybunał Sprawiedliwości, Europejska Służba
Działań Zewnętrznych lub Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
(15 %), jak również emerytury (16 %) i Szkoły Europejskie (2 %). Na administrację przeznacza się
stosunkowo niewielką część budżetu UE – 5,7 %
bieżących MFF. Udział ten nie zmienił się
znacząco w ostatnich latach pomimo największego dotychczas rozszerzenia
UE, rosnącej liczby instytucji i organów rozsianych w całej UE i
dodatkowych zadań, które w naturalny sposób prowadzą do wzrostu
liczby pracowników, a w jego następstwie również emerytów.
Administracyjna część budżetu jest wykorzystywana na
opłacenie wynagrodzeń i emerytur, kosztów bieżących, takich
jak budynki, spotkania ekspertów, koszty wyjazdów służbowych,
systemów IT oraz innych powiązanych kosztów. Jest ona wykorzystywana na
pokrycie kosztów tłumaczeń pisemnych i ustnych w Unii 23
języków. Stanowi ona również część budżetu
wykorzystywanego na opłacenie systemu Szkół Europejskich, który
obejmuje szkoły w kilku państwach członkowskich. Ponieważ wydatki na emerytury i Szkoły
Europejskie mają inny charakter i podlegają tendencjom
długoterminowym, we wniosku Komisji w sprawie wieloletnich ram finansowych
przedstawiono wydatki administracyjne potrzebne dla oddzielnego funkcjonowania
instytucji unijnych, jako podrozdział w ramach rozdziału V (z
wyłączeniem emerytur i Szkół Europejskich). Komisja uważa, że ograniczenie wzrostu
kosztów administracyjnych w kolejnym okresie programowania opartym na
pułapie z 2013 r. stanowi wyzwanie, ale jest wykonalne (rozdział V
budżetu). W okresie 2014–2020 oznaczałoby to brak wzrostu
operacyjnych kosztów administracyjnych bez uszczerbku dla dodatkowych kosztów
wynikających z przyszłych rozszerzeń. W 2004 r. Unia Europejska całkowicie
zreformowała swoją służbę cywilną i uczyniła
przepisy dotyczące pracowników jednymi z najbardziej nowoczesnych w swoim
czasie. Nowa struktura kariery, ukierunkowana na wyniki i oparta na kryteriach
merytorycznych, nowy status kontraktowy dla pracowników wykonujących
zadania niezwiązane z właściwą dziedziną pracy,
reforma systemu emerytalnego, nowe metody pracy oraz warunki pracy
sprzyjające rodzinie to tylko kilka z licznych zmian wprowadzonych przez
pierwszą od 1968 r. kompleksową reformę europejskiej
służby cywilnej Reforma ta dotyczyła nie tylko instytucji, lecz
także organów UE i agencji ustanowionych w niemal wszystkich
państwach członkowskich. Do dziś reforma ta pozwoliła na
zaoszczędzenie w przybliżeniu 3 mld EUR. W dalszym ciągu
będzie przynosić oszczędności dla budżetu UE
wynoszące około 5 mld EUR do 2020 r. Ostatnie wydarzenia w gospodarce światowej,
jak również wynikła z nich potrzeba konsolidacji finansów
publicznych, wymagają szczególnych starań ze strony każdej
administracji publicznej oraz jej pracowników, a także dostosowania
się do zmieniających się warunków i kontekstu społecznego.
Kontekst ten dotyczy również europejskiej służby cywilnej i
administracji instytucji europejskich. Komisja jako administracja
spełniała w ostatnich latach swoje obowiązki, realizując
politykę zerowego wzrostu w odniesieniu do pracowników, realizując
nowe priorytety polityczne poprzez wewnętrzne przeniesienia pracowników,
wprowadzając narzędzia i procedury służące polepszeniu
swojej organizacji wewnętrznej i wydajności, a ostatnio
przestawiając propozycję zamrożenia wydatków administracyjnych
na rok 2012. Poza tymi środkami administracyjnymi
Komisja postanowiła przedstawić propozycje zmian do
obowiązującego regulaminu pracowniczego, które pozwolą wszystkim
instytucjom, organom i agencjom na dalszy wzrost wydajności i
oszczędności, zapewniając jednocześnie najwyższej
jakości atrakcyjną europejską służbę cywilną
złożoną z obywateli wszystkich państw członkowskich. Zdaniem Komisji dalsze oszczędności
są konieczne i możliwe we wszystkich instytucjach, organach i
agencjach. Aby spełnić ten cel, Komisja postanowiła
przedstawić propozycję ograniczenia liczby pracowników wszystkich instytucji,
organów i agencji o 5 %. Będzie to jednym z najważniejszych elementów
oszczędności i stanowi element ogólnej zachęty dla wszystkich
instytucji do zwiększenia wydajności. Redukcja zatrudnienia powinna
zostać skompensowana wydłużeniem czasu pracy pracowników bez
wyrównawczej korekty wynagrodzeń. Wyzwanie zatrzymania wzrostu wydatków
administracyjnych będzie jednak wymagało dodatkowych zmian w ramach
prawnych dotyczących pracowników UE. W szczególności Komisja
zamierza: · zmienić metodę dostosowania wynagrodzeń,
jednocześnie przedłużając utrzymanie
obowiązującej składki tymczasowej odprowadzanej przez wszystkich
urzędników na obecnej maksymalnej wysokości 5,5 %; · zgodnie ze zmianami demograficznymi w Europie podwyższyć wiek
przejścia na emeryturę z 63 do 65 lat, a w przypadku
wcześniejszych emerytur – z 55 do 58 lat – czyniąc atrakcyjną
kontynuację pracy do 67 roku życia;
metodologia wyliczania składek emerytalnych zostanie
dostosowana do międzynarodowych standardów rachunkowości
memoriałowej. Celem takich zmian jest zapewnienie instytucjom i
państwom członkowskich bardziej stabilnej stopy przyrostu
składek emerytalnych, mniej wrażliwej na krótkoterminowe zmiany stóp
procentowych, a tym samym mniej podatnej na wahania; · ustanowić wyraźny związek między zakresem
odpowiedzialności a grupą zaszeregowania: ścieżka kariery w
grupie AST zostanie zmieniona tak, by najwyższe dwie grupy zaszeregowania
(AST 10 i 11) były zarezerwowane dla pracowników tej kategorii
wykonujących obowiązki na najwyższym poziomie w zakresie kwestii
kadrowych, finansowych i koordynacyjnych; · stale zatrudniać pracowników biurowych i pracowników sekretariatów
jako pracowników kontraktowych zamiast dożywotniego mianowania na
urzędników. Aby uniknąć długotrwałego
równoległego funkcjonowania pracowników kontraktowych i urzędników
wykonujących te same obowiązki, funkcje biurowe będą
stopniowo wycofywane z zakresu obowiązków urzędników; · podwyższyć minimalny tygodniowy czas pracy z 37,5 do 40
godzin, utrzymując maksymalny tygodniowy czas pracy na obecnym poziomie 42
godzin. Wydłużenie czasu pracy powinno ułatwić
skompensowanie redukcji zatrudnienia na poziomie 5 %; · dostosować sposób kalkulacji dodatku z tytułu kosztów
podróży. Jeżeli chodzi o agencje, Komisja zamierza
również przedstawić kilka zmian zasad dotyczących pracowników,
aby umożliwić bardziej spójne i płynne wdrożenie regulaminu
pracowniczego w lepszy sposób uwzględniającego charakter agencji. W
zależności od konkluzji międzyinstytucjonalnej grupy roboczej
ds. agencji, w przyszłości mogą zostać przedstawione
dodatkowe środki, mogące przynieść dalsze
oszczędności kosztów administracyjnych agencji, które zostaną
uwzględnione w odpowiednim rozdziale budżetu UE. Komisja zaproponuje rozpoczęcie
wdrażania tych środków począwszy od 2013 r., tj. przed
rozpoczęciem okresu programowania 2014–2020. Proponowany przydział środków
budżetowych na lata 2014–2020 Kwoty w cenach stałych z 2011 r. Administracja w tym: || 62,6 mld EUR · Wydatki na emerytury i Szkoły Europejskie || 12,2 mld EUR · Koszty administracyjne instytucji || 50,45 mld EUR [1] COM(2010) 600 wersja ostateczna – przyjęty 26
października 2010 r. [2] COM(2009) 82 wersja ostateczna i konkluzje Rady z
30.11.2009 w sprawie wspólnotowych ram w zakresie zapobiegania katastrofom na
terytorium UE oraz konkluzje Rady z 14.11.2008 dotyczące europejskich
szkoleń z zakresu działań w przypadku katastrof. [3] COM(2011) 112; Plan działania
prowadzący do przejścia na konkurencyjną gospodarkę
niskoemisyjną do 2050 r. z 8 marca 2011 r. [4] W świetle oceny skutków zawartej w planie
działania do roku 2050. [5] W oparciu o doświadczenia z programu NER 300,
dzięki któremu na lata 2011–2015 pozyskana zostanie szacunkowa suma 10 mld
EUR (w tym: 4–5 mld EUR z przychodów uzyskanych z aukcji uprawnień do
emisji) na potrzeby projektów demonstracyjnych w zakresie wychwytywania i
składowania dwutlenku węgla oraz energii ze źródeł
odnawialnych. [6] COM (2010) 614. [7] COM (2010) 642. [8] Sprawozdanie Eurostatu z 10 maja 2011 r. dotyczące
zatrudnienia oraz dane Eurostatu z 20 maja 2011 r. dotyczące
wskaźników ilustrujących realizację celów strategii „Europa
2020”. [9] Wspólne ramy strategiczne będą obejmowały
EFS, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Fundusz Spójności,
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejski
Fundusz na rzecz Gospodarki Morskiej i Rybołówstwa. [10] Dotychczasowe doświadczenie pokazuje, że
wskaźnik powrotu na rynek pracy wynosi ok. 40 % po upływie 12
miesięcy, a w dalszej perspektywie można zaobserwować jeszcze
lepsze wyniki. [11] Zgodnie z rozporządzeniem finansowym działania
te nie wymagają szczególnego aktu podstawowego dotyczącego ich
wykonania. Ostateczne środki są co roku przyznawane przez
władzę budżetową. [12] Proponowane cechy podprogramu Działania w dziedzinie
klimatu – zob. odrębny rozdział na temat polityki działań w
dziedzinie klimatu. [13] Plany działań w dziedzinie ochrony
środowiska to plany lub programy służące wdrażaniu
konkretnej polityki w zakresie ochrony środowiska zgodnie z wymogami unijnych
dyrektyw dotyczących środowiska (np. traktowany priorytetowo ramowy
program w ramach dyrektywy siedliskowej, plan gospodarowania wodami w dorzeczu
w ramach ramowej dyrektywy wodnej, plan ograniczenia ilości odpadów w
ramach ramowej dyrektywy w sprawie odpadów, plan ograniczenia zanieczyszczenia
powietrza służący realizacji wymogów w zakresie jakości
powietrza w ramach prawodawstwa dotyczącego programu CAFÉ, itp.) lub
opracowane przez władze zgodnie z zaleceniami UE (np. zrównoważone
plany miejskie, plany zintegrowanego zarządzania strefą
przybrzeżną, itp.). [14] COM(2011) 244. [15] Rosja w dalszym ciągu będzie korzystać ze
wsparcia współpracy transgranicznej i regionalnej w ramach Europejskiego
Instrumentu Sąsiedztwa. [16] 20-procentowe zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych,
20-procentowy udział energii ze źródeł odnawialnych w
łącznym zużyciu energii w UE oraz 20-procentowy wzrost
efektywności energetycznej do końca 2020. [17] W przypadku projektów transportowych stopy
współfinansowania różnią się w odniesieniu do
poszczególnych trybów, w zależności od dostępności
finansowania na realizację projektu. Wyższe stopy
współfinansowania są przewidziane dla projektów transgranicznych. W
regionach konwergencji stopy współfinansowania zależą od stóp
współfinansowania na realizację inwestycji przewidzianych w nowych
przepisach dotyczących funduszy spójności i funduszy strukturalnych. [18] Na podstawie doświadczeń europejskiego planu
naprawy gospodarczej szacuje się, że podjęcie ostatecznych
decyzji w sprawie inwestycji oraz rozpoczęcie realizacji skomplikowanych
projektów transgranicznych będzie wymagało średnio do 30 %
współfinansowania. W przypadku, gdy dany projekt jest niemożliwy do
przyjęcia pod względem gospodarczym, ale ma na celu zwiększenie
bezpieczeństwa dostaw lub zakończenie okresu izolacji
określonych państw członkowskich, wymagana stopa
współfinansowania może być nawet wyższa (do 80 %). Słowo wstępne Unia Europejska
swoją codzienną pracą pomaga realizować aspiracje naszych 500
mln obywateli. Wierzę, że może być
siłą napędową odnowy wysoce konkurencyjnej społecznej gospodarki
rynkowej w Europie i na świecie. Aby
tego dokonać, musimy mieć innowacyjny budżet. Budżet, który będzie dostosowany do nowej
rzeczywistości, jaką niesie z sobą globalizacja. Budżet, który umożliwia stawienie
czoła napotykanym wyzwaniom i stwarza możliwości na
przyszłość. Przedstawiany
budżet to budżet innowacyjny. Zachęcam,
aby spojrzeć na niego z szerszej perspektywy, wykraczającej poza
tradycyjne działy wydatków, i przyjrzeć się temu, jak chcemy go
wykorzystać, by osiągnąć cele strategii „Europa 2020”,
które wspólnie sobie wyznaczyliśmy. To
dlatego chcemy odejścia od postawy, jaką przyjmują niektóre
władze publiczne, uważając, że mają prawo wydawać
pieniądze według własnego uznania. Teraz
każdy wniosek o środki musi być wyraźnie powiązany z
celami i priorytetami, jakie wspólnie uzgodniliśmy. W ten sposób każde wydane euro będzie
służyć wielu celom. Może ono
przyczyniać się do poprawy spójności, efektywności
energetycznej i przeciwdziałania zmianie klimatu, a jednocześnie
służyć celom społecznym, przyczyniać się do
wzrostu zatrudnienia i ograniczania ubóstwa. Może
wywoływać znaczący efekt dźwigni w wielu dziedzinach. Rządy,
przedsiębiorstwa i rodziny w całej Europie ostrożnie
podejmują decyzje o tym, na co wydać pieniądze. Nadszedł czas, aby dokładnie
przemyśleć, jakie wydatki można ograniczyć i jakich
inwestycji trzeba dokonać z myślą o przyszłości. Musimy przyjąć rygorystyczne
podejście, a jednocześnie zapewnić niezbędne inwestycje na
rzecz wzrostu gospodarczego w Europie. Unia Europejska
musi rozsądnie gospodarować posiadanymi środkami,
inwestując przy tym przyszłościowo. Dysponujemy
stosunkowo niewielkim budżetem o wartości odpowiadającej tylko
ok. 1% zasobności Europy (mierzonej przy użyciu DNB). Stanowi to
jedną pięćdziesiątą budżetów państw
członkowskich. Ale za pomocą tego budżetu mamy
zdziałać wiele i dlatego każde euro trzeba wykorzystać jak
najlepiej. Dziś
dokonujemy tych wyborów z myślą o latach 2014-2020. Budżet UE,
jaki proponujemy, nie będzie kosztował podatników więcej
niż obecnie. Da im natomiast więcej w zamian. Unowocześniamy budżet europejski, by uzyskać
oszczędności w niektórych obszarach, abyśmy mogli z kolei
zwiększyć wydatki w dziedzinach priorytetowych, które są
naprawdę ważne.
