ZAŁĄCZNIK

RAMY

Cel kryteriów

Celem kryteriów jest określenie limitów głównych czynników oddziaływania na środowisko trzech etapów cyklu życia usługi zakwaterowania turystycznego (nabycia, świadczenia usługi, odpadów). W szczególności kryteria te mają na celu:

—	ograniczenie zużycia energii,

—	ograniczenie zużycia wody,

—	ograniczenie produkcji odpadów,

—	sprzyjanie wykorzystywaniu zasobów odnawialnych oraz substancji mniej niebezpiecznych dla środowiska,

—	promowanie informacji i edukacji w zakresie ochrony środowiska.

Wymogi w zakresie oceny i weryfikacji

Szczegółowe wymogi w zakresie oceny i weryfikacji są wskazane bezpośrednio pod każdym kryterium określonym w sekcjach A i B. W stosownych przypadkach można wykorzystać metody badań i normy inne niż wskazane dla poszczególnych kryteriów, jeżeli są one dopuszczone jako równoważne przez właściwy organ oceniający wniosek. Jeżeli od wnioskodawcy wymaga się dostarczenia oświadczeń, dokumentacji, analiz, protokołów badań lub innych dowodów w celu wykazania zgodności z kryteriami, rozumie się, że mogą one pochodzić odpowiednio od wnioskodawcy, od jego dostawcy lub dostawców lub od ich dostawcy lub dostawców itp.

Przed wydaniem pozwolenia właściwe organy przeprowadzają kontrole na miejscu.

W stosownych przypadkach właściwe organy mogą wymagać dokumentacji uzupełniającej i mogą przeprowadzić niezależne weryfikacje. W trakcie okresu obowiązywania pozwolenia właściwe organy monitorują zgodność z kryteriami.

Zaleca się, aby przy ocenie wniosków i monitorowaniu zgodności z kryteriami właściwe organy uwzględniły wdrożenie uznanych systemów zarządzania środowiskiem, takich jak EMAS lub ISO 14001. (Uwaga: wdrożenie takich systemów zarządzania nie jest wymagane).

Wymagania ogólne

W celu złożenia wniosku o oznakowanie ekologiczne wnioskodawca musi spełniać wymogi przepisów wspólnotowych, krajowych i lokalnych. Należy w szczególności zagwarantować, że:

1)	Konstrukcja budowlana została zbudowana zgodnie z prawem i ze wszystkimi właściwymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi dla obszaru, na którym została zbudowana, w szczególności dotyczącymi ochrony krajobrazu i różnorodności biologicznej.

2)	Konstrukcja budowlana spełnia wspólnotowe, krajowe i lokalne przepisy ustawowe i wykonawcze dotyczące oszczędzania energii, źródeł wody, uzdatniania i odprowadzania wody, gromadzenia i usuwania odpadów, konserwacji i serwisowania wyposażenia, warunków bezpieczeństwa i warunków zdrowotnych.

3)	Przedsiębiorstwo działa i jest zarejestrowane zgodnie z wymogami krajowych lub lokalnych przepisów prawa, a jego pracownicy są legalnie zatrudnieni i ubezpieczeni.

SEKCJA A

KRYTERIA OBOWIĄZKOWE, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST. 1

ENERGIA

1.   Energia elektryczna pochodząca ze źródeł odnawialnych

Co najmniej 50 % energii elektrycznej wykorzystywanej do wszystkich celów pochodzi z odnawialnych źródeł energii odpowiadających definicji określonej w dyrektywie 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (1).

Kryterium to ma zastosowanie wyłącznie do obiektów zakwaterowania turystycznego, które mają dostęp do rynku oferującego energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii.

Wiążące ograniczenia umowne (takie jak przewidziane kary) obowiązujące przez co najmniej 2 lata dotyczące zmiany dostawcy energii można uznać za „brak dostępu” do rynku oferującego energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza oświadczenie od dostawcy energii elektrycznej (lub zawartą z nim umowę) określające rodzaj odnawialnego źródła (odnawialnych źródeł) energii i procent dostarczanej energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnego źródła, w odpowiednim przypadku dokumentację używanego kotła (generatora ciepła) oraz informację o maksymalnej wartości procentowej, jaka może być dostarczona. Zgodnie z dyrektywą 2001/77/WE odnawialne źródła energii oznaczają odnawialne niekopalne źródła energii (energia wiatru, słoneczna, geotermiczna, falowa, pływów, wodna, biomasy, gazu z odpadów, gazu z zakładów oczyszczania ścieków i biogazów). Jeżeli obiekt zakwaterowania turystycznego nie ma dostępu do rynku oferującego energię wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii, należy dostarczyć dokumenty potwierdzające złożenie wniosku o dostęp do energii odnawialnej.

2.   Węgiel i oleje ciężkie

Oleje ciężkie o zawartości siarki powyżej 0,1 % oraz węgiel nie są używane jako źródło energii. Ze stosowania tego kryterium wyłącza się węgiel wykorzystywany w kominkach dekoracyjnych.

Kryterium to odnosi się wyłącznie do obiektów zakwaterowania turystycznego, które posiadają niezależny system grzewczy.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wskazującą rodzaj wykorzystywanych źródeł energii.

3.   Efektywność i wytwarzanie ciepła

Jeżeli w okresie ważności oznakowania ekologicznego instalowana jest nowa moc wytwórcza energii cieplnej, jest to wysokosprawna jednostka kogeneracji (zgodnie z definicją zawartą w art. 3 i załączniku III dyrektywy 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (2), pompa ciepła lub kocioł o wysokiej sprawności. W przypadku kotła sprawność, mierzona zgodnie z dyrektywą Rady 92/42/EWG (3) lub zgodnie z właściwymi normami i przepisami dotyczącymi produktu odnoszącymi się do kotłów, które nie są objęte tą dyrektywą, odpowiada czterem gwiazdkom (ok. 92 % przy 50 °C i 95 % przy 70 °C).

Zainstalowane wcześniej kotły wody gorącej opalane paliwem płynnym lub gazowym zgodne z definicją podaną w dyrektywie 92/42/EWG spełniają normy sprawności odpowiadające co najmniej trzem gwiazdkom, jak określono w dyrektywie. Zainstalowane wcześniej jednostki kogeneracyjne są zgodne z definicją wysokiej sprawności zawartą w dyrektywie 2004/8/WE. Sprawność kotłów wyłączonych z zakresu stosowania dyrektywy 92/42/EWG (4) jest zgodna z instrukcjami producenta oraz z krajowymi i lokalnymi przepisami dotyczącymi sprawności energetycznej, jednakże w przypadku takich kotłów zainstalowanych wcześniej nie dopuszcza się sprawności poniżej 88 % (z wyjątkiem kotłów na biomasę).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza specyfikację techniczną otrzymaną od podmiotów odpowiedzialnych za sprzedaż lub konserwację kotła określającą jego sprawność.

4.   Klimatyzacja

Każdy klimatyzator typu domowego zakupiony w okresie ważności oznakowania ekologicznego posiada co najmniej klasę efektywności energetycznej A, jak określono w dyrektywie Komisji 2002/31/WE (5), lub odpowiadającą jej efektywność energetyczną.

Uwaga: Kryterium tego nie stosuje się do klimatyzatorów będących urządzeniami, które mogą wykorzystywać również inne źródła energii, do urządzeń powietrzno-wodnych i urządzeń typu woda/woda ani do jednostek o mocy wyjściowej (mocy chłodzenia) większej niż 12 kW.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza specyfikacje techniczne otrzymane od producenta lub profesjonalnych techników odpowiedzialnych za instalację, sprzedaż lub konserwację systemu klimatyzacyjnego.

5.   Efektywność energetyczna budynków

Obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia wymogi ustawodawstwa krajowego i lokalnych kodeksów budowlanych związane z efektywnością i charakterystyką energetyczną budynków.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza świadectwo energetyczne zgodne z dyrektywą 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (6) lub, jeżeli krajowy system wdrożenia nie przewiduje go, wynik audytu energetycznego przeprowadzonego przez niezależnego eksperta w dziedzinie charakterystyki energetycznej budynków.

6.   Izolacja okien

Wszystkie okna w ogrzewanych lub klimatyzowanych pomieszczeniach i strefach wspólnych posiadają należyty stopień izolacji cieplnej stosownie do lokalnych przepisów i warunków klimatycznych oraz zapewniają odpowiedni stopień izolacji akustycznej.

