EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52009DC0428
Report from the Commission to the Council and the European Parliament on the application of Council Regulation (EC) no 1798/2003 concerning administrative cooperation in the field of value added tax {SEC(2009) 1121}
Sprawozdanie Komisji dla Rady i parlamentu Europejskiego W sprawie stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1798/2003 w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej {SEC(2009) 1121}
Sprawozdanie Komisji dla Rady i parlamentu Europejskiego W sprawie stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1798/2003 w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej {SEC(2009) 1121}
/* COM/2009/0428 końcowy */
Sprawozdanie Komisji dla Rady i parlamentu Europejskiego W sprawie stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1798/2003 w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej {SEC(2009) 1121} /* COM/2009/0428 końcowy */
[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH | Bruksela, dnia 18.8.2009 KOM(2009) 428 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO W sprawie stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1798/2003 w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej {SEC(2009) 1121} SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO W sprawie stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1798/2003 w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej 1. WSTęP Zgodnie z art. 45 rozporządzenia Rady nr 1798/2003 w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej Komisja co trzy lata składa sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w sprawie stosowania tego rozporządzenia. W przeszłości sporządzono pięć sprawozdań opisujących funkcjonowanie współpracy w dziedzinie podatku od wartości dodanej, jednak niniejsze sprawozdanie jest pierwszym od momentu przyjęcia rozporządzenia Rady nr 1798/2003 w dniu 1 stycznia 2004 r. Rozporządzenie to miało zapewnić znaczące usprawnienie ram prawnych współpracy administracyjnej oraz istotne narzędzie w walce z oszustwami dotyczącymi podatku VAT. Wprowadzono w nim usprawnienia odnoszące się w szczególności do: - bardziej przejrzystych i wiążących zasad współpracy między państwami członkowskimi; - bardziej bezpośrednich kontaktów między służbami w celu zwiększenia efektywności i sprawności współpracy; - większego zakresu automatycznej lub spontanicznej wymiany informacji między państwami członkowskimi, aby bardziej skutecznie zwalczać oszustwa; Niniejsze sprawozdanie zawiera ocenę funkcjonowania współpracy administracyjnej w obrębie obecnych ram prawnych i w szczególny sposób skoncentrowano się w nim na wykorzystaniu tych nowo wprowadzonych ustaleń, aby ocenić skuteczność tych zmian. Niniejszego sprawozdania nie należy jednak oddzielać od szerszego kontekstu skoordynowanej strategii na rzecz poprawy skuteczności walki z oszustwami dotyczącymi podatku VAT, przedstawionej w najnowszym komunikacie Komisji[1]. W komunikacie tym zapowiedziano szereg środków, które będą miały istotny wpływ na funkcjonowanie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku VAT w przyszłości. 2. źRÓDłA INFORMACJI WYKORZYSTANE DO CELÓW OCENY STOSOWANIA ROZPORZąDZENIA NR 1798/2003. Komisja zgromadziła wiele informacji będących efektem dyskusji na temat współpracy administracyjnej i walki z oszustwami podatkowymi, prowadzonych podczas licznych spotkań grupy ekspertów poświęconych strategii zwalczania oszustw podatkowych (ATFS) oraz posiedzeń Stałego Komitetu Współpracy Administracyjnej (SCAC), ale w związku z tym, że praktyczne stosowanie różnych instrumentów współpracy administracyjnej leży w gestii krajowych organów podatkowych, ocena ta mogła