Przedstawiam budżet
ambitny w tym dziedzinach, w których Europa może coś zmienić. Jest to budżet oparty na założeniach
ogólnoeuropejskich, przy którego opracowaniu poszukiwaliśmy
możliwości wykorzystania efektów synergii płynących z
łączenia środków finansowych. Będą z niego finansowane
działania, które byłyby bardziej kosztowne, gdyby finansowano je
oddzielnie na poziomie krajowym. Ten nowy
budżet będzie prostszy, bardziej przejrzysty i sprawiedliwy. Proponujemy budżet, który ma zdolność
mobilizowania funduszy prywatnych. Proponujemy
także zmianę finansowania budżetu, wprowadzając nowe
rodzaje dochodów, aby częściowo zastąpić składki
oparte na dochodzie narodowym brutto wnoszone przez państwa
członkowskie. Wierzymy, że skorzystają na tym i rodziny i
rządy. Taka zmiana sprawi, że nasz budżet
stanie się prawdziwie europejski. Będzie
to budżet sprzyjający integracji. Budżet,
który pozwala uniknąć powielania wydatków państw
członkowskich; budżet wnoszący wartość dodaną
poprzez synergizm tych działań, które na szczeblu europejskim uznamy
za wymagające tej europejskiej perspektywy. Duża
część środków w budżecie będzie przeznaczona na
wspieranie zatrudnienia i rozwoju gospodarczego w powiązaniu ze
strategią „Europa 2020” na rzecz inteligentnego, trwałego i
sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego. Na przykład z instrumentu „Łącząc
Europę” finansowane będą brakujące połączenia w
infrastrukturze energetycznej, transportowej i informatycznej. Zwiększy to
integralność rynku wewnętrznego, łącząc zachód ze
wschodem i północ z południem oraz zapewniając prawdziwą
spójność terytorialną z korzyścią dla wszystkich. Środki z budżetu będą inwestowane
w mózgi Europy, w związku z czym zwiększą się kwoty
przeznaczone na kształcenie, szkolenie, badania i innowacje. To dziedziny o kluczowym znaczeniu dla
konkurencyjności Europy na świecie, ponieważ dzięki nim
możemy tworzyć miejsca pracy i idee jutra. W świecie, w którym konkurujemy z innymi
zorganizowanymi strukturami, najlepszym rozwiązaniem dla Europy jest
łączenie zasobów, jakie mamy do dyspozycji, tak byśmy mogli
stworzyć wysoce konkurencyjną społeczną gospodarkę
rynkową, która osiąga cele określone w strategii „Europa 2020”. Obecnie, gdy nasze gospodarki są
uzależnione od siebie wzajemnie bardziej niż kiedykolwiek, w
interesie nas wszystkich leży wspieranie ożywienia gospodarczego w
każdym z naszych państw członkowskich. Podobnie, część
budżetu, jaką przeznacza się na rolnictwo, stanowi podstawę
prawdziwie wspólnej polityki europejskiej o znaczeniu strategicznym, która w
ponad 70 % nie jest już finansowana z budżetów krajowych i która jest
mniej kosztowna niż 27 odrębnych krajowych polityk rolnych. Wspólna polityka rolna zostanie zmodernizowana, tak
by dzięki niej produkowano bezpieczną i zdrową
żywność, by przyczyniała się ona do ochrony
środowiska i przynosiła większe korzyści drobnym rolnikom. To przykład na to, jak jedno euro może i
musi służyć wielu celom. Świat staje
się coraz mniejszy. Zmieniają się sojusze, rodzą
się nowe potęgi, a Europa musi zwiększyć swoje starania, by
jej głos się liczył. Zwiększymy
środki, jakie inwestujemy, by Europa mogła pełnić
aktywną rolę na świecie. Więcej
środków przeznaczymy na działania w naszym sąsiedztwie, a
wypełniając nasze zobowiązania zwiększymy pomoc na rzecz
najuboższych na świecie. Jeżeli my
przeżywamy obecnie trudne chwile, oni borykają się z dużo
większymi trudnościami cały czas. Wątek solidarności
przewija się przez cały niniejszy wniosek - solidarności z
najbiedniejszymi państwami członkowskimi i regionami,
solidarności we wspólnym rozwiązywaniu problemów związanych z
migracją, solidarności w kwestii bezpieczeństwa energetycznego
oraz solidarności ze społeczeństwami państw trzecich. Powszechne
przekonanie, że Europa wydaje większość swoich
pieniędzy na urzędników i budynki, jest błędne. Te wydatki to w istocie tylko 6 procent budżetu. Wierzę jednak, że instytucje europejskie
powinny także okazać solidarność z obywatelami Europy w
czasie, gdy wszędzie żąda się rygorystycznych
ograniczeń kosztów i maksymalnej efektywności. Dlatego nie będzie wzrostu wydatków
administracyjnych, a w następnych siedmiu latach liczebność
personelu instytucji europejskich zostanie zmniejszona o 5 procent. Wierzę,
że przedstawiam ambitne, acz odpowiedzialne propozycje. Ograniczamy wydatki w niektórych obszarach, a
zwiększamy je w dziedzinach priorytetowych. Oparliśmy
się pokusie wprowadzenia samych tylko niewielkich korekt, w wyniku których
budżet pozostałby niezmieniony. Przede
wszystkim jednak zapewniamy obywatelom Europy jak najlepsze wykorzystanie ich
pieniędzy. Parlament
Europejski, państwa członkowskie i Komisja muszą teraz się
porozumieć i przekształcić te propozycje w porozumienie. Spodziewam się wielu trudnych dyskusji w
nadchodzących miesiącach, ale jeżeli wszystkim stronom
będzie towarzyszył prawdziwie europejski duch, wierzę, że
osiągniemy porozumienie w sprawie ambitnego i innowacyjnego budżetu,
który może wywrzeć realny wpływ na życie ludzi. Jose Manuel Durão Barroso Przewodniczący Komisji Europejskiej
1.
KONTEKST
Przygotowując swoje wnioski
dotyczące przyszłego budżetu Unii Europejskiej, Komisja
stanęła przed wyzwaniem znalezienia środków na finansowanie
rosnącej liczby dziedzin polityki, w których UE może zapewnić
większą skuteczność poprzez działania na szczeblu
unijnym, w czasie gdy poszczególne kraje ograniczają wydatki i
przeprowadzają konsolidację fiskalną. Dlatego też proponuje
budżet silnie oparty na założeniach ogólnoeuropejskich,
opracowany w taki sposób, by służył realizacji strategii „Europa
2020” na rzecz rozwoju. Wniosek ten jest nowatorski pod względem
jakości zawartych w nim propozycji dotyczących wydatków, a także
jeżeli chodzi o sposób finansowania budżetu UE w
przyszłości, który ma złagodzić jego bezpośredni
wpływ na budżety krajowe. To uczyni budżet UE budżetem
prawdziwie europejskim. W następstwie kryzysu gospodarczego i
finansowego Unia Europejska podjęła znaczące kroki w celu
poprawy koordynacji zarządzania gospodarką, co z kolei stanowi
istotny czynnik wspomagający ożywienie. Parlament Europejski oraz
państwa członkowskie dostrzegli korzyści, jakie płyną
z zarządzania współzależnościami w UE z wykorzystaniem
usystematyzowanego podejścia określonego w ramach europejskiego
semestru koordynacji polityki gospodarczej. Następne ramy finansowe
zostały opracowane w taki sposób, aby wspierały ten proces.
Opierają się one na długofalowej wizji europejskiej gospodarki,
wykraczającej poza obecne trudności fiskalne niektórych państw
członkowskich. Budżet UE nie jest budżetem dla „Brukseli” – to
budżet dla obywateli UE. Budżet ten jest niewielki, a zapisane w nim
środki są inwestowane w państwach członkowskich, tak by
przynosiły korzyści Unii Europejskiej i jej obywatelom. Budżet
przyczynia się do realizacji strategii UE na rzecz wzrostu gospodarczego,
ponieważ ma silny efekt stymulujący, szczególnie jeżeli
wykorzystuje się go do osiągania celów określonych w strategii
„Europa 2020”. Inteligentny, trwały i sprzyjający
włączeniu społecznemu wzrost gospodarczy jest wątkiem
przewodnim niniejszego wniosku. Komisja występuje z propozycją
zwiększenia kwot przeznaczanych na badania i innowacje, edukację i rozwój
MŚP. Proponuje także uwolnienie w większym stopniu
potencjału jednolitego rynku poprzez wyposażenie go w taką
infrastrukturę, jaka jest niezbędna do jego funkcjonowania w
dwudziestym pierwszym wieku. Zgłasza także propozycję oparcia
wspólnej polityki rolnej na zasadzie bardziej efektywnego korzystania z
zasobów, tak by polityka ta przyczyniała się nie tylko do produkcji
wysokiej jakości żywności, ale także by ułatwiała
nam zarządzanie środowiskiem i przeciwdziałanie zmianie klimatu.
Innym wątkiem przewodnim wniosku jest solidarność –
solidarność z najbiedniejszymi państwami członkowskimi i
regionami poprzez koncentrowanie największej części wydatków w
ramach polityki spójności na ich potrzebach, solidarność we
wspólnym rozwiązywaniu problemów związanych z migracją i w
radzeniu sobie ze skutkami katastrof, solidarność w kwestii
bezpieczeństwa energetycznego oraz solidarność ze
społeczeństwami państw trzecich, które potrzebują naszego
wsparcia w związku z pilnymi potrzebami humanitarnymi i długoterminowymi
potrzebami rozwojowymi. Komisja podziela obawę Parlamentu Europejskiego[1], że „sposób rozwoju
systemu zasobów własnych […] doprowadził do nieproporcjonalnego
nacisku na salda netto państw członkowskich, podważając tym
samym zasadę solidarności UE, zmniejszając nacisk na wspólny
interes europejski i poważnie pomijając europejską
wartość dodaną”. Przedstawione wnioski mają na celu
przestawienie finansów UE na inne tory – chodzi o to, by rozpocząć
odchodzenie od budżetu zdominowanego przez składki oparte na dochodzie
narodowym brutto, zapewniając jednocześnie wpływy do
budżetu UE z tytułu autentycznych „zasobów własnych”, co jest
bardziej zgodne z postanowieniami Traktatu, które stanowią, że
budżet jest finansowany całkowicie z zasobów własnych. Sporządzając
niniejszy wniosek dotyczący następnych wieloletnich ram finansowych
(WRF), Komisja zbadała wpływ obecnych instrumentów i programów
wydatków, przeprowadziła szerokie konsultacje z zainteresowanymi
podmiotami[2]
oraz przeanalizowała możliwości opracowania instrumentów i
programów, które byłyby objęte kolejnymi wieloletnimi ramami
finansowymi[3].
2.
Proponowane wieloletnie ramy finansowe
Podejmując decyzję w sprawie ogólnej
kwoty, jaka zaproponowana zostanie w kontekście następnych WRF,
Komisja uwzględniła opinię Parlamentu Europejskiego, który
uważa, że „zamrożenie następnych WRF na poziomie z 2013 r.