Wszystkie okna w ogrzewanych lub klimatyzowanych pomieszczeniach i strefach wspólnych dodane lub odnowione po uzyskaniu wspólnotowego oznakowania ekologicznego są zgodne z wymogami dyrektywy 2002/91/WE (art. 4, 5 i 6) i dyrektywy Rady 89/106/EWG (7) oraz odpowiednich krajowych przepisów technicznych wdrażających je.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza oświadczenie specjalisty technika określające zgodność z tym kryterium i zawierające wartości współczynnika przenikania ciepła (współczynnika U). W odniesieniu do okien spełniających wymogi dyrektywy 2002/91/WE wnioskodawca dostarcza świadectwo energetyczne lub, jeżeli krajowy system wdrożenia go nie przewiduje, oświadczenie producenta.

7.   Wyłączanie ogrzewania i klimatyzacji

Jeżeli ogrzewanie lub klimatyzacja nie wyłączają się automatycznie po otwarciu okien, powinna istnieć łatwo dostępna informacja przypominająca gościowi o zamknięciu okien, gdy włączone jest ogrzewanie lub klimatyzacja. Pojedyncze urządzenia grzewcze/klimatyzacyjne zakupione po uzyskaniu wspólnotowego oznakowania ekologicznego muszą być wyposażone w wyłącznik uruchamiający się automatycznie po otwarciu okien.

Kryterium to odnosi się tylko do obiektów zakwaterowania turystycznego, które wyposażone są w ogrzewanie lub klimatyzację.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z tekstem informacji dla gości (w stosownych przypadkach).

8.   Wyłączanie oświetlenia

Jeżeli w pokojach nie ma automatycznego wyłącznika oświetlenia, powinna istnieć łatwo dostępna informacja dla gości z prośbą o wyłączanie oświetlenia przy opuszczaniu pokoi.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z procedurami informacyjnymi.

9.   Żarówki energooszczędne

a)	Co najmniej 80 % wszystkich żarówek w obiekcie zakwaterowania turystycznego posiada klasę efektywności energetycznej A, jak określono w dyrektywie Komisji 98/11/WE (8). Nie dotyczy to żarówek, których właściwości fizyczne nie pozwalają na zastąpienie ich żarówkami energooszczędnymi.

b)

100 % żarówek oświetleniowych, które są umieszczone w miejscach, w których najprawdopodobniej będą włączane przez ponad pięć godzin dziennie, posiada klasę efektywności energetycznej A, jak określono w dyrektywie 98/11/WE. Nie dotyczy to żarówek, których właściwości fizyczne nie pozwalają na zastąpienie ich żarówkami energooszczędnymi.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z obydwiema częściami tego kryterium wraz ze wskazaniem klasy efektywności energetycznej różnych używanych żarówek.

10.   Zewnętrzne urządzenia grzewcze

Do ogrzewania przestrzeni zewnętrznych, takich jak miejsca dla palących lub zewnętrzne jadalnie w obiekcie zakwaterowania turystycznego, wykorzystuje się wyłącznie urządzenia zasilane energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium określającą rodzaj źródeł energii wykorzystywanych w urządzeniach zasilanych energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych.

WODA

11.   Wypływ wody z kranów i pryszniców

Średnie natężenie wypływu wody z kranów i głowic natryskowych z wyjątkiem kurków zlewów kuchennych i kurków wanien nie przekracza 9 litrów na minutę.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium oraz odpowiednią dokumentację, w tym wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium.

12.   Pojemniki na odpady w toaletach

Każda toaleta wyposażona jest w odpowiedni pojemnik na odpady, a gości zachęca się do korzystania z tych pojemników przy pozbywaniu się odpadów, zamiast z muszli klozetowej.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z odpowiednią dokumentacją dotyczącą informacji dla gości.

13.   Spłukiwanie pisuarów

Wszystkie pisuary są wyposażone w automatyczne (czasowe) lub ręczne systemy spłukiwania w celu uniknięcia ciągłego spłukiwania.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z odpowiednią dokumentacją dotyczącą zainstalowanych pisuarów.

14.   Zmiana ręczników i prześcieradeł

W momencie przybycia goście są informowani o polityce ochrony środowiska prowadzonej przez obiekt zakwaterowania turystycznego. Wyjaśnia się im, że prześcieradła i ręczniki w pokojach są zmieniane na ich żądanie lub domyślnie z częstotliwością określoną w polityce ochrony środowiska obiektu zakwaterowania turystycznego lub wymaganą krajowymi przepisami prawa. Ma to zastosowanie tylko do obiektów zakwaterowania turystycznego, w których usługa obejmuje dostarczanie ręczników lub prześcieradeł.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z odpowiednią dokumentacją przedstawiającą sposób informowania gości oraz spełniania ich próśb.

15.   Właściwe odprowadzanie ścieków

Obiekt zakwaterowania turystycznego informuje gości i pracowników o prawidłowym korzystaniu z urządzeń do odprowadzania ścieków w celu uniknięcia odprowadzania substancji, które mogą uniemożliwić oczyszczanie ścieków zgodnie z gminnym planem oczyszczania ścieków oraz przepisami wspólnotowymi. Jeżeli nie jest dostępny gminny plan oczyszczania ścieków, obiekt zakwaterowania turystycznego zapewnia ogólny wykaz substancji, których nie można odprowadzać wraz ze ściekami, zgodnie z dyrektywą 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (9).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium oraz odpowiednią dokumentację (w miarę możliwości wraz z planem oczyszczania ścieków oraz informacjami dla gości i pracowników).

DETERGENTY I ŚRODKI ODKAŻAJĄCE

16.   Środki odkażające

Środków odkażających używa się tylko wówczas, jeżeli jest to konieczne w celu zapewnienia zgodności z wymogami przepisów prawa w zakresie higieny.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz ze wskazaniem, gdzie i kiedy używane są środki odkażające.

ODPADY

17.   Segregacja odpadów przez gości

Gości informuje się o sposobach i miejscach segregacji odpadów zgodnie z najlepszymi lokalnymi lub krajowymi systemami obowiązującymi na obszarze, na którym położony jest obiekt zakwaterowania turystycznego. Pojemniki przeznaczone do segregacji są dostępne w pokojach lub w ich pobliżu.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium oraz odpowiednią dokumentację dotyczącą informowania gości i rozmieszczenia pojemników w obiekcie zakwaterowania turystycznego.

18.   Segregacja odpadów

Odpady podlegają segregacji według kategorii, które miejscowe lub krajowe zakłady utylizacji odpadów mogą zagospodarować oddzielnie, ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych, które należy segregować, zbierać i usuwać zgodnie z wykazem określonym w decyzji Komisji 2000/532/WE (10), a jednocześnie poszukuje się odpowiedniego sposobu ich usunięcia. Wykaz ten obejmuje tonery, tusze, urządzenia chłodnicze i elektryczne, baterie, środki farmaceutyczne, tłuszcze/oleje oraz urządzenia elektryczne i elektroniczne określone w dyrektywie 2002/96/WE (11) i w dyrektywie 2002/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (12).

Jeżeli miejscowa administracja nie zapewnia oddzielnego odbierania lub usuwania odpadów, obiekt zakwaterowania turystycznego powinien zwrócić się do niej z pismem wyrażającym gotowość do segregowania odpadów oraz zaniepokojenie z powodu braku oddzielnego odbierania lub usuwania. Jeżeli administracja samorządowa nie zapewnia usuwania odpadów niebezpiecznych, wnioskodawca corocznie dostarcza oświadczenie samorządu terytorialnego stwierdzające, że nie istnieje system usuwania niebezpiecznych odpadów.

Wniosek do samorządu terytorialnego o zapewnienie oddzielnego odbierania lub usuwania odpadów składa się corocznie.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z określeniem różnych kategorii odpadów przyjmowanych przez samorząd terytorialny lub właściwych umów z prywatnymi odbiorcami. W stosownych przypadkach zgłaszający dostarcza corocznie odpowiednie oświadczenie samorządu terytorialnego.