zostać przeprowadzona tylko przy istotnym wkładzie danego państwa członkowskiego. Z tego względu Komisja uznała, że najlepszym sposobem na zgromadzenie informacji wymaganych do przeprowadzenia kompleksowej oceny współpracy administracyjnej w ramach nowego rozporządzenia będzie ankieta wysłana do państw członkowskich. Dokument roboczy służb Komisji SEC(2009) 1121 z dnia 18 sierpnia 2009 r. zawiera szczegółową analizę odpowiedzi udzielonych przez państwa członkowskie[2]. Państwa członkowskie miały możliwość rozwinięcia niektórych odpowiedzi w ankiecie oraz, mówiąc bardziej ogólnie, przedstawienia swoich poglądów na temat funkcjonowania współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku VAT, a zwłaszcza dostrzeganych możliwości jej dalszego usprawnienia. Tylko dwa państwa członkowskie wyraziły zainteresowanie otwartą dyskusją z Komisją na temat tej kwestii. Interesującym źródłem informacji są roczne statystyki przekazywane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 35 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1798/2003. Na poparcie pewnej liczby wniosków wykorzystano statystyki z lat 2006 i 2007. Ponadto Europejski Trybunał Obrachunkowy przeprowadził analizę funkcjonowania współpracy administracyjnej w 2006 r., w szczególności na podstawie wizyt złożonych w siedmiu państwach członkowskich. W sprawozdaniu specjalnym Trybunał wskazał, że „mimo nowych ustaleń, które zostały wprowadzone w 2004 r., współpraca administracyjna państw członkowskich w dziedzinie podatku VAT nadal nie jest wystarczająco intensywna, by poradzić sobie ze zjawiskiem uchylania się od opodatkowania i oszustwami dotyczącymi podatku VAT wewnątrz Wspólnoty”[3] . Sprawozdanie to było cennym źródłem danych dla Komisji. Władze niemieckie podważają uprawnienia Trybunału Obrachunkowego do przeprowadzania audytów w tej dziedzinie, a szczególnie do kontrolowania, czy Niemcy ustanowiły struktury administracyjne i organizacyjne konieczne do współpracy administracyjnej. Kwestii tej dotyczy postępowanie w sprawie naruszenia przepisów, w ramach którego bada się możliwość zwrócenia się do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. 3. GłÓWNE USTALENIA 3.1. Funkcjonowanie w praktyce 3.1.1. Wymiana informacji na wniosek Jednym z podstawowych czynników przyczyniających się do sprawnego funkcjonowania systemu wymiany informacji jest solidny i skuteczny wewnętrzny system zarządzania i procedur w państwach członkowskich. W niniejszym sprawozdaniu określono problemy, które występują w przypadku braku takiego systemu, np. opóźnienia w odpowiedziach na wniosek o udzielenie informacji, nieprawidłowe użycie standardowych formularzy, niska jakość wniosku i odpowiedzi, trudności z określeniem właściwego wydziału łącznikowego, a także trudności ze zgromadzeniem odpowiednich danych i problemy z pocztą w ramach sieci CCN[4]. W szczególności w przypadku systemu zdecentralizowanego wnioskujące państwa członkowskie mają trudności z określeniem wydziału łącznikowego (i osób kontaktowych), do którego należy skierować wniosek. Z drugiej strony państwa członkowskie, które wdrażają system zdecentralizowany, zwracają uwagę na to, że zapewnia on lepsze wykorzystanie zasobów. Zaniepokojenie budzi terminowość odpowiedzi - statystyki wykazały, że liczba opóźnień w odpowiedziach osiągnęła niedopuszczalny poziom. Ponadto, chociaż rozporządzenie przewiduje, że państwa członkowskie powinny informować się nawzajem w razie niedotrzymania terminów, ze statystyk wynika, że w praktyce prawie nigdy nie ma to miejsca. Opóźnienia w odpowiedziach na wnioski o udzielenie informacji i poinformowanie wnioskującego państwa członkowskiego o niemożności dotrzymania terminu wynikają z kilku