EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52005DC0107
State aid action plan - Less and better targeted state aid : a roadmap for state aid reform 2005-2009 (Consultation document) {SEC(2005) 795}
Plan działań w zakresie pomocy państwa - Gorzej i lepiej ukierunkowana pomoc państwa: mapa drogowa reformy pomocy państwa na lata 2005 – 2009 (Dokument konsultacyjny) {SEC(200) 795 }
Plan działań w zakresie pomocy państwa - Gorzej i lepiej ukierunkowana pomoc państwa: mapa drogowa reformy pomocy państwa na lata 2005 – 2009 (Dokument konsultacyjny) {SEC(200) 795 }
/* COM/2005/0107 końcowy */
[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH | Bruksela, dnia 7.6.2005 COM(2005) 107 końcowy PLAN DZIAŁAŃ W ZAKRESIE POMOCY PAŃSTWA Gorzej i lepiej ukierunkowana pomoc państwa: mapa drogowa reformy pomocy państwa na lata 2005 – 2009 (Dokument konsultacyjny) (przedstawiona przez Komisję) {SEC(200) 795 } 1. Zmodernizowana polityka pomocy państwa w kontekście strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia 3 1.1. Racjonalne przesłanki dla polityki pomocy państwa: dlaczego UE potrzebuje polityki pomocy państwa? 3 1.2. Nowe wyzwania stojące przed wspólnotową polityką pomocy państwa 5 1.3. Jak sprostać nowym wyzwaniom? 5 2. II Priorytety 8 2.1. Ukierunkowanie na innowację oraz badania i rozwój w celu umacniania społeczeństwa opartego na wiedzy 8 2.2. Tworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju przedsiębiorczości 9 2.3. Inwestowanie w kapitał ludzki 10 2.4. Wysokiej jakości usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym 10 2.5. Lepsze traktowanie priorytetowe w wyniku uproszczeń i konsolidacji 11 2.6. Ukierunkowana polityka pomocy regionalnej 11 2.7. Wspieranie zrównoważonej przyszłości środowiska 12 2.8. Tworzenie nowoczesnej infrastruktury transportowej, energetycznej oraz technologii informacji i komunikacji 13 3. Modernizacja praktyk i procedur pomocy państwa 13 3.1. Lepsze zarządzanie - wspólna odpowiedzialność z Państwami Członkowskimi 13 3.2. Mniej biurokracji i lepiej ukierunkowane wykonanie i monitoring 14 3.3. Dostosowanie zasad proceduralnych do rozszerzonej Unii Europejskiej 15 3.4. Kompleksowy przegląd pozostałych dokumentów 16 3.5. Ustanowienie i oszacowanie nowej praktyki na przyszłość 17 Wprowadzenie 1. Konkretne wyzwania wymagają obecnie kompleksowej reformy polityki pomocy państwa . Nadszedł czas na zmobilizowanie wysiłków Komisji, we współpracy z Państwami Członkowskimi i zainteresowanymi stronami, aby zasady pomocy państwa lepiej przyczyniały się do zrównoważonego rozwoju, konkurencyjności, spójności społecznej i regionalnej oraz ochrony środowiska. 2. Niniejszy plan działań jest dokumentem konsultacyjnym przedstawiającym indykatywną mapę drogową dla reformy pomocy państwa na lata 2005-2009, którą Komisja jako organ regulacyjny przeprowadzi w bliskiej współpracy z Państwami Członkowskimi oraz zainteresowanymi stronami. 3. Służby Komisji będą wdzięczne za wszelkie komentarze dotyczące niniejszego planu działań do 15 września 2005 r. Ponadto zainteresowane strony również będą zaangażowane w prace nad poszczególnymi propozycjami. 4. Komentarze z dopiskiem Reforma pomocy państwa należy przesyłać do Komisji Europejskiej pocztą elektroniczną na adres STATEAIDGREFFE@CEC.EU.INT lub do Rejestru pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji pocztą na adres: DG Competition State Aid Register SPA 3, office 6/5 B-1049 Brussels Belgium. ZMODERNIZOWANA POLITYKA POMOCY PAńSTWA W KONTEKśCIE STRATEGII LIZBOńSKIEJ NA RZECZ WZROSTU GOSPODARCZEGO I ZATRUDNIENIA Racjonalne przesłanki dla polityki pomocy państwa: dlaczego UE potrzebuje polityki pomocy państwa? 5. Od czasu podpisania Traktatu Rzymskiego w 1957 r. polityka pomocy państwa stanowi integralną część polityki konkurencji, a Komisja Europejska jest odpowiedzialna za zapobieganie nadmiernemu zakłóceniu konkurencji przez pomoc państwa przyznawaną przez Państwa Członkowskie. 6. Polityka konkurencji opiera się na zasadzie, iż gospodarka rynkowa stanowi najlepszą gwarancję poprawy warunków życia w UE na korzyść jej obywateli, jednego z zasadniczych celów Traktatu UE. Funkcjonujące rynki są kluczowym elementem dostarczania konsumentom produktów, które pragną otrzymać, po niskich cenach. Konkurencja jest ponadto niezbędna do zwiększenia konkurencyjności gospodarki europejskiej z racji tego, że stwarza warunki, w których odpowiednio nagradza się sprawne i nowatorskie firmy. 7. Kontrola pomocy państwa wynika z potrzeby zachowania równych reguł gry dla wszystkich przedsiębiorstw prowadzących działalność na jednolitym rynku europejskim bez względu na to, w którym Państwie Członkowskim mają one siedzibę. Istnieje szczególna potrzeba zajmowania się tymi środkami pomocy państwa, które dają nieuzasadnione, wybiórcze korzyści niektórym firmom, uniemożliwiając lub opóźniając wynagrodzenie najbardziej konkurencyjnych firm przez siły rynkowe, zmniejszając przez to ogólną konkurencyjność europejską. Może to również prowadzić do skumulowania siły rynkowej w rękach niektórych firm, przykładowo, gdy firmy nieotrzymujące pomocy państwa (np. firmy zagraniczne) muszą ograniczyć obecność na rynku, lub w przypadkach gdy pomoc państwa wykorzystuje się do tworzenia barier do wejścia na rynek. Na skutek takiego zakłócenia konkurencji klienci mogą stanąć w obliczu wyższych cen, towarów gorszej jakości i mniejszej innowacyjności. 8. Ponadto, należy zdać sobie sprawę z tego, iż pomoc państwa nie jest darmowa . Nie jest ona również cudownym, natychmiastowym rozwiązaniem wszystkich problemów. W ostatecznym rozrachunku podatnicy muszą sfinansować pomoc państwa i dochodzą do tego koszty utraconych korzyści. Udzielanie pomocy przedsiębiorstwom oznacza odbieranie funduszy innym dziedzinom polityki. Środki państwowe są ograniczone i potrzebne do wielu ważnych celów, takich jak system szkolnictwa, system opieki zdrowotnej, bezpieczeństwa narodowego, ubezpieczeń społecznych i inne. Konieczne jest zatem, aby Państwa Członkowskie dokonywały przejrzystych wyborów i uszeregowały swe działania pod względem ważności. 