19.   Produkty jednorazowego użytku

O ile przepisy prawa nie stanowią inaczej, nie używa się jednorazowych produktów toaletowych (nieprzeznaczonych do ponownego napełniania), takich jak szampon i mydło, oraz innych przedmiotów jednorazowych (nieprzeznaczonych do ponownego wykorzystania), takich jak czepki pod prysznic, szczotki, pilniki do paznokci itd. Jeżeli przepisy prawa wymagają stosowania produktów jednorazowego użytku, wnioskodawca przedstawia gościom obydwie możliwości i zachęca ich przy użyciu odpowiednich informacji do korzystania z produktów wielorazowego użytku.

Jednorazowe naczynia do picia (kubki i kieliszki), talerze i sztućce mogą być wykorzystywane wyłącznie wówczas, jeżeli wyprodukowane zostały z odnawialnych surowców oraz są biodegradowalne i kompostowalne zgodnie z normą EN 13432.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z odpowiednią dokumentacją wyjaśniającą sposób jego spełnienia (w tym wszelkie przepisy prawa wymagające stosowania produktów jednorazowych) oraz spójną dokumentacją dotyczącą produktów do ponownego napełniania lub informacją dla gości zachęcającą ich do stosowania produktów wielorazowego użytku (w stosownych przypadkach).

W celu wykazania, że jednorazowe naczynia do picia (kubki i kieliszki), talerze i sztućce spełniają te kryteria, należy przedstawić dowody zgodności z normą EN 13432.

20.   Pakowanie śniadań

O ile przepisy prawa nie wymagają inaczej, do serwowania nie używa się opakowań z pojedynczymi porcjami śniadań i innych posiłków, z wyjątkiem produktów do smarowania wytwarzanych z mleka (takich jak masło, margaryna i ser topiony), kremu czekoladowego i masła orzechowego oraz dżemów i konfitur dietetycznych lub przeznaczonych dla diabetyków.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz ze szczegółowym wyjaśnieniem, w jaki sposób kryterium jest spełnione, listą produktów podawanych w pojedynczych porcjach oraz przepisami prawa wymagającymi takiego postępowania.

INNE USŁUGI

21.   Zakaz palenia w strefach wspólnych

We wszystkich krytych obiektach wspólnych znajduje się wydzielona część, w której obowiązuje zakaz palenia.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium.

22.   Komunikacja publiczna

Gościom i pracownikom zapewnia się łatwo dostępne informacje na temat korzystania z transportu publicznego do obiektu zakwaterowania turystycznego i z powrotem przy wykorzystaniu podstawowych środków transportu. Jeżeli nie istnieje odpowiednia komunikacja publiczna, podaje się również informacje o innych środkach komunikacji przyjaznych dla środowiska.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z kopiami dostępnych materiałów informacyjnych.

OGÓLNE ZARZĄDZANIE

Wnioskodawcy, którzy posiadają system zarządzania środowiskowego zgodny z rozporządzeniem (WE) nr 761/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (13) lub certyfikowany zgodnie z ISO 14001, automatycznie spełniają poniższe ogólne kryteria zarządzania, z wyjątkiem kryteriów 27, 28 i 29 (gromadzenie danych i informacja). W takich przypadkach środkiem weryfikacji spełnienia tych kryteriów jest rejestracja EMAS lub certyfikacja ISO 14001.

23.   Konserwacja i przeglądy kotłów i systemów klimatyzacyjnych

Kotły i systemy klimatyzacyjne podlegają konserwacji i przeglądom co najmniej raz do roku lub częściej, jeżeli wymagają tego przepisy lub jeżeli istnieje taka potrzeba, przeprowadzanym przez wykwalifikowanych fachowców zgodnie z CEI i normami krajowymi, jeżeli mają one zastosowanie, lub według instrukcji producenta.

W przypadku systemów klimatyzacyjnych konserwację (kontrole wycieków i naprawy) przeprowadza się zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 842/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady (14) na podstawie ilości gazów F (fluorowanych gazów cieplarnianych) w danym zastosowaniu, według następujących zasad:

—	co najmniej raz na dwanaście miesięcy przy zastosowaniach, w których wykorzystuje się 3 kg lub więcej gazów F (nie ma to zastosowania do urządzeń z hermetycznie zamkniętymi systemami, które są oznakowane jako takie i zawierają mniej niż 6 kg fluorowanych gazów cieplarnianych),

—	co najmniej raz na sześć miesięcy przy zastosowaniach, w których wykorzystuje się 30 kg lub więcej gazów F,

—	co najmniej raz na trzy miesiące przy zastosowaniach, w których wykorzystuje się 300 kg lub więcej gazów F.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z wszystkimi częściami tego kryterium wraz z opisem kotłów i programu ich konserwacji oraz danymi osób/firm prowadzących konserwację, a także elementów sprawdzanych podczas konserwacji.

W odniesieniu do systemów klimatyzacyjnych zawierających 3 kg lub więcej gazów F wnioskodawca dostarcza dokumentację dotyczącą ilości i typu wprowadzonych fluorowanych gazów cieplarnianych, wszelkich ilości dodanych lub odzyskanych podczas przeglądów, konserwacji i ostatecznego usunięcia, jak również nazwę przedsiębiorstwa, które przeprowadziło przegląd lub konserwację lub konserwatora, który przeprowadził przegląd lub konserwację, daty i wyniki kontroli wycieków oraz właściwe informacje szczegółowo identyfikujące poszczególne urządzenia stacjonarne zawierające ponad 30 kg gazów F.

24.   Ustalenia polityki i program środowiskowy

Zarządca prowadzi politykę ochrony środowiska oraz sporządza prostą deklarację o polityce ochrony środowiska i dokładny program działań w celu zapewnienia stosowania polityki ochrony środowiska.

Program działań określa cele w zakresie efektywności środowiskowej w odniesieniu do energii, wody, substancji chemicznych i odpadów, które winny być ustalane co dwa lata przy uwzględnieniu kryteriów fakultatywnych oraz zgromadzonych danych, jeżeli są one dostępne. Program określa osobę, która pełni funkcję kierownika obiektu zakwaterowania turystycznego ds. ochrony środowiska i odpowiada za podejmowanie niezbędnych działań i osiąganie celów. Polityka ochrony środowiska jest publicznie dostępna do wglądu. Uwzględnia się uwagi i informacje zwrotne od gości zgromadzone przy użyciu kwestionariuszy lub list kontrolnych.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z kopią polityki ochrony środowiska lub oświadczeniem w sprawie polityki ochrony środowiska i programem działania oraz procedurami uwzględniania sugestii gości.

25.   Szkolenie personelu

Obiekt zakwaterowania turystycznego przeprowadza szkolenie personelu i przekazuje mu informacje, w tym pisemne procedury lub instrukcje, w celu zapewnienia stosowania procedur mających na celu ochronę środowiska oraz podniesienia świadomości odpowiedzialności za środowisko naturalne. Uwzględnia się w szczególności następujące kwestie:

w odniesieniu do oszczędzania energii: — szkolenie personelu obejmuje sposoby oszczędzania energii,

w odniesieniu do oszczędzania wody: — szkolenie personelu obejmuje codzienne sprawdzanie, czy nie ma widocznych wycieków i podejmowanie odpowiednich działań w razie potrzeby, — kwiaty i zieleń na zewnątrz podlewa się zwykle przed południem lub po zachodzie słońca, jeżeli jest to odpowiednie ze względu na warunki regionalne lub klimatyczne, — personel otrzymuje informację o polityce obiektu zakwaterowania turystycznego w odniesieniu do kryterium 14 dotyczącego zmiany ręczników oraz instrukcje o sposobach jej przestrzegania,

w odniesieniu do substancji chemicznych: — szkolenie personelu obejmuje unikanie przekraczania zalecanych ilości detergentów i środków odkażających wskazanych na opakowaniach,

w odniesieniu do odpadów: — szkolenie personelu obejmuje gromadzenie, segregację i przekazywanie do odpowiedniego usuwania tych kategorii odpadów, które mogą być zagospodarowywane oddzielnie przez miejscowe lub krajowe zakłady utylizacji odpadów, zgodnie z kryterium 18, — szkolenie personelu obejmuje gromadzenie, segregację i przekazywanie do odpowiedniego usuwania odpadów niebezpiecznych wymienionych w decyzji 2000/532/WE i określonych w kryterium 18.

