Głosowanie większością kwalifikowaną oraz zwykła procedura ustawodawcza

 

STRESZCZENIE

Celem traktatu lizbońskiego jest modernizacja i poprawa procesów podejmowania decyzji w Unii Europejskiej w powiększonej wspólnocie liczącej 28 krajów. Traktat rozszerza zakres głosowania większością kwalifikowaną w Radzie UE i w obszarze, w jakim Parlament Europejski działa na równych zasadach z Radą przy przyjmowaniu aktów prawodawczych (rozporządzeń, dyrektyw i decyzji) na wniosek Komisji (zwykła procedura ustawodawcza).

NOWE OBSZARY POLITYKI PODLEGAJĄCE GŁOSOWANIU WIĘKSZOŚCIĄ KWALIFIKOWANĄ

Głosowanie większością kwalifikowaną stanowi obecnie najpowszechniejszą formę głosowania w Radzie UE i jest stosowane do podejmowania większości decyzji. Traktat lizboński zastępuje jednomyślność większością kwalifikowaną w szeregu nowych obszarów:

—	środki dotyczące kontroli granic, azylu i imigracji,

—

współpraca sądowa w sprawach cywilnych i harmonizacja w obszarze prawa karnego w definiowaniu np. przestępstw i sankcji kryminalnych, zwłaszcza w obszarze poważnej przestępczości (np. terroryzmu, handlu ludźmi, wykorzystywania seksualnego kobiet i dzieci, handlu narkotykami, praniu brudnych pieniędzy),

—	współpraca policji,

—	stworzenie europejskich praw własności intelektualnej w celu zapewnienia jednorodnej ochrony praw własności intelektualnej w całej UE,

—	europejska przestrzeń badawcza i europejska polityka kosmiczna,

—

energia,

—	pomoc humanitarna,

—	środki promocji sportu i kultury,

—	niektóre aspekty polityki handlowej UE (tzn. w obszarach kultury i usług audiowizualnych, usług społecznych, edukacyjnych lub opieki zdrowotnej, a także w przyjmowaniu przepisów wewnętrznych).

Jednomyślność pozostaje jednak ogólną zasadą w obszarach wrażliwych, takich jak:

—	przyjmowanie unijnych wieloletnich ram finansowych,

—	harmonizacja podatkowa (podatki bezpośrednie)

—	pomoc społeczna i opieka społeczna,

—	transgraniczne aspekty prawa rodzinnego,

—	polityka zagraniczna i bezpieczeństwa.

Ponadto przyjmowanie kolejnych krajów do UE i rewizje traktatów muszą zostać zaakceptowane przez wszystkie kraje UE.

SZERSZE ZASTOSOWANIE ZWYKŁEJ PROCEDURY USTAWODAWCZEJ

Traktat lizboński dodaje kolejne 40 podstaw prawnych (obszarów polityk opartych na artykułach traktatu), zwłaszcza w aspekcie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa, a także rolnictwa w zakresie zwykłej procedury ustawodawczej, zwanej uprzednio procedurą współdecydowania. Procedura ta ma obecnie zastosowanie do większości spraw, wobec których Rada UE podejmuje decyzje na postawie kwalifikowanej większości.

Zmiany

Rozszerzenie zakresu większości kwalifikowanej wiąże się ze zmianami, zwłaszcza w obszarze współpracy sądowej w sprawach karnych (art. 82 i 83 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – TFUE) oraz opieki społecznej dla pracowników migrujących (art. 48 TFUE).

W tych obszarach traktat lizboński wprowadza klauzule odstąpienia umożliwiające odstępstwo od zwykłej procedury ustawodawczej, jeśli dany kraj uzna, że podstawowe zasady jego systemu zabezpieczeń społecznych lub systemu prawa karnego są zagrożone przez przyjmowane ustawodawstwo.

Traktat lizboński wprowadził także klauzule pomostowe umożliwiające przejście z głosowania jednomyślnego do głosowania kwalifikowaną większością w celu przyjęcia aktu w danym obszarze.

Więcej informacji:

—	Prawo UE na portalu Unii Europejskiej

—	Strona Rady UE dotycząca systemu głosowania

Ostatnia aktualizacja: 24.11.2015