9. Artykuł 87 Traktatu WE zabrania udzielania wszelkiej pomocy przyznawanej przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów w stopniu, w którym wpływa to na handel pomiędzy Państwami Członkowskimi. Traktat powierzył Komisji misję monitorowania proponowanych i istniejących środków pomocy państwa udzielanej przez Państwa Członkowskie w celu zapewnienia, iż nie zakłócają one konkurencji i handlu wewnątrzwspólnotowego w stopniu niezgodnym ze wspólnym interesem. To na niej spoczywa odpowiedzialność gwarancji utrzymania równych reguł gry pomiędzy Państwami Członkowskimi, bez względu na ich różne poziomy środków oraz różne tradycje interwencji państwa na rynkach. 10. Traktat wyraźnie dopuszcza wyjątki od zakazu dotyczącego pomocy państwa w przypadkach, w których proponowane programy mogą mieć korzystny wpływ na ogólne warunki UE. Pomoc państwa może zostać uznana za zgodną z Traktatem pod warunkiem, że jest zgodna z jasno określonymi celami będącymi przedmiotem wspólnego zainteresowania i nie zakłóca konkurencji i handlu wewnątrzwspólnotowego w stopniu niezgodnym ze wspólnym interesem. Środki pomocy państwa mogą czasem być skutecznym narzędziem osiągnięcia celów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania . Mogą one naprawiać niepowodzenia rynkowe, poprawiając w ten sposób funkcjonowanie rynków i zwiększając konkurencyjność europejską. Mogą również przyczyniać się do promowania np. spójności społecznej i regionalnej, zrównoważonego rozwoju oraz różnorodności kulturowej bez względu na naprawianie niepowodzeń rynkowych. 11. Jednakże pomoc państwa należy wykorzystywać tylko wówczas, gdy jest ona odpowiednim narzędziem osiągnięcia dobrze określonego celu, gdy stwarza właściwe zachęty, jest stosowna i gdy zakłóca konkurencję w najmniejszym możliwym stopniu. Z tego względu zrozumienie zgodności pomocy państwa zasadniczo polega na równoważeniu negatywnego oddziaływania pomocy na konkurencję jej pozytywnym oddziaływaniem w zakresie wspólnych interesów. 12. Podczas gdy zasady horyzontalnej pomocy państwa z reguły obejmują wszystkie sektory, w niektórych sektorach obowiązują bardzo szczególne zasady, i w związku ze szczególnym charakterem zasad rządzących rolnictwem, rybołówstwem, produkcją węgla i transportem stosuje się tutaj szczególne zasady. Zasady określone w planie działań powinny stosować się do wszystkich sektorów, jednak nie uwzględnia on reformy tych zasad. Należy również wziąć pod uwagę cele Traktatu EURATOM oraz zobowiązania dotyczące Światowej Organizacji Handlu. Nowe wyzwania stojące przed wspólnotową polityką pomocy państwa 13. Obecnie polityka pomocy państwa stoi przed nowymi wyzwaniami wymagającymi działania. Na szczycie w listopadzie 2004 r. Rada Europejska wyraźnie stwierdziła, że istnieje potrzeba nadania nowego impulsu tak zwanej strategii lizbońskiej. Komunikat Komisji na wiosenny szczyt Rady Europejskiej w 2005 r. „Wspólne działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, nowy początek strategii lizbońskiej” określił już nowy lizboński program działań, w którym kontrola pomocy państwa odgrywa ważną rolę. 14. Rada Europejska na szczycie w marcu 2005 r. wezwała „Państwa Członkowskie do zmierzania w stronę ograniczenia ogólnego poziomu pomocy państwa przy jednoczesnym uwzględnieniu niepowodzeń rynkowych. Tendencji tej musi towarzyszyć przesunięcie pomocy w stronę wparcia pewnych celów horyzontalnych, takich jak badania i innowacje oraz optymalizacja kapitału ludzkiego. Reforma pomocy regionalnej powinna również pobudzić wysoki poziom inwestycji i zapewnić zmniejszenie różnic zgodnie z celami strategii lizbońskiej”. 15. Polityka pomocy państwa stanowi ochronę dla konkurencji na jednolitym rynku i jest ściśle powiązana z szeregiem celów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, takich jak usługi stanowiące przedmiot ogólnego zainteresowania gospodarczego, spójność regionalna i społeczna, zatrudnienie, badania i rozwój, ochrona środowiska oraz ochrona i promocja różnorodności kulturowej. Musi ona przyczyniać się samodzielnie i poprzez wzmacnianie innych polityk do tego, by Europa stawała się bardziej atrakcyjnym miejscem do inwestycji i pracy poprzez gromadzenie wiedzy i innowacji na rzecz rozwoju gospodarczego oraz tworzenie nowych i lepszych miejsc pracy. 16. Rozszerzenie w roku 2004 było bezprecedensowe pod względem rozmiaru. Wiąże się to z koniecznością dostosowania polityki pomocy państwa i lepszego nadzoru zapewniającego skuteczną kontrolę w poszerzonej Unii. 17. Poza tym, rosnący stopień złożoności i liczba dokumentów stopniowo przyjmowanych przez Komisję w miarę upływu czasu stworzyły potrzebę usprawnienia polityki pomocy państwa, skoncentrowania uwagi na powodującej największe zakłócenia pomocy państwa oraz sprawienia, aby kontrola pomocy państwa była bardziej przewidywalna i zrozumiała przy jednoczesnym zminimalizowaniu niepewności prawnej i obciążeń administracyjnych zarówno po stronie Komisji jak i Państw Członkowskich. Istnieje również potrzeba zwiększenia zaangażowania Państw Członkowskich w zakresie obowiązku wykonywania zasad pomocy państwa. I w końcu, istnieje potrzeba zwiększenia przejrzystości i poparcia dla polityki pomocy państwa umożliwiającego przedsiębiorstwom, środowisku akademickiemu, specjalistom ds. konkurencji, konsumentom oraz całemu społeczeństwu zaangażowanie i prowadzenie działań zwalczających bezprawną pomoc, w szczególności przed sądami krajowymi. Jak sprostać nowym wyzwaniom? 18. Sprostanie nowym wyzwaniom wymaga szczegółowej zmiany istniejących zasad pomocy państwa, zarówno pod względem ich strony merytorycznej jak i procedur. Każda skuteczna ocena skutków przyznania i rozdzielenia pomocy państwa musi uwzględniać ich faktyczny wpływ na uzgodnione, politycznie pożądane cele. Celem jest przedstawienie szczegółowego i spójnego pakietu reform, którego podstawą będą następujące elementy: 19. gorzej i lepiej ukierunkowana pomoc państwa; 20. precyzyjne podejście gospodarcze; 21. skuteczniejsze procedury, lepsze wykonanie, większa przewidywalność i zwiększona przejrzystość; 22. odpowiedzialność ponoszona wspólnie przez Komisję i Państwa Członkowskie: Komisja nie może poprawić zasad i praktyk pomocy państwa bez skutecznego wsparcia Państw Członkowskich oraz ich całkowitego zaangażowania w zakresie wypełniania obowiązków dotyczących zgłaszania wszelkiej planowanej pomocy i właściwego wykonywania zasad. 