Nowym pracownikom zapewnia się odpowiednie szkolenie w ciągu czterech tygodni od rozpoczęcia pracy, zaś wszystkim pracownikom co najmniej raz do roku.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz ze szczegółowym opisem programu szkolenia, treścią szkolenia oraz wskazaniem pracowników, którzy zostali przeszkoleni oraz terminu i tematu szkolenia. Wnioskodawca przedstawia również kopie procedur i informacji dla pracowników dotyczących wszystkich wskazanych kwestii.

26.   Informacje dla gości

Obiekt zakwaterowania turystycznego przekazuje gościom, w tym uczestnikom konferencji, informacje dotyczące swojej polityki ochrony środowiska, w tym aspektów bezpieczeństwa i ochrony przeciwpożarowej, zachęcając ich, by przyczynili się do jej wdrażania. Informacje przekazane gościom odnoszą się do działań podjętych w ramach polityki ochrony środowiska i zawierają dane dotyczące wspólnotowego oznakowania ekologicznego. Informacje te są aktywnie przekazywane gościom przy zakwaterowaniu wraz z kwestionariuszem dotyczącym ich opinii na temat środowiskowych aspektów obiektu zakwaterowania turystycznego. Ogłoszenia zachęcające gości do wspierania celów ochrony środowiska są widoczne dla gości, zwłaszcza w strefach wspólnych i pokojach.

W odniesieniu do różnych stref podejmuje się następujące konkretne działania:

w odniesieniu do energii: — w stosownych przypadkach, zgodnie z kryteriami 7 i 8 informuje się gości o konieczności wyłączania ogrzewania/klimatyzacji oraz oświetlenia,

w odniesieniu do wody i ścieków: — w łazienkach i toaletach znajduje się odpowiednia informacja dla gości, w jaki sposób należy oszczędzać wodę, — gości zachęca się do informowania personelu o wszelkich zauważonych wyciekach, — w toaletach umieszcza się oznakowanie zachęcające gości do pozbywania się odpadów z wykorzystaniem pojemników na odpady, zamiast muszli klozetowych,

w odniesieniu do odpadów: — gości informuje się o polityce zmniejszania ilości odpadów obiektu zakwaterowania turystycznego i wykorzystywania odpowiedniej jakości alternatywnych rozwiązań wobec produktów jednorazowych i dostarczanych w pojedynczych porcjach; należy również zachęcać gości do korzystania z produktów wielorazowego użytku, jeżeli przepisy prawa nie wymagają użycia produktów jednorazowego użytku, — gości informuje się o sposobach i miejscach segregacji odpadów zgodnie z najlepszymi lokalnymi lub krajowymi systemami na obszarze, na którym położony jest obiekt zakwaterowania turystycznego oraz miejscach usuwania substancji niebezpiecznych.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z kopiami oznakowania informacyjnego i ogłoszeń przeznaczonych dla gości oraz określa procedury dystrybucji i gromadzenia informacji, wypełniania kwestionariuszy oraz uwzględniania informacji zwrotnych.

27.   Dane dotyczące zużycia energii i wody

Obiekt zakwaterowania turystycznego posiada procedury zbierania i kontrolowania danych dotyczących ogólnego zużycia energii (kWh), elektryczności oraz innych źródeł energii (kWh), a także zużycia wody (w litrach).

W miarę możliwości dane gromadzi się w zestawieniu miesięcznym lub co najmniej rocznym oraz wyraża się je również jako zużycie przypadające na nocleg i na m2 powierzchni wewnątrz budynku.

Obiekt zakwaterowania turystycznego zgłasza wyniki co roku do właściwego organu oceniającego wniosek.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z opisem procedur. We wniosku wnioskodawca dostarcza dane dotyczące wymienionego wyżej zużycia za co najmniej sześć poprzednich miesięcy (jeżeli są dostępne), a następnie dostarcza te dane corocznie za poprzedni rok lub okres otwarcia.

28.   Gromadzenie innych danych

Obiekt zakwaterowania turystycznego posiada procedury gromadzenia i monitorowania danych dotyczących zużycia substancji chemicznych wyrażonego w kg lub w litrach z określeniem ilości wytwarzanych odpadów (w litrach lub kg niesortowanych odpadów) oraz informacją, czy produkt jest stężony, czy nie.

W miarę możliwości dane gromadzi się w zestawieniu miesięcznym lub co najmniej rocznym oraz wyraża się je również jako zużycie lub produkcję przypadające na nocleg i na m2 powierzchni wewnątrz budynku.

Obiekt zakwaterowania turystycznego zgłasza wyniki co roku do właściwego organu oceniającego wniosek.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z opisem procedur. We wniosku wnioskodawca dostarcza dane dotyczące wymienionego wyżej zużycia, za co najmniej sześć poprzednich miesięcy (jeżeli są dostępne), a następnie dostarcza te dane corocznie za poprzedni rok lub okres otwarcia. Wnioskodawca określa świadczone usługi i wskazuje, czy w pomieszczeniach obiektu wykonywane jest pranie garderoby.

29.   Informacje widniejące na oznakowaniu ekologicznym

Pole 2 oznakowania ekologicznego zawiera następujący tekst:

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza próbkę wykazującą, w jaki sposób zastosuje oznakowanie, wraz z deklaracją zgodności z tym kryterium.

SEKCJA B

KRYTERIA FAKULTATYWNE, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST. 1 I 2

Każdemu z kryteriów określonych w niniejszej sekcji przypisana została wartość wyrażona w punktach lub ułamkach punktów. Aby uzyskać prawo do oznakowania ekologicznego, obiekty zakwaterowania turystycznego muszą uzyskać co najmniej 20 punktów.

Całkowita wymagana liczba punktów zostaje zwiększona o 3 punkty za każdą z następujących oferowanych usług dodatkowych świadczonych przez właściciela lub zarządcę obiektu zakwaterowania turystycznego:

—	usługi gastronomiczne (w tym śniadania),

—	działalność sportowo-rekreacyjna, która obejmuje sauny, baseny oraz podobne wyposażenie znajdujące się na terenie obiektu zakwaterowania turystycznego; jeżeli działalność sportowo-rekreacyjna obejmuje centrum odnowy biologicznej, wymagana liczba punktów zostaje zwiększona o 5 punktów, zamiast o 3,

—	tereny zielone/zewnętrzne w tym parki i ogrody, które są dostępne dla gości.

ENERGIA

30.   Wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (do 4 punktów)

Obiekt zakwaterowania turystycznego wyposażony jest w system paneli fotowoltaicznych (baterii słonecznych), lokalny generator hydroelektryczny lub system wytwarzania energii elektrycznej z biomasy, energii geotermalnej lub wiatrowej, który dostarcza lub będzie dostarczać co najmniej 20 % całkowitego zużycia energii elektrycznej na rok (2 punkty).

Obiekt zakwaterowania turystycznego wprowadza do sieci ilość netto energii elektrycznej produkowanej z odnawialnych źródeł energii (2 punkty).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z dokumentacją dotyczącą systemu paneli fotowoltaicznych, lokalnego generatora hydroelektrycznego lub systemu wytwarzania energii elektrycznej z biomasy, energii geotermalnej lub wiatrowej, danymi dotyczącymi jego potencjalnej i rzeczywistej mocy wyjściowej oraz dokumentacją dotyczącą przepływów energii z sieci i do sieci, jako potwierdzeniem wszelkich wkładów netto lub wkładów energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii do sieci.

31.   Energia z odnawialnych źródeł (do 2 punktów)

Co najmniej 70 % całkowitej energii zużywanej do ogrzewania lub chłodzenia pokoi lub do ogrzewania wody sanitarnej pochodzi z odnawialnych źródeł (1,5 punktu; 2 punkty, jeżeli 100 % energii obiektu zakwaterowania turystycznego wykorzystywanej w tym celu pochodzi z odnawialnych źródeł energii).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z danymi dotyczącymi zużycia energii na ogrzewanie pokoi i ciepłą wodę oraz dokumentacją wykazującą, że co najmniej 70 % lub 100 % tej energii pochodzi z odnawialnych źródeł.

32.   Sprawność energetyczna kotła (1,5 punktu)

Obiekt zakwaterowania turystycznego jest wyposażony w czterogwiazdkowe kotły, jak określono w dyrektywie 92/42/EWG.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z odpowiednią dokumentacją.