czynników wewnętrznych: niepriorytetowego traktowania wymiany informacji, braków kadrowych i problemów językowych. Standardowe formularze zapewniają lepszą strukturę i przejrzystość oraz bardziej zharmonizowane i spójne podejście w ramach współpracy administracyjnej. Ogólnie rzecz biorąc, chociaż większość państw członkowskich opowiadałaby się za obowiązkowym stosowaniem standardowych formularzy, istnieją obawy, że w niektórych przypadkach ograniczyłoby to skuteczność współpracy. Państwa członkowskie skarżą się również, że w 2008 r. nadal nie wszystkie państwa stosowały format XML, mimo że w 2007 r. jednogłośnie się na to zgodziły. Komisja jest przekonana, że zautomatyzowany dostęp do baz danych innych państw członkowskich znacznie zmniejszyłby liczbę wniosków o udzielenie „standardowych” informacji. Zautomatyzowany dostęp ułatwiłby zatem i przyspieszył współpracę administracyjną, a także udostępnił czas i zasoby dla potrzeb szczegółowych dochodzeń wymaganych w przypadku bardziej skomplikowanych wniosków. Również jakość odpowiedzi nie zawsze odpowiada odpowiedniemu standardowi. Z tego powodu odpowiedzi, chociaż udzielane w terminie, mogą nie mieć wartości dla wnioskującej strony. Same państwa członkowskie zwracają uwagę na konieczność poprawy jakości wymiany informacji i dlatego Komisja zajęła się tą sprawą, powołując specjalną grupę projektową w ramach programu Fiscalis 2013[5]. Istnieje wiele problemów, które wymagają rozwiązania na szczeblu zarządzania w państwach członkowskich, m.in. nadanie priorytetowego znaczenia pomocy innym państwom członkowskim w ramach administracji podatkowej. Jako jeden ze sposobów poprawy obecnej sytuacji kierownictwo powinno zwiększyć świadomość lokalnych urzędników w zakresie priorytetowego traktowania tych wniosków w swoich planach, należy również zachęcać lokalne urzędy do nawiązania bezpośredniego kontaktu z punktami kontaktowymi w innych państwach członkowskich w przypadku konieczności wyjaśnienia wniosków, przydzielić odpowiednią liczbę pracowników dla potrzeb współpracy administracyjnej, jak również wdrożyć format XML. 3.1.2. Wymiana informacji bez uprzedniego wniosku W art. 3 rozporządzenia nr 1925/2004 określono kategorie, w przypadku których państwa członkowskie mogą określić, czy będą automatycznie wymieniać informacje bez uprzedniego wniosku. Zaledwie kilka państw członkowskich uczestniczy we wszystkich kategoriach wymiany informacji. Niektóre państwa członkowskie sygnalizują również, że uczestniczą w wymianie dotyczącej niektórych kategorii, jednak w praktyce statystyki ukazują inną sytuację (na przykład w 2007 r. tylko pięciokrotnie wymieniono informacje dotyczące sprzedaży na odległość). Państwa członkowskie uznają niektóre kategorie za bardziej istotne od innych. Niektóre państwa członkowskie nie uczestniczą jednak w wymianie informacji, ponieważ nie gromadzą danych w sposób systematyczny ani nie dysponują zcentralizowanym przechowywaniem niezbędnych danych. Jest to spowodowane wieloma czynnikami (braki kadrowe, niewspółmierny nakład pracy, wewnętrzna organizacja administracyjna oraz trudności z uzyskaniem informacji). Niestety niektóre państwa członkowskie nadal nie są w stanie prowadzić wymiany niektórych kategorii informacji, mimo że taki cel przyświecał przyjęciu rozporządzenia[6]. Z tego względu można przewidzieć przegląd art. 3 rozporządzania nr 1925/2004, aby zaktualizować obecną listę lub wprowadzić nową listę rodzajów transakcji z elementem transgranicznym, w przypadku których udział w wymianie informacji byłby obowiązkowy dla wszystkich państw członkowskich. Podczas dyskusji na spotkaniach ATFS niewiele państw członkowskich sprzeciwiało się sporządzeniu takiej specjalnej listy. Inne