23. W celu wypełnienia obowiązków Komisji wynikających z Traktatu wykorzystuje się analizy gospodarcze i prawne, w niektórych przypadkach celem określenia kiedy środek stanowi pomoc państwa (np. zastosowanie zasady inwestora rynkowego lub ocena uzasadnienia niektórych środków w oparciu o charakter lub ogólny schemat systemu fiskalnego), a w szczególności celem określenia kiedy pomoc państwa można uznać za zgodną z Traktatem. Oceniając czy środek pomocy można uznać za zgodny ze wspólnym rynkiem, Komisja równoważy pozytywnym oddziaływaniem środka pomocy (osiągnięciem celu będącego przedmiotem wspólnego zainteresowania) ewentualne negatywne skutki uboczne (zakłócenie handlu i konkurencji). Przed wdrożeniem planowanego środka pomocy Państwa Członkowskie mają obowiązek przedstawić odpowiednie dowody w tym zakresie. 24. Komisja będzie w dalszym ciągu opracowywać kryteria dotyczące oceny zgodności pomocy, w szczególności poprzez analizy poszczególnych sektorów. W ogólnym ujęciu pozytywne oddziaływanie pomocy zależy od następujących czynników: i) na ile dokładnie określono przyjęty cel będący przedmiotem wspólnego zainteresowania (społeczny, regionalny, gospodarczy, czy też kulturowy), ii) czy pomoc państwa jest stosownym narzędziem rozwiązania problemu w porównaniu z innymi instrumentami, oraz iii) czy pomoc powoduje powstanie pożądanych zachęt i czy jej wysokość jest stosowna. Z drugiej strony, poziom zakłócenia powodowany przez pomoc generalnie zależy od: i) procedury wyboru beneficjentów i warunków związanych z pomocą, ii) cech rynku i beneficjenta oraz iii) wysokości i rodzaju pomocy. Na przykład, pomoc na restrukturyzację lub pomoc inwestycyjna dla dużych przedsiębiorstw powinna być dokładnie monitorowana w celu dokładnego uwzględnienia celu będącego przedmiotem ogólnego zainteresowania, ponieważ wpływ takich środków na konkurencję i handel jest zazwyczaj znaczny. 25. Aby jak najlepiej wypełnić cele odnowionej strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia Komisja wzmocni, w odpowiednich przypadkach, swoje podejście gospodarcze do analizy pomocy państwa . Podejście gospodarcze jest instrumentem służącym lepszemu ukierunkowaniu pomocy państwa na cele odnowionej strategii lizbońskiej . 26. Lepsze wykorzystanie precyzyjnego podejścia gospodarczego to środek do zapewnienia należytej i bardziej przejrzystej oceny zakłóceń konkurencji i handlu związanych ze środkami pomocy państwa. Podejście to może być również pomocne przy badaniu przyczyn, dla których sam rynek nie realizuje pożądanych celów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, a w wyniku tego przy ocenie korzyści wynikających ze środków pomocy państwa w realizacji tych celów. 27. Jednym z kluczowych elementów w tym zakresie jest analiza niepowodzeń rynkowych takich jak efekty zewnętrzne, niepełne informacje lub problemy z koordynacją, które mogą być przyczynami tego, że rynki nie realizują pożądanych celów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania , szczególnie jeśli są to cele gospodarcze. W takich przypadkach określenie odpowiedniego niepowodzenia rynkowego pomoże w lepszej ocenie tego, czy pomoc państwa można uzasadnić i zaakceptować, czy jest ona najwłaściwszym rozwiązaniem oraz jak należy ją wdrażać aby uzyskać pożądany cel niezakłócając konkurencji i handlu w stopniu niezgodnym ze wspólnym interesem. Pomoc państwa w kontekście strategii lizbońskiej Konkurencja jest istotnym czynnikiem wydajności gospodarki oraz uwolnienia europejskiego potencjału wzrostu gospodarczego z korzyścią dla obywateli Europy. W tym kontekście pojęcie „wydajność” odnosi się do stopnia optymalizacji dobrobytu na danym rynku lub w gospodarce jako całości. „ Niepowodzenie rynkowe ” jest zatem sytuacją, w której rynek nie daje wyniku wydajnego gospodarczo. Niepowodzenie rynkowe ma wiele źródeł, a mianowicie: - Efekty zewnętrzne : efekty zewnętrzne występują wówczas, gdy niektóre podmioty nie zdają sobie w pełni sprawy z konsekwencji swoich działań dla innych podmiotów w społeczeństwie. Gracze rynkowi nie zawsze muszą ponosić całkowite koszty społeczne swoich działań (negatywne efekty zewnętrzne), tak jak ma to miejsce w przypadku zanieczyszczeń powodowanych przez działalność przemysłową. Gracze rynkowi mogą również nie być w stanie w pełni czerpać korzyści ze swoich działań (pozytywne efekty zewnętrzne), jak ma to miejsce w przypadku dziedziny badań i innowacji. - Dobra publiczne : dobra publiczne to dobra, które są korzystne dla społeczeństwa, ale których rynek normalnie nie dostarcza ze względu na trudność lub niemożność wykluczenia kogokolwiek z korzystania z tych dóbr (a zatem zmuszenia go do zapłaty za te dobra). Przykładami takich dóbr mogą być obrona narodowa i niektóre rodzaje publicznych środków przekazu. - Niepełne informacje : niepełne informacje mogą prowadzić do powstania kosztów operacyjnych, kosztów pośrednictwa, moralnego ryzyka nadużyć lub antyselekcji, które z kolei mogą prowadzić do słabych wyników rynkowych. Dobrze znany przykład niepełnych informacji można znaleźć na rynku finansowym, gdzie firmy rozpoczynające działalność borykają się z problemami znalezienia odpowiedniego finansowania. - Problemy z koordynacją : rynki mogą również nie działać skutecznie w przypadkach problemów koordynacyjnych pomiędzy graczami rynkowymi. Problemy z koordynacją mogą zaistnieć np. w dziedzinie wyznaczania standardów, w przypadku infrastruktur transportowych lub w dziedzinie innowacji. - Siła rynkowa : kolejnym powodem, dla którego rynek nie może dać dobrych wyników, jest istnienie siły rynkowej, na przykład w sytuacji monopolu. Gdy rynki nie osiągają wydajności gospodarczej, Państwa Członkowskie lub Unia mogą dążyć do interwencji w celu naprawy niepowodzeń rynkowych. Niektóre z powyższych sytuacji można rozwiązać przy pomocy środków prawnych lub innych. Jednak w niektórych przypadkach Państwa Członkowskie mogą zaplanować skorzystanie z pomocy państwa. Jednym z istotnych powodów do wykorzystania pomocy państwa jest zatem istnienie niepowodzenia rynkowego. Nie wystarczy jednak ukierunkować pomocy państwa na niepowodzenie rynkowe. Przed skorzystaniem z pomocy państwa, z zasady dopiero drugiej w kolejności opcji pod względem możliwości osiągnięcia optymalnej alokacji środków, należy sprawdzić, czy inne, mniej zakłócające konkurencję środki nie mogłyby zaradzić niepowodzeniu rynkowemu. Pomoc państwa powinna być odpowiednim instrumentem polityki i powinna być tak zaplanowana, aby skutecznie rozwiązywała niepowodzenia rynkowe stwarzając zachęty i będąc stosownym instrumentem. Ponadto pomoc państwa nie powinna zakłócać konkurencji w stopniu niezgodnym ze wspólnym interesem. W kontekście odnowionej strategii lizbońskiej Rada Europejska zachęca Państwa Członkowskie do zwracania uwagi na niepowodzenia rynkowe. Ponadto należy również działać w kierunku zapewnienia spójności społeczno-gospodarczej oraz zrównoważonego rozwoju. II PRIORYTETY Ukierunkowanie na innowację oraz badania i rozwój w celu umacniania społeczeństwa opartego na wiedzy 28. Przyszły rozwój gospodarczy Europy zależy od jej zdolności do tworzenia i rozwijania wartościowych, nowatorskich i opartych na badaniach sektorów będących w stanie konkurować na najlepszym światowym poziomie. W komunikacie na wiosenny szczyt Rady Europejskiej wyraźnie podkreślono priorytetowe traktowanie wiedzy i innowacji. 