[…] nie jest możliwym do przyjęcia rozwiązaniem […] (i że)
[…] w kolejnych WRF konieczne jest zwiększenie środków o co najmniej 5%”[4]. Miała także na
uwadze konkluzje Rady Europejskiej[5],
która uznała, że ważne jest, by „najbliższe wieloletnie
ramy finansowe odzwierciedlały wysiłki konsolidacyjne państw
członkowskich mające na celu sprowadzenie deficytu i długu na
bardziej zrównoważoną ścieżkę. Przy poszanowaniu roli
różnych instytucji i uwzględnieniu konieczności
osiągnięcia europejskich celów […] (należy) dopilnować, by
wydatkowanie środków na szczeblu europejskim odpowiednio przyczyniło
się do tych działań”. Komisja jest przekonana o wartości
dodanej wydatkowania środków na szczeblu europejskim. Obecne wydatki
wynikające z WRF nieznacznie przekraczają 1% DNB UE i są
niewielkie w stosunku do potrzeb istotnych z punktu widzenia całej Europy,
na jakie regularnie zwracają uwagę Parlament Europejski i Rada.
Komisja proponuje ramy finansowe, w których środki na zobowiązania
określono na poziomie 1,05% DNB, co przekłada się na środki
na płatności na poziomie 1% pochodzące z budżetu UE. Dalsze
potencjalne wydatki nieujęte w WRF w kwocie odpowiadającej 0,02% oraz
wydatki poza budżetem stanowiące 0,04% dają w sumie 1,11%:
obejmuje to środki finansowe zarezerwowane na działania na wypadek
sytuacji kryzysowych i nadzwyczajnych (których nie można przewidzieć,
takich jak np. interwencje humanitarne) oraz wydatki finansowane z wkładów
przekazywanych ad hoc przez państwa członkowskie (np. EFR, w
przypadku którego zasady wnoszenia wkładów różnią się od
zasad stosowanych w przypadku budżetu UE). Proponując takie ramy
finansowe, Komisja starała się odpowiednio wyważyć ambicje
i realne możliwości, zważywszy na okres, w którym będą
się toczyć negocjacje budżetowe. Zgodnie z praktyką przyjętą w
odniesieniu do wieloletnich ram finansowych Komisja wyraża swoją
propozycję w formie przyszłych zobowiązań finansowych.
Przekazuje także szczegóły dotyczące przewidywanego rytmu
płatności, aby zapewnić większą
przewidywalność, która ma szczególne znaczenie w okresie konsolidacji
fiskalnej, wymagającej ścisłej kontroli poziomów
płatności na początku następnego okresu. Komisja postanowiła zaproponować
następujące wieloletnie ramy finansowe na lata 2014-2020: ·
3.
Finansowanie budżetu UE
Potrzeba unowocześnienia ram finansowych
odnosi się nie tylko do priorytetów w zakresie wydatków i ich formy, ale
także do sposobu finansowania budżetu UE, który był coraz
bardziej kwestionowany w ostatnich latach. W Traktacie o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej przywołuje się ponownie pierwotny zamysł, zgodnie z
którym budżet UE finansowany jest w całości z zasobów
własnych. Realna sytuacja jest jednak taka, że obecnie finansowanie
UE opiera się w ponad 85% na zagregowanych danych statystycznych
wyprowadzonych z dochodu narodowego brutto (DNB) i VAT. Są one powszechnie
postrzegane jako krajowe składki, które powinny być minimalizowane
przez państwa członkowskie. Stąd wynika nastawienie niektórych płatników
netto, domagających się „odzyskania swoich pieniędzy”, które
wypacza założenia budżetu UE i podważa nadrzędną
zasadę solidarności, na której opiera się Unia.
Doprowadziło to także do nadmiernego koncentrowania się na
płatnościach i saldach netto oraz sprawiło, że budżet
UE nie odegrał w pełni swojej roli, jaką jest przynoszenie
wartości dodanej UE jako całości. Nadszedł czas, by na powrót
dostosować finansowanie UE do zasad autonomii, przejrzystości i
sprawiedliwości oraz wyposażyć UE w narzędzia
umożliwiające jej osiągnięcie uzgodnionych celów polityki.
Nowy rodzaj zasobów własnych proponuje się nie po to, by
zwiększyć łączny budżet UE, ale po to, by
wyeliminować nastawienie na „odzyskanie swoich pieniędzy” i
zapewnić większą przejrzystość systemu. Nie chodzi
też o nadanie UE niezależności fiskalnej, ale raczej o powrót do
mechanizmów finansowania bardziej zbliżonych do pierwotnych intencji
zapisanych w Traktatach. Dlatego też Komisja przedstawia wniosek, którego
skutkiem byłoby zmniejszenie składek bezpośrednich
przekazywanych z budżetów państw członkowskich. W przeglądzie budżetu[6] Komisja przedstawiła
przykładową listę możliwych sposobów finansowania, które
stopniowo mogłyby zastępować składki krajowe i
eliminować obciążenie dla budżetów krajowych.
Wymieniła także kilka kryteriów, które należy zastosować
przy rozważaniu tych możliwości. Komisja przeprowadziła ich
szczegółową analizę[7]
i postanowiła zaproponować nowy system zasobów własnych oparty
na podatku od transakcji finansowych oraz nowym rodzaju zasobów opartych na
VAT. Budżet UE byłby częściowo finansowany z tych nowych
zasobów własnych i mogłyby one w pełni zastąpić obecny
złożony system zasobów własnych opartych na VAT, który Komisja
proponuje zlikwidować, przy jednoczesnym zmniejszeniu wymiaru zasobów
opartych na DNB. Wniosek Komisji dotyczący decyzji Rady w sprawie nowego
rodzaju zasobów własnych przedstawiono szczegółowo w
towarzyszącym tekście ustawodawczym[8].
W tym kontekście Komisja popiera apel Parlamentu Europejskiego do odbycia
międzyparlamentarnej konferencji z parlamentami narodowymi w celu
omówienia tej kwestii. Z przyczyn wskazanych powyżej Komisja proponuje także znaczne
uproszczenia w celu rozwiązania problemu rabatów i korekt. Próby
zniwelowania różnic między kwotami, jakie państwa
członkowskie wpłacają do budżetu UE, i wpływami
wynikającymi z różnych polityk UE w zakresie wydatków, powodują
zakłócenia w budżecie i utrudniają wnoszenie przez niego
wartości dodanej. Dlatego właśnie Komisja proponuje, zgodnie z
konkluzjami Rady Europejskiej z Fontainebleau w 1984 r., ograniczenie
składek tych państw członkowskich, których obciążenie
budżetowe byłoby w przeciwnym wypadku nadmierne w stosunku do ich
względnej zamożności.
4.
Zasady, na których opiera się budżet UE
Budżet UE różni się od
budżetów krajowych. UE nie finansuje bezpośrednio służby
zdrowia ani edukacji. Nie finansuje też policji ani sił zbrojnych, na
które budżety krajowe muszą przeznaczać środki. Budżet
UE opiera się na założeniach o charakterze ogólnoeuropejskim, a
nie krajowym. Jest stosunkowo niewielki, dzięki czemu umożliwia
koncentrowanie się na tych dziedzinach, w których wydatkowane z niego
środki wnoszą wysoką unijną wartość dodaną[9]. Nie próbujemy finansować
z budżetu UE tego, co państwa członkowskie mogą
sfinansować same. Budżet UE istnieje dlatego, że są
działania, które trzeba sfinansować, aby umożliwić UE
funkcjonowanie, lub też z tego względu, że działania te
można zrealizować bardziej opłacalnie i efektywnie dzięki
wspólnemu finansowaniu z budżetu UE. Budżet UE istnieje po to, by: a) finansować z niego wspólne
polityki, które państwa członkowskie postanowiły realizować
na szczeblu UE (jak np. wspólna polityka rolna); b) dawać wyraz solidarności
między wszystkimi państwami członkowskimi i regionami,
wspierać rozwój najsłabszych regionów, co również pozwala UE
funkcjonować jako jednolita przestrzeń gospodarcza (np. poprzez
politykę spójności); c) finansować działania w
celu dokończenia tworzenia rynku wewnętrznego, których nawet
najbardziej zamożne państwa członkowskie nie mogłyby
sfinansować samodzielnie. Budżet UE umożliwia spojrzenie z
perspektywy ogólnoeuropejskiej, a nie czysto krajowej (np.
umożliwiając finansowanie inwestycji w infrastrukturę o
zasięgu ogólnoeuropejskim). Pomaga on także wyeliminować kosztowne
powielanie działań wynikających z różnych programów
krajowych służących częściowo realizacji tych samych
celów; d) zapewniać efekt synergii i
korzyści skali poprzez ułatwianie współpracy i wspólne
rozwiązania w przypadku kwestii, których państwa członkowskie
nie mogą rozwiązać samodzielnie (np. rozwój badań i
innowacji na światowym poziomie, współpraca w sprawach
wewnętrznych, sprawach dotyczących migracji i w dziedzinie
sprawiedliwości); e) umożliwiać reagowanie na
utrzymujące się lub rodzące się problemy wymagające
wspólnego, ogólnoeuropejskiego podejścia (np. w takich dziedzinach jak
środowisko czy zmiana klimatu, w kwestiach dotyczących pomocy
humanitarnej i zmian demograficznych oraz w dziedzinie kultury). W związku z powyższym,
opracowując następne WRF, Komisja zastosowała zasady, które
wymieniła w przeglądzie budżetu z 2010 r.: ·
skoncentrowanie się na realizacji
najważniejszych priorytetów polityki ·
skoncentrowanie się na wartości dodanej
UE ·
skoncentrowanie się na wpływie i
rezultatach ·
zapewnianie wzajemnych korzyści w całej
Unii Europejskiej. Budżet UE to „polityka wyrażona w
danych liczbowych”. Dlatego też finansowanie musi być dostosowane do
istniejącego otoczenia regulacyjnego i priorytetów przyjętych dla
polityki w odpowiednich dziedzinach. Finansowanie musi przynosić
spodziewane rezultaty – władze publiczne nie mają „prawa” do
otrzymywania środków, by wydatkować je według własnego
uznania – środki unijne, które otrzymują, mają im pomóc
osiągnąć wspólnie uzgodnione cele UE. Z tego powodu programy i
instrumenty uwzględnione w obecnym wniosku dotyczącym WRF
zmodyfikowano, aby zagwarantować, że wynikające z nich
realizacje i skutki będą przyczyniać się do realizacji
najważniejszych priorytetów polityki UE. Następny zestaw programów i
instrumentów finansowych będzie odznaczać się takimi cechami,
jak: ukierunkowanie na rezultaty, stosowanie w większym stopniu
podejścia warunkowego oraz uproszczenie sposobu realizacji: ·
Rezultaty będą
ściśle związane z wdrażaniem strategii „Europa 2020” oraz
osiąganiem wytyczonych w niej celów. Oznacza to skoncentrowanie programów
na ograniczonej liczbie wyeksponowanych priorytetów i działań, które
osiągają masę krytyczną. Należy unikać
fragmentacji i interwencji bez koordynacji. Wszędzie tam, gdzie
będzie to możliwe, istniejące programy zostaną
połączone (na przykład w takich dziedzinach jak sprawy
wewnętrzne, edukacja i kultura) lub zmodyfikowane (badania naukowe i
spójność), aby zapewnić zintegrowane programowanie oraz jeden
zestaw mechanizmów realizacji, sprawozdawczości i kontroli. ·
Uproszczenie: obecne
zasady finansowania zmieniły się nie tylko dlatego, że istnieje
konieczność rozliczania się ze sposobu wydatkowania publicznych
środków, ale także z uwagi na wcześniejsze problemy. Wynikiem
tego jest zróżnicowanie i złożoność, które
utrudniają stosowanie i kontrolę. Ta złożoność
przekłada się na duże obciążenie administracyjne
beneficjentów, a także Komisji i państw członkowskich, co
może wywoływać niezamierzony efekt w postaci zniechęcenia
do udziału i opóźnień w realizacji. Obecnie trwają prace
nad uproszczeniem zarówno przepisów ogólnych (rozporządzenia finansowego),
jak i przepisów sektorowych. ·
Warunkowość:
Aby doprowadzić do koncentrowania się bardziej na rezultatach
niż na nakładach, wypłaty środków w ramach programów i
instrumentów powinny być obwarowanie odpowiednimi warunkami. Jest to
szczególnie istotne, gdy w grę wchodzą duże grupy wydatków, jak
wydatki na politykę spójności i rolnictwo, w przypadku których od
państw członkowskich i beneficjentów będzie się
wymagać wykazania, że otrzymane finansowanie przeznaczone jest na
wspomaganie działań w celu osiągnięcia priorytetów
politycznych UE. Bardziej ogólnie można powiedzieć, że Komisja
zapewni spójność między ogólną polityką
gospodarczą UE i budżetem UE, szczególnie, by uniknąć
takich sytuacji, w których nieodpowiednie polityki makrofiskalne
wpływałyby negatywnie na efektywność unijnego finansowania.
