Plan działania na lata 2019–2023 dotyczący e-sprawiedliwości opiera się na unijnym planie działania na lata 2014–2018 dotyczącym e-sprawiedliwości, który właśnie dobiegł końca. Oba plany podkreślają znaczenie transgranicznego dostępu do orzecznictwa* krajowego, potrzeby normalizacji i zdecentralizowanej technologii.

Konkluzje zalecały wprowadzenie europejskiej sygnatury orzecznictwa (ECLI) i minimalnego zestawu znormalizowanych metadanych* orzecznictwa.

Konkluzje te są oparte na art. 67 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Artykuł ten stanowi, że UE jest przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości z poszanowaniem praw podstawowych oraz różnych systemów i tradycji prawnych krajów UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Posiadanie dostępu do orzecznictwa ma kluczowe znaczenie dla państwa prawnego, które stanowi jedną z kluczowych wartości UE określonych w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej. Dostęp ten:

zapewnia nadzór opinii publicznej nad władzą sądowniczą;
zapewnia większą przejrzystość władzy sądowniczej; oraz
zapewnia informacje ogółowi społeczeństwa w zakresie zmian w prawie.

Orzecznictwo sądów krajowych jest źródłem istotnych informacji o systemach prawnych państw członkowskich oraz o prawie europejskim. Dla transgranicznego wyszukiwania orzecznictwa barierą są problemy związane z wielojęzycznością i niejednorodność sygnatur orzecznictwa. Obywatele, prawnicy praktycy i organy krajowe muszą dysponować narzędziem, dzięki któremu przeszukiwanie orzecznictwa będzie łatwiejsze.

Celem tej inicjatywy nie było stworzenie na szczeblu europejskim centralnej bazy krajowego orzecznictwa, ale ustanowienie wspólnego systemu numerowania oraz systemu metadanych.

Konkluzje te wzywają zatem kraje UE do wprowadzenia na zasadzie dobrowolności:

minimalnego zestawu znormalizowanych metadanych: Rada UE ustanawia listę metadanych, takich jak pełna nazwa sądu, państwo, w którym ma siedzibę dany sąd lub trybunał, oraz data wydania decyzji, którymi każdy dokument przedstawiający decyzję sądową musi być opatrzony;
ECLI: ujednolicony kod ułatwiający odszukanie decyzji sądowej, zawierający pięć elementów obowiązkowych:
- skrót „ECLI”: aby określić identyfikator jako europejską sygnaturę orzecznictwa;
- kod kraju;
- kod sądu wydającego orzeczenie;
- rok wydania orzeczenia;
- numer identyfikacyjny składający się z maks. 25 znaków alfanumerycznych, w formacie zatwierdzonym przez dany kraj UE;
- dwukropki (:) służą do rozdzielania tych elementów. Nie są dozwolone żadne inne znaki interpunkcyjne.

Każdy kraj UE, który stosuje sygnatury ECLI, musi wyznaczyć jako krajowego koordynatora ECLI instytucję rządową lub sądowniczą. Usytuowane w tym samym państwie sądy i trybunały mogą przyłączyć się do systemu ECLI w każdym momencie. Sygnatura ECLI została także wdrożona przez Komisję Odwoławczą Europejskiego Urzędu Patentowego i przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (który działa także jako koordynator ECLI w UE). Europejską sygnaturę orzecznictwa należy nadawać wszystkim wydanym decyzjom,, nie tylko tym publikowanym w internecie.

Korzyści płynące z ECLI obejmują:

łatwiejsze przywoływanie orzecznictwa oraz mniej czasochłonne wyszukiwanie go przez przedstawicieli zawodów prawniczych i pracowników akademickich;
wielojęzyczną wyszukiwarkę ECLI, która pozwala użytkownikom na wyszukiwanie orzeczeń sądowych w bazach danych tych wydawców orzecznictwa, którzy wdrożyli standard ECLI i udostępnili swoje dane;

lepsze stosowanie prawa UE przez sędziów krajowych z uwagi na łatwość znalezienia konkretnego orzecznictwa;
wzmocnione wzajemne zrozumienie wśród środowisk prawniczych w krajach UE.

W grudniu 2018 r. Rada przyjęła strategię i plan działania na rzecz rozwoju e-sprawiedliwości, które będą obowiązywać w okresie 2019–2023. Prace związane z e-sprawiedliwością będą się skupiać na trzech celach:

poprawa dostępu do informacji w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości;
kontynuowanie cyfryzacji postępowań sądowych i pozasądowych w celu zapewnienia łatwiejszego i szybszego dostępu do orzeczeń sądowych; oraz
zapewnienie technicznego wdrożenia i zarządzania krajowymi systemami e-sprawiedliwości umożliwiającymi interoperacyjność i połączenie między systemami krajów UE.

KONTEKST

Informacje na temat ECLI można znaleźć na europejskim portalu „e-Sprawiedliwość”. Portal zawiera informacje o formacie i stosowaniu sygnatury ECLI oraz o metadanych i krajowych koordynatorach. Zapewnia ona również dostęp do interfejsu wyszukiwarki ECLI. Interfejs nie będzie bazą danych na szczeblu europejskim, ale za pomocą systemu ECLI i niektórych metadanych pozwoli w prosty sposób przeszukiwać skomunikowane bazy danych i strony krajowe.

KLUCZOWE POJĘCIA

Orzecznictwo: ogół decyzji sądowych dotyczących danej kwestii prawnej.

Metadane: dane informatyczne, które opisują inne dane, udzielając informacji np. o dacie ich publikacji lub ich autorze. W ten sposób metadane ułatwiają przeglądanie informacji. Poprawiają również trafność wyników wyświetlanych przez wyszukiwarki.

GŁÓWNE DOKUMENTY

Plan działania na lata 2019–2023 dotyczący e-sprawiedliwości (Dz.U. C 96 z 13.3.2019, s. 9–32)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł V – Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości – Rozdział 1 – Postanowienia ogólne – Artykuł 67 (dawny artykuł 61 TWE i dawny artykuł 29 TUE) (Dz.U. C 202, 7.6.2016, s. 73)

Konkluzje Rady zalecające wprowadzenie europejskiej sygnatury orzecznictwa (European Case Law Identifier – ECLI) oraz minimalnego zestawu znormalizowanych metadanych orzecznictwa (Dz.U. C 127, 29.4.2011, s. 1–7)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Strategia dotycząca e-sprawiedliwości na lata 2019–2023 (Dz.U. C 96 z 13.3.2019, s. 3–8)

Wieloletni plan działania na lata 2014-2018 dotyczący europejskiej e-sprawiedliwości (Dz.U. C 182, 14.6.2014, s. 2–13)

Ostatnia aktualizacja: 29.04.2019

Top

All