29. W tym kontekście w 2005 r. Komisja przyjmie Komunikat w sprawie pomocy państwa i innowacji, analizujący potrzebę i potencjał w zakresie dostosowania istniejących zasad w celu stworzenia odpowiednich warunków ramowych dla wspierania innowacji w UE. Będzie to dopełnieniem Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji. Innowacja wiąże się z procesem łączącym wiedzę i technologię z wykorzystaniem możliwości rynkowych dla nowych lub ulepszonych – w porównaniu z dostępnymi na wspólnym rynku – produktów, usług i procesów gospodarczych przy uwzględnieniu pewnego stopnia ryzyka. Proces ten mogą utrudnić niepowodzenia rynkowe (głównie efekty zewnętrzne, dobra publiczne i niepełne informacje prowadzące do nieskutecznego rozpowszechniania, niewystarczającego finansowania oraz rozbieżności na rynku pracy). Pomoc państwa można usprawiedliwić, kiedy jest ona niezbędna dla zwiększenia zachęty do innowacyjności i kiedy nie prowadzi ona do wypierania inicjatyw prywatnych lub do nieuczciwej konkurencji. 30. Vademecum Komisji w sprawie innowacji pokazało, że istnieje obecnie szereg możliwości przyznawania pomocy na rzecz niepowodzeń rynkowych hamujących działania innowacyjne, ale że mimo to można te zasady poprawić. Analiza obejmie również dodatkowe możliwości w zakresie objęcia środków mogących pobudzić innowację we wspólnym interesie. Szczególną uwagę zwróci się na przykład na szczególną sytuację małych i średnich przedsiębiorstw, na rolę pośredników (np. grup przedsiębiorstw, ośrodków technologicznych) i wysoce wykwalifikowanych naukowców pracujących w dziedzinie innowacji. Konkretne poprawki sugerowane w Komunikacie zostaną wprowadzone po dokonaniu przeglądu odpowiednich zasad. 31. Ponadto Komisja zmieni wspólnotowe Ramy Badań i Rozwoju w świetle celów lizbońskich i barcelońskich. Przegląd ten będzie również próbą lepszego uwzględnienia priorytetów wspólnotowej polityki w zakresie badań i rozwoju takich, jak promowanie transgranicznej współpracy w dziedzinie badań i rozwoju, partnerstwo publiczno-prywatne na rzecz badań, rozpowszechnianie wyników badań i ważnych projektów badawczych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania europejskiego. Pomoc państwa na rzecz badań i rozwoju mogłaby umożliwiać Państwom Członkowskim koncentrowanie się na niepowodzeniach rynkowych i zapewnianie właściwych zachęt do większych inwestycji w badania i rozwój. Komisja przyjmie za podstawę przeglądu podejście lepiej odzwierciedlające interaktywny proces innowacji przemysłowej, mogące uwzględnić również ciągłe informacje zwrotne z rynku. 32. Ramy powinny uwzględniać również rosnące znaczenie partnerstwa publiczno – prywatnego w obszarze badań i rozwoju. W szczególności, powinny zapewnić odpowiednie przepisy dla wspólnych badań, obejmujące posiadanie, dostęp i korzystanie z praw własności intelektualnej uzyskanych w takich projektach. Ponadto, w trakcie przeglądu konieczne będzie ujęcie potrzeby uwzględnienia pomocy dla rozpowszechniania wyników badań. Komisja rozważy również, czy należałoby poszerzyć zakres ram, tak aby objęły one rodzaje pomocy na rzecz określonych działań innowacyjnych, które nie zostały uprzednio ujęte w istniejących wytycznych i przepisach wykonawczych, tworząc w ten sposób Ramy dla badań i rozwoju oraz innowacji. Ponadto, jeśli Komisja może określić jasne i ogólne kryteria zgodności na podstawie doświadczenia, wyłączy ona niektóre środki pomocy z obowiązku zgłaszania ich Komisji. Tworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju przedsiębiorczości 33. Istnieje potrzeba podjęcia pilnych działań w celu poprawy koniunktury, szczególnie poprzez zmniejszenie ogólnych obciążeń administracyjnych, uproszczenie i poprawę jakości prawodawstwa, ułatwienie szybkiego zakładania nowych przedsiębiorstw oraz stworzenie środowiska bardziej sprzyjającego przedsiębiorczości. 34. Aby ułatwić szybsze powstawanie nowych przedsiębiorstw, Komisja dokona przeglądu komunikatu w sprawie kapitału podwyższonego ryzyka. Celem przeglądu będzie przyczynianie się do kultury przedsiębiorczości i dalsze stymulowanie inwestycji w formie kapitału podwyższonego ryzyka, w szczególności na rzecz nowopowstających oraz młodych, nowatorskich MŚP, gdzie można właściwie odnieść się do określonych niepowodzeń rynkowych. W szczególności Komisja skoncentruje się na potrzebie dalszego zwiększania elastyczności zasad w celu uwzględnienia różnorodności, szczególnie w zakresie poziomu transzy inwestycyjnych opartych na zasadzie „bezpiecznej przystani”, w przypadku których zakłada się istnienie tak zwanych „luk kapitału własnego”. Inwestowanie w kapitał ludzki 35. Osiągnięcie wysokiego poziomu zatrudnienia, zrównoważony wzrost gospodarczy oraz spójność gospodarcza i społeczna to kluczowe cele Wspólnoty. Europejska strategia zatrudnienia, stanowiąca podstawę odnowionej strategii lizbońskiej, pobudza wysoki poziom zatrudnienia w połączeniu z wykwalifikowaną, przeszkoloną i potrafiącą się przystosować do nowych warunków siłą roboczą. Wymaga to znacznych inwestycji w kapitał ludzki. W tym kontekście pomoc państwa można usprawiedliwić w przypadku konieczności zaoferowania pracodawcom odpowiednich zachęt do zatrudniania większej liczby pracowników, szczególnie tych mających trudności w wejściu i utrzymaniu się na rynku pracy, oraz do organizowania odpowiednich szkoleń dla pracowników. Ponadto zwiększanie możliwości przystosowania się oraz podnoszenie kwalifikacji pracowników i całych przedsiębiorstw, a także poprawa jakości edukacji i szkoleń są kluczowe pod względem poprawy zdolności przewidywania, wyzwalania i przyjmowania przez UE coraz szybciej postępujących zmian gospodarczych 36. Obydwa rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych dotyczących pomocy w zakresie szkoleń i zatrudnienia