·
Efekt dźwigni w postaci zwiększenia
inwestycji: Poprzez współpracę z sektorem
prywatnym w zakresie innowacyjnych instrumentów finansowych możliwe jest
spotęgowanie wpływu budżetu UE, co umożliwi dokonywanie
większej liczby strategicznych inwestycji, zwiększając tym samym
potencjał wzrostu UE. Doświadczenie zdobyte w trakcie współpracy
w szczególności z grupą Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI),
krajowymi i międzynarodowymi publicznymi instytucjami finansowymi jest
pozytywne, a współpraca będzie kontynuowana w okresie objętym
następnymi WRF. Gwarancje i rozwiązania w zakresie podziału
ryzyka umożliwią sektorowi finansowemu przekazywanie większego
kapitału i udzielanie większych pożyczek innowacyjnym
przedsiębiorstwom lub na realizację projektów infrastrukturalnych. W
ten sposób takie instrumenty finansowe mogą również przyczynić
się do ogólnego rozwoju rynków finansowych w sytuacji pokryzysowej.
5.
Główne nowe elementy
Ambicją Komisji, jeśli chodzi o
następny budżet UE, jest wydatkowanie środków w inny sposób, z
większym naciskiem na rezultaty i wyniki, przy jednoczesnym koncentrowaniu
się na realizacji strategii „Europa 2020” poprzez bardziej rygorystyczne
stosowanie podejścia warunkowego w polityce spójności oraz
ekologizację płatności bezpośrednich dla rolników.
Następny budżet powinien zostać unowocześniony poprzez
przydzielenie zasobów na takie obszary priorytetowe, jak infrastruktura o
zasięgu ogólnoeuropejskim, badania i innowacje, edukacja i kultura,
zabezpieczenie granic zewnętrznych UE oraz priorytety w polityce
działań zewnętrznych, takie jak sąsiedztwo UE. Uwzględnia
się w nim przekrojowe priorytety polityki, takie jak ochrona
środowiska oraz przeciwdziałanie zmianie klimatu, jako integralne
elementy wszystkich głównych instrumentów i interwencji. Pełne
informacje dotyczące prezentowanego podejścia w odniesieniu do
poszczególnych obszarów polityki przedstawione są w towarzyszącej
niniejszemu komunikatowi części II. W następnym rozdziale
omówiono główne zmiany, które zostaną dokonane w głównych
obszarach wydatków.
5.1.
Horyzont 2020: Wspólne ramy strategiczne na rzecz
badań naukowych, innowacji i rozwoju technologicznego
UE stoi przed poważnym problemem luki innowacyjnej[10], którym należy się
zająć, jeśli UE ma konkurować z innymi rozwiniętymi
gospodarkami oraz z wschodzącymi gospodarkami rozwijającymi się.
UE jako całość pozostaje w tyle za Japonią i Stanami
Zjednoczonymi pod względem podstawowych wskaźników, takich jak liczba
zarejestrowanych patentów, liczba eksportowanych produktów wysoko i bardzo
wysoko zaawansowanych technologicznie oraz udział procentowy w PKB
wydatków na badania i rozwój. Badania naukowe i innowacje przyczyniają
się do tworzenia miejsc pracy, podnoszenia poziomu zamożności i
jakości życia. Wprawdzie UE przoduje na świecie w wielu
technologiach, ale zarówno tradycyjni konkurenci, jak i gospodarki
wschodzące stawiają przed nią coraz większe wyzwania.
Wspólne programy umożliwiają połączenie wysiłków w
zakresie badań i osiągnięcie takich rezultatów, jakich
państwa członkowskie nie mogłyby osiągnąć
samodzielnie. Wyzwaniem jest propagowanie wzrostu inwestycji
w badania i rozwój w całej UE, tak by jeden z głównych celów
strategii „Europa 2020” – przeznaczanie 3% PKB na inwestycje – został
osiągnięty. UE musi także poprawić swoje
osiągnięcia, jeśli chodzi o przekształcanie wiedzy naukowej
w opatentowane procesy i produkty do wykorzystania nie tylko w branżach o wysokim
stopniu zaawansowania technologicznego ale, co może mieć nawet
większe znaczenie, w sektorach tradycyjnych. Wymaga to starań ze
strony władz publicznych, sektora prywatnego i środowiska badawczego.
Komisja rozpoczęła gruntowne zmiany w unijnych strukturach
zarządzania badaniami poprzez utworzenie Europejskiej Rady ds. Badań
Naukowych; zmiany te już zaczęły przynosić pozytywne
wyniki. Komisja proponuje, by pójść o krok dalej i
przeorganizować istniejące unijne instrumenty finansowania badań
i innowacji (w szczególności programy ramowe na rzecz badań naukowych
oraz program na rzecz konkurencyjności i innowacji), aby stworzyć
silniejsze powiązanie z określonymi celami polityki oraz
uprościć procedury dotyczące wdrażania. Przyczyni się
to także do zmniejszenia obciążenia administracyjnego beneficjentów. Komisja proponuje, aby finansowanie badań
i innowacji w przyszłości było oparte na trzech głównych
obszarach, które są głęboko zakorzenione w strategii „Europa 2020”: ·
doskonałość bazy naukowej; ·
rozwiązywanie problemów społecznych; ·
tworzenie warunków sprzyjających przejmowaniu
przez przemysł przodującej roli i pobudzanie konkurencyjności. Wspólne ramy strategiczne (które
otrzymają nazwę Horyzont 2020) pozwolą wyeliminować
fragmentaryzację i zapewnią większą spójność,
m.in. z krajowymi programami badawczymi. Będą ściśle
związane z najważniejszymi priorytetami polityk sektorowych w takich
dziedzinach, jak: zdrowie, bezpieczeństwo żywności i gospodarka
ekologiczna, energia i zmiana klimatu. Europejski Instytut Technologii
będzie stanowił część programu Horyzont 2020 i
odgrywał znaczącą rolę w łączeniu trzech boków
trójkąta wiedzy – edukacji, innowacji i badań – poprzez swoje
wspólnoty wiedzy i innowacji. Jednym z elementów nowego podejścia do
finansowania badań naukowych będzie zwiększone wykorzystanie
innowacyjnych instrumentów finansowych, po tym jak pomyślnie wprowadzono w
życie mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka. Komisja proponuje przeznaczyć w latach 2014–2020 kwotę 80 mld EUR na wspólne ramy strategiczne na rzecz badań i innowacji. Uzupełnieniem tego finansowania będą znaczące środki na badania i innowacje z funduszy strukturalnych. Na przykład w latach 2007-2013 około 60 mld EUR wydano na badania i innowacje w różnych regionach Europy, i podobnego poziomu wydatków można się spodziewać w przyszłości.
5.2.
Solidarność i inwestycje na rzecz
trwałego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia
Polityka spójności jest ważnym
wyrazem solidarności z biedniejszymi i słabszymi regionami UE, ale to
także coś więcej. UE jest w stanie podnosić poziom życia
wszystkich swoich obywateli i to należy do jej największych
osiągnięć. Czyni to nie tylko poprzez wspieranie rozwoju i
wzrostu mniej zamożnych państw członkowskich i regionów, lecz
również poprzez rolę, jaką pełni w integracji rynku
wewnętrznego, którego rozmiary sprawiają, że wszystkie
części UE, zarówno bogate, jak i biedne, te duże, i te
małe, zyskują dostęp do rynków i korzyści skali. W czasie
przeprowadzonej przez Komisję oceny wcześniejszych wydatków
znaleziono wiele przykładów na to, jak wnoszą one wartość
dodaną, przyczyniają się do wzrostu i stymulują inwestycje
prowadzące do tworzenia miejsc pracy, do czego mogłyby nie
dojść bez dofinansowania z budżetu UE. Jednakże ocena
wskazała także na pewne rozproszenie i brak priorytetów. W czasie,
gdy środki publiczne są ograniczone, a inwestycje stymulujące
wzrost gospodarczy są potrzebne bardziej niż kiedykolwiek, Komisja
postanowiła zaproponować istotne zmiany w polityce spójności. Polityka spójności ma także
niezwykle duże znaczenie dla osiągnięcia celów strategii „Europa
2020” w całej UE. Komisja proponuje, aby powiązać
politykę spójności w sposób bardziej systematyczny z celami strategii
„Europa 2020”, tak by polityka ta była bardziej ukierunkowana na rezultaty
oraz by zwiększyć efektywność wydatkowania środków na
nią przeznaczonych. Proponuje ponadto wprowadzenie nowej kategorii
regionów – „regionów w fazie przejściowej” – która
zastąpiłaby dotychczasowy system mechanizmów phasing-out i phasing-in.
Kategoria ta będzie obejmować wszystkie regiony, w których PKB na
mieszkańca wynosi od 75% do 90% średniej UE-27. Bezrobocie i utrzymujące się wysokie
wskaźniki ubóstwa zobowiązują do działań na poziomie
UE oraz na poziomie krajowym. Ponieważ Unia stoi przed coraz
większymi wyzwaniami związanymi z niedostatkami w poziomach
umiejętności, słabymi wynikami w zakresie aktywnej polityki
rynku pracy i systemów edukacji, wykluczeniem społecznym grup
zmarginalizowanych i niską mobilnością siły roboczej,
potrzebne są zarówno inicjatywy polityczne, jak i konkretne działania
wspierające. Wiele z tych problemów uległo zaostrzeniu w wyniku
kryzysu finansowego i gospodarczego, tendencji demograficznych i migracyjnych
oraz szybkiego tempa zmian technologicznych. O ile nie zostaną
podjęte efektywne działania w celu rozwiązania tych kwestii,
będą one stanowiły poważne wyzwanie dla spójności
społecznej i konkurencyjności. Niezwykle istotne jest zatem, by
stymulującym wzrost gospodarczy inwestycjom w infrastrukturę,
konkurencyjność regionalną i rozwój przedsiębiorstw
towarzyszyły środki dotyczące polityki rynku pracy, edukacji,
szkolenia, włączenia społecznego, zdolności dostosowawczych
pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców oraz zdolności
administracyjnych. Tutaj właśnie Europejski Fundusz
Społeczny (EFS) ma do odegrania zasadniczą rolę i proponuje
się, by państwa członkowskie zostały zobowiązane do
określenia, w jaki sposób różne instrumenty finansowania
przyczyniałyby się do osiągnięcia głównych celów
strategii „Europa 2020”, m.in. poprzez ustanowienie minimalnych udziałów
EFS we wsparciu z funduszy strukturalnych dla poszczególnych kategorii regionów
(25% dla regionów konwergencji, 40% dla regionów w fazie przejściowej, 52%
dla regionów konkurencyjności, przy założeniu, że Fundusz
Spójności będzie w dalszym ciągu stanowił jedną
trzecią przydziału środków w ramach polityki spójności w
kwalifikujących się państwach członkowskich, oraz z
wyłączeniem współpracy terytorialnej). Zastosowanie tych
udziałów daje minimalny ogólny udział EFS w środkach
budżetowych przydzielonych na politykę spójności w
wysokości 25%, czyli 84 mld EUR. Środki z EFS będą
uzupełniane środkami z szeregu instrumentów zarządzanych
bezpośrednio przez Komisję, takich jak PROGRESS oraz sieć EURES,
w celu wspierania tworzenia miejsc pracy. Europejski Fundusz Dostosowania do
Globalizacji (EFG) jest funduszem elastycznym spoza ram finansowych, z którego
środki przeznacza się na pomoc pracownikom, którzy utracili
pracę w wyniku zmian w światowej strukturze handlu, tak by jak
najszybciej znaleźli inne zatrudnienie. Wysokość potrzebnych
kwot zmienia się z roku na rok i dlatego Komisja proponuje utrzymać
EFG poza ramami finansowymi. EFG może być także wykorzystany na
wspieranie pracowników sektora rolnego, których źródła utrzymania
mogą ucierpieć w wyniku globalizacji. Aby zwiększyć efektywność
wydatków UE, a także zgodnie z podejściem terytorialnym, o którym
mowa w traktacie lizbońskim, Komisja proponuje ustanowienie wspólnych ram
strategicznych dla wszystkich funduszy strukturalnych, aby
przekształcić cele strategii „Europa 2020” w priorytety inwestycyjne.