33.   Emisje NOx z kotła (1,5 punktu)

Kotły posiadają klasę 5 normy EN 297 prA3 regulującej emisje NOx i wydzielają mniej niż 60 mg NOx/kWh (kotły kondensacyjne) lub 70 mg NOx/kWh (kotły niekondensacyjne o mocy znamionowej do 120 kW).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz ze sprawozdaniem lub specyfikacjami technicznymi otrzymanymi od profesjonalnych techników odpowiedzialnych za sprzedaż lub konserwację kotła.

34.   Lokalna sieć ciepłownicza (1,5 punktu)

Ogrzewanie obiektu zakwaterowania turystycznego zapewnione jest przez efektywną lokalną sieć ciepłowniczą do celów oznakowania ekologicznego określonych w następujący sposób:

wytwarzanie ciepła odbywa się w wysokosprawnych jednostkach kogeneracji zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2004/8/WE i aktach wykonawczych do niej lub w kotłach wytwarzających tylko ciepło o sprawności nie mniejszej niż odpowiednia wartość referencyjna określona w decyzji Komisji 2007/74/WE (15),

oraz dodatkowo:

rury w lokalnej sieci ciepłowniczej spełniają wymogi określone w stosownych normach CEN dla takich rur.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z dokumentacją wykazującą podłączenie do lokalnej sieci ciepłowniczej.

35.   Skojarzona gospodarka energetyczna – kogeneracja (1,5 punktu)

Energia elektryczna i cieplna dla obiektu zakwaterowania turystycznego dostarczana jest przez wysokosprawne jednostki kogeneracji zgodnie z dyrektywą 2004/8/WE. Jeżeli obiekt zakwaterowania turystycznego wyposażony jest w taką jednostkę kogeneracji, jej produkcja energii cieplnej i elektrycznej dostarcza co najmniej 70 % całkowitego zużycia energii cieplnej i elektrycznej obiektu. Dostawy energii oblicza się zgodnie z metodą określoną w dyrektywie 2004/8/WE.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z dokumentacją dotyczącą kogeneracji.

36.   Pompa ciepła (do 2 punktów)

Obiekt zakwaterowania turystycznego wyposażony jest w pompę ciepła zapewniającą ogrzewanie lub klimatyzację (1,5 punktu). Obiekt zakwaterowania turystycznego wyposażony jest w pompę ciepła ze wspólnotowym oznakowaniem ekologicznym lub innym oznakowaniem ekologicznym ISO typu I (2 punkty).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z dokumentacją dotyczącą pompy ciepła.

37.   Odzyskiwanie ciepła (do 1,5 punktu)

Obiekt zakwaterowania turystycznego wyposażony jest w system odzyskiwania ciepła w 1 (1 punkt) lub 2 (1,5 punktu) następujących kategoriach: systemy chłodzenia, wentylatory, pralki, zmywarki do naczyń, basen pływacki lub baseny pływackie, ścieki sanitarne.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z dokumentacją dotyczącą systemów odzyskiwania ciepła.

38.   Termoregulacja (1,5 punktu)

Temperatura w każdej strefie wspólnej i pokoju jest regulowana indywidualnie.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z dokumentacją dotyczącą systemów termoregulacyjnych

39.   Audyty energetyczne budynków (1,5 punktu)

Obiekt zakwaterowania turystycznego podlega audytom energetycznym przeprowadzanym raz na dwa lata przez niezależnego eksperta i wdraża co najmniej dwa zalecenia dotyczące termomodernizacji wydane w wyniku audytu.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza sprawozdanie z audytu sprawności energetycznej i szczegółową dokumentację dotyczącą sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium.

40.   Klimatyzacja (do 2 punktów)

Efektywność energetyczna wszystkich urządzeń klimatyzacyjnych typu domowego obiektu zakwaterowania turystycznego jest wyższa o 15 % od progu kwalifikującego do klasy A określonego w dyrektywie 2002/31/WE (1,5 punktu). Efektywność energetyczna wszystkich urządzeń klimatyzacyjnych typu domowego obiektu zakwaterowania turystycznego jest wyższa o 30 % od progu kwalifikującego do klasy A określonego w dyrektywie 2002/31/WE (2 punkty).

Kryterium tego nie stosuje się do urządzeń, które mogą wykorzystywać również inne źródła energii, urządzeń powietrzno-wodnych i typu woda/woda lub jednostek o mocy wyjściowej (mocy chłodzenia) większej od 12 kW.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza odpowiednią dokumentację wykazującą zgodność z tym kryterium.

41.   Automatyczne wyłączanie systemów klimatyzacji i ogrzewania (1,5 punktu)

Istnieje automatyczny system, który wyłącza klimatyzację i ogrzewanie w pokojach po otwarciu okien.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza specyfikację techniczną otrzymaną od profesjonalnych techników odpowiedzialnych za instalację, sprzedaż lub konserwację systemu klimatyzacyjnego.

42.   Architektura bioklimatyczna (3 punkty)

Obiekt zakwaterowania turystycznego jest zbudowany zgodnie z zasadami architektury bioklimatycznej.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją.

43.   Efektywność energetyczna chłodziarek (1 punkt), piekarników (1 punkt) zmywarek do naczyń (1 punkt), pralek (1 punkt), suszarek/suszarek bębnowych (1 punkt) i sprzętu biurowego (maksymalnie 3 punkty

a)

(1 punkt): Wszystkie chłodziarki typu domowego mają klasę efektywności A+ lub A++ zgodnie z dyrektywą Komisji 94/2/WE (16), a wszystkie lady chłodnicze lub minibary mają co najmniej klasę efektywności B. Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dokumentację określającą klasę energetyczną wszystkich chłodziarek oraz lad chłodniczych lub minibarów.

b)

(1 punkt): Wszystkie piekarniki elektryczne typu domowego mają klasę efektywności energetycznej A zgodnie z dyrektywą Komisji 2002/40/WE (17). Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dokumentację określającą klasę energetyczną wszystkich piekarników elektrycznych typu domowego. Uwaga: Kryterium tego nie stosuje się do piekarników, które nie są zasilane energią elektryczną lub które nie są objęte dyrektywą 2002/40/WE (np. piekarników przemysłowych).

c)

(1 punkt): Wszystkie domowe zmywarki do naczyń mają sprawność energetyczną klasy A określoną w dyrektywie Komisji 97/17/WE (18). Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dokumentację określającą klasę energetyczną wszystkich zmywarek do naczyń. Uwaga: Kryterium tego nie stosuje się do zmywarek do naczyń, które nie są objęte dyrektywą 97/17/WE (np. przemysłowych zmywarek do naczyń).

d)

(1 punkt): Wszystkie domowe pralki mają sprawność energetyczną klasy A określoną w dyrektywie Komisji 95/12/WE (19). Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dokumentację określającą klasę energetyczną wszystkich pralek. Uwaga: Kryterium tego nie stosuje się do pralek, które nie są objęte dyrektywą 95/12/WE (np. pralek przemysłowych).

e)

(1 punkt): Co najmniej 80 % urządzeń biurowych (komputery, monitory, telefaksy, drukarki, skanery, kserokopiarki) kwalifikuje się do oznakowania Energy Star określonego w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 106/2008 (20) i decyzji Komisji 2003/168/WE (21). Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dokumentację określającą kwalifikację urządzeń biurowych do oznakowania Energy Star.

f)

(1 punkt): Wszystkie elektryczne suszarki bębnowe mają klasę efektywności energetycznej A, zgodnie z dyrektywą Komisji 95/13/WE (22). Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dokumentację określającą klasę energetyczną wszystkich elektrycznych suszarek bębnowych. Uwaga: Kryterium tego nie stosuje się do elektrycznych suszarek bębnowych, które nie są objęte dyrektywą 95/13/WE (np. przemysłowych suszarek bębnowych).

44.   Elektryczne suszarki do rąk i włosów z czujnikiem zbliżeniowym (do 2 punktów)

Wszystkie elektryczne suszarki do rąk (1 punkt) i włosów (1 punkt) są wyposażone w czujniki zbliżeniowe lub mają przyznane oznakowanie ekologiczne ISO typu I.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza odpowiednią dokumentację uzupełniającą wykazującą, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium.

45.   Ustawienie chłodziarek (1 punkt)

Chłodziarka lub chłodziarki w kuchni, restauracji i barze są ustawione i wyregulowane zgodnie z zasadami oszczędności energii w celu ograniczenia marnowania energii.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium.