przestają obowiązywać z końcem 2006 r. Komisja zamierza uprościć i skonsolidować przedmiotowe wyłączenia grupowe w ramach rozporządzenia w sprawie ogólnego wyłączenia grupowego biorąc pod uwagę powyższe zasady. Wysokiej jakości usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym 37. Zapewnianie wydajnych i wysokiej jakości usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (SGEI) jest kluczowym elementem europejskiego państwa opiekuńczego i odgrywa istotną rolę w zapewnieniu spójności społecznej i terytorialnej, włącznie z obszarem edukacji, szkoleń i kultury, oraz w skutecznym wypełnianiu obowiązków obywatelskich. Wysokiej jakości usługi SGEI przyczyniają się również do konkurencyjności gospodarki europejskiej. Państwa Członkowskie mają spory margines swobody w decydowaniu, czy i w jaki sposób finansować zapewnianie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Jednakże w celu uniknięcia zakłócenia konkurencji przyznawane rekompensaty powinny sprawić, że misje służb publicznych staną się wykonalne, nie prowadząc jednocześnie do nadmiernej kompensacji i nadmiernego zakłócenia konkurencji. 38. Według Białej Księgi dotyczącej usług świadczonych w interesie ogólnym Komisja przyjmie akty prawne w celu zapewnienia szerszych wytycznych odnośnie do tej zasady. Aby zwiększyć pewność prawną Komisja przyjmie decyzję na podstawie art. 86 ust. 3 oraz wytyczne określające warunki, na jakich rekompensaty służb publicznych stanowiące pomoc państwa są zgodne z Traktatem. Decyzja Komisji wyłączy rekompensaty na małą skalę z obowiązku zgłaszania. Szczególne warunki będą również miały zastosowanie do szpitali i społecznych towarzystw mieszkaniowych. Wreszcie, Komisja zmieni dyrektywę w sprawie przejrzystości w celu uwzględnienia ewolucji orzecznictwa sądów europejskich. Lepsze traktowanie priorytetowe w wyniku uproszczeń i konsolidacji 39. W celu zapewnienia lepszego nadzoru i ułatwienia przyznawania pomocy wyraźnie zgodnej z Traktatem, Komisja wyda rozporządzenie w sprawie ogólnego wyłączenia grupowego w celu wyłączenia określonych kategorii pomocy z obowiązku zgłaszania ich Komisji. Podstawą rozporządzenia będzie zasada, że polityka pomocy państwa powinna koncentrować się na powodujących największe zakłócenia rodzajach pomocy i że powinna wyraźnie określać „pozytywne” i „negatywne” priorytety. 40. W drodze rozporządzenia upoważniającego Rada upoważniła Komisję do wyłączenia określonych obszarów, w których Komisja jest w stanie zdefiniować ogólne kryteria zgodności, co powinno prowadzić do takich samych interpretacji w różnych Państwach Członkowskich. Na określonych warunkach Komisja jest uprawniona do wyłączenia pomocy dotyczącej MŚP, badań i rozwoju, środowiska, zatrudnienia, szkoleń i rozwoju regionalnego. W ramach ogólnego wyłączenia grupowego Komisja zamierza uprościć i skonsolidować istniejące wyłączenia grupowe (szkolenia, MŚP i zatrudnienie), i ująć szerszy zakres wyłączeń, szczególnie w odniesieniu do pomocy wspierającej MŚP oraz badań i rozwoju. Kategorie pomocy, które można jasno zdefiniować mogą zostać ujęte w wyłączeniu grupowym, natomiast w przypadku określonych form pomocy, których nie da się z góry precyzyjnie zdefiniować, bardziej elastycznym instrumentem mogą być wytyczne. 41. Komisja rozważy również ujęcie określonych kategorii pomocy, takich jak regionalna i środowiskowa pomoc państwa oraz pomoc na ratowanie MŚP, uwzględniając jednocześnie problemy płynące z kumulacji różnych rodzajów pomocy. Komisja rozważy również wyłączenie wyższych niż dotychczas kwot pomocy, w oparciu o analizę ekonomiczną i doświadczenie. Jednakże będzie to wymagać większej odpowiedzialności po stronie Państw Członkowskich w zakresie podporządkowania się zasadom i spełnienia kryteriów określonych przez wyłączenia grupowe. 42. Ponadto, uwzględniając zmiany w gospodarce, podwyższona zostanie wysokość, do której Państwa Członkowskie mogą udzielać pomocy de minimis bez dalszych szczególnych wymagań. Ukierunkowana polityka pomocy regionalnej 43. Komisja w swoim komunikacie na wiosenny szczyt Rady Europejskiej jasno określa swoje całkowite zaangażowanie na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz unowocześnienia i poprawy europejskiego modelu socjalnego. Zaangażowanie to dotyczy również polityki pomocy państwa. 44. W tym kontekście szczególnie spójność jest ważnym elementem strategii lizbońskiej: zmniejszenie rozbieżności pomiędzy poszczególnymi regionami Europy jest czynnikiem gwarantującym stabilność i możliwość wzrostu gospodarczego. Poprzednie rozszerzenia udowodniły możliwość rozwoju biedniejszych i bogatszych regionów opartego na zasadzie obustronnych korzyści. Polityka pomocy państwa może przyczynić się do takiego pozytywnego rezultatu nie dopuszczając do niszczącego wyścigu dotacji pomiędzy regionami oraz oferując odpowiednie zachęty dla wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy, zarówno w najsłabiej rozwiniętych regionach jak i gdzie indziej. 45. Należy uaktualnić politykę pomocy regionalnej prowadzoną przez Komisję w celu uwzględnienia zmian, jakie zaszły w ciągu siedmiu lat, które upłynęły od czasu przyjęcia ostatnich wytycznych w 1998 r., szczególnie rozszerzenia. Zgodnie z powyższym Komisja rozpoczęła przegląd wytycznych Wspólnoty na temat pomocy regionalnej (RAG) i zamierza do nich włączyć Wielosektorowe zasady ramowe dotyczące pomocy regionalnej dla dużych projektów inwestycyjnych . W przeglądzie zostanie uwzględnione trzecie sprawozdanie na temat spójności sugerujące zorganizowanie przyszłej polityki spójności wokół trzech głównych celów: a) konwergencji; b) konkurencyjności regionalnej i zatrudnieniu; oraz c) europejskiej współpracy terytorialnej. Cele te stanowią również podłoże wniosków Komisji dotyczących rozporządzeń w sprawie funduszy strukturalnych. 46. Biorąc pod uwagę konieczność oszczędnego korzystania z pomocy inwestycyjnej dla dużych przedsiębiorstw w celu utrzymania jej skuteczności w promowaniu ogólnej, długofalowej konkurencyjności poprzez zmniejszanie rozbieżności regionalnych, ten rodzaj pomocy mógłby skoncentrować się głównie na najsłabiej rozwiniętych regionach. 47. Pomoc regionalną należy postrzegać w kontekście dodatkowych możliwości przyznawania pomocy na cele horyzontalne przewidziane w niniejszym komunikacie, szczególnie w przypadku środków pomocy związanych bardziej bezpośrednio z realizacją agendy lizbońskiej. Konieczne będzie zbadanie, czy i do jakiego stopnia należy utrzymać premie regionalne obecne w obowiązujących tekstach horyzontalnych. 