Tryb kontroli wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję Europejską

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) nr 182/2011 w sprawie przepisów i zasad ogólnych dotyczących trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• Rozporządzenie ustanawia zasady kontroli przez państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE) wykonywania przez Komisję Europejską jej uprawnień wykonawczych (art. 291 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej).
• Kontrola sprawowana jest za pomocą procedur określanych w żargonie unijnym jako „komitetowe”, tzn. że Komisja musi przedstawić każdy z projektów aktów wykonawczych komitetom. Komitety te składają się z przedstawicieli państw członkowskich, którym przewodniczy Komisja, i stosują różne procedury działania w zależności od danego aktu podstawowego. Nie we wszystkich przypadkach aktów wykonawczych procedura komitetowa jest obowiązkowa.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Rozporządzenie ustanawia dwie procedury kontroli wykonywania przez Komisję uprawnień wykonawczych (przyznanych jej przez prawodawcę): procedurę sprawdzającą i procedurę doradczą.

Procedura sprawdzająca jest stosowana głównie w odniesieniu do:

• aktów wykonawczych o zasięgu ogólnym;
• aktów wykonawczych o potencjalnie znaczących skutkach lub dotyczących niektórych dziedzin polityki (np. rolnictwa, rybołówstwa, środowiska, zdrowia, wspólnej polityki handlowej i opodatkowania).

Akty wykonawcze Komisji muszą otrzymać poparcie większości kwalifikowanej (ważonego systemu głosowania, w którym 15 z 27 państw członkowskich musi zagłosować za przyjęciem, przy czym głosy te muszą reprezentować co najmniej 65 % całkowitej populacji UE) danego komitetu. W przypadku gdy komitet wyda negatywną opinię, Komisja może przedstawić projekt aktu komitetowi odwoławczemu, żeby określić, czy należy kontynuować sprawdzanie środka czy zmienić jego treść. Jeżeli w sprawie proponowanych przez Komisję aktów wykonawczych komitet odwoławczy wyda opinię negatywną, Komisja nie może przyjąć tego projektu aktu wykonawczego.

Procedura doradcza zasadniczo jest wykorzystywana w przypadku wszystkich innych aktów wykonawczych (np. akty indywidualne w obszarze kultury). Komisja samodzielnie decyduje o przyjęciu projektu aktu i musi uwzględnić, „w jak największym stopniu”, opinię komitetu przyjmowaną przy pomocy większości zwykłej (większość głosujących).

Uprawnienia kontrolne Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej: w przypadku gdy akt podstawowy został przyjęty zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (najczęstsza procedura decyzyjna obejmująca większość obszarów polityki, w których Parlament i Rada mają taką samą wagę), Parlament albo Rada mogą w każdym momencie wskazać Komisji, że w ich opinii projekt aktu wykonawczego przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w akcie podstawowym. W takim przypadku Komisja dokonuje przeglądu projektu aktu wykonawczego oraz decyduje o tym, czy zamierza go podtrzymać, zmienić lub wycofać. Z myślą o zapewnieniu przejrzystości Komisja prowadzi rejestr postępowań w komitetach (rejestr dokumentów procedury komitetowej), który zawiera wykaz wszystkich komitetów ustanowionych w ramach procedury komitetowej, a także informacje ogólne i dokumentację z prac tych komitetów.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 1 marca 2011 r.

KONTEKST

Art. 291 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zezwala Komisji na przyjęcie środków wykonawczych w odniesieniu do aktu prawnego, w przypadku gdy konieczne są jednolite warunki wykonywania. Podstawowy akt prawny musi wyraźnie powierzać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów wykonawczych.

Zgodnie z najnowszym sprawozdaniem Komisji na temat pracy komitetów, istniały 322 komitety poświęcone praktycznie wszystkim obszarom kompetencji UE (rolnictwo, środowisko, transport, zdrowie, konsumenci itp.). W 2022 r. odbyły one 673 posiedzenia, przeprowadziły 1 675 procedur pisemnych i wydały 2 048 opinii.

Więcej informacji:

• Procedura komitetowa (Komisja Europejska)
• Rejestr dokumentów procedury komitetowej (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13–18).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady na temat pracy komitetów w roku 2022 (COM(2023) 664 final z 26.10.2023).

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część szósta – Postanowienia instytucjonalne i finansowe – Tytuł I – Postanowienia instytucjonalne – Rozdział 2 – Akty prawne Unii, procedury przyjmowania i inne postanowienia – Sekcja 1: Akty prawne Unii – Artykuł 291 (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 173).

Ostatnia aktualizacja: 23.01.2024