46.   Automatyczne wyłączanie oświetlenia w pokojach (1,5 punktu)

95 % obiektu zakwaterowania turystycznego wyposażone jest w automatyczny system wyłączający oświetlenie, gdy goście opuszczają pokój.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza specyfikację techniczną otrzymaną od profesjonalnych techników odpowiedzialnych za instalację, sprzedaż lub konserwację tych systemów.

47.   Regulacja czasowa w saunach (1 punkt)

Wszystkie sauny i łaźnie parowe posiadają regulację czasową lub procedurę pracowniczą dotyczącą ich wyłączania i włączania.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza specyfikację techniczną otrzymaną od profesjonalnych techników odpowiedzialnych za instalację, sprzedaż lub konserwację tych systemów.

48.   Ogrzewanie basenu przy pomocy odnawialnych źródeł energii (do 1,5 punktu)

Energia wykorzystywania do ogrzewania wody w basenie pochodzi z odnawialnych źródeł energii. Co najmniej 50 %: 1 punkt, 100 %: 1,5 punktu.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z danymi dotyczącymi zużycia energii na ogrzewanie wody w basenie oraz dokumentacją wykazującą ilość zużytej energii pochodzącej z odnawialnych źródeł.

49.   Automatyczne wyłączanie oświetlenia zewnętrznego (1,5 punkt)

Oświetlenie zewnętrzne, które nie jest potrzebne do celów bezpieczeństwa, jest automatycznie wyłączane po określonym czasie lub jest włączane za pomocą czujnika zbliżeniowego.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza specyfikację techniczną otrzymaną od profesjonalnych techników odpowiedzialnych za instalację, sprzedaż lub konserwację tych systemów.

WODA

50.   Wykorzystanie wody deszczowej (2 punkty) i wody ponownie wprowadzanej do obiegu (2 punkty)

a)

(2 punkty): Woda deszczowa jest zbierana i wykorzystywana do celów innych niż higieniczny i jako woda pitna. Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca przedkłada szczegółowe wyjaśnienie, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą oraz odpowiednim zapewnieniem, że źródło wody do celów higieny i wody pitnej jest całkowicie odrębne.

b)

(2 punkty): Woda ponownie wprowadzana do obiegu jest zbierana i wykorzystywana do celów innych niż higieniczny i jako woda pitna. Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca przedkłada szczegółowe wyjaśnienie, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą oraz odpowiednim zapewnieniem, że źródło wody do celów higieny i wody pitnej jest całkowicie odrębne.

51.   Automatyczne systemy nawadniania terenów zewnętrznych (1,5 punktu)

W obiekcie zakwaterowania turystycznego wykorzystywany jest automatyczny system optymalizacji cykli nawadniania i zużycia wody przy podlewaniu zewnętrznej roślinności/zieleni.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

52.   Wypływ wody z kranów i głowic natryskowych (1,5 punktu)

Średnie natężenie wypływu wody ze wszystkich kranów i głowic pryszniców, w tym również kurków wanien nie przekracza 8 litrów/minutę.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

53.   Spłukiwanie ubikacji (1,5 punktu)

Co najmniej 95 % ubikacji zużywa na pełne spłukanie sześć litrów wody lub mniej.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

54.   Zużycie wody przez zmywarki do naczyń (1 punkt)

Zużycie wody przez zmywarki do naczyń (wyrażone jako W(zmierzone)) jest mniejsze lub równe wartości progowej określonej w poniższym równaniu przy użyciu tej samej metody badawczej EN 50242 oraz cyklu programu jak wybrane w przypadku dyrektywy 97/17/WE:

W(zmierzone) ≤ (0,625 × S) + 9,25

gdzie:

W(zmierzone)= zmierzone zużycie wody przez zmywarkę do naczyń w litrach na cykl, wyrażone z dokładnością do jednego miejsca po przecinku,

S= stosowana liczba standardowych miejsc na naczynia w zmywarce do naczyń.

Kryterium stosuje się wyłącznie do zmywarek do naczyń typu domowego.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza specyfikację techniczną otrzymaną od profesjonalnych techników odpowiedzialnych za produkcję, sprzedaż lub konserwację zmywarek do naczyń lub dowód, że zmywarkom do naczyń zostało przyznane wspólnotowe oznakowanie ekologiczne.

55.   Zużycie wody przez pralki (1 punkt)

Pralki używane w obiekcie zakwaterowania turystycznego przez gości i personel lub używane przez zakład świadczący usługi pralnicze dla obiektu nie zużywają więcej niż 12 litrów wody na 1 kg wsadu pralki według wg pomiaru dokonanego zgodnie z EN 60456 przy użyciu tego samego standardowego cyklu prania bawełny w 60 °C jak wybrany w przypadku dyrektywy 95/12/WE.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza specyfikację techniczną otrzymaną od profesjonalnych techników odpowiedzialnych za produkcję, sprzedaż lub konserwację pralek lub dowód, że pralkom zostało przyznane wspólnotowe oznakowanie ekologiczne. Kierownictwo obiektu zakwaterowania turystycznego dostarcza dokumentację techniczną uzyskaną od zakładu świadczącego usługi pralnicze dla obiektu, która wykazuje, że jego pralki spełniają to kryterium.

56.   Temperatura i przepływ wody bieżącej (1 punkt)

Co najmniej 95 % kranów pozwala na dokładną i szybką regulację temperatury i przepływu wody.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

57.   Regulatory czasowe pryszniców (1,5 punktu)

Wszystkie prysznice w pomieszczeniach dla personelu, w strefach zewnętrznych i wspólnych są wyposażone w regulator czasowy/czujnik zbliżeniowy, który przerywa przepływ wody po określonym czasie lub kiedy nie są używane.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

58.   Przykrywanie basenu (1 punkt)

Napełniony basen jest przykrywany na noc lub gdy nie jest używany dłużej niż jeden dzień, aby zapobiec ochłodzeniu znajdującej się w nim wody i ograniczyć jej parowanie.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

59.   Odladzanie (do 1,5 punktu)

Jeżeli konieczne jest odladzanie, w celu doprowadzenia do bezpiecznego stanu pokrytych lodem/śniegiem dróg na terenie obiektu zakwaterowania turystycznego używa się środków mechanicznych lub piasku/żwiru (1,5 punktu).

Jeżeli stosowane jest odladzanie chemiczne, używane substancje nie zawierają więcej niż 1 % jonów chlorkowych (Cl-) (1 punkt) lub używane są odladzacze, którym przyznane zostało wspólnotowe oznakowanie ekologiczne bądź inne krajowe lub regionalne oznakowania ekologiczne ISO typu I (1,5 punktu).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

60.   Oznaczenia twardości wody (do 2 punktów)

W pobliżu miejsc do prania/pralek/zmywarek do naczyń wywieszone są informacje dotyczące twardości miejscowej wody (1 punkt) dla umożliwienia lepszego wykorzystania detergentów przez gości i personel lub używany jest automatyczny system dozujący (1 punkt), który optymalizuje zużycie detergentów w zależności od twardości wody.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z odpowiednią dokumentacją przedstawiającą sposób informowania gości.

61.   Wodooszczędne pisuary (1,5 punktu)

Wszystkie pisuary wykorzystują system bezwodny lub mają ręczny/elektroniczny system spłukiwania, który pozwala na jednokrotne spłukanie pisuaru po każdym użyciu.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółową dokumentację uzupełniającą, wykazującą, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium.

62.   Rodzime gatunki używane do nowych nasadzeń zewnętrznych (1 punkt)

Do wszelkich nasadzeń zewnętrznych drzew i żywopłotów używane są rodzime gatunki roślin.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza odpowiednią specyfikację opisującą, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą sporządzoną przez eksperta.

DETERGENTY I ŚRODKI ODKAŻAJĄCE

63.   Detergenty (do 3 punktów)

Wagowo co najmniej 80 % detergentów do ręcznego zmywania naczyń, detergentów do zmywarek do naczyń, detergentów do prania, środków czyszczących ogólnego przeznaczenia, detergentów do urządzeń sanitarnych lub mydeł i szamponów używanych w obiekcie zakwaterowania turystycznego uzyskało wspólnotowe oznakowanie ekologiczne lub inne krajowe lub regionalne oznakowania ekologiczne ISO typu I (1 punkt za każdą z wymienionych kategorii detergentów, maksymalnie 3 punkty).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dane i dokumentację (w tym stosowne faktury) określające ilości używanych produktów tego rodzaju oraz ilości produktów, które posiadają oznakowanie ekologiczne.