48. Komisja zbada również, jaki poziom pomocy można usprawiedliwić poza regionami najsłabiej rozwiniętymi, jakie powinny być różnice w pomocy, jakie kategorie przedsiębiorstw powinny korzystać z jakiego rodzaju pomocy. Wszystko to da Państwom Członkowskim wystarczającą elastyczność do opracowania polityk na szczeblu krajowym w celu promowania konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia oraz europejskiej współpracy terytorialnej, realizując jednocześnie ogólny cel „gorzej i lepiej ukierunkowanej pomocy”. Wspieranie zrównoważonej przyszłości środowiska 49. Ochrona środowiska jako taka jest kwestią istotną. Może ona również stanowić źródło przewagi konkurencyjnej dla Europy, poprzez tworzenie szans w zakresie innowacji, nowych rynków i większej konkurencyjności dzięki efektywności zasobów i inwestycji. 50. Wytyczne Wspólnoty dotyczące pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska naturalnego mają zastosowanie do 2007 r. W roku 2005 Komisja rozpocznie rozważania na temat sposobów i środków lepszej reakcji na wyzwania i możliwości, które oferuje zrównoważony rozwój, jak to zostało określone w strategii lizbońskiej i strategii zrównoważonego rozwoju, w szczególności w celu zapewnienia pełnej internalizacji kosztów środowiskowych. Komisja podejmie przede wszystkim próbę stymulacji eko-innowacji i udoskonaleń w zakresie produktywności poprzez eko-efektywność zgodnie z Planem działania technologii środowiskowych (ETAP). Pewne środki mogą również ulec wyłączeniu z obowiązku zgłaszania pomocy w ramach ogólnego wyłączenia grupowego. Tworzenie nowoczesnej infrastruktury transportowej, energetycznej oraz technologii informacji i komunikacji 51. Lizboński plan działania podkreśla, iż nowoczesna infrastruktura transportowa, energetyczna oraz technologii informacji i komunikacji na terytorium UE jest warunkiem koniecznym do czerpania korzyści ze wzmocnionej strategii lizbońskiej. Zachęca zatem Państwa Członkowskie do wypełniania zobowiązań w zakresie inwestycji w sieci transportowe i energetyczne. Państwa Członkowskie w coraz większym stopniu polegają na partnerstwie publiczno-prywatnym w zakresie tworzenia infrastruktury. Ważne jest zatem, by zasady pomocy państwa były jasne dla oceny zasobów publicznych zaangażowanych w partnerstwa publiczno-prywatne. Bardziej ogólnie, w wyniku niedawnego otwarcia rynków kontrolowanych niegdyś przez państwo, organy publiczne coraz bardziej angażują się w wiele rynków. Może to spowodować problemy prawne dotyczące stosowalności zasad pomocy państwa. Komisja rozważy potrzebę wydania zaleceń w tych sprawach. MODERNIZACJA PRAKTYK I PROCEDUR POMOCY PAńSTWA Lepsze zarządzanie - wspólna odpowiedzialność z Państwami Członkowskimi 52. Obecnie istnieją pewne braki w zakresie praktyk i procedur polityki pomocy państwa, które można zauważyć w kontekście długiego rozpatrywania spraw. Opóźnienie to wynika w pewnym stopniu z wielu obowiązkowych wymagań zawartych w rozporządzeniu proceduralnym Rady nr 659/1999 (na przykład: wymagania w zakresie publikacji i tłumaczeń), i w przypadku niepodjęcia żadnych działań czas ten może się jeszcze wydłużyć w związku z rozszerzeniem. Dłuższe ramy czasowe są rezultatem wyraźnie nie do przyjęcia, biorąc pod uwagę fakt, że może istnieć kompromis pomiędzy czasem trwania procedury i zapewnieniem skutecznej kontroli, przy jednoczesnej ochronie praw stron trzecich. 53. Tam, gdzie jest to możliwe w ramach bieżących rozporządzeń proceduralnych , Komisja udoskonali w krótkim terminie swoje wewnętrzne procedury i administrację, oraz zwiększy efektywność, wykonanie i monitoring. Jako że powodzenie zależy również od praktyk stosowanych w Państwach Członkowskich, powinny one również podjąć wysiłek w celu poprawy swojej skuteczności, przejrzystości i wykonania polityki pomocy państwa. 54. Komisja rozważy wydanie wytycznych w sprawie najlepszych praktyk, po przeprowadzeniu konsultacji z Państwami Członkowskimi oraz społeczeństwem odnośnie do sposobu udoskonalenia procedur w celu lepszego zarządzania kontrolą pomocy państwa. W szczególności, Komisja spróbuje wprowadzić bardziej przewidywalne terminy; jasne etapy pośrednie w ramach procedury oraz zapewnić większą przejrzystość dzięki dostarczaniu większej ilości informacji w Internecie. Komisja ograniczy również opóźnienia, poprzez aprobatę wysokiej jakości zgłoszeń i dezaprobatę niekompletnych zgłoszeń w drodze bardziej systematycznego stosowania nakazów informacji, wzywających Państwa Członkowskie do przedstawienia kompletnych informacji w określonym terminie. 55. Chociaż Komisja jest upoważniona do przyjmowania szczegółowych zasad pomocy państwa, skuteczne wykonanie zasad i procedur zależy w dużym stopniu od Państw Członkowskich. W kontekście rozszerzenia, w nowych Państwach Członkowskich operacyjne i niezależne organy monitorujące dokonały przeglądu środków pomocy państwa. Stanowiło to cenne doświadczenie, które należy uwzględnić podczas rozważania dalszej współpracy pomiędzy Komisją a wszystkimi Państwami Członkowskimi. W tym kontekście Komisja rozważy w szczególności, czy można zwiększyć rolę niezależnych organów w Państwach Członkowskich w zakresie ułatwiania zadań Komisji związanych z wykonywaniem pomocy państwa (wykrywanie i tymczasowe odzyskiwanie nielegalnej pomocy, wykonywanie decyzji o odzyskaniu pomocy). Mniej biurokracji i lepiej ukierunkowane wykonanie i monitoring 56. Oczekuje się, że wytyczne w sprawie najlepszych praktyk, wraz z ogólnym wyłączeniem grupowym i podwyższeniem pułapu de minimis ograniczą zarówno czas potrzebny Komisji na podjęcie decyzji jak i obciążenia administracyjne Państw Członkowskich. Jednakże Państwa Członkowskie powinny aktywniej zaangażować się w celu zapewnienia pełnego poszanowania warunków wyłączania oraz przechowywania niezbędnych informacji zgodnie z odpowiednimi zasadami, w celu umożliwienia Komisji weryfikacji zgodności w przypadku wątpliwości lub wpłynięcia skargi. 