Ma to tchnąć życie w sformułowany w traktacie
lizbońskim cel dotyczący spójności terytorialnej. Pod
względem operacyjnym Komisja proponuje zawrzeć umowę o
partnerstwie z każdym państwem członkowskim. W umowach tych
zostanie zawarte zobowiązanie partnerów na szczeblu krajowym i regionalnym
do wykorzystania przyznanych środków w celu wdrożenia strategii
„Europa 2020”, stanowiące punkt odniesienia dla oceny postępów w
realizacji zobowiązań. Powinno zatem istnieć silne
powiązanie z krajowymi programami reform oraz programami stabilności
i konwergencji sporządzonymi przez państwa członkowskie, a
także z przyjętymi przez Radę na tej podstawie zaleceniami dla
poszczególnych krajów. Aby nieodpowiednie polityki makrofiskalne nie
wpływały negatywnie na efektywność unijnych wydatków na
politykę spójności, warunki ex ante odnoszące się do
poszczególnych sektorów określone w każdej umowie zostaną
uzupełnione warunkami związanymi z nowym zarządzaniem
gospodarką. W umowach określone zostaną jasne
cele i wskaźniki oraz pewna ograniczona liczba warunków (zarówno warunków
o charakterze ex ante, jak i tych związanych z
osiągnięciem rezultatów, aby zapewnić możliwość
monitorowania). Umowy będą także zawierać zobowiązanie
do corocznego relacjonowania postępów w sprawozdaniach rocznych na temat
polityki spójności. Finansowanie będzie koncentrować się na
ograniczonej liczbie priorytetów: regiony konkurencyjności i regiony w
fazie przejściowej przeznaczałby wszystkie przyznane im środki
budżetowe, z wyjątkiem środków z EFS, przede wszystkim na
efektywność energetyczną, odnawialne źródła energii
oraz konkurencyjność MŚP i innowacyjność, podczas gdy
regiony konwergencji przeznaczałyby przyznane im środki na nieco
szerszą gamę priorytetów (w tym, w razie potrzeby, na tworzenie
zdolności instytucjonalnych). Aby
zmobilizować do osiągania lepszych wyników, zostaną wprowadzone
nowe warunki, które zagwarantować mają ukierunkowanie finansowania
unijnego na rezultaty oraz stworzyć silne bodźce dla państw
członkowskich do działań na rzecz skutecznej realizacji celów
strategii „Europa 2020” poprzez politykę spójności. Warunki
będą obejmować zarówno warunki typu ex ante, które
muszą być spełnione zanim nastąpi wypłata środków
oraz warunki typu ex post, które uzależnią uwolnienie
dodatkowych środków od osiągniętych wyników. Brak postępów w
wypełnianiu tych warunków będzie prowadzić do zawieszenia
wypłaty lub anulowania środków. Warunki
będą oparte na rezultatach i zachętach do wprowadzenia reform
niezbędnych do zapewnienia efektywnego wykorzystania środków
finansowych. Aby zapewnić większe ukierunkowanie na wyniki oraz
osiągnięcie celów strategii „Europa 2020”, 5% budżetu na
politykę spójności zostanie zarezerwowane i przydzielone podczas
przeglądu śródokresowego tym państwom członkowskim i
regionom, które realizując swoje programy osiągnęły
założone w nich cele pośrednie względem celów programu
związanych z celami strategii „Europa 2020”. Cele pośrednie
zostaną określone zgodnie z regulacjami dotyczącymi polityki
spójności. Z doświadczeń ze stosowania obecnych
ram finansowych wynika, że wiele państw członkowskich ma
trudności z absorpcją dużych ilości funduszy UE w
ograniczonym czasie. Opóźnienia w przygotowaniu projektów, zaciąganiu
zobowiązań i dokonywaniu wydatków przyczyniły się do
dużych zaległości w wykorzystaniu środków na koniec
obecnego okresu finansowania. Ponadto sytuacja fiskalna w niektórych
państwach członkowskich sprawia, że uwalnianie środków na
cele współfinansowania krajowego jest utrudnione. W celu poprawy
zdolności absorpcji środków Komisja proponuje szereg kroków: ·
ustalenie na poziomie 2,5% DNB stóp ograniczenia
dla przydziałów środków w ramach polityki spójności; ·
zezwolenie na tymczasowe zwiększenie stopy
współfinansowania o 5 do 10 punktów procentowych, w przypadku gdy
państwo członkowskie otrzymuje wsparcie finansowe zgodnie z art. 136
lub 143 TFUE, zmniejszając tym samym wkład wymagany z budżetów
krajowych w okresie konsolidacji fiskalnej, przy utrzymaniu takiego samego
ogólnego poziomu unijnego finansowania; ·
włączenie pewnych warunków do umów o
partnerstwie dotyczących poprawy zdolności administracyjnych. Komisja
proponuje, aby w następnych WRF skoncentrować największą
część środków dostępnych w ramach polityki
spójności na najbiedniejszych regionach i państwach
członkowskich. Proponuje również pomóc tym regionom, które tracą
status regionu konwergencji, ograniczając zmniejszenie intensywności
pomocy, które nastąpiłoby, gdyby miały one natychmiast
zyskać status regionu konkurencyjności. Komisja proponuje zatem, by
zachowały one dwie trzecie swoich wcześniejszych przydziałów
środków w okresie objętym następnymi WRF. Regiony te wraz z
innymi regionami o podobnym poziomie PKB (między 75 a 90% PKB UE)
stanowiłyby nową kategorię „regionów w fazie przejściowej”. Komisja proponuje przeznaczyć w latach 2014–2020 kwotę 376 mld EUR na wydatki w ramach instrumentów polityki spójności. Kwota ta obejmuje: · 162,6 mld EUR dla regionów konwergencji, · 38,9 mld EUR dla regionów w fazie przejściowej, · 53,1 mld EUR dla regionów konkurencyjności, · 11,7 mld EUR na współpracę terytorialną, · 68,7 mld EUR na Fundusz Spójności, Oraz 40 mld EUR na instrument „Łącząc Europę” (zob. pkt 5.3 poniżej) Środki na Europejski Fundusz Społeczny (przy zastosowaniu formuły 25/40/52 dla poszczególnych kategorii regionów) będą stanowić co najmniej 25% puli środków na politykę spójności, z wyłączeniem środków na instrument „Łącząc Europę”, czyli 84 mld EUR Poza WRF: · 3 mld EUR na Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji · 7 mld EUR na Europejski Fundusz Solidarności
5.3.
Łącząc Europę
Pełne funkcjonowanie jednolitego rynku
zależy od nowoczesnej, wysoce sprawnej infrastruktury
łączącej Europę – szczególnie w takich dziedzinach, jak:
transport, energia oraz technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK). Szacuje się, że w latach 2014-2020
około 200 miliardów EUR jest potrzebne na dokończenie budowy
transeuropejskich sieci energetycznych, 540 mld EUR na inwestycje w rozwój
transeuropejskiej sieci transportowej, a ponad 250 mld EUR na TIK. Wprawdzie
rynek może i powinien zapewnić większą część
niezbędnych inwestycji, należy jednak przeciwdziałać
niedoskonałościom rynku – w celu wypełnienia utrzymujących
się luk, usunięcia wąskich gardeł oraz zapewnienia
odpowiednich połączeń transgranicznych. Jednakże
doświadczenie wskazuje, że inwestycje transgraniczne, wymagające
udziału kilku krajów i zmierzające do wyposażenia jednolitego
rynku w niezbędną infrastrukturę, nigdy nie będą
traktowane w budżetach krajowych wystarczająco priorytetowo. Jest to jeszcze
jeden przykład wartości dodanej, jaką wnosi budżet UE.
Dzięki niemu można zapewnić finansowanie ogólnoeuropejskich
projektów, które łączą centrum i regiony peryferyjne z
korzyścią dla wszystkich. W związku z powyższym Komisja
zdecydowała się zaproponować utworzenie instrumentu
„Łącząc Europę”, aby przyspieszyć rozwój
infrastruktury, której UE potrzebuje. Te stymulujące wzrost gospodarczy
połączenia zapewnią lepszy dostęp do rynku
wewnętrznego i zakończą okres izolacji niektórych „wysp”
gospodarczych. Na przykład te części UE, które nie są
jeszcze przyłączone do głównych sieci elektroenergetycznych i
sieci przesyłowych gazu, są uzależnione, jeżeli chodzi o
bezpieczeństwo dostaw, od inwestycji w innych państwach
członkowskich. Instrument „Łącząc Europę” przyczyni
się także w znacznym stopniu do poprawy bezpieczeństwa
energetycznego, zapewniając w całej Europie dostęp do
różnych źródeł i dostawców z terenu Unii lub spoza niej.
Umożliwi on także wprowadzanie w życie nowej koncepcji
spójności terytorialnej ustanowionej w traktacie lizbońskim.
Dostępność w całej Europie sieci szybkiego przesyłu na
potrzeby TIK oraz usług TIK o zasięgu ogólnoeuropejskim pomoże
także przezwyciężyć fragmentację jednolitego rynku i
ułatwi MŚP poszukiwanie możliwości rozwoju poza ich rynkiem
macierzystym. Z instrumentu „Łącząc
Europę” finansowane będą określone wcześniej
priorytetowe przedsięwzięcia infrastrukturalne w dziedzinie
transportu, energii i technologii informacyjno-komunikacyjnych (zarówno w zakresie
infrastruktury fizycznej jak i informatycznej), których realizacja leży w
interesie UE i które spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju.
Wstępna lista proponowanych przedsięwzięć
infrastrukturalnych (brakujące ogniwa) towarzyszy niniejszemu wnioskowi. Instrument „Łącząc Europę”
będzie zarządzany centralnie i finansowany z przeznaczonego na ten
cel budżetu, a także z wydzielonych kwot przeznaczonych na transport
w ramach Funduszu Spójności. Stopy współfinansowania z budżetu
UE będą wyższe w odniesieniu do inwestycji w regionach konwergencji
niż w przypadku inwestycji w regionach konkurencyjności.
Infrastruktura lokalna i regionalna zostanie przyłączona do
priorytetowej infrastruktury unijnej, łącząc wszystkich
obywateli w całej UE, i może być (współ)finansowana z
funduszy strukturalnych (Fundusz Spójności lub EFRR, w
zależności od sytuacji w poszczególnych państwach
członkowskich/regionach). Ze względu na niedostatek infrastruktury w
nowych państwach członkowskich Komisja postanowiła nie wprowadzać
zasadniczych zmian w przydziale środków na Fundusz Spójności.
Przyczyni się to do stymulowania inwestycji w sektorze transportu w
regionach kwalifikujących się do objęcia pomocą i do
tworzenia połączeń między nimi a resztą UE. Instrument „Łącząc Europę”
oferuje możliwości korzystania z innowacyjnych narzędzi
finansowania w celu przyspieszenia inwestycji i ich zwiększenia w stosunku
do tego, co można by osiągnąć jedynie poprzez finansowanie
ze środków publicznych. Komisja będzie ściśle współpracować
z EBI i innymi publicznymi bankami inwestycyjnymi w celu łączenia
środków na finansowanie tych projektów. W szczególności Komisja
będzie zachęcać do korzystania z unijnych obligacji na
finansowanie projektów[11]
jako środka służącego realizacji tych ważnych
inwestycji. Niektóre z przedsięwzięć
infrastrukturalnych leżących w interesie UE będą
musiały przechodzić przez kraje sąsiadujące i kraje na
etapie przedakcesyjnym. Komisja zaproponuje uproszczone sposoby ich
łączenia i finansowania z wykorzystaniem nowego instrumentu w celu
zapewnienia spójności między instrumentami wewnętrznymi i
zewnętrznymi. Wymaga to stworzenia zintegrowanych zestawów zasad, tak aby
środki finansowe na odnośne projekty mogły być
udostępniane z różnych pozycji w budżecie UE. Komisja proponuje przeznaczyć w latach 2014–2020 kwotę 40 mld EUR na instrument „Łącząc Europę”. Zostanie ona uzupełniona dodatkowymi 10 mld EUR wydzielonymi na powiązane inwestycje transportowe w ramach Funduszu Spójności. Kwota ta obejmuje 9,1 mld EUR dla sektora energetycznego, 31,6 mld EUR na transport (w tym 10 mld EUR w ramach Funduszu Spójności) oraz 9,1 mld EUR na TIK.
5.4.