64.   Farby i lakiery do zastosowania wewnętrznego i zewnętrznego (do 2 punktów)

Co najmniej 50 % wewnętrznych lub zewnętrznych pokryć obiektu zakwaterowania turystycznego zostało wykonanych z użyciem farb i lakierów do zastosowania wewnętrznego lub zewnętrznego, które otrzymały wspólnotowe oznakowanie ekologiczne lub inne krajowe lub regionalne oznakowanie ekologiczne ISO typu I (1 punkt za farby i lakiery do zastosowania wewnętrznego, 1 punkt za farby i lakiery do zastosowania zewnętrznego).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dane i dokumentację (w tym stosowne faktury) określające ilości używanych produktów tego rodzaju oraz ilości produktów, które posiadają oznakowanie ekologiczne.

65.   Wsparcie dla zamienników sztucznej rozpałki do grilla (1 punkt)

Oprócz sztucznych produktów do rozpalania grilla, na terenie obiektu zakwaterowania turystycznego sprzedawane są alternatywne produkty, takie jak produkty na bazie oleju rzepakowego lub konopi.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium.

66.   Baseny: dozowanie środków odkażających (1 punkt) lub baseny naturalne/ekologiczne (1 punkt)

Basen posiada system automatycznego dozowania, który zużywa minimalną ilość środka odkażającego w celu uzyskania odpowiedniego efektu higienicznego (1 punkt).

Lub

Basen jest obiektem typu ekologicznego/naturalnego – higiena i bezpieczeństwo kąpiących się osób zapewnione są wyłącznie przy wykorzystaniu elementów naturalnych (1 punkt).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dokumentację techniczną dotyczącą systemu automatycznego dozowania lub typu basenu ekologicznego/naturalnego i jego konserwacji.

67.   Czyszczenie mechaniczne (1 punkt)

Obiekt zakwaterowania turystycznego posiada dokładne procedury czyszczenia bez użycia środków chemicznych, na przykład przy użyciu produktów z mikrowłókna lub innych niechemicznych materiałów czyszczących bądź w drodze czynności dających podobne efekty.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium (w stosownych przypadkach wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą).

68.   Ogrodnictwo ekologiczne (2 punkty)

Gospodarowanie terenami zewnętrznymi odbywa się bez użycia pestycydów lub zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego określonymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007 (23) lub zasadami określonymi w ustawodawstwie krajowym lub w uznanych krajowych programach ekologicznych.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium (w stosownych przypadkach wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą).

69.   Środki do odstraszania owadów i szkodników (do 2 punktów)

Projekt architektoniczny pomieszczeń mieszkalnych oraz praktyki utrzymania higieny (np. budowanie obiektów na fundamentach w celu uniemożliwienia przedostawania się szczurów do pomieszczeń, używanie moskitier i spiral przeciw komarom) zapewniają ograniczenie stosowania środków do odstraszania owadów i szkodników na terenie obiektu zakwaterowania turystycznego do bezwzględnego minimum (1 punkt).

Jeżeli stosuje się środki do odstraszania owadów i szkodników, używa się są tylko tych substancji, które są dozwolone w rolnictwie ekologicznym (zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 834/2007) lub które uzyskały wspólnotowe oznakowanie ekologiczne lub inne krajowe lub regionalne oznakowania ekologiczne ISO typu I (1 punkt).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium (w stosownych przypadkach wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą).

ODPADY

70.   Kompostowanie (do 2 punktów)

Obiekt zakwaterowania turystycznego segreguje odpowiednie odpady organiczne (odpady zielone 1 punkt; odpady kuchenne 1 punkt) i zapewnia ich kompostowanie zgodnie z wytycznymi władz lokalnych (np. przez lokalną administrację, we własnym zakresie lub przez prywatne przedsiębiorstwo).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium (w stosownych przypadkach wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą).

71.   Jednorazowe opakowania po napojach (2 punkty)

Na terenie będącym własnością lub pod bezpośrednim zarządem obiektu zakwaterowania turystycznego nie są oferowane napoje w opakowaniach jednorazowych.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium, w której wskazuje ewentualne produkty jednorazowego użytku, które są używane, oraz przepisy, które tego wymagają.

72.   Usuwanie tłuszczów/olejów (do 2 punktów)

Zainstalowane są separatory tłuszczu, a tłuszcze/oleje ze smażenia płytkiego oraz zanurzeniowego są odpowiednio gromadzone i usuwane (1 punkt).

W stosownych przypadkach (np. w udostępnianych apartamentach) gościom zapewnia się możliwość odpowiedniego usunięcia zużytego przez nich tłuszczu/oleju (1 punkt).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

73.   Zużyte tekstylia, meble i inne produkty (do 2 punktów)

Zużyte meble, tekstylia oraz inne produkty, takie jak sprzęt elektroniczny, są przekazywane na cele dobroczynne zgodnie z polityką obiektu zakwaterowania turystycznego (2 punkty) lub sprzedawane (1 punkt) innym stowarzyszeniom, które zbierają i dokonują redystrybucji tych towarów.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą ze strony stowarzyszeń.

INNE USŁUGI

74.   Krajobrazowe zagospodarowanie dachów (2 punkty)

Co najmniej 50 % budynków obiektu zakwaterowania turystycznego, które mają odpowiednie dachy (dachy płaskie lub z małym kątem nachylenia) i nie są wykorzystywane do innych celów, jest obsiane trawą lub nasadzone roślinami.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

75.   Informacja i edukacja środowiskowa (do 3 punktów)

Obiekt zakwaterowania turystycznego udostępnia gościom materiały informacyjne i edukacyjne w zakresie ochrony środowiska dotyczące lokalnej różnorodności biologicznej, krajobrazu i środków ochrony przyrody (1,5 punktu). Animacje dla gości zawierają elementy edukacyjne dotyczące ochrony środowiska (1,5 punktu).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

76.   Zakaz palenia w strefach wspólnych i pokojach (do 1,5 punktu)

Zakaz palenia tytoniu obowiązuje w 100 % stref wspólnych wewnątrz budynków oraz w co najmniej 70 % (1 punkt) lub w co najmniej 95 % (1,5 punktu) pokoi.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca podaje liczbę i charakter miejsc oraz wskazuje, w których z nich obowiązuje zakaz palenia.

77.   Rowery (1,5 punktu)

Gościom udostępnia się rowery. (Co najmniej trzy rowery na każde 50 pokoi.)

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza wyjaśnienie, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium.

78.   Usługa dowozu (1 punkt)

Obiekt zakwaterowania turystycznego oferuje gościom podróżującym transportem publicznym usługę dowozu z miejsca przyjazdu ekologicznymi środkami transportu, takimi jak samochody elektryczne lub zaprzęgi konne.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza wyjaśnienie, w jaki sposób obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, oraz przykład sposobu przekazywania informacji o tej usłudze gościom.

79.   Butelki zwrotne lub nadające się do ponownego napełnienia (do 3 punktów)

Obiekt zakwaterowania turystycznego oferuje napoje w butelkach zwrotnych/nadających się do ponownego napełnienia: napoje bezalkoholowe (1 punkt), piwo (1 punkt), woda (1 punkt).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją od dostawców butelek.

80.   Stosowanie produktów wielokrotnego użytku (do 2 punktów)

W obiekcie zakwaterowania turystycznego do pilotów telewizyjnych używa się tylko baterii wielokrotnego ładowania (1 punkt) lub wkładów z tonerem wielokrotnego użytku do drukarek i kserokopiarek (1 punkt).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą ze strony dostawców baterii lub podmiotów zajmujących się napełnianiem wkładów z tonerem.

81.   Wyroby papiernicze (do 3 punktów)

Co najmniej 80 % używanego papieru toaletowego/chusteczek higienicznych, papieru biurowego lub materiałów drukowanych uzyskało wspólnotowe oznakowanie ekologiczne lub inne krajowe lub regionalne oznakowania ISO typu I (1 punkt za każdą z tych trzech kategorii wyrobów papierniczych).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dane i dokumentację (w tym stosowne faktury) określające ilości używanych produktów tego rodzaju oraz ilości produktów, które posiadają oznakowanie ekologiczne.

