EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Transgraniczna wymiana energii elektrycznej

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 714/2009 – warunki dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Celem rozporządzenia jest ustanowienie zasad dotyczących transgranicznej wymiany energii elektrycznej z myślą o harmonizacji unijnego rynku wewnętrznego energii elektrycznej i zwiększeniu na nim konkurencji.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Certyfikacja operatorów systemu przesyłowego (OSP)

Krajowe organy regulacyjne przekazują Komisji Europejskiej zgłoszenia decyzji w sprawie certyfikacji operatorów systemu przesyłowego (OSP)*. Komisja ma dwa miesiące na przekazanie krajowemu organowi regulacyjnemu swojej opinii. Następnie organ ten przyjmuje ostateczną decyzję w sprawie certyfikacji OSP.

Europejska sieć operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej (ENTSO energii elektrycznej)

ENTSO energii elektrycznej zarządza systemem przesyłowym energii elektrycznej i umożliwia handel energią elektryczną oraz jej dostawy w UE.

Zadania ENTSO energii elektrycznej

ENTSO energii elektrycznej sporządza lub przyjmuje:

  • kodeksy sieci*, na wniosek Komisji oraz na podstawie wytycznych opracowanych przez Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) lub Komisję;
  • wspólne narzędzia eksploatacji sieci;
  • dziesięcioletni plan rozwoju sieci;
  • zalecenia dotyczące koordynacji współpracy technicznej między unijnymi OSP;
  • roczny program prac;
  • sprawozdanie roczne;
  • coroczne letnie i zimowe prognozy wystarczalności mocy wytwórczych.

ACER poddaje przeglądowi wszystkie opracowane przez ENTSO energii elektrycznej kodeksy sieci. Jeżeli ACER uznaje, że kodeks sieci jest zgodny z wytycznymi, przedkłada go Komisji i zaleca jego przyjęcie.

Współpraca regionalna operatorów systemów przesyłowych

OSP ustanawiają współpracę regionalną w ramach ENTSO energii elektrycznej i publikują co dwa lata regionalny plan inwestycyjny, w oparciu o który podejmują decyzje inwestycyjne.

Mechanizm rekompensat dla operatorów działających między systemami przesyłowymi i opłaty za dostęp do sieci

OSP otrzymują rekompensatę za koszty poniesione z tytułu przyjmowania transgranicznych przepływów energii elektrycznej przez swoje sieci. Rekompensata jest wypłacana przez operatorów krajowych systemów przesyłowych, w których rozpoczynają się przepływy transgraniczne. Koszty określane są w oparciu o koszty prognozowane. Operatorzy sieci stosują także opłaty za dostęp do sieci.

Ogólne zasady zarządzania ograniczeniami

Problemy ograniczeń* sieci są rozwiązywane za pomocą niedyskryminacyjnych rozwiązań opartych na mechanizmach dających sygnały ekonomiczne zaangażowanym uczestnikom rynku i OSP. Przydzielona zdolność może zostać „ograniczona” przez OSP jedynie w sytuacjach awaryjnych, gdy wszystkie inne rozsądne rozwiązania alternatywne zostały już zastosowane. W razie ograniczenia przydzielonej zdolności uczestnikom rynku wypłacana jest rekompensata. Wyjątek stanowią przypadki siły wyższej.

Zasady dotyczące nowych połączeń wzajemnych

Nowe połączenia wzajemne* mogą być na wniosek tymczasowo zwolnione ze stosowania zasad ogólnych dotyczących wykorzystywania dochodu z ograniczeń, rozdziału* systemów dystrybucyjnych i OSP oraz dostępu stron trzecich. Zwolnienie jest udzielane pod warunkiem, że:

  • inwestycja zwiększa konkurencję w dziedzinie dostarczania energii elektrycznej;
  • inwestycja nie zostałaby zrealizowana, gdyby nie udzielono zwolnienia;
  • połączenie wzajemne jest własnością osoby fizycznej lub prawnej odrębnej od odnośnych OSP;
  • opłatami obciąża się użytkowników tego połączenia wzajemnego;
  • zwolnienie nie szkodzi konkurencji, skutecznemu funkcjonowaniu rynku wewnętrznego ani skutecznemu funkcjonowaniu regulowanego systemu, z którym powiązane jest połączenie wzajemne.

Istnieje ogólny obowiązek udostępniania uczestnikom rynku maksymalnej możliwej zdolności połączeń wzajemnych na potrzeby przepływów transgranicznych, przy zachowaniu standardów bezpieczeństwa dotyczących bezpiecznej eksploatacji sieci.

Krajowe organy regulacyjne przekazują Komisji projekty decyzji w sprawie zwolnienia nowego połączenia wzajemnego ze stosowania wszystkich poniższych zasad lub tylko niektórych z nich:

  • rozdział właścicielski,
  • regulacja taryf,
  • dostęp stron trzecich,
  • wykorzystywanie dochodu z ograniczeń.

Komisja ma dwa miesiące na zwrócenie się do krajowego organu regulacyjnego o zmianę lub cofnięcie decyzji w sprawie zwolnienia. Następnie organ ten przyjmuje ostateczną decyzję w sprawie zwolnienia.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 3 marca 2011 r. Uchyla ono rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 ze skutkiem od dnia 2 marca 2011 r.

KLUCZOWE POJĘCIA

Operator systemu przesyłowego (OSP): przedsiębiorstwo odpowiedzialne za sieci wykorzystywane do przesyłu energii elektrycznej.
Kodeksy sieci:
  • obejmują one zasady i procedury dotyczące np.:
    • bezpieczeństwa i niezawodności sieci;
    • wymiany danych;
    • alokacji zdolności i zarządzania ograniczeniami;
    • wymiany handlowej w odniesieniu do usług dostępu do sieci i bilansowania systemu;
    • przejrzystości;
    • zharmonizowanych struktur taryf przesyłowych;
    • efektywności energetycznej sieci elektroenergetycznych.
  • Kodeksy sieci są przyjmowane w procedurze komitetowej. Przyjmują one formę wiążących rozporządzeń Komisji.
Ograniczenia: wąskie gardła, które mogą powstać w sytuacji, w której połączenie wzajemne łączące krajowe systemy przesyłowe nie jest w stanie przyjąć wszystkich fizycznych przepływów wynikających z handlu międzynarodowego zgodnie z zapotrzebowaniem uczestników rynku. Mogą one być wynikiem braku zdolności połączeń wzajemnych lub odnośnych krajowych systemów przesyłowych. Do zmniejszania ograniczeń służą mechanizmy ustalania cen.
Połączenie wzajemne: linia przesyłowa rozpięta nad granicą między dwoma państwami UE i łącząca ich krajowe systemy przesyłowe.
Rozdział: rozdzielenie właścicielskie sieci przesyłu i dystrybucji energii. W ten sposób można zapewnić ich niezależność pod względem organizacyjnym i decyzyjnym.

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 714/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 (Dz.U. L 211 z 14.8.2009, s. 15–35)

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 714/2009 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 838/2010 z dnia 23 września 2010 r. w sprawie ustanowienia wytycznych dotyczących mechanizmu rekompensat dla operatorów działających między systemami przesyłowymi i wspólnego podejścia regulacyjnego do opłat przesyłowych (Dz.U. L 250 z 24.9.2010, s. 5–11)

Ostatnia aktualizacja: 08.05.2018

Top