57. Skuteczność i wiarygodność kontroli pomocy państwa zakłada właściwe wykonywanie decyzji Komisji, szczególnie w zakresie windykacji nielegalnej i niezgodnej pomocy państwa. Ostatnie doświadczenia wskazują, że wykonywanie decyzji o windykacji pomocy przez Państwa Członkowskie nie jest satysfakcjonujące, i co więcej, wprowadzanie w życie decyzji warunkowych lub pozytywnych nie zawsze jest właściwe. W związku z tym Komisja: 58. będzie starać się o szybsze i skuteczniejsze wykonywanie decyzji o odzyskaniu pomocy, co zapewni równe traktowanie wszystkich beneficjentów. W tym celu Komisja będzie dokładnie monitorować wykonywanie przez Państwa Członkowskie decyzji o odzyskaniu pomocy. Odzyskanie pomocy należy przeprowadzić zgodnie z procedurami krajowymi. Tam jednak, gdzie wydaje się, że odzyskanie pomocy nie jest przeprowadzane w sposób natychmiastowy i skuteczny, Komisja podejmie bardziej aktywne kroki w sprawie braku zgodności na mocy art. 88 ust.2, art. 226 i 228 Traktatu; 59. będzie wymagać większej przejrzystości ogólnych zasad kontroli pomocy państwa i rozważy stworzenie sieci organów ds. pomocy państwa lub punktów kontaktowych w celu ułatwienia przepływu informacji i wymiany najlepszych praktyk; 60. będzie promować propagowanie, świadomość i rozumienie kontroli pomocy państwa na wszystkich poziomach, aby pomóc organom przyznającym pomoc w opracowywaniu środków zgodnych z zasadami traktatu. 61. Komisja nasili monitorowanie przestrzegania przez Państwa Członkowskie warunków określonych w decyzjach o pomocy państwa, łącznie z poszanowaniem przepisów rozporządzeń w sprawie wyłączeń grupowych. Zachęci również Państwa Członkowskie do zaangażowania się w analizy porównawcze w celu sprawdzenia, czy pomoc państwa realizuje swój cel i stanowi najlepszą formę interwencji państwa dla danego celu. Mogłoby się to odbywać we współpracy z krajowymi trybunałami obrachunkowymi. 62. Komisja zaangażuje się również w działania mające na celu zachęcanie zainteresowanych stron do zagwarantowania pełnego przestrzegania zasad pomocy państwa. Artykuł 88 ust. 3 TWE jest stosowany bezpośrednio i daje sędziom krajowym uprawnienia do zawieszenia i tymczasowego odzyskania pomocy przyznanej nielegalnie przed jej zatwierdzeniem przez Komisję. Powództwa prywatne przed sądami krajowymi mogłyby zatem zwiększyć dyscyplinę w dziedzinie pomocy państwa. Można również pracować nad wzmocnieniem świadomości audytorów w przedsiębiorstwach, regulatorów rynków krajowych oraz krajowych rad biegłych rewidentów. W tym celu Komisja rozpoczęła badanie koncentrujące się na dwóch głównych aspektach wykonywania prawa pomocy państwa na poziomie krajowym; a mianowicie roli sądów krajowych w zakresie ochrony praw przyznanych zainteresowanym stronom, w szczególności konkurentom beneficjentów bezprawnej pomocy, oraz wykonaniu na poziomie krajowym decyzji negatywnych, a przede wszystkim decyzji negatywnych ze zobowiązaniem do zwrotu przyznanej pomocy. 63. Jednym z dodatkowych możliwych obszarów, na których sądom krajowym przypadłaby większa rola, mogłoby być kontrolowanie, czy środki, które wchodzą w zakres wyłączenia grupowego lub progu de minimis i które w związku z tym nie zostały zgłoszone Komisji, faktycznie spełniają konieczne kryteria. W razie potrzeby Komisja dokona następnie przeglądu zawiadomienia o współpracy pomiędzy sądami krajowymi a Komisją w dziedzinie pomocy państwa, szczególnie pod kątem rozszerzenia jej zakresu na inne organy krajowe. Dostosowanie zasad proceduralnych do rozszerzonej Unii Europejskiej 64. Komisja przeanalizuje wszelkie możliwe działania obniżające koszty administracyjne oraz udoskonalające zasady proceduralne, mające w szczególności na celu ograniczenie czasu trwania rozpatrywania spraw, w przypadku których Komisja wszczęła procedurę; zapewnienie wyraźnej zachęty dla zgodności ze zobowiązaniem do zgłaszania środków pomocy oraz osiągnięcie lepszej skuteczności, monitoringu i wykonania. W tym kontekście, Komisja zamierza w 2007 r. przedstawić dokument konsultacyjny, który zostanie omówiony z Państwami Członkowskimi i który mógłby doprowadzić do projektu zmiany rozporządzenia Rady nr 659/1999 (rozporządzenie proceduralne) . 65. Możliwe do rozważenia opcje obejmują między innymi: 66. Aby oszczędzić czas i zwiększyć przejrzystość, Komisja mogłaby zwiększyć wykorzystanie Internetu; Komisja mogłaby również zobowiązać się do kończenia dochodzenia w krótszym terminie, pod warunkiem zapewnienia dobrej współpracy ze strony Państw Członkowskich i pod warunkiem uruchamiania procedur w przypadku jakichkolwiek wątpliwości oraz możliwości podjęcia negatywnej decyzji w przypadku niedostarczenia wszystkich stosownych informacji w określonym terminie. Dodatkowo, można by ponownie rozważyć procedury administracyjne i kwestie językowe, takie jak wymagania w zakresie tłumaczeń. 67. Aby zapewnić odpowiednie zgłaszanie środków pomocy, można by rozszerzyć zakres nakazów windykacji pomocy w celu wywołania systematycznego przejściowego zwrotu niezgłoszonej pomocy oraz można by wdrożyć określony mechanizm represyjności w stosunku do Państw Członkowskich w przypadku niezgłoszonych środków. Przykładowo, można by wprowadzić okresowe przeglądy postępowania Państw Członkowskich w zakresie powiadomień. W przypadkach, w których wydaje się, iż Państwo Członkowskie nie zgłasza należycie pomocy państwa, Komisja mogłaby wszcząć postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniu zgodnie z art. 226 i 228 Traktatu prowadząc do nałożenia kar pieniężnych. 68. Aby osiągnąć lepszą skuteczność , można by bardziej szczegółowo sformalizować omawianie i projektowanie odpowiednich środków. Komisja mogłaby również udoskonalić konsultacje z uczestnikami rynku i zbieranie odpowiednich informacji sektorowych za pomocą nowych instrumentów przyznających dodatkowe uprawnienia w zakresie dochodzenia. Można by również przewidzieć pisemną procedurę dla Komitetu Doradczego ds. pomocy państwa. 69. Dodatkowo Komisja oszacuje potrzebę rozszerzenia zakresu rozporządzenia Rady nr 994/98 upoważniającego Komisję do grupowego wyłączania dodatkowych rodzajów środków, na przykład pomocy na rzecz ochrony kultury i dziedzictwa. W tym kontekście Komisja zamierza wyjaśnić role i korzystanie z wyłączeń grupowych i wytycznych oraz rozważy możliwość nadania wyłączeniom grupowym nie tylko skutków pozytywnych, jak ma to obecnie miejsce, ale również w niektórych przypadkach skutków negatywnych. Oznaczałoby to, że niektóre kryteria dotyczące wyłączenia zgłaszania pomocy byłyby również kryteriami zgodności pomocy, co pozwoliłoby jurysdykcjom krajowym na bezpośrednie stosowanie wyłączeń grupowych nie tylko orzekając zgodność, lecz również niezgodność danej pomocy. Kompleksowy przegląd pozostałych dokumentów 70. Komisja rozważyła konieczność dokonania przeglądu każdego dokumentu Komisji związanego z przyznawaniem pomocy państwa. W ramach ostatniego etapu reformy Komisja będzie dążyć do przeglądu pozostałych dokumentów, w niezbędnych przypadkach, aby zapewnić spójne i kompleksowe stosowanie tych samych zasad we wszystkich instrumentach pomocy państwa. 