82.   Dobra trwałego użytku (do 3 punktów)

Co najmniej 30 % każdej kategorii dóbr trwałego użytku (takich jak bielizna pościelowa, ręczniki, bielizna stołowa, komputery, przenośne komputery osobiste, telewizory, materace, meble, pralki, zmywarki do naczyń, lodówki, odkurzacze, wykładziny podłogowe, żarówki) znajdujących się w obiekcie zakwaterowania turystycznego, w tym w wynajmowanych pokojach, uzyskało wspólnotowe oznakowanie ekologiczne lub inne krajowe lub regionalne oznakowania ISO typu I (1 punkt za każdą spośród maksymalnie trzech kategorii dóbr trwałego użytku).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza dane i dokumentację określające ilości posiadanych produktów tego rodzaju oraz ilości produktów, którym przyznano oznakowanie ekologiczne.

83.   Lokalne produkty spożywcze (do 3 punktów)

Co najmniej dwa miejscowe i sezonowe (w przypadku świeżych owoców i warzyw) produkty spożywcze są oferowane na każdy posiłek, w tym na śniadanie (1,5 punktu).

W stosownych przypadkach zabronione jest spożycie miejscowych zagrożonych gatunków, takich jak określone gatunki ryb i skorupiaków oraz dziczyzna, a także krewetki pochodzące z ferm stanowiących zagrożenie dla lasów namorzynowych (1,5 punktu).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

84.   Żywność ekologiczna (do 2 punktów)

Główne składniki co najmniej dwóch dań (1 punkt), pełnego jadłospisu ze śniadaniem (2 punkty) są wytwarzane metodami rolnictwa ekologicznego określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 834/2007 lub zgodnie z oznakowaniem ekologicznym ISO typu I.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą.

85.   Jakość powietrza w pomieszczeniach (do 4 punktów)

Obiekt zakwaterowania turystycznego zapewnia optymalną jakość powietrza w pomieszczeniach za pośrednictwem jednego z następujących środków lub obydwu tych środków:

—

pokoje i strefy wspólne są zgodne z wymogami określonymi w załączniku I pkt 3 dyrektywy nr 89/106/EWG i stosowane w nich są wyłącznie farby, elementy wystroju, meble i inne materiały, którym przyznano wspólnotowe oznakowanie ekologiczne lub inne równoważne oznakowanie ekologiczne ISO typu I odnoszące się do niskiej emisji (2 punkty),

—	pokoje i strefy wspólne są wolne od zapachów; prześcieradła, ręczniki i tekstylia są prane przy użyciu bezzapachowych detergentów (1 punkt), a czyszczenie odbywa się za pomocą bezzapachowych środków (1 punkt).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą. W odniesieniu do wymogu dotyczącego braku zapachów za wystarczający uznaje się wykaz środków/składników używanych do bezzapachowego prania i czyszczenia.

OGÓLNE ZARZĄDZANIE

86.   Rejestracja obiektu zakwaterowania turystycznego w EMAS (3 punkty) lub certyfikacja zgodna z ISO (2 punkty)

Obiekt zakwaterowania turystycznego jest zarejestrowany w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) (3 punkty) lub certyfikowany zgodnie z normą ISO 14001 (2 punkty).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza odpowiedni dowód rejestracji w EMAS lub dowód certyfikacji zgodnej z ISO 14001. Rejestracja dostawców w EMAS (1,5 punktu) lub certyfikacja zgodna z ISO (1 punkt).

87.   Rejestracja dostawców w EMAS (1,5 punktu) lub certyfikacja zgodna z ISO (1 punkt)

Przynajmniej jeden z głównych dostawców lub usługodawców obiektu zakwaterowania turystycznego jest zarejestrowany w EMAS (1,5 punktu) lub posiada certyfikat ISO 14001 (1 punkt).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza odpowiedni dowód rejestracji w EMAS lub dowód certyfikacji zgodnej z ISO 14001 co najmniej jednego ze swoich głównych dostawców.

88.   Spełnienie przez podwykonawców obowiązkowych kryteriów (do 4 punktów)

W przypadku zlecania podwykonawstwa dodatkowych usług gastronomicznych lub usług sportowo-rekreacyjnych, usługi te świadczone są zgodnie ze wszystkimi obowiązkowymi kryteriami określonymi w niniejszym załączniku, które mają zastosowanie do danych usług (2 punkty za każdą usługę dotyczącą żywności i napojów lub sportu/rekreacji, która jest dostępna w obiekcie zakwaterowania turystycznego).

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza odpowiednią dokumentację zawartych ze swoimi podwykonawcami umów dotyczących spełnienia przez nich obowiązkowych kryteriów.

89.   Liczniki wody i energii (1 punkt)

W obiekcie zakwaterowania turystycznego zainstalowane są dodatkowe liczniki energii i wody w celu umożliwienia gromadzenia danych na temat zużycia energii i wody podczas różnych czynności, przez różne urządzenia, np. w pokojach, pralni i kuchni lub przez określone urządzenia, np. lodówki, pralki itp.

Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki obiekt zakwaterowania turystycznego spełnia to kryterium, wraz z analizą zgromadzonych danych (jeżeli są już dostępne).

90.   Dodatkowe działania środowiskowe (maksymalnie 3 punkty)

Albo:

a)

Dodatkowe działania środowiskowe (do 1,5 punktu za każde, maksymalnie 3 punkty). Kierownictwo obiektu zakwaterowania turystycznego podejmuje działania dodatkowe w stosunku do działań przewidzianych w związku z kryteriami określonymi w niniejszej sekcji lub w sekcji A, w celu poprawy jego efektywności środowiskowej. Właściwy organ oceniający wniosek przydziela za te działania punkty – nie więcej niż 1,5 punktu za każde. Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza deklarację zgodności z tym kryterium wraz z pełnym opisem każdego dodatkowego działania, o którego uwzględnienie wnioskuje. Albo:

b)	Przyznanie oznakowania ekologicznego (3 punkty): Obiektowi zakwaterowania turystycznego przyznano jedno z krajowych lub regionalnych oznakowań ekologicznych ISO typu I. Ocena i weryfikacja: Wnioskodawca dostarcza odpowiedni dowód przyznania oznakowania ekologicznego.

---

(1)  Dz.U. L 283 z 27.10.2001, s. 33.

(2)  Dz.U. L 52 z 21.2.2004, s. 50.

(3)  Dz.U. L 167 z 22.6.1992, s. 17.

(4)  Artykuł 3 dyrektywy 92/42/EWG wyklucza następujące kotły: kotły gorącej wody, które mogą być opalane różnymi paliwami, w tym paliwami stałymi; urządzenia do natychmiastowego przygotowywania gorącej wody; kotły przeznaczone do opalania paliwami, których własności znacznie różnią się od własności powszechnie sprzedawanych paliw ciekłych i gazowych (przemysłowy gaz odpadowy, biogaz itp.); kuchenki oraz urządzenia przeznaczone głównie do ogrzewania obiektów, w których są zainstalowane, oraz, w ramach funkcji pomocniczej, do dostarczania ciepłej wody centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody sanitarnej.

(5)  Dz.U. L 86 z 3.4.2002, s. 26.

(6)  Dz.U. L 1 z 4.1.2003, s. 65.

(7)  Dz.U. L 40 z 11.2.1989, s. 12.

(8)  Dz.U. L 71 z 10.3.1998, s. 1.

(9)  Dz.U. L 372 z 27.12.2006, s. 19.

(10)  Dz.U. L 226 z 6.9.2000, s. 3.

(11)  Dz.U. L 37 z 13.2.2003, s. 24.

(12)  Dz.U. L 37 z 13.2.2003, s. 19.

(13)  Dz.U. L 114 z 24.4.2001, s. 1.

(14)  Dz.U. L 161 z 14.6.2006, s. 1.

(15)  Dz.U. L 32 z 6.2.2007, s. 183.

(16)  Dz.U. L 45 z 17.2.1994, s. 1.

(17)  Dz.U. L 128 z 15.5.2002, s. 45.

(18)  Dz.U. L 118 z 7.5.1997, s. 1.

(19)  Dz.U. L 136 z 21.6.1995, s. 1.

(20)  Dz.U. L 39 z 13.2.2008, s. 1.

(21)  Dz.U. 67, z 12.3.2003, s. 22.

(22)  Dz.U. L 136 z 21.6.1995, s. 28.

(23)  Dz.U. L 189 z 20.7.2007, s. 1.