kategorie, które państwa członkowskie uznają za nieistotne, powinny zostać skreślone. Wydaje się jednak, jak wspomniano powyżej, że istnieje rozbieżność między poglądami dotyczącymi polityki wyrażanymi przy okazji ATFS, a stosowaniem automatycznej wymiany informacji w praktyce. W kwestii spontanicznej wymiany informacji państwa członkowskie powinny uświadamiać swoim kontrolerom wagę spontanicznej wymiany informacji dla potrzeb poboru podatków w innych państwach członkowskich. Niektóre państwa członkowskie uważają, że Eurocanet[7] jest dobrym podejściem do spontanicznej wymiany informacji, ponieważ tworzy bezpośrednie kontakty pomiędzy urzędnikami specjalizującymi się w danej dziedzinie i umożliwia szybką wymianę informacji. W ten sposób może on zwrócić uwagę lokalnych urzędników na znaczenie niektórych informacji, które mogą podlegać spontanicznej wymianie i motywować ich do aktywnego stosowania tego narzędzia. W tym kontekście Komisja uważa, że wprowadzenie EUROFISC, w oparciu o wytyczne zatwierdzone przez Radę w październiku 2008 r., zapewniłoby trwałe ramy dla potrzeb poprawy skuteczności takiej szybkiej wymiany informacji. Zdaniem Komisji państwa członkowskie powinny wdrożyć skuteczne procedury gromadzenia danych, które mają podlegać automatycznej wymianie, ponieważ większość państw członkowskich uważa, że otrzymywane informacje są przydatne i przynoszą korzyści w praktyce. Kierownictwo powinno również udoskonalić proces szkolenia swoich kontrolerów podatkowych, aby byli oni świadomi potencjalnego znaczenia spontanicznej wymiany informacji dla celów podatkowych w innych państwach członkowskich. 3.1.3. Mechanizm informacji zwrotnej Większość państw członkowskich nie posiada systemu informacji zwrotnej i w związku z tym nie może wypowiadać się na temat tego, czy przekazywane informacje są efektywnie wykorzystywane. Taki mechanizm, wraz z poprawą jakości wymienianych informacji, mógłby pomóc kierownictwu w zrównoważeniu braków proceduralnych oraz w motywowaniu kontrolerów podatkowych do częstszego wykorzystywania tego instrumentu. Państwa członkowskie wskazały brak informacji zwrotnych jako słaby punkt i Komisja przeanalizowała możliwy projekt odpowiedniego systemu informacji zwrotnej za pośrednictwem grupy projektowej w ramach programu Fiscalis 2013. 3.1.4. Poprawa funkcjonalności Systemu Wymiany Informacji o VAT (VIES) Nieaktualność numerów identyfikacyjnych VAT i opóźnienia w korygowaniu danych są często wymieniane jako problemy zidentyfikowane w kontekście jakości informacji zawartych w bazie danych, które wpływają na osłabienie wiarygodności samej bazy danych. Trwają prace techniczne mające na celu zmodernizowanie VIES, na przykład poprzez weryfikację imienia i nazwiska/nazwy i adresu podatnika z jego numerem identyfikacyjnym VAT w celu potwierdzenia tych danych. Ponadto Komisja przedstawi wniosek dotyczący minimalnych norm rejestracji/wyrejestrowywania numerów identyfikacyjnych VAT w celu zwiększenia dokładności i kompletności danych w VIES. 3.1.5. Obecność urzędników w urzędach administracyjnych i uczestnictwo w postępowaniach administracyjnych w innym państwie członkowskim Z przekazywanych corocznie statystyk wynika, że narzędzie, o którym mowa w art. 11 jest stosowane w sposób ograniczony, chociaż dostrzega się jego przydatność w regionach przygranicznych. Najważniejsze i najczęstsze powody takiego stanu rzeczy to: problemy językowe, brak krajowej podstawy prawnej umożliwiającej udział w postępowaniach krajowych, a także charakterystyczne dla danego kraju warunki stosowania tego instrumentu. Warunki krajowe nie powinny jednak utrudniać wykorzystywania tego instrumentu. Istnieje potrzeba zwiększenia świadomości urzędników i zachęcania ich do stosowania tego instrumentu. Należy również zająć się rozwijaniem umiejętności językowych na szczeblu krajowym. 