71. Zgodnie z tym założeniem, Komisja dokona przeglądu komunikatu w sprawie ubezpieczeń krótkoterminowych kredytów eksportowych oraz metodologii dla obliczania stopy referencyjnej i stopy zwrotu . Zanim opublikowane w 2004 r. nowe wytyczne w sprawie pomocy na ratowanie i restrukturyzację wygasną w 2009 r., Komisja rozpocznie rozważania nad potrzebą zmiany niektórych istniejących przepisów wytycznych. W szczególności, uwzględni poprawki polityki pomocy regionalnej, relacje z różnymi krajowymi procedurami niewypłacalności oraz zasady ochrony socjalnej siły roboczej restrukturyzowanych spółek. 72. Media, usługi audiowizualne, branże twórcze i sektor kultury jako całość mają duży potencjał, jeśli chodzi o nowatorstwo, konkurencyjność, wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy. Odgrywają również kluczową rolę w zachowaniu i promowaniu bogatej różnorodności kulturowej i językowej w UE. Przy analizowaniu kwestii pomocy państwa w tych sektorach, Komisja bierze w pełni pod uwagę stosowne postanowienia Traktatu (w szczególności art. 151 ust. 4 i art. 87 ust. 3 lit. d) i Protokół w sprawie systemu publicznego nadawania w Państwach Członkowskich dołączony do Traktatu Amsterdamskiego oraz odzwierciedla konkretny interes publiczny związany z działalnością tego rodzaju. W tym względzie dokona przeglądu swojego komunikatu w sprawie udzielania pomocy państwa dla radiofonii i telewizji publicznej. W szczególności wraz z opracowaniem nowych technologii cyfrowych i usług opartych na Internecie, pojawiły się nowe kwestie dotyczące zakresu działalności związanej z radiofonią i telewizją publiczną. Komisja rozważy również przegląd komunikatu w sprawie pewnych aspektów prawnych związanych z pracami kinematograficznymi i innymi pracami audiowizualnymi (komunikatu w sprawie kina) . Ponadto na podstawie doświadczenia na tym polu Komisja mogłaby zwrócić się do Rady o rozszerzenie zakresu rozporządzenia upoważniającego, tak aby kino mogło też korzystać z wyłączenia grupowego . 73. Dodatkowo, Komisja zaangażuje się w szersze rozważania na temat sposobów przyznawania pomocy państwa dla przedsiębiorstw. Niektóre środki pomocy są bardziej przejrzyste od innych; niektóre są bardziej bezpośrednio ukierunkowane na szczegółowe cele. Na tym gruncie powstają pytania o skuteczność i zakłócające skutki różnych form pomocy. W związku z tym Komisja wyda dokument konsultacyjny w sprawie elementu pomocy w różnych formach pomocy, w celu zebrania poglądów Państw Członkowskich i przedsiębiorstw. Konsultacje mogłyby wskazać, czy Komisja powinna systematycznie stosować surowsze podejście do określonych form pomocy w porównaniu z innymi formami. 74. Aby uzupełnić te ogólne rozważania, Komisja wprowadzi zmiany do swojego zawiadomienia w sprawie pomocy państwa w formie gwarancji w celu wykorzystania swego doświadczenia i oszacowania, czy należałoby poprawić istniejące zasady i kryteria. W tym samym kontekście Komisja rozważy wprowadzenie poprawek do zawiadomienia w sprawie stosowania zasad pomocy państwa do środków dotyczących bezpośredniego opodatkowania przedsiębiorstw opublikowanego w 1998 r., w szczególności w celu zbadania, czy nie należałoby go rozszerzyć również na opodatkowanie pośrednie. 75. W końcu, Komisja zadecyduje, czy wciąż potrzebne są ramy pomocy państwa dla przemysłu stoczniowego lub czy sektor ten powinien po prostu podlegać zasadom horyzontalnym. 76. W związku z nowym rozporządzeniem Rady w sprawie rozwoju obszarów wiejskich planowanym na czerwiec 2005 r. Komisja dokona przeglądu istniejących szczególnych środków pomocy państwa w sektorze rolnym . Projekty wniosków zostaną przedstawione w terminie umożliwiającym formalne przyjęcie w 2006 r. i stosowanie począwszy od 1 stycznia 2007 r. Ustanowienie i oszacowanie nowej praktyki na przyszłość 77. Po zakończeniu kompleksowego przeglądu pomocy państwa, Komisja dokona oceny, w celu upewnienia się, że nowe zasady i praktyka w zakresie polityki pomocy państwa funkcjonują właściwie z korzyścią dla obywateli europejskich. W razie konieczności zaproponowane zostaną nowe działania. 78. Schemat 1 przedstawia przegląd mapy drogowej na lata 2005 – 2009 z indykatywnym podziałem na trzy etapy. Schemat 1: Mapa drogowa 2005 -2009 ( indykatywna ) Zmiany | 2005/2006 | 2007/2008 | 2009 | Istota | Mapa drogowa dla reformy pomocy państwa na lata 2005-2009 Wytyczne dotyczące pomocy regionalnej Ogólne wyłączenie grupowe (MŚP, zatrudnienie, szkolenia, badania i rozwój, de minimis, regionalne, środowisko) Komunikat w sprawie stóp procentowych Wytyczne w sprawie badań i rozwoju oraz innowacji Komunikat w sprawie ubezpieczeń kredytów krótkoterminowych Komunikat w sprawie kapitału podwyższonego ryzyka Decyzja i wytyczne w sprawie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym oraz dyrektywa w sprawie przejrzystości Wytyczne w sprawie środowiska Ramy pomocy państwa dla przemysłu stoczniowego | Ocena/ zmiana wytycznych w sprawie pomocy na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw. Zawiadomienie w sprawie pomocy państwa w formie gwarancji Komunikat w sprawie bezpośredniego opodatkowania przedsiębiorstw Komunikat w sprawie pomocy państwa dla radiofonii i telewizji publicznej Możliwe dodatkowe wyłączenia blokowe | Ocena reformy i przegląd istniejących zasad pomocy państwa | Dokumenty konsultacyjne | Komunikat w sprawie innowacji | Dokument konsultacyjny w sprawie możliwych zmian rozporządzenia Rady 659/99. Dokument konsultacyjny w sprawie różnych form pomocy | Procedura | Wytyczne w sprawie najlepszych praktyk wewnętrznych Promocja propagowania pomocy państwa. Zwiększenie monitoringu decyzji i windykacji pomocy Możliwy projekt zmiany rozporządzenia Rady nr 994/98 (rozporządzenie upoważniające) | Możliwy projekt zmiany rozporządzenia Rady 659/99 (rozporządzenie proceduralne) Zawiadomienie dotyczące współpracy pomiędzy sądami krajowymi a Komisją w zakresie pomocy państwa | 79. Schemat 2 przedstawia przegląd głównych oczekiwanych zmian w zakresie architektury zasad pomocy państwa. Schemat 2: GŁÓWNE OCZEKIWANE ZMIANY STRUKTURY [pic]* * *[pic][pic][pic]