Wspólna polityka rolna oparta na efektywnym
korzystaniu z zasobów
Wspólna polityka rolna (WPR) jest jedną z
kilku prawdziwie wspólnych polityk UE. Jest opracowana tak, by wspierać
zrównoważony rozwój sektora rolniczego w Europie poprzez zwiększanie
jego konkurencyjności, zapewnianie odpowiedniego zaopatrzenia w
żywność oraz bezpieczeństwa tego zaopatrzenia, ochronę
środowiska i terenów wiejskich, a jednocześnie by zapewniać
odpowiedni poziom życia społeczności wiejskiej. Jako taka
zastępuje ona 27 różnych krajowych polityk rolnych i przynosi
oszczędności budżetom krajowym, ponieważ wsparcie
bezpośrednie dla rolników jest przekazywane za pośrednictwem
budżetu UE bez udziału współfinansowania krajowego. Poprzez proponowane zmiany w finansowaniu WPR
Komisja stara się w pełni włączyć tę
politykę w strategię „Europa 2020”, dążąc
równocześnie do zapewnienia stabilnych poziomów dochodów dla europejskich
rolników. W przyszłości budżet na politykę rolną
będzie wykorzystywany nie tylko na zwiększanie wydajności
produkcji rolnej, zapewnienie odpowiedniego poziomu życia
społeczności wiejskiej, stabilizację rynków, zapewnienie
dostępności dostaw i zagwarantowanie, że produkty rolne
będą trafiać do konsumentów po rozsądnych cenach, ale
także na wspieranie zrównoważonego zarządzania zasobami
naturalnymi i działań w dziedzinie klimatu oraz wspieranie
zrównoważonego rozwoju terytorialnego w całej Europie. Trzy wątki
strategii „Europa 2020” – inteligentny, trwały i sprzyjający
włączeniu społecznemu wzrost gospodarczy – zostaną
wplecione w kolejny etap rozwoju WPR. Zmiany zaproponowane przez Komisję
mają prowadzić do stworzenia bardziej sprawiedliwego i słusznego
systemu wsparcia w całej UE, tak by zarówno polityka rolna, jak i polityka
ochrony środowiska miały udział w kształtowaniu krajobrazu
w sposób zrównoważony oraz by rolnictwo nadal przyczyniało się
do dynamicznego rozwoju gospodarki wiejskiej. Przez lata do WPR włączano
liczne zobowiązania i zadania, które zasadniczo wchodzą w zakres
innych dziedzin polityki. Komisja skorzysta z możliwości, jaką
stwarzają nowe WRF, aby skoncentrować WPR na jej zasadniczych
aspektach oraz pewnych nowych działaniach. Na przykład środki
przeznaczone na bezpieczeństwo żywności zostają
przesunięte do działu 3 budżetu, a pomoc żywnościowa
dla najbardziej potrzebujących będzie w przyszłości
finansowana z działu 1, gdzie lepiej wpisuje się w cel dotyczący
ograniczania ubóstwa określony w strategii „Europa 2020”. Komisja zaproponuje
rozszerzenie zakresu działania Europejskiego Funduszu Dostosowania do
Globalizacji, tak by obejmował on wsparcie dla rolników, których
źródła utrzymania mogą ucierpieć wskutek globalizacji. Podstawowa struktura WPR oparta na dwóch
filarach zostanie utrzymana. Główne zmiany proponowane przez Komisję
są następujące: Ekologizacja płatności
bezpośrednich: aby WPR przyczyniała się
do osiągnięcia celów, jakie UE wyznaczyła sobie w dziedzinie
środowiska i działań w dziedzinie klimatu, wykraczając przy
tym poza wymogi wzajemnej zgodności nałożone
obowiązującymi przepisami, 30% wsparcia bezpośredniego
będzie uzależnione od „ekologizacji”. Oznacza to, że wszyscy
rolnicy muszą zacząć stosować korzystne dla środowiska
metody, które zostaną określone w przepisach i które będą
możliwe do sprawdzenia. Spowoduje to sporą zmianę,
ukierunkowując sektor rolny na rolnictwo bardziej zrównoważone, a
rolnicy otrzymujący płatności będą dostarczać
dobra publiczne swoim współobywatelom. Konwergencja płatności: aby zapewnić bardziej sprawiedliwy rozkład wsparcia
bezpośredniego, w świetle utrzymujących się różnic w
płacach oraz kosztach nakładów, poziom bezpośredniego wsparcia
na hektar będzie stopniowo dostosowywany. Zostanie to
osiągnięte w następujący sposób: w tym okresie wszystkie państwa
członkowskie, w których płatności bezpośrednie wynoszą
mniej niż 90% średniej, zamkną jedną trzecią luki
między ich obecnym poziomem a tym poziomem. Konwergencja ta będzie
finansowana proporcjonalnie przez wszystkie państwa członkowskie, w
których płatności bezpośrednie są wyższe od
średniej UE. Jednocześnie przydział środków na rozwój
obszarów wiejskich zostanie ponownie przeanalizowany na podstawie bardziej
obiektywnych kryteriów i lepiej ukierunkowany na cele polityki. Zapewni to
bardziej sprawiedliwe traktowanie rolników prowadzących taką
samą działalność. Aby WPR umożliwiała
podejmowanie działań w odpowiedzi na wyzwania, które
wiążą się z gospodarczą, społeczną,
środowiskową i geograficzną specyfiką rolnictwa
europejskiego w 21. wieku i skutecznie przyczyniała się do
osiągania celów strategii „Europa 2020”, Komisja zgłosi wnioski w
celu dopuszczenia elastyczności pomiędzy obydwoma filarami. Ograniczenie poziomu płatności
bezpośrednich poprzez ograniczenie podstawowej
warstwy bezpośredniego wsparcia na rzecz dochodów, które duże
gospodarstwa rolne mogą otrzymać, przy uwzględnieniu
korzyści skali dostępnych dla większych podmiotów i
bezpośredniego zatrudnienia, jakie one generują. Komisja proponuje,
aby oszczędności te były wykorzystywane ponownie w ramach
środków przydzielonych w budżecie na rozwój obszarów wiejskich i
były zatrzymywane w ramach krajowych puli tych państw
członkowskich, z których oszczędności te pochodzą. Komisja uważa,
że te nowe elementy można uwzględnić w obecnej
dwu-filarowej strukturze WPR. Na przyszłą WPR będą się
w związku z tym składać: pierwszy filar, który stanie się
bardziej ekologiczny i z którego środki będą rozdzielane w
sposób bardziej sprawiedliwy, oraz filar drugi, bardziej ukierunkowany na
konkurencyjność i innowacyjność, zmianę klimatu oraz
środowisko. Lepsze ukierunkowanie polityki na konkretne cele
powinno prowadzić do bardziej efektywnego wykorzystywania dostępnych
zasobów finansowych. Drugi filar WPR obejmujący rozwój obszarów
wiejskich będzie w dalszym ciągu przyczyniał się do
realizacji określonych krajowych lub regionalnych potrzeb,
odzwierciedlając priorytety UE, i będzie podlegał tym samym
warunkom dotyczącym osiąganych wyników w związku z
realizacją strategii „Europa 2020”, co pozostałe fundusze
strukturalne. W okresie po 2013 r. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich (EFRROW) zostanie włączony do wspólnych ram
strategicznych dla wszystkich funduszy strukturalnych i umów o partnerstwie,
które przewiduje się zawrzeć ze wszystkimi państwami
członkowskimi. Poprzez podkreślanie terytorialnego wymiaru rozwoju
społeczno-gospodarczego oraz połączenie wszystkich
dostępnych funduszy UE w ramach jednej umowy zapewnione zostanie lepsze
wsparcie rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich w przyszłości w
całej UE. Ponadto Komisja
proponuje, aby zrestrukturyzować środki związane z rynkiem,
które wchodzą obecnie w zakres pierwszego filaru WPR. Obecnie przed
rolnictwem europejskim stoją różnorodne wyzwania, w
szczególności związane z koniecznością reagowania na
nieprzewidziane sytuacje lub ułatwienia dostosowań wymaganych
międzynarodowymi umowami handlowymi. Z tych powodów Komisja proponuje
utworzyć dwa instrumenty poza wieloletnimi ramami finansowymi, które
będą podlegać tej samej przyspieszonej procedurze, co rezerwa na
pomoc nadzwyczajną, a mianowicie: mechanizm nadzwyczajny
umożliwiający reagowanie w sytuacjach kryzysowych (np. w przypadku
problemu w zakresie bezpieczeństwa żywności) oraz nowy zakres
działalności Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji. Komisja proponuje przeznaczyć w latach 2014–2020 kwotę 281,8 mld EUR na pierwszy filar wspólnej polityki rolnej oraz 89,9 mld EUR na rozwój obszarów wiejskich. Środki te uzupełnione zostaną dalszą kwotą 15,2 mld EUR: · 4,5 mld EUR na badania i innowacje w zakresie bezpieczeństwa żywności, gospodarki ekologicznej i zrównoważonego rolnictwa (wspólne ramy strategiczne na rzecz badań i innowacji) · 2,2 mld EUR na bezpieczeństwo żywności w dziale 3 · 2,5 mld EUR na wsparcie żywnościowe dla najbardziej potrzebujących w dziale 1 · 3,5 mld EUR w nowej rezerwie na sytuacje kryzysowe w sektorze rolnictwa · do 2,5 mld EUR na Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji
5.5.
Inwestowanie w kapitał ludzki
Cele główne strategii „Europa 2020”
dotyczące objęcia szkolnictwem wyższym większej liczby osób
oraz ograniczenia liczby uczniów przedwcześnie porzucających
naukę nie zostaną osiągnięte bez zwiększenia
inwestycji w kapitał ludzki. Największy wkład finansowy z budżetu
UE w inwestowanie w ludzi pochodzi z Europejskiego Funduszu Społecznego.
Poza zakresem jego działalności istnieją możliwości
zwiększenia wsparcia ze strony UE na rozwój systemu formalnego
kształcenia i szkolenia na wszystkich poziomach (szkoły, szkolnictwo
wyższe, kształcenie/szkolenie zawodowe, kształcenie/szkolenie
dorosłych), jak i działalności w zakresie nieformalnego i
pozaformalnego kształcenia i szkolenia. Jednym z głównych sukcesów
obecnego programu „Uczenie się przez całe życie”, programów
„Erasmus Mundus” oraz „Młodzież” jest rozwój transgranicznej mobilności
edukacyjnej. Aby podnieść poziom umiejętności oraz pomóc w
rozwiązywaniu problemu wysokiego bezrobocia wśród
młodzieży, z jakim boryka się wiele państw
członkowskich, w okresie obowiązywania nowych WRF zintensyfikowane
zostaną działania dofinansowywane obecnie ze środków na program
Leonardo, który umożliwia młodym ludziom kształcenie i szkolenie
się w innym państwie UE, np. odbycie tam wstępnego szkolenia
zawodowego, a także rozwój i wymianę innowacyjnych
rozwiązań w zakresie prowadzonej polityki między państwami
członkowskimi. Obecnie dla osób, które pragną odbyć studia
magisterskie w innym państwie członkowskim, dostępne jest
jedynie niewielkie wsparcie finansowe. Komisja zaproponuje opracowanie, z udziałem
EBI, innowacyjnego programu gwarancji dla mobilnych studentów studiów
magisterskich. Dlatego też Komisja proponuje wzmocnienie programów
wspólnotowych w dziedzinie kształcenia i szkolenia oraz zwiększenie
środków przydzielanych na te działania. Środki unijne na kulturę i
działania związane z mediami służą wspieraniu
wspólnego dziedzictwa kulturowego Europejczyków i przyczyniają się do
zwiększenia obiegu europejskich utworów o charakterze twórczym na terenie
UE i poza jej granicami. Obecne programy odgrywają wyjątkową
rolę w stymulowaniu transgranicznej współpracy, propagując
partnerskie uczenie się oraz podnosząc poziom profesjonalizmu w tych
sektorach. Coraz bardziej znacząca rola sektora kultury i sektora
kreatywnego w gospodarce wpisuje się bardzo dobrze w cele strategii
„Europa 2020”. Jednakże obecna struktura programów i
instrumentów jest rozdrobniona. W ich ramach realizuje się wiele
różnych projektów na małą skalę, a niektóre nie mają
odpowiedniej masy krytycznej, by wywołać długotrwałe skutki.
Zaobserwowano też pokrywanie się pewnych działań –
doprowadziło to do zwiększenia kosztów zarządzania i
spowodowało pewną dezorientację potencjalnych wnioskodawców. Komisja proponuje zatem zracjonalizowanie i
uproszczenie obecnej struktury, opowiadając się za stworzeniem
jednego, zintegrowanego programu na rzecz kształcenia, szkolenia i
młodzieży. Nacisk zostanie położony na rozwijanie
umiejętności i mobilności kapitału ludzkiego. Z tych samych
powodów synergia obejmie także programy dotyczące kultury. Procedury wnioskowania oraz monitorowanie i
ocena projektów zostaną uproszczone, m.in. poprzez zarządzanie
projektami przez agencje krajowe. Komisja proponuje przeznaczyć w latach 2014-2020 kwotę 15,2 mld EUR na wydatki w dziedzinie kształcenia i szkolenia oraz 1,6 mld EUR na wydatki w dziedzinie kultury. Uzupełnieniem tych środków będzie znaczące wsparcie środkami na kształcenie i szkolenie z funduszy strukturalnych. Na przykład w latach 2007-2013 około 72,5 mld EUR wydano na kształcenie i szkolenie w różnych regionach Europy, i podobnego poziomu wydatków można się spodziewać w przyszłości.
5.6.
Działania w odpowiedzi na wyzwania
wynikające z migracji
Polityki
w dziedzinie spraw wewnętrznych, obejmujące bezpieczeństwo,
migrację i zarządzanie granicami zewnętrznymi, zyskiwały
stopniowo na znaczeniu w ostatnich latach. Jest to także jedna z dziedzin,
w których nastąpiły ważne zmiany wynikające z traktatu
lizbońskiego. Ich znaczenie potwierdzono w programie sztokholmskim[12] oraz przyjętym w celu
jego realizacji planie działania[13].
Celem najwyższej wagi jest utworzenie obszaru bez granic
wewnętrznych, na który obywatele UE i obywatele krajów trzecich uprawnieni
do wjazdu i pobytu mogą wjechać, i w ramach którego mogą
przemieszczać się, mieszkać i pracować, będąc pewnymi,
że ich prawa są w pełni przestrzegane i że mają
zapewnione bezpieczeństwo. Jednocześnie zaobserwowano wzrost obaw
społeczeństwa co do nielegalnej imigracji i integracji.