3.1.6. Kontrole równoległe – kontrole wielostronne Państwa członkowskie uznają wartość dodaną instrumentu, o którym mowa w art. 12 rozporządzenia nr 1798/2003. Ponadto podjęte zostały starania mające na celu promowanie i ułatwianie stosowania tego instrumentu, zwłaszcza poprzez ustanowienie platformy kontroli wielostronnych oraz aktualizację przewodnika po kontroli wielostronnej. Wydaje się, że starania te osiągnęły swój cel, ponieważ liczba inicjowanych kontroli wielostronnych rośnie. Nadal jednak istnieje możliwość poprawy. Procedurę spowalnia kilka „wąskich gardeł”: brak czasu i zasobów, znajomość języków, brak doświadczenia, brak bezpośrednich kontaktów na niższym szczeblu, a także brak delegacji uprawnień ze strony właściwego organu dla odpowiedzialnego kontrolera podatkowego. Niemniej jednak funkcje umożliwiające komunikację pomiędzy lokalnymi organami podatkowymi istnieją już w ramach fazy IIbis wymiany poczty w ramach sieci CCN, ale jak się wydaje, nie zostały jeszcze wdrożone we wszystkich państwach członkowskich. Na ile to tylko możliwe, wymiana informacji powinna odbywać się zawsze bezpośrednio pomiędzy zainteresowanymi kontrolerami podatkowymi. Państwa członkowskie uważają, że ich procedury wewnętrzne są wystarczająco elastyczne, by umożliwić szybką reakcję w przypadkach oszustw (karuzelowych). Okazuje się jednak, że na szczeblu UE że komunikacja pomiędzy platformą jednostki ds. zwalczania oszustw i koordynacją kontroli wielostronnych nadal wymaga usprawnienia. 3.1.7. Specjalne procedury dla podatników niemających siedziby, świadczących usługi elektroniczne na rzecz osób niebędących podatnikami (rozdział VI rozporządzenia nr 1798/2003) Podczas zarządzania specjalnymi procedurami nie napotkano żadnych większych problemów z uwagi na niezbyt wysoką liczbę podatników nieposiadających siedziby oraz dość niskie kwoty odprowadzanego podatku. Jest to jednak podatek, który nie zostałby pobrany, gdyby nie istniały specjalne procedury. Ponadto w efekcie wprowadzenia specjalnych procedur wielu dostawców założyło siedziby w UE dla potrzeb swoich transakcji B2C i odprowadza podatek VAT w państwie członkowskim identyfikacji. W kwestii kontroli w dziedzinie handlu elektronicznego państwa członkowskie uważają, że prowadzenie kontroli podatników nieposiadających siedziby jest trudne. Prowadzenie takich kontroli jest jednak niezwykle istotne, ponieważ jest to jedyne narzędzie umożliwiające państwom członkowskim sprawdzenie, czy przedsiębiorstwa prawidłowo stosują przepisy specjalnych procedur. Państwa członkowskie, które przeprowadziły udane kontrole, zachęca się do wymiany doświadczeń i praktyk dotyczących kontroli podatników nieposiadających siedziby (na przykład reagowanie na postrzegane ryzyko, określanie zgodności i identyfikacja błędów w przychodach, zagwarantowanie możliwości prowadzenia kontroli przedsiębiorstw odległych i posiadających siedziby poza UE). Wymiana tych doświadczeń i praktyk może odbywać się za pośrednictwem platformy kontroli wielostronnych lub platformy służącej zwalczaniu oszustw. 3.1.8. Ocena i uzgodnienia krajowe Artykuł 35 rozporządzenia stanowi, że państwa członkowskie badają i oceniają funkcjonowanie uzgodnień dotyczących współpracy administracyjnej. Wydaje się, że w praktyce zdecydowana większość państw członkowskich nie prowadzi systematycznej oceny wewnętrznej, ale raczej zdaje się opierać swoją samoocenę w tym zakresie wyłącznie na rocznych statystykach, które musi przekazać Komisji. 3.1.9. Centralne biuro łącznikowe W przypadku zdecydowanej większości państw członkowskich centralne biuro łącznikowe jest punktem kontaktowym dla wniosków o udzielenie informacji. Wszystkie państwa członkowskie deklarują posiadanie systemu monitorowania umożliwiającego kontrolę procesu rozpatrywania wniosków. Centralne biuro łącznikowe określa wewnętrzne terminy na udzielenie odpowiedzi, ale wydaje się, że nie są one dotrzymywane, ponieważ nie ma żadnych bodźców zachęcających odpowiedzialny urząd regionalny do terminowego udzielania odpowiedzi lub wyjaśnienia niemożności dotrzymania terminu. Szczególnie w przypadku systemu zdecentralizowanego z wydziałami łącznikowymi konieczne jest wprowadzenie skutecznego systemu monitorowania, nie tylko, aby dotrzymywać terminów, lecz również, by zapewnić normy jakości wymienianych informacji. Ponadto wydaje się, że niektóre państwa członkowskie przesyłają jeden wniosek do wszystkich wydziałów łącznikowych, które są następnie liczone wielokrotnie. Jest to jedna z przyczyn różnic w statystykach między liczbą wniosków otrzymywanych, a liczbą wniosków wysyłanych. Procedurę spowolniają różnice dotyczące stosowanych języków. Najlepszą praktyką byłoby uzgodnienie przez państwa członkowskie języka roboczego, w którym chcą się porozumiewać do celów centralnego biura łącznikowego. Zdaniem Komisji brak porozumienia nie powinien jednak dalej utrudniać sprawnej współpracy, natomiast można byłoby przewidzieć stosowanie języka angielskiego jako alternatywę na wypadek braku jakiegokolwiek porozumienia. Brak znajomości języków jest problemem, który występuje przede wszystkim na szczeblu lokalnym administracji. Bezpośrednie kontakty (przez telefon lub pocztę w ramach sieci CCN) z prośbą o wyjaśnienia pomogłyby uniknąć uciążliwych tłumaczeń. W przypadku kontroli wielostronnych pomocne mogłoby okazać się wsparcie tłumaczy ustnych. Takie narzędzie wsparcia językowego zostało faktycznie przewidziane w programach Fiscalis 2007 i Fiscalis 2013. 3.2. Ramy prawne Państwa członkowskie uważają, że rozporządzenie usprawniło współpracę administracyjną. Ogólnie rzecz biorąc ramy prawne zapewniają organom podatkowym solidną podstawę dla wymiany informacji oraz wspólnej pracy z wykorzystaniem różnych dostępnych instrumentów w celu uzyskania cennych informacji dla potrzeb zwalczania oszustw. Państwa członkowskie natrafiały jednak na wiele niejasnych zasad i nieścisłości podczas ich stosowania. Z tego względu konieczna jest aktualizacja ram prawnych w wymienionych poniżej obszarach. 3.2.1. Obecność w urzędach administracyjnych, uczestnictwo w postępowaniach administracyjnych i kontrole równoległe (art. 11, 12 i 13) Państwa członkowskie zwróciły uwagę, że przydatna byłaby interpretacja stosowania art. 11 na szczeblu europejskim, i że wówczas nie byłyby konieczne żadne kolejne międzynarodowe porozumienia ani ustawodawstwo krajowe (które ograniczają stosowania tego narzędzia). Faktycznie wskazano pewne trudności wynikające z różnic w interpretacji odpowiedniego artykułu. Po dokładnej analizie służby Komisji uważają jednak, że wymienione powyżej artykuły wymagają tylko niewielkich zmian, ponieważ chodzi raczej o otwarte podejście do stosowania dostępnych przepisów. 3.2.2. Wymiana informacji bez uprzedniego wniosku (art. 17-21) W art. 17 rozporządzenia przewidziano wymianę informacji pomiędzy państwami członkowskimi bez uprzedniego wniosku. Artykuł ten wymaga, aby każde państwo członkowskie przekazywało informacje innemu zainteresowanemu państwu członkowskiemu w trzech sytuacjach, co stanowi bardzo szeroko pojęte zobowiązanie. W art. 3 i 4 rozporządzenia Komisji nr 1925/2004 określono (pod)kategorie, w przypadku których państwa członkowskie będą wymieniać informacje w sposób automatyczny lub ustrukturyzowany. Obowiązek przewidziany w art. 