Perspektywiczna polityka w obszarze legalnej imigracji i polityka integracji
mają ogromne znaczenie dla zwiększenia konkurencyjności Unii i
spójności społecznej, wzbogacenia naszych społeczeństw i
tworzenia szans dla wszystkich. Priorytetem jest nadal ukończenie procesu
tworzenia bezpieczniejszego i wydajniejszego wspólnego europejskiego systemu
azylowego, który będzie odzwierciedlał pielęgnowane przez nas
wartości. Ogólnie rzecz biorąc, jest to dziedzina, w której
mobilizacja środków z budżetu UE przynosi oczywistą
wartość dodaną. Komisja proponuje, aby w następnych
wieloletnich ramach finansowych uproszczona została struktura instrumentów
wydatkowania środków poprzez zmniejszenie liczby programów do struktury
opartej na dwóch filarach – utworzonego funduszu migracyjno-azylowego oraz
funduszu na rzecz bezpieczeństwa wewnętrznego. Oba fundusze
będą miały wymiar zewnętrzny, zapewniając ciągłość
finansowania działań, które będą rozpoczynać się
w UE, a kontynuowane będą w krajach trzecich, np. przesiedlenia
uchodźców, readmisja i regionalne programy ochrony. Komisja przewiduje
również odejście od programowania rocznego na rzecz programowania
wieloletniego, co zmniejszy nakład pracy dla Komisji, państw
członkowskich i beneficjentów końcowych. Traktat lizboński przewiduje
współpracę na szczeblu UE w zwalczaniu siatek przestępczych,
handlu ludźmi i przemytu broni i narkotyków, a także w dziedzinie
ochrony ludności w celu zapewnienia lepszej ochrony osób i środowiska
w przypadku poważnych klęsk żywiołowych lub katastrof
spowodowanych przez człowieka. Wzrost liczby katastrof, w wyniku których
cierpią europejscy obywatele, wymaga bardziej systematycznych
działań na szczeblu europejskim. Dlatego też Komisja proponuje
zwiększenie skuteczności i spójności oraz większe
wyeksponowanie działań UE w zakresie reagowania na wypadek katastrof. Komisja proponuje przeznaczyć w latach 2014-2020 kwotę 8,2 mld EUR na wydatki w dziedzinie spraw wewnętrznych oraz 455 mln EUR na ochronę ludności i Europejski Potencjał Reagowania Kryzysowego.
5.7.
UE jako partner na arenie międzynarodowej
Wydarzenia,
które mają miejsce poza granicami UE mogą mieć wpływ i
bezpośrednio wpływają na dobrobyt i bezpieczeństwo
obywateli UE. W związku z tym aktywne angażowanie się w
działania kształtujące świat wokół nas, m.in. poprzez
wykorzystanie instrumentów finansowych, leży w interesie UE. Traktat
lizboński otwiera UE nowe możliwości w stosunkach z resztą
świata. Utworzenie stanowiska wysokiego przedstawiciela, który jest
również wiceprzewodniczącym Komisji, wyposażonego w silne
uprawnienia koordynacyjne, wynika z tego, że pragniemy prezentować
jednolite stanowisko i skutecznie działać w stosunkach z partnerami
międzynarodowymi, w oparciu o zasady demokracji, praworządności,
poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, godności
ludzkiej, równości i solidarności oraz zasad Karty Narodów Zjednoczonych
i prawa międzynarodowego. UE będzie w dalszym ciągu
propagować prawa człowieka, demokrację i
praworządność poza swoimi granicami oraz bronić tych
wartości. Jest to istotny aspekt działań zewnętrznych UE,
jeśli chodzi o obronę jej wartości. Innym kluczowym
priorytetem jest przestrzeganie formalnego zobowiązania, jakie
przyjęła na siebie UE, do przeznaczenia 0,7% produktu narodowego
brutto (PNB) na rozwój krajów zamorskich poprzez utrzymanie udziału
budżetu UE we wspólnych wysiłkach podejmowanych przez UE jako
całość do 2015 r., co stanowi zdecydowany krok na drodze do
osiągnięcia milenijnych celów rozwoju. W ramach Instrumentu
Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI) zostanie utworzony
instrument o zasięgu ogólnoafrykańskim, z którego wspierać
się będzie wdrażanie wspólnej strategii Afryka-Europa,
koncentrując się na wyraźnej wartości dodanej
działań o zasięgu transregionalnym i kontynentalnym. Będzie
on wystarczająco elastyczny, aby uwzględnić wkłady
państw członkowskich UE, państw afrykańskich, instytucji
finansowych i sektora prywatnego. Ponadto Instrument Finansowania
Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI) będzie ukierunkowany przede
wszystkim na eliminowanie ubóstwa i osiąganie milenijnych celów rozwoju w
odnośnych regionach świata. Wkład ze
strony UE powinien być dostosowany do indywidualnych sytuacji. W gronie
naszych partnerów są różne kraje, począwszy od gospodarek
rozwiniętych po kraje najsłabiej rozwinięte, potrzebujące
specyficznej pomocy ze strony UE. Zgodnie z ostatnim komunikatem w sprawie europejskiej
polityki sąsiedztwa[14],
UE zobowiązała się w perspektywie długoterminowej do
stworzenia obszaru stabilności, dobrobytu i demokracji w swoim
sąsiedztwie. Historyczne zmiany, do jakich dochodzi w świecie
arabskim, także wymagają kontynuowania inwestycji w celu wspierania
transformacji, która wyraźnie leży w naszym i ich interesie. UE
zintensyfikuje swoje działania w zakresie zapobiegania kryzysom, aby
utrzymać pokój i umacniać bezpieczeństwo międzynarodowe. Nasze instrumenty
mogą również ułatwić UE współdziałanie z krajami
trzecimi w kwestiach o znaczeniu globalnym, takich jak zmiana klimatu, ochrona
środowiska, nielegalna migracja czy brak stabilności w pewnych
regionach, i pozwolą UE szybko i skutecznie reagować na wypadek
klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka
na całym świecie. UE jest zobowiązana do nakładów
finansowych w ramach wypełniania swoich zobowiązań
międzynarodowych w zakresie zmiany klimatu i różnorodności
biologicznej. Istotna racjonalizacja instrumentów miała miejsca w 2003 r.
i zaczęła skutkować lepszymi wynikami. Komisja nie uważa,
by struktura prawna wymagała kolejnych istotnych zmian w kontekście
następnych WRF, chociaż proponuje się pewne ulepszenia, a
działania inwestycyjne w ujęciu ogólnym są intensyfikowane. W celu
odzwierciedlenia zmian zachodzących na arenie międzynarodowej Komisja
proponuje, aby zmodyfikować ukierunkowanie finansowania programów w
krajach uprzemysłowionych i wschodzących i zamiast tego utworzyć
nowy instrument partnerstwa w celu wspierania naszych interesów gospodarczych w
innych częściach świata. Zwiększy to możliwości
przedsiębiorstw z UE poprzez promocję handlu i zbliżenie
przepisów w tych przypadkach, w których finansowanie może przyczynić
się do umocnienia stosunków gospodarczych UE z krajami na całym
świecie. Dzięki temu europejskie przedsiębiorstwa będą
mogły skorzystać na przemianach gospodarczych, które zachodzą w
wielu częściach świata i tworzą niespotykane
możliwości w sytuacji bardzo ostrej konkurencji. Pomoc humanitarna
UE zyskała w traktacie z Lizbony status oddzielnej polityki w obszarze
działań zewnętrznych UE, wnosząc wysoką
wartość dodaną. Spójne, komplementarne i skoordynowane
podejście UE do niesienia pomocy humanitarnej zapewnia efektywne
wykorzystanie ograniczonych zasobów przy podejmowaniu działań w celu
zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb oraz wpisuje się w
dążenie do zwiększenia skuteczności międzynarodowych
działań humanitarnych. Wzrost liczby klęsk żywiołowych
oraz katastrof spowodowanych przez człowieka oraz coraz poważniejsze
skutki gospodarcze takich wydarzeń wymagają systematycznego
działania na poziomie europejskim w celu poprawy gotowości i
zwiększenia zdolności do reagowania, zarówno w UE, jak i poza
nią. Komisja proponuje, aby działania w ramach reagowania na sytuacje
kryzysowe, zapobiegania kryzysom i zarządzania kryzysowego były
realizowane przy użyciu Instrumentu Pomocy Humanitarnej, a mechanizm
ochrony ludności był wykorzystywany w wypadku klęsk
żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka, które
będą w dalszym ciągu występować, w miarę jak
efekty zmiany klimatu będą stawać się odczuwalne. Komisja jest zdania, że instrumenty
finansowania stosowany w niektórych obszarach polityki wewnętrznej, jak
np. kształcenie i migracja, powinien również być wykorzystywany
do wsparcia działań w państwach trzecich, ze względu na
oczywiste korzyści wynikające z racjonalizacji i uproszczenia
podejścia. Komisja proponuje przeznaczyć w latach 2014–2020 kwotę 70 mld EUR na instrumenty działań zewnętrznych. Oraz poza WRF: · Europejski Fundusz Rozwoju (kraje AKP) – 30 mld EUR · Europejski Fundusz Rozwoju (kraje i terytoria zamorskie) – 321 mln EUR · Fundusz na rzecz Klimatu i Różnorodności Biologicznej na Świecie · rezerwa na pomoc nadzwyczajną w wysokości 2,5 mld EUR
5.8.
Pozycje o szczególnym statusie
Istnieją różne rodzaje
działań w zakresie finansowania, które są przeprowadzane w
imieniu UE lub w ramach polityk UE. Z kilku powodów niektóre działania
są finansowane przy użyciu innego klucza budżetowego lub tylko
przez niektóre państwa członkowskie. W niniejszym wniosku dotyczącym
WRF Komisja zwraca także uwagę na kilka propozycji dotyczących
wydatków o szczególnym statusie.
5.8.1.
Europejski Fundusz Rozwoju
Z Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR)
finansuje się pomoc rozwojową dla rozwijających się krajów
partnerskich UE. Tradycyjnie jest on finansowany ze środków spoza
budżetu UE, co ma odzwierciedlać szczególne stosunki, jakie niektóre
państwa członkowskie utrzymują z różnymi
częściami świata ze względów historycznych. Komisja
uważa, że w obecnej sytuacji, zważywszy że umowa z Kotonu
(na podstawie której EFR zapewnia wsparcie krajom AKP) ma wygasnąć w 2020
r., warunki włączenia EFR w pełni do budżetu nie są
jeszcze spełnione. Aby jednak stworzyć możliwość
przyszłego włączenia go do budżetu, Komisja rozważy,
czy nie zaproponować dostosowania klucza określania wkładów do
EFR do klucza używanego w przypadku budżetu UE. Przyczyni się to
do wyeksponowania kwot bezwzględnych, jakie przekazywane są na pomoc
rozwojową. Proponuje się także poprawę nadzoru
demokratycznego nad EFR poprzez dostosowanie zasad tego nadzoru do zasad
stosowanych w przypadku DCI, z uwzględnieniem szczególnych cech tego
instrumentu.
5.8.2.
Projekty na dużą skalę
Doświadczenia z ostatnich lat
wskazują, że projekty na dużą skalę leżące w
interesie UE są zwykle nieproporcjonalnie kosztowne w stosunku do
niewielkiego budżetu UE. Ponieważ, ze względu na specyfikę
tych projektów, przy ich realizacji często przekracza się pierwotny
kosztorys, późniejsze zapotrzebowanie na dodatkowe środki sprawia,
że przesuwa się na nie środki przeznaczone pierwotnie na inne
priorytetowe potrzeby. Nie jest to rozwiązanie na stałe i w
związku z tym Komisja postanowiła przedstawić alternatywne
propozycje dotyczące przyszłego finansowania projektów naukowych na
dużą skalę, wprowadzając rozróżnienie na Galileo i
inne projekty. UE jest jedynym właścicielem
projektu Galileo i w ramach niniejszego pakietu proponuje się odpowiedni
budżet na zaspokojenie potrzeb związanych z jego realizacją w
przyszłości. Trzeba będzie dokonywać nieustannych
starań, aby utrzymywać koszty pod kontrolą. Zostanie to
zapewnione w rozporządzeniu ustanawiającym WRF. Faza pełnego
rozmieszczenia i faza operacyjna projektu powinny zostać
osiągnięte na początku okresu obowiązywania następnych
ram finansowych, na którym to etapie należy rozważyć nowe zasady
zarządzania w dłuższej perspektywie. W przypadku takich projektów jak ITER i GMES,
gdzie koszty są zbyt wysokie lub zostają przekroczone w zbyt
dużym zakresie, by mógł je ponosić wyłącznie
budżet UE, Komisja proponuje, by po 2013 r. były one finansowane poza
WRF. Umożliwi to UE wypełnianie w dalszym ciągu swoich
zobowiązań międzynarodowych.
6.
Instrumenty i wdrożenie
6.1.
Uproszczenia w celu lepszej realizacji celów
Procedury wdrażania oraz wymogi
dotyczące kontroli programów UE muszą być skuteczne, jeśli
chodzi o zapewnienie rozliczalności, ale muszą także być
racjonalne pod względem kosztów. Zmiany na przestrzeni lat
doprowadziły do powstania systemu, który jest obecnie powszechnie uznawany
za zbyt skomplikowany i często zniechęca do uczestnictwa lub
opóźnia realizację. W związku z tym Komisja postanowiła
zaproponować radykalne uproszczenie w całych przyszłych WRF. W
tym kontekście istotne jest, by w przyszłych podstawach prawnych
wszystkich programów sektorowych wyważono odpowiednio cele polityki,
środki realizacji oraz koszty administracji i kontroli. W
szczególności warunki umożliwiające osiągnięcie celów
polityki zostaną określone w sposób racjonalny pod względem
kosztów, przy jednoczesnym zapewnieniu jasnych warunków kwalifikowalności,
rozliczalności oraz odpowiedniego poziomu kontroli, który ogranicza ryzyko
błędów i narażenie na nadużycia finansowe do
rozsądnego poziomu przy rozsądnych kosztach. Każde znaczące uproszczenie sposobu
korzystania ze środków finansowych UE będzie wymagało połączonych
wysiłków wszystkich instytucji zarówno przy przeglądzie ogólnych
zasad zawartych w rozporządzeniu finansowym, jak i przepisów sektorowych,
które są w przygotowaniu. Wysiłki zmierzające do wprowadzenia
uproszczeń na szczeblu UE nie przyniosą jednak pełnego efektu,
jeżeli nie będą im towarzyszyć równoległe wysiłki
na szczeblu krajowym, na przykład w obszarze zarządzania dzielonego.