17 został jednak ograniczony w art. 18, który stanowi, że państwa członkowskie mogą ustalić, czy wezmą udział w wymianie niektórych kategorii informacji bez uprzedniego wniosku. Z odpowiedzi na ankietę jasno wynika, że państwa członkowskie rozumieją i stosują wzajemną relację art. 17 i 18 na różne sposoby. Prowadzi to do niespójności wymiany informacji pomiędzy państwami członkowskimi. Definicja kategorii nie osiągnęła w pełni swojego celu. Przyczyną nieporozumień jest również definicja wymiany „automatycznej" i „ustrukturyzowanej automatycznej”. W związku z tym Komisja zaproponuje zmianę wzajemnej relacji art. 17 i 18 rozporządzenia. Ponadto, jak wspomniano powyżej, w rozporządzeniu Komisji nr 1925/2005 można byłoby zaktualizować obecną listę lub wprowadzić nową listę rodzajów transakcji, w przypadku których wymiana informacji byłaby obowiązkowa dla wszystkich państw członkowskich (co najmniej w odniesieniu do niektórych kategorii). 3.2.3. Stosunki z państwami trzecimi (art. 36) Doświadczenia z zakresu wymiany informacji pochodzących od państw trzecich są bardzo ograniczone. Państwa członkowskie uznały, że informacje pochodzące od państw trzecich mogą być bardzo przydatne w ułatwianiu oceny podatkowej lub wykrywaniu oszustw, ale konieczne jest zastosowanie bardziej rygorystycznych zasad (zasada zachowania tajemnicy). Nie wszystkie państwa członkowskie zawarły konwencje podatkowe uwzględniające kwestie podatku VAT i w związku z tym nie wszystkie państwa mogą przekazywać informacje pochodzące od państw trzecich. Większość państw członkowskich nie sprzeciwia się wprowadzeniu obowiązku przekazywania informacji pochodzących od państw trzecich innym zainteresowanym państwom członkowskim. Jedną z możliwości mogłoby być rozszerzenie zakresu przepisu rozporządzenia, aby przekazywanie informacji nie było wyraźnie wykluczone. Komisja jest nadal przekonana, że w dłuższej perspektywie skoordynowane na szczeblu europejskim podejście do współpracy z państwami trzecimi w dziedzinie podatku VAT jest odpowiednią strategią. 4. WNIOSEK Już w komunikacie Komisji z dnia 31 maja 2006 r. w sprawie konieczności opracowania skoordynowanej strategii w celu poprawy walki z oszustwami podatkowymi (COM(2006)245 wersja ostateczna z 31.5.2006) wyrażony został pogląd, że ramy współpracy w dziedzinie podatku VAT zostały wzmocnione, niemniej państwa członkowskie nie wykorzystują ich w wystarczającym stopniu, a poziom współpracy administracyjnej jest nieproporcjonalny do rozmiaru handlu wewnątrzwspólnotowego. Europejski Trybunał Obrachunkowy sformułował zasadniczo taki sam wniosek w specjalnym sprawozdaniu przedstawionym w 2007 r. Zawarty w tym sprawozdaniu wniosek jest podobny; nowe ustalenia wprowadzone w 2004 r. rozporządzeniem nr 1798/2003 zaoferowały większe możliwości, lecz intensywność współpracy administracyjnej pomiędzy państwami członkowskimi, której celem jest przeciwdziałanie uchylaniu się od opodatkowania i oszustwom dotyczącym podatku VAT w obrocie wewnątrzwspólnotowym, jest nadal niewystarczająca. Jeśli chodzi o funkcjonowanie w praktyce, wola usprawnienia stosowania ustaleń dotyczących współpracy administracyjnej powinna znaleźć swoje odzwierciedlenie we wspieraniu zarządzania i organizacji administracji podatkowej w drodze następujących działań: - należy przeznaczyć odpowiednią ilość zasobów na współpracę administracyjną i kontrole podatkowe; - należy zapewnić szkolenia dla urzędników podatkowych, aby podnieść poziom ich wiedzy w zakresie dostępnych instrumentów (wnioski, obecność w urzędach administracyjnych, uczestnictwo w postępowaniach administracyjnych, kontrole równoległe) oraz spontanicznej wymiany informacji; - należy przyjąć proaktywne i otwarte podejście w kwestii stosowania dostępnych instrumentów, należy unikać przeszkód na szczeblu krajowym, które mogłyby utrudnić funkcjonowanie współpracy administracyjnej i zmniejszyć skuteczność stosowania instrumentów; - lokalni urzędnicy powinni otrzymać instrukcje dotyczące sposobu priorytetowego traktowania wniosków o udzielenie informacji; - należy dostosować oprogramowanie do obsługi formatu XML dla potrzeb przesyłania wniosków; - należy wdrożyć skuteczne procedury gromadzenia danych podlegających wymianie; - należy zachęcać do bezpośrednich kontaktów pomiędzy lokalnymi kontrolerami podatkowymi (za pośrednictwem poczty w ramach sieci CCN IIbis). W rzeczywistości zalecenia te nie są nowe, można znaleźć je już we wcześniejszych sprawozdaniach przedstawionych kilka lat temu. Fakt, że konieczne jest ich powtarzanie, jest niepokojącym sygnałem co do poziomu realizacji tych zaleceń w przeszłości. Polityczne znaczenie, jakie państwa członkowskie nadają zapewnieniu odpowiedniej jakości usług świadczonych na rzecz partnerskich organów w innych państwach członkowskich, jest podstawowym czynnikiem zapewniającym istotną poprawę. W ciągu ostatnich dwóch lat Rada ds. Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN) odbyła kilka dyskusji na temat zwalczania oszustw dotyczących podatku VAT. Sformułowane przy tych okazjach wnioski wskazują na potrzebę wspólnego podejścia na szczeblu UE. Położono nacisk na tzw. „środki konwencjonalne”, mające na celu zwiększenie umiejętności organów podatkowych w zakresie zwalczania oszustw dotyczących podatku VAT w kontekście obecnego systemu VAT. W tym kontekście poprawa skuteczności współpracy administracyjnej ma podstawowe znaczenie i przedstawiany obecnie wniosek dotyczący przekształcenia rozporządzenia nr 1798/2003 zawiera istotne zmiany, np. automatyczny dostęp do baz danych, i będzie stanowić podstawę prawną dla ustanowienia EUROFISC. Niniejsze sprawozdanie wskazuje na potrzebę dalszych zmian ram prawnych, które zostały uwzględnione w tym wniosku. Równie istotna jest jednak poprawa funkcjonowania w praktyce i Komisja liczy na wolę polityczną państw członkowskich, aby podjąć niezbędne starania w tym celu. Wolę taką muszą wyrazić państwa członkowskie, lecz Komisja jest przygotowana do zapewnienia wsparcia dla tych starań. Wiele działań, które należy podjąć, mogłoby być koordynowanych na szczeblu UE, a program Fiscalis 2013 zapewnia odpowiednie narzędzia wspierające ich opracowywanie i realizację. [1] Komunikat Komisji w sprawie skoordynowanej strategii mającej na celu poprawę walki z oszustwami związanymi z podatkiem od wartości dodanej w Unii Europejskiej, COM(2008)807 wersja ostateczna z 1.12.2008. [2] Na ankietę, przesłaną pismem D29096 z dnia 31.3.2008, odpowiedziało 25 państw członkowskich. [3] Specjalne sprawozdanie ETO nr 08/2007, Dz.U. C 20 z 25.1.2008, s. 1. [4] Poczta przesyłana za pośrednictwem wspólnej sieci łączności (zabezpieczona skrzynka pocztowa we wszystkich państwach członkowskich) [5] Program Fiscalis 2013 (decyzja nr 1482/2007/WE z dnia 11 grudnia 2007 r.) jest programem wspólnotowym ustanowionym w celu poprawy skuteczności systemów podatkowych na rynku wewnętrznym poprzez rozszerzenie współpracy pomiędzy administracjami podatkowymi krajów uczestniczących. Grupa projektowa jest grupą krajowych ekspertów, którzy spotykają się, by proponować rozwiązania konkretnego problemu w odpowiednio zdefiniowanych obszarach, utworzoną i finansowaną w ramach programu Fiscalis 2013. [6] Zob. odpowiedź Komisji do rozdziału 51, sprawozdanie specjalne ETO nr 08/2007, Dz.U. C 20 z 25.1.2008. [7] Eurocanet jest nieformalną siecią szybkiej wymiany informacji dotyczących potencjalnych oszustw karuzelowych.