Komisja wyda komunikat poświęcony tej kwestii pod koniec 2011 r., po
przedstawieniu wszystkich swoich wniosków sektorowych.
6.1.1.
Zmniejszenie liczby programów
Pierwszym sposobem na osiągnięcie
tego celu jest zmniejszenie liczby oddzielnych programów i instrumentów; wiele
celów polityki można osiągnąć bez niepotrzebnego
mnożenia liczby instrumentów służących ich realizacji i bez
ogromnych różnic w zasadach zarządzaniach odnoszących do
poszczególnych programów. Złożone programy, które nie przyniosły
pomyślnych efektów, zostaną uproszczone, by nadać im bardziej
efektywną formę, lub zaniechane. Takie podejście proponuje
się w niektórych obszarach, jak gospodarka morska i rybołówstwo,
sprawiedliwość i prawa podstawowe, sprawy wewnętrzne, edukacja i
kultura.
6.1.2.
Objęcie różnych instrumentów jednymi
ramami
Innym sposobem uproszczenia zarządzania
programami jest osadzenie ich w jednych ramach opartych na wspólnych zasadach,
ograniczając liczbę wyjątków lub szczególnych przypadków do
minimum. Na przykład: ·
Komisja proponuje, aby skonsolidować trzy
główne źródła finansowania badań naukowych i innowacji
(obecny 7. program ramowy, obecna część programu na rzecz
konkurencyjności i innowacji dotycząca innowacji oraz Europejski
Instytut Innowacji i Technologii (EIT)) w jedne wspólne ramy strategiczne na
rzecz badań i innowacji (CSF). ·
W przypadku funduszy podlegających
zarządzaniu dzielonemu – EFRR, EFS, Fundusz Spójności, Europejski
Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz przyszły europejski
fundusz na rzecz gospodarki morskiej i rybołówstwa – wspólne ramy
strategiczne zastąpią obecne podejście polegające na
ustalaniu odrębnych zestawów wytycznych strategicznych w odniesieniu do
poszczególnych instrumentów.
6.1.3.
Powierzanie zadań agencjom zewnętrznym
Komisja proponuje również skorzystanie z
możliwości częstszego powierzania zadań istniejącym
agencjom wykonawczym. Jak potwierdził Trybunał Obrachunkowy, agencje
te świadczą lepszej jakości usługi i przyczyniają
się do eksponowania roli UE. Ta możliwość ma szczególne
znaczenie dla kontynuacji bieżących mniejszych programów, których
realizacja nie została jeszcze powierzona agencjom zewnętrznym i z którymi
wiąże się masa krytyczna jednorodnych lub znormalizowanych
operacji, co pozwoli osiągnąć korzyści skali. Nie oznacza
to tworzenia nowych agencji wykonawczych, ale przegląd zakresów
działania istniejących agencji, jeśli będzie to konieczne.
Podejście to zastosowano na przykład w propozycjach dotyczących
programów poświęconych kształceniu i kulturze.
6.1.4.
Uwzględnianie priorytetów w szerszym zakresie
polityk
Optymalne osiągnięcie celów w
niektórych obszarach polityki – takich jak działania w dziedzinie klimatu,
środowisko, polityka konsumencka, zdrowie i prawa podstawowe – zależy
od uwzględnienia priorytetów w szeregu instrumentów w innych obszarach
polityki. Na przykład cele działań w dziedzinie klimatu i
środowiska powinny znaleźć odzwierciedlenie w odpowiednich
instrumentach, tak by przyczyniały się do rozwoju niskoemisyjnej
gospodarki odpornej na zmiany klimatu i opartej na efektywnym korzystaniu z
zasobów. Gospodarka taka zwiększy konkurencyjność Europy,
doprowadzi do powstania większej liczby bardziej ekologicznych miejsc
pracy i zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego z korzyściami
dla zdrowia. W dziedzinie współpracy rozwojowej takie zagadnienia jak
klimat i środowisko, a szczególnie różnorodność
biologiczna, zostaną uwzględnione we wszystkich stosownych
programach. W związku z tym stosowna
część budżetu UE zwiększy się w wyniku efektywnego
uwzględnienia priorytetów we wszystkich najważniejszych dziedzinach
polityki UE (takich jak spójność, badania naukowe i innowacje,
rolnictwo i współpraca zewnętrzna). Ponieważ to samo
działanie może i powinno służyć osiąganiu
różnych celów równocześnie, uwzględnianie priorytetów przyczyni
się do propagowania synergii wynikającej z wykorzystania środków
finansowych na różne priorytety i doprowadzi do zwiększenia spójności
i bardziej oszczędnego wydatkowania środków.
6.1.5.
Bardziej efektywna administracja
Wydatki administracyjne stanowią obecnie 5,7%
obecnych wydatków. Z tego budżetu finansuje się wszystkie instytucje
Unii Europejskiej – Parlament Europejski (20 %), Radę Europejską i
Radę (7 %), Komisję (40 %) oraz pozostałe mniejsze instytucje i
organy (15 %). Ze swojej strony Komisja dołożyła znacznych
starań w ciągu ostatnich dziesięciu lat, aby zreformować
zarządzanie swoimi zasobami ludzkimi i środkami budżetowymi oraz
zapewnić bardziej efektywne ich wykorzystanie. Sama reforma z 2004 r.
przyniosła oszczędności w wysokości 3 mld EUR od 2004 r., a
w miarę postępu przyniesie dalsze 5 mld EUR oszczędności do
2020 r. W ramach swojego nieustającego zaangażowania w ograniczanie
kosztów administrowania politykami UE Komisja działa w oparciu o
zasadę „zerowego wzrostu” w zakresie zasobów ludzkich od 2007 r. Komisja proponuje jeszcze bardziej
uprościć i zracjonalizować administrację instytucji,
agencji i organów UE, tak by stała się ona nowoczesną,
efektywną i dynamiczną organizacją, zgodnie z celami strategii
„Europa 2020”. Świadoma presji na budżety państw
członkowskich i uwzględniając ograniczenia krajowych publicznych
wydatków administracyjnych, Komisja dokonała przeglądu wydatków
administracyjnych wszystkich instytucji w celu określenia dalszych
źródeł zwiększenia efektywności i obniżenia kosztów.
Postanowiła zaproponować w ramach kolejnych WRF zmniejszenie poziomu
zatrudnienia w każdej instytucji/służbie, agencji i innym organie
o 5%. Wraz z innymi środkami służącymi zwiększeniu
efektywności pomoże to utrzymać udział wydatków na pokrycie
kosztów administracyjnych w następnych WRF na minimalnym poziomie. Nie czekając do 2014 r., kiedy to
zaczną obowiązywać następne WRF, Komisja postanowiła
zaproponować szereg zmian w regulaminie pracowniczym mającym
zastosowanie do urzędników służby cywilnej w instytucjach UE.
Obejmują one nową metodę obliczania dostosowania
wynagrodzeń, zwiększenie liczby godzin pracy (z 37,5 do 40 godzin
tygodniowo) bez kompensacyjnych dostosowań wynagrodzeń,
podwyższenie wieku emerytalnego oraz unowocześnienie pewnych
nieaktualnych już zasad zgodnie z podobnymi tendencjami w administracjach
państw członkowskich. Komisja przygotowuje projekt
rozporządzenia, które najpierw zostanie omówione z przedstawicielami
personelu w ramach normalnego procesu dialogu społecznego, a
następnie zostanie formalnie przedstawione Parlamentowi Europejskiemu i
Radzie do jak najszybszego przyjęcia.
7.
Czas obowiązywania, struktury i elastyczność
wieloletnich ram finansowych
Biorąc pod uwagę stanowisko
Parlamentu Europejskiego, Komisja postanowiła zaproponować kolejne
WRF na siedem lat. Wzmocni to ich powiązanie w czasie z
osiągnięciem celów strategii „Europa 2020”. W 2016 r. Komisja przedstawi
ocenę wdrażania ram finansowych, której w razie konieczności
będą towarzyszyć stosowne wnioski. Komisja proponuje, aby nazwy
działów stosowane w ramach na lata 2007 – 2013 zostały
przeformułowane tak, by odzwierciedlały cele strategii „Europa 2020”.
Komisja zgadza się z Parlamentem
Europejskim, że większa elastyczność w ramach działów
i między nimi jest konieczna, aby umożliwić Unii Europejskiej
stawienie czoła nowym wyzwaniom i aby ułatwić proces decyzyjny w
instytucjach. W związku z tym Komisja proponuje pozostawienie pięciu
instrumentów poza zakresem ram finansowych (rezerwy na pomoc nadzwyczajną,
Instrumentu Elastyczności, Funduszu Solidarności i Europejskiego
Funduszu Dostosowania do Globalizacji, a także nowego instrumentu
reagowania na sytuacje kryzysowe w rolnictwie) oraz pewne dodatkowe zmiany,
które przedstawiono w towarzyszących wnioskach dotyczących
rozporządzenia w sprawie WRF oraz nowego porozumienia
międzyinstytucjonalnego o współpracy w sprawach budżetowych i w
sprawie należytego zarządzania finansami. Ponadto, w przyszłych
podstawach prawnych odnoszących się do poszczególnych instrumentów,
Komisja zaproponuje korzystanie w szerszym zakresie z aktów delegowanych, aby
umożliwić większą elastyczność w kierowaniu
polityką w poszczególnych dziedzinach w okresie finansowania przy
poszanowaniu prerogatyw obu organów władzy ustawodawczej. Z drugiej strony, przy zarządzaniu
programami należy w większym zakresie uwzględniać
potrzebę bardziej rygorystycznego planowania przyszłych wydatków oraz
unikać nadmiernego narastania zaległości w postaci
przyszłych płatności. Komisja zaproponuje w związku z tym
środki w celu zapewniania bardziej surowych reguł planowania
finansowego oraz zarządzania programami finansowanymi przez UE, w
szczególności w ramach funduszy strukturalnych, biorąc także pod
uwagę obowiązki państw członkowskich w zakresie
zarządzania tymi środkami.
8.
Wnioski
Komisja proponuje w towarzyszących
tekstach prawnych rozporządzenie w sprawie przyjęcia nowych
wieloletnich ram finansowych, porozumienie międzyinstytucjonalne w
sprawach budżetowych i w sprawie należytego zarządzania
finansami oraz wniosek dotyczący decyzji w sprawie zasobów własnych
(wraz z odpowiednimi aktami wykonawczymi). W nadchodzących miesiącach przed
końcem 2011 r. podejście nakreślone w niniejszym komunikacie
zostanie szczegółowo określone we wnioskach ustawodawczych
dotyczących programów wydatków i instrumentów w poszczególnych obszarach
polityki. Wzywa się Parlament Europejski i
Radę do zatwierdzenia kierunków działania wyznaczonych w niniejszym
komunikacie oraz do podjęcia niezbędnych kroków w procesie negocjacji
w celu zapewnienia przyjęcia stosownych aktów ustawodawczych, w tym
programów i instrumentów dotyczących wydatków sektorowych, we właściwym
czasie, by umożliwić sprawne wdrożenie nowych wieloletnich ram
finansowych z dniem 1 stycznia 2014 r. Komisja zaproponuje niezbędne
zmiany w tych ramach, jeżeli, zgodnie z przewidywaniami, Republika
Chorwacji dołączy do grona państw członkowskich Unii
Europejskiej przed rozpoczęciem okresu obowiązywania nowych
wieloletnich ram finansowych. [1] Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 czerwca 2011
r. w sprawie inwestowania w przyszłość: nowe wieloletnie ramy
finansowe (WRF) na rzecz Europy konkurencyjnej, zrównoważonej i sprzyjającej
integracji społecznej. [2] Zob. np. szczegółowe informacje w języku
angielskim na temat procesu konsultacji przed przyjęciem przeglądu
budżetu UE, http://ec.europa.eu/budget/reform/issues/read_en.htm [3] Szczegółowe informacje na temat przeprowadzonej
przez Komisję oceny wydatków dokonywanych na podstawie WRF na lata 2007-2013
oraz analizy wpływu obecnych wniosków znajdują się w
towarzyszącym dokumencie roboczym służb Komisji SEC (2011) 868. [4] Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 czerwca 2011
r. w sprawie inwestowania w przyszłość: nowe wieloletnie ramy
finansowe (WRF) na rzecz Europy konkurencyjnej, zrównoważonej i
sprzyjającej integracji społecznej. [5] Konkluzje Rady Europejskiej z dnia 29 października 2010
r. [6] COM (2010) 700. [7] Szczegółowe informacje można znaleźć
w towarzyszącym dokumencie roboczym służb Komisji SEC (2011) 876. [8] COM (2011) 510. [9] Przykłady wartości dodanej wydatków unijnych
można znaleźć w towarzyszącym dokumencie roboczym
służb Komisji SEC (2011) 867. [10] Zob. Sprawozdanie na temat konkurencyjności Unii
innowacji z 2011 r., SEC (2011) 739. [11] Dalsze szczegółowe informacje można
znaleźć w towarzyszącym dokumencie roboczym służb
Komisji SEC (2011) 868. [12] Dokument Rady 17024/09. [13] COM (